ვასპურაკანის სამეფო

ვასპურაკანის სამეფოს რუკა

ვასპურაკანის სამეფო (სომხ. Վասպուրականի թագավորություն) — სომხური ფეოდალური სახელმწიფო (908-1021), რომელიც მოიცავდა ვასპურაკანის ოლქს, ვანის ტბის მიმდებარე რაიონებს. იგი ვასალურ დამოკიდებულებაში იყო ანისის სამეფოსთან. სამეფოს მართავდნენ არწრუნთა დინასტიის წარმომადგენლები. სენექერიმის მმართველობის წლებში (968-1021), აქ იყო 10 ქალაქი, 4 ათასი დასახლებული პუნქტი, 72 ციხესიმაგრე, 115 მონასტერი, ქვეყანა მჭიდროდ იყო დასახლებული, განვითარებული იყო ვაჭრობა და ხელოსნობა. XI საუკუნის დასაწყისიდან განიცდიდა თურქული ტომების თავდასხმებს. 1021 წელს შეუერთდა ბიზანტიას და შეწყვიტა დამოუკიდებელი არსებობა.

ვასპურაკანის პრინცები

• ამაზასპ II (800-836)
• აშოტ I (836-852). ამაზასპ II-ის ძე.
• გურგენ I (852-853). აშოტ I-ის ძმა.
• აბუ ჯაფარი (853-854). აშოტ I-ის ძმა.
• გურგენ II (854-857).
• გრიგოლ-დერენიკი (857-868). აშოტ I-ის სიძე.
• აშოტ I (868-874).
• გრიგოლ-დერენიკი (874-887).
• გაგიკ აბუ მორვანი (887-898). გრიგოლ-დერენიკის ძე.
• აშოტ-სარგისი (აშოტ II) (898-900). გრიგოლ-დერენიკის ძე.
• საფი ვანის მმართველი (900-901).
• აშოტ-სარგისი (900-904).
• გაგიკ III (904-908). აშოტ-სარგისის ძმა.
• გურგენ III (908-925). აშოტ-სარგისის ძმა.

ვასპურაკანის მეფეები

• გაგიკ I (III) (925-943). აშოტ-სარგისის ძმა.
• დერენიკ-აშოტ (აშოტ III) (943-953). გაგიკ I-ის ძე.
• აბუსაჰლ-ამაზასპი (953-972). დერენიკ-აშოტის ძე.
• აშოტ-საჰაკ (აშოტ IV) (972-983). აბუსაჰლ-ამაზასპის ძე.
• გურგენ IV (983-1003). აშოტ-საჰაკის ძმა.
• სენექერიმი (1003-1021). გურგენ IV-ის ძმა.

ლიტერატურა

• სომხეთი გეოგრაფია (რუსული)
• სირარპი ტერ-ნერსესიანი. Armenia and the Byzantine Empire: a Brief Study of Armenian Art and Civilization. Cambridge: Harvard University Press. 1947.