გენერალური გეგმა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2: ხაზი 2:


{{მმ}}
{{მმ}}
'''გენერალური გეგმა''' (შემოკლებით '''''გენგეგმა''''',<ref group="შენიშვნა">არ უნდა ავურიოთ [[მიწის ნაკვეთის გეგმა|მიწის ნაკვეთის გეგმაში]].</ref> იგივე '''''მასტერ-პლანი''''' საერთაშორისო პრაქტიკაში<ref>[[#worldbank|''World Bank'']]: Master Planning.</ref><ref>[[#Bizet03|''Bernard Bizet, Ron van Oers. 2003'']].</ref>) — [[ქალაქთმშენებლობა|ქალაქთმშენებლობაში]] კონკრეტული ტერიტორიის ან დარგის განვითარების ამსახველი, გენერალიზებული დოკუმენტი. ის თანაბრად გამოიყენება როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორში და წარმოადგენს [[სივრცითი დაგეგმვა|სივრცითი]] და/ან [[სტრატეგიული დაგეგმვა|სტრატეგიული]] [[დაგეგმვა|დაგეგმვის]] არაფორმალურ ინსტრუმენტს, რომელიც წინ უსწრებს სხვა ფორმალურ ინსტრუმენტებს (მაგ. [[მიწათსარგებლობის გეგმა|მიწათსარგებლობის გეგმებს]], დარგობრივ გეგმებს). თუმცა ზოგიერთი ქვეყნის [[სივრცითი მოწყობა|სივრცითი მოწყობის]] სისტემაში ([[რუსეთი]]; [[კალიფორნია]], [[აშშ]]) ''გენგეგმას'' უნიფიცირებული სახით ფორმალურ ინსტრუმენტადაც იყენებენ, ხოლო ზოგიერთ [[იურისდიქცია|იურისდიქციაში]] ამ სახელით ''მიწათსარგებლობის გეგმას'' მოიხსენიებენ<ref group="შენიშვნა">მაგ. 1. საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ქვედა ტაქსონომიური დონის ქალაქთმშენებლობით გეგმას, რომელიც შინაარსით ''მიწათსარგებლობის გეგმაა'' და არა ''მასტერ-პლანი'', ეწოდება ''გენერალური გეგმა''. იხ. ქვეთავი ''საქართველო''. ([[#კოდექსი19|''კოდექსი'' 2019]]: ''მუხლი 37, პ. 1/ა და მუხლი 39.''); მაგ. 2. [[აშშ]]-ის [[შტატი|შტატ]] [[დელავერის შტატი|დელავერიში]] მასტერპლანი ეწოდება ''ლოკალურ მიწათსარგებლობის გეგმას'', რომელიც აზუსტებს და ავსებს ზემდგომი იერარქიის ''ყოვლისმომცველი გეგმის'' (ინგლ. ''comprehensive plan'') მოთხოვნებს და ეხმარება დაინტერესებულ პირებს მის იმპლემენტაციაში ([http://www.stateplanning.delaware.gov/publications/documents/master-plan-guide.pdf მასტერ-პლანის შემუშავების სახელმძღვანელო, შტატ დელავერიში]. შტატის დაგეგმვის კოორდინაციის ოფისი, სექტემბერი 2010.) </ref>. ''გენერალური გეგმა'' შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას როგორც [[ქალაქგეგმარება|ქალაქგეგმარებითი]] სტრატეგიების, ისე ცალკეული სამოქმედო წინადადებების გასავითარებლად. ის შეიძლება დამუშავდეს არქიტექტურული კონკურსის გზითაც (მაგალთად: ჰამბურგის პორტ-ქალაქის განაშენიანების კონცეფცია) და საჯარო მონაწიელობისა და მოქალაქეთა ღია ჩართულობის გზითაც.
'''გენერალური გეგმა''' (შემოკლებით '''''გენგეგმა''''',<ref group="შენიშვნა">არ უნდა ავურიოთ [[მიწის ნაკვეთის გეგმა|მიწის ნაკვეთის გეგმაში]], რომელსაც შემოკლებით ასევე ''გენგეგმას'' უწოდებენ.</ref> იგივე '''''მასტერ-პლანი''''' საერთაშორისო პრაქტიკაში<ref>[[#worldbank|''World Bank'']]: Master Planning.</ref><ref>[[#Bizet03|''Bernard Bizet, Ron van Oers. 2003'']].</ref>) — [[ქალაქთმშენებლობა|ქალაქთმშენებლობაში]] კონკრეტული ტერიტორიის ან დარგის განვითარების ამსახველი, გენერალიზებული დოკუმენტი. ის თანაბრად გამოიყენება როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორში და წარმოადგენს [[სივრცითი დაგეგმვა|სივრცითი]] და/ან [[სტრატეგიული დაგეგმვა|სტრატეგიული]] [[დაგეგმვა|დაგეგმვის]] არაფორმალურ ინსტრუმენტს, რომელიც წინ უსწრებს სხვა ფორმალურ ინსტრუმენტებს (მაგ. [[მიწათსარგებლობის გეგმა|მიწათსარგებლობის გეგმებს]], დარგობრივ გეგმებს). თუმცა ზოგიერთი ქვეყნის [[სივრცითი მოწყობა|სივრცითი მოწყობის]] სისტემაში ([[რუსეთი]]; [[კალიფორნია]], [[აშშ]]) ''გენგეგმას'' უნიფიცირებული სახით ფორმალურ ინსტრუმენტადაც იყენებენ, ხოლო ზოგიერთ [[იურისდიქცია|იურისდიქციაში]] ამ სახელით ''მიწათსარგებლობის გეგმას'' მოიხსენიებენ<ref group="შენიშვნა">მაგ. 1. საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ქვედა ტაქსონომიური დონის ქალაქთმშენებლობით გეგმას, რომელიც შინაარსით ''მიწათსარგებლობის გეგმაა'' და არა ''მასტერ-პლანი'', ეწოდება ''გენერალური გეგმა''. იხ. ქვეთავი ''საქართველო''. ([[#კოდექსი19|''კოდექსი'' 2019]]: ''მუხლი 37, პ. 1/ა და მუხლი 39.''); მაგ. 2. [[აშშ]]-ის [[შტატი|შტატ]] [[დელავერის შტატი|დელავერიში]] მასტერპლანი ეწოდება ''ლოკალურ მიწათსარგებლობის გეგმას'', რომელიც აზუსტებს და ავსებს ზემდგომი იერარქიის ''ყოვლისმომცველი გეგმის'' (ინგლ. ''comprehensive plan'') მოთხოვნებს და ეხმარება დაინტერესებულ პირებს მის იმპლემენტაციაში ([http://www.stateplanning.delaware.gov/publications/documents/master-plan-guide.pdf მასტერ-პლანის შემუშავების სახელმძღვანელო, შტატ დელავერიში]. შტატის დაგეგმვის კოორდინაციის ოფისი, სექტემბერი 2010.) </ref>. ''გენერალური გეგმა'' შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას როგორც [[ქალაქგეგმარება|ქალაქგეგმარებითი]] სტრატეგიების, ისე ცალკეული სამოქმედო წინადადებების გასავითარებლად. ის შეიძლება დამუშავდეს არქიტექტურული კონკურსის გზითაც (მაგალთად: ჰამბურგის პორტ-ქალაქის განაშენიანების კონცეფცია) და საჯარო მონაწიელობისა და მოქალაქეთა ღია ჩართულობის გზითაც.


''გენერალური გეგმა'' შესაძლებელია დამუშავდეს სივრცითი დაგეგმვის ყველა დონეზე ([[სახელმწიფო]], [[რეგიონი]], [[თვითმმართველობა]], [[დასახლება]], დასახლების ნაწილი: [[რაიონი]], [[უბანი]], [[კვარტალი]], [[სამეზობლო]]). ქვეყნების უმეტესობაში ''გენგეგმის'' გამოხაზვის/შედგენის პროცედურები [[სამართლებრივი აქტი|სამართლებრივად განსაზღვრული]] არ არის, განსხვავებით ''მიწათსარგებლობის გეგმებისგან'', რომელთაც კონკრეტული სამართლებრივი შინაარსი გააჩნიათ და აქედან გამომდინარე — გამოხაზვის ერთგვაროვანი წესიც. სწორედ ამიტომ ქალაქგეგმარებითი გადაწყვეტების დამუშავების და/ან გამოხაზვის დროს ''გენგეგმის'' ფორმასა და შემადგენლობაში [[პირი]] შეზღუდული არ არის და ეს მთლიანად ქალაქგეგმარებით ამოცანებზეა დამოკიდებული. მსგავსად ამისა, პირი თავისუფალია ''გენგეგმის'' განახლებასა და მასში ცვლილებების შეტანაში. ''გენგეგმა'' შესაძლებელია შედგებოდეს ტექსტური ნაწილისგან და/ან გრაფიკული ნაწილისგან ([[გეგმა|გეგმები]], [[ნახაზი|ნახაზები]] და [[არქიტექტურული გრაფიკა|არქიტექტურული გრაფიკის]] სხვა [[ილუსტრაცია|ილუსტრაციებისგან]]).
''გენერალური გეგმა'' შესაძლებელია დამუშავდეს სივრცითი დაგეგმვის ყველა დონეზე ([[სახელმწიფო]], [[რეგიონი]], [[თვითმმართველობა]], [[დასახლება]], დასახლების ნაწილი: [[რაიონი]], [[უბანი]], [[კვარტალი]], [[სამეზობლო]]). ქვეყნების უმეტესობაში ''გენგეგმის'' გამოხაზვის/შედგენის პროცედურები [[სამართლებრივი აქტი|სამართლებრივად განსაზღვრული]] არ არის, განსხვავებით ''მიწათსარგებლობის გეგმებისგან'', რომელთაც კონკრეტული სამართლებრივი შინაარსი გააჩნიათ და აქედან გამომდინარე — გამოხაზვის ერთგვაროვანი წესიც. სწორედ ამიტომ ქალაქგეგმარებითი გადაწყვეტების დამუშავების და/ან გამოხაზვის დროს ''გენგეგმის'' ფორმასა და შემადგენლობაში [[პირი]] შეზღუდული არ არის და ეს მთლიანად ქალაქგეგმარებით ამოცანებზეა დამოკიდებული. მსგავსად ამისა, პირი თავისუფალია ''გენგეგმის'' განახლებასა და მასში ცვლილებების შეტანაში. ''გენგეგმა'' შესაძლებელია შედგებოდეს ტექსტური ნაწილისგან და/ან გრაფიკული ნაწილისგან ([[გეგმა|გეგმები]], [[ნახაზი|ნახაზები]] და [[არქიტექტურა|არქიტექტურული]] [[გრაფიკა|გამოსახვის]] სხვა ფორმები).


==საქართველო==
==საქართველო==

09:13, 22 მაისი 2020-ის ვერსია

{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}

ტერმინს „გენერალური გეგმა“ აქვს სხვა მნიშვნელობებიც, იხილეთ გენერალური გეგმა (მრავალმნიშვნელოვანი).

გენერალური გეგმა (შემოკლებით გენგეგმა,[შენიშვნა 1] იგივე მასტერ-პლანი საერთაშორისო პრაქტიკაში[1][2]) — ქალაქთმშენებლობაში კონკრეტული ტერიტორიის ან დარგის განვითარების ამსახველი, გენერალიზებული დოკუმენტი. ის თანაბრად გამოიყენება როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორში და წარმოადგენს სივრცითი და/ან სტრატეგიული დაგეგმვის არაფორმალურ ინსტრუმენტს, რომელიც წინ უსწრებს სხვა ფორმალურ ინსტრუმენტებს (მაგ. მიწათსარგებლობის გეგმებს, დარგობრივ გეგმებს). თუმცა ზოგიერთი ქვეყნის სივრცითი მოწყობის სისტემაში (რუსეთი; კალიფორნია, აშშ) გენგეგმას უნიფიცირებული სახით ფორმალურ ინსტრუმენტადაც იყენებენ, ხოლო ზოგიერთ იურისდიქციაში ამ სახელით მიწათსარგებლობის გეგმას მოიხსენიებენ[შენიშვნა 2]. გენერალური გეგმა შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას როგორც ქალაქგეგმარებითი სტრატეგიების, ისე ცალკეული სამოქმედო წინადადებების გასავითარებლად. ის შეიძლება დამუშავდეს არქიტექტურული კონკურსის გზითაც (მაგალთად: ჰამბურგის პორტ-ქალაქის განაშენიანების კონცეფცია) და საჯარო მონაწიელობისა და მოქალაქეთა ღია ჩართულობის გზითაც.

გენერალური გეგმა შესაძლებელია დამუშავდეს სივრცითი დაგეგმვის ყველა დონეზე (სახელმწიფო, რეგიონი, თვითმმართველობა, დასახლება, დასახლების ნაწილი: რაიონი, უბანი, კვარტალი, სამეზობლო). ქვეყნების უმეტესობაში გენგეგმის გამოხაზვის/შედგენის პროცედურები სამართლებრივად განსაზღვრული არ არის, განსხვავებით მიწათსარგებლობის გეგმებისგან, რომელთაც კონკრეტული სამართლებრივი შინაარსი გააჩნიათ და აქედან გამომდინარე — გამოხაზვის ერთგვაროვანი წესიც. სწორედ ამიტომ ქალაქგეგმარებითი გადაწყვეტების დამუშავების და/ან გამოხაზვის დროს გენგეგმის ფორმასა და შემადგენლობაში პირი შეზღუდული არ არის და ეს მთლიანად ქალაქგეგმარებით ამოცანებზეა დამოკიდებული. მსგავსად ამისა, პირი თავისუფალია გენგეგმის განახლებასა და მასში ცვლილებების შეტანაში. გენგეგმა შესაძლებელია შედგებოდეს ტექსტური ნაწილისგან და/ან გრაფიკული ნაწილისგან (გეგმები, ნახაზები და არქიტექტურული გამოსახვის სხვა ფორმები).

საქართველო

თბილისის (საბჭოთა პერიოდის) გენერალური გეგმა, 1970 – 2000 წწ.

სხვა ქვეყნები

ვოშინგტონის გენგეგმის არქიტექტურული გამოსახვა გრაფიკაში, 1903

იხილეთ აგრეთვე

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

შენიშვნა

  1. არ უნდა ავურიოთ მიწის ნაკვეთის გეგმაში, რომელსაც შემოკლებით ასევე გენგეგმას უწოდებენ.
  2. მაგ. 1. საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ ქვედა ტაქსონომიური დონის ქალაქთმშენებლობით გეგმას, რომელიც შინაარსით მიწათსარგებლობის გეგმაა და არა მასტერ-პლანი, ეწოდება გენერალური გეგმა. იხ. ქვეთავი საქართველო. (კოდექსი 2019: მუხლი 37, პ. 1/ა და მუხლი 39.); მაგ. 2. აშშ-ის შტატ დელავერიში მასტერპლანი ეწოდება ლოკალურ მიწათსარგებლობის გეგმას, რომელიც აზუსტებს და ავსებს ზემდგომი იერარქიის ყოვლისმომცველი გეგმის (ინგლ. comprehensive plan) მოთხოვნებს და ეხმარება დაინტერესებულ პირებს მის იმპლემენტაციაში (მასტერ-პლანის შემუშავების სახელმძღვანელო, შტატ დელავერიში. შტატის დაგეგმვის კოორდინაციის ოფისი, სექტემბერი 2010.)

წყაროები


wikistub ეს არის სტატიის ან სექციის ესკიზი.
თქვენ შეგიძლიათ შეავსოთ იგი.