მელოტა (გვარი): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

11:47, 4 ივლისი 2020-ის ვერსია

მელოტა^[1] (ლათ. Fulica) — წყალმცურავ ფრინველთა გვარი ლაინასებრთა ოჯახისა. მათი სხეულის სიგრძეა 33–59 სმ, მასა 0,4–2,5 კგ. აქვთ მასიური სხეული, ძლიერი ფეხები, გრძელი თითები კუწუბოიანი ლაპოტებით. კარგად ცურავენ და დადიან, შეუძლიათ ყვინთვა, აფრენისათვის დიდი გარბენი სჭირდებათ, ფრენენ მძიმედ, არამანევრულად. შეფერილობის საერთო ტონი შავ-რუხია. სახეობები ადვილად განირჩევა ნისკარტის ფერითა და ფორმით, აგრეთვე შეუბუმბლავი კანით შუბლზე (აქედან სახელწოდება); შეიმჩნევა შიდასახეობრივი მორფიზმი შიშველი კანის ფერის მიხედვით. ბარტყები დაფარული არიან მუქი ღინღლით, აქვთ კაშკაშა ჭრელი თავი და ბუმბული. ცნობილია 10 სახეობა. წარმოშობისა და მრავალფეროვნების ცენტრია სამხრეთი ამერიკა; აღმოსავლეთ ნახევარსფეროში გვხვდება ორი სახეობა; საქართველოში — მხოლოდ [ჩვეულებრივი] მელოტა (F. atra).^[2] უპირატესობას ანიჭებენ მდგარ მტკნარ წყალსატევებს, მიგრაციებისა და გამოზამთრების დროს შეინიშნებიქან ზღვის სანაპირო აკვატორიაში. ძირითად საკვებს წარმოადგენს წყლის მცენარეულობა, ბარტყები აგრეთვე იკვებებიან უხერხემლოებით. მონოგამური ფრინველებია. ბუდეს თავთხელ ადგილებში აკეთებენ მცენარეული მასალისაგან. გიგანტური მელოტა (F. gigantea) ლერწმისაგან აკეთებს 3 მ-მდე სიგრძისა და 50 სმ-მდე სიმაღლის ტივებს. რქოსანი მელოტა (F. cornuta) კენჭებისაგან წყალში აგებს 1,5 ტონამდე მასის კონუსისებრ ამაღლებას; იგი სიმაღლეში 1 მ-მდეა, დიამეტრი ფსკერზე — 2–4 მ, ზედაპირთან — 1 მ; შემდეგ ამ ამაღლებაზე ათავსებს მცენარეული ნარჩენებისაგან შემდგარ 20–30 სმ სიმაღლის ბუდეს. დებენ 4–15 კვერცხს. დედალ-მამალი კრუხობს 3–4 კვირის განმავლობაში, ბარტყებს კვებავენ 2 კვირამდე. წელიწადში 2–3-ჯერ მრავლდებიან. ჩვეულებრივი მელოტა ნადირობის ტრადიციული ობიექტია. ჰავაიური მელოტა (F. alai) როგორც მოწყვლადი სახეობა შეტანილია ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის (IUCN) წითელ ნუსხაში.

ლიტერატურა

Коблик Е. А. ЛЫСУХИ // Большая российская энциклопедия. т. 18. — М., 2011. — стр. 182.

↑ კუტუბიძე მ., ფრინველების ნომენკლატურული ტერმინოლოგია, თბ.: „მეცნიერება“, 1973. — გვ. 200.
↑ ჟორდანია რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 560.

[1] კუტუბიძე მ., ფრინველების ნომენკლატურული ტერმინოლოგია, თბ.: „მეცნიერება“, 1973. — გვ. 200.

[2] ჟორდანია რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 560.

[1]

[2]

11:45, 4 ივლისი 2020-ის ვერსია რედაქტირება გიო ოქრო (განხილვა \| წვლილი) შემმოწმებელი, სანდო მომხმარებლები 116 239 edits No edit summary ← წინა ცვლილება		11:47, 4 ივლისი 2020-ის ვერსია რედაქტირება გაუქმება გიო ოქრო (განხილვა \| წვლილი) შემმოწმებელი, სანდო მომხმარებლები 116 239 edits No edit summary შემდეგი ცვლილება →
ხაზი 1:		ხაზი 1:
	'''მელოტა''' ({{lang-la\|Fulica}}) — [[წყალმცურავი ფრინველები\|წყალმცურავ ფრინველთა]] [[გვარი (ბიოლოგია)\|გვარი]] [[ლაინასებრნი\|ლაინასებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)\|ოჯახისა]]. მათი სხეულის სიგრძეა 33–59 [[სმ]], მასა 0,4–2,5 [[კგ]]. აქვთ მასიური სხეული, ძლიერი ფეხები, გრძელი თითები კუწუბოიანი ლაპოტებით. კარგად ცურავენ და დადიან, შეუძლიათ ყვინთვა, აფრენისათვის დიდი გარბენი სჭირდებათ, ფრენენ მძიმედ, არამანევრულად. შეფერილობის საერთო ტონი შავ-რუხია. სახეობები ადვილად განირჩევა [[ნისკარტი]]ს ფერითა და ფორმით, აგრეთვე შეუბუმბლავი კანით შუბლზე (აქედან სახელწოდება); შეიმჩნევა შიდასახეობრივი მორფიზმი შიშველი კანის ფერის მიხედვით. ბარტყები დაფარული არიან მუქი ღინღლით, აქვთ კაშკაშა ჭრელი თავი და ბუმბული. ცნობილია 10 სახეობა. წარმოშობისა და მრავალფეროვნების ცენტრია [[სამხრეთი ამერიკა]]; [[აღმოსავლეთი ნახევარსფერო\|აღმოსავლეთ ნახევარსფეროში]] გვხვდება ორი სახეობა; [[საქართველო]]ში — მხოლოდ [[მელოტა\|[ჩვეულებრივი] მელოტა]] (''F. atra'').<ref>{{ქსე\|6\|560\|ჟორდანია რ.\|არა}}</ref> უპირატესობას ანიჭებენ მდგარ მტკნარ [[წყალსატევები\|წყალსატევებს]], მიგრაციებისა და გამოზამთრების დროს შეინიშნებიქან ზღვის სანაპირო აკვატორიაში. ძირითად საკვებს წარმოადგენს [[წყლის მცენარეულობა]], ბარტყები აგრეთვე იკვებებიან [[უხერხემლოები]]თ. [[მონოგამია\|მონოგამური]] ფრინველებია. ბუდეს თავთხელ ადგილებში აკეთებენ მცენარეული მასალისაგან. [[გიგანტური მელოტა]] (''F. gigantea'') [[ლერწამი\|ლერწმისაგან]] აკეთებს 3 [[მეტრი\|მ]]-მდე სიგრძისა და 50 სმ-მდე სიმაღლის ტივებს. [[რქოსანი მელოტა]] (''F. cornuta'') კენჭებისაგან წყალში აგებს 1,5 ტონამდე მასის კონუსისებრ ამაღლებას; იგი სიმაღლეში 1 მ-მდეა, დიამეტრი ფსკერზე — 2–4 მ, ზედაპირთან — 1 მ; შემდეგ ამ ამაღლებაზე ათავსებს მცენარეული ნარჩენებისაგან შემდგარ 20–30 სმ სიმაღლის ბუდეს. დებენ 4–15 კვერცხს. დედალ-მამალი კრუხობს 3–4 კვირის განმავლობაში, ბარტყებს კვებავენ 2 კვირამდე. წელიწადში 2–3-ჯერ მრავლდებიან. ჩვეულებრივი მელოტა ნადირობის ტრადიციული ობიექტია. [[ჰავაიური მელოტა]] (''F. alai'') როგორც მოწყვლადი სახეობა შეტანილია [[ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირი]]ს (IUCN) წითელ ნუსხაში.		'''მელოტა'''<ref>{{ფნტ\|200}}</ref> ({{lang-la\|Fulica}}) — [[წყალმცურავი ფრინველები\|წყალმცურავ ფრინველთა]] [[გვარი (ბიოლოგია)\|გვარი]] [[ლაინასებრნი\|ლაინასებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)\|ოჯახისა]]. მათი სხეულის სიგრძეა 33–59 [[სმ]], მასა 0,4–2,5 [[კგ]]. აქვთ მასიური სხეული, ძლიერი ფეხები, გრძელი თითები კუწუბოიანი ლაპოტებით. კარგად ცურავენ და დადიან, შეუძლიათ ყვინთვა, აფრენისათვის დიდი გარბენი სჭირდებათ, ფრენენ მძიმედ, არამანევრულად. შეფერილობის საერთო ტონი შავ-რუხია. სახეობები ადვილად განირჩევა [[ნისკარტი]]ს ფერითა და ფორმით, აგრეთვე შეუბუმბლავი კანით შუბლზე (აქედან სახელწოდება); შეიმჩნევა შიდასახეობრივი მორფიზმი შიშველი კანის ფერის მიხედვით. ბარტყები დაფარული არიან მუქი ღინღლით, აქვთ კაშკაშა ჭრელი თავი და ბუმბული. ცნობილია 10 სახეობა. წარმოშობისა და მრავალფეროვნების ცენტრია [[სამხრეთი ამერიკა]]; [[აღმოსავლეთი ნახევარსფერო\|აღმოსავლეთ ნახევარსფეროში]] გვხვდება ორი სახეობა; [[საქართველო]]ში — მხოლოდ [[მელოტა\|[ჩვეულებრივი] მელოტა]] (''F. atra'').<ref>{{ქსე\|6\|560\|ჟორდანია რ.\|არა}}</ref> უპირატესობას ანიჭებენ მდგარ მტკნარ [[წყალსატევები\|წყალსატევებს]], მიგრაციებისა და გამოზამთრების დროს შეინიშნებიქან ზღვის სანაპირო აკვატორიაში. ძირითად საკვებს წარმოადგენს [[წყლის მცენარეულობა]], ბარტყები აგრეთვე იკვებებიან [[უხერხემლოები]]თ. [[მონოგამია\|მონოგამური]] ფრინველებია. ბუდეს თავთხელ ადგილებში აკეთებენ მცენარეული მასალისაგან. [[გიგანტური მელოტა]] (''F. gigantea'') [[ლერწამი\|ლერწმისაგან]] აკეთებს 3 [[მეტრი\|მ]]-მდე სიგრძისა და 50 სმ-მდე სიმაღლის ტივებს. [[რქოსანი მელოტა]] (''F. cornuta'') კენჭებისაგან წყალში აგებს 1,5 ტონამდე მასის კონუსისებრ ამაღლებას; იგი სიმაღლეში 1 მ-მდეა, დიამეტრი ფსკერზე — 2–4 მ, ზედაპირთან — 1 მ; შემდეგ ამ ამაღლებაზე ათავსებს მცენარეული ნარჩენებისაგან შემდგარ 20–30 სმ სიმაღლის ბუდეს. დებენ 4–15 კვერცხს. დედალ-მამალი კრუხობს 3–4 კვირის განმავლობაში, ბარტყებს კვებავენ 2 კვირამდე. წელიწადში 2–3-ჯერ მრავლდებიან. ჩვეულებრივი მელოტა ნადირობის ტრადიციული ობიექტია. [[ჰავაიური მელოტა]] (''F. alai'') როგორც მოწყვლადი სახეობა შეტანილია [[ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირი]]ს (IUCN) წითელ ნუსხაში.

	== ლიტერატურა ==		== ლიტერატურა ==