ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი): განსხვავება გადახედვებს შორის

ანანური
სოფელი
	ანანური;
	; ანანური XIX საუკუნის მეორე ნახევარში
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	მცხეთა-მთიანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	დუშეთის მუნიციპალიტეტი
თემი	ანანური
კოორდინატები	42°09′52″ ჩ. გ. 44°42′09″ ა. გ. / 42.16444° ჩ. გ. 44.70250° ა. გ.
ცენტრის სიმაღლე	900 მ
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	336 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები (100 %)
სასაათო სარტყელი	UTC+4
	ანანური ვიკისაწყობში

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

14:22, 23 აპრილი 2019-ის ვერსია

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ ანანური.

ანანური — სოფელი აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარის დუშეთის მუნიციპალიტეტში. თემის ცენტრი (სოფლები: ანანური, ავენისი, ბანცურთკარი, დგნალი, ზოტიკიანთკარი, თანდილაანთკარი, კადოეთი, პავლეური, უფურეთი, ფხუნდავი, შალიკიანთკარი, ცივწყარო, ციხისძირი, ციხისსოფელი, ჭივილაანები).^[1] მდებარეობს მდინარე არაგვის მარჯვენა ნაპირზე, საქართველოს სამხედრო გზაზე. ზღვის დონიდან 900 მეტრზე. თბილისიდან დაშორებულია 66 კილომეტრით, დუშეთიდან კი 23 კილომეტრით.

სოფელი ანანური ექვემდებარება საქართველოს საპატრიარქოს წილკნისა და დუშეთის ეპარქიას.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 336 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	მამაკაცი	ქალი
2002^[2]	508	230	278
2014^[1]	336	170	166

ისტორია

ანანურს ხელსაყრელი გეოგრაფიული და სტრატეგიული მდებარეობა ჰქონდა. აქ თავს იყრიდა ჩრდილოეთიდან თერგისა და არაგვის ხეობებით, ხოლო სამხრეთიდან შიდა ქართლიდან მომავალი მთავარი გზები. სოფელი უძველესი დროიდან ყოფილა დასახლებული. არაგვის საერისთავოს შექმნის შემდეგ ანანური ამ საერისთავოში შედიოდა. აქ იყო არაგვის ერისთავთა მთავარი ციხე. საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების შესუსტების პერიოდში (XVII-XVIII საუკუნეებში) არაგვის ერისთავებმა განსაკუთრებულ ძლიერებას მიაღწიეს. ამ პერიოდს განეკუთვნება ანანურის ციხის გამაგრება და გაძლიერებაც. 1743 წელს მეფე თეიმურაზ II-მ საერისთავო გააუქმა და ანანური მეფის ხელისუფლებას დაუქვემდებარა. 1786 წელს ანანური დაღესტნის ხანმა ომარმა ააოხრა. ამ დროს იგი მცირე „ქალაქი იყო“ და იქ 100 კომლი ცხოვრობდა.

სავაჭრო გზების გასაყარზე მდებარეობამ განაპირობა ანანურში ვაჭრობის განვითარება. აქ სამეფო საბაჟოც ყოფილა. განვითარებული იყო მეჭურჭლეობა, მაუდის წარმოება. XVIII საუკუნის მეორე ნახევარში აქ იყო სამეფო სამღებრო. 1802 წლის 6 აპრილს მიტროპოლიტი იოანე ანანურში შეეგება წმ. ნინოს ჯვარს, რომელიც ვახტანგ VI-ს ჰქონდა წაღებული რუსეთში და მეფე ალექსანდრე I-მა დაუბრუნა საქართველოს.

1803-1821 წლებში ანანური სამაზრო ცენტრი იყო. ცარიზმის კოლონიური პოლიტიკის მთელი სიმძიმე საქართველოს სამხედრო გზის პირას მცხოვრებ მოსახლეობას დააწვა. ერევანზე სალაშქროდ წამოსულმა გენერალმა ციციანოვმა 1804 წელს ჯარი ჩაუყენა მოსახლეობას და სტეფანწმინდა-ანანურის გზის მონაკვეთი იძულებით გაასუფთავებინა. შრომის მძიმე პირობების გამო 23 კაცი დაიღუპა, რასაც მოჰყვა მაზრის აჯანყება. 1812 წელს კახეთის გლეხთა აჯანყებას ანანურის გლეხობაც შეუერთდა, რის გამოც რუსმა კოლონიზატორებმა ანანური გადაწვეს.

1811 წლიდან ანანური შტატგარეშე ქალაქს წარმოადგენდა^[3].

იხილეთ აგრეთვე

ლიტერატურა

თ. ჭყონია, საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 203.

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 6 სექტემბერი 2016.
↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები
↑ Кавказский календарь на 1845 годъ

[აღწერა_2014-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 6 სექტემბერი 2016.

[აღწერა_2002-2] საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები

[3] Кавказский календарь на 1845 годъ

[1]

[2]

[3]

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
 {{მმ*|ანანური}}
 {{ინფოდაფა დასახლება
-|სტატუსი                  =  სოფელი
+|სტატუსი = სოფელი
-|ქართული სახელი        = ანანური
+|ქართული სახელი = ანანური
-|მშობლიური სახელი   =
+|მშობლიური სახელი =
-|ქვეყანა                  = საქართველო
+|ქვეყანა = საქართველო
-|პანორამა =Barkanov. Ananuri.jpg
+|პანორამა = Barkanov. Ananuri.jpg
 |პანორამის სიგანე =
-|წარწერა =ანანური XIX საუკუნის მეორე ნახევარში
+|წარწერა = ანანური XIX საუკუნის მეორე ნახევარში
 |ქვეყნის რუკა2 =
 |ქვეყნის რუკის ზომა2 =
-|წარწერა2=
+|წარწერა2 =
-|lat_dir =N  |lat_deg =42  |lat_min =9 |lat_sec =52
+|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =09 |lat_sec =52
-|lon_dir = E |lon_deg =44   |lon_min =42 |lon_sec =9
+|lon_dir = E |lon_deg =44 |lon_min =42 |lon_sec =09
-|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
+|CoordAddon = type:city(40361)_region:
-|CoordScale             =
+|CoordScale =
-|ქვეყნის რუკის ზომა     =300
+|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
-|ქვეყნის რუკა=
+|ქვეყნის რუკა =
-|რეგიონის რუკის ზომა    =
+|რეგიონის რუკის ზომა =
-|რეგიონის რუკა=
+|რეგიონის რუკა =
-|რაიონის რუკის ზომა     =
+|რაიონის რუკის ზომა =
-|რეგიონის ტიპი             =   მხარე
+|რეგიონის ტიპი = მხარე
-|რეგიონი                  =     მცხეთა-მთიანეთის მხარე
+|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
-|შიდა დაყოფა             =
+|შიდა დაყოფა =
-|რაიონის ტიპი             =მუნიციპალიტეტი
+|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
-|რაიონი                   =  დუშეთის მუნიციპალიტეტი
+|რაიონი = დუშეთის მუნიციპალიტეტი
-|თემი                 = ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი) {{!}} ანანური
+|თემი = ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ანანური
-|მმართველის ტიპი        =
+|მმართველის ტიპი =
-|მმართველი                   =
+|მმართველი =
-|დაარსების თარიღი      =
+|დაარსების თარიღი =
-|პირველი ხსენება       =
+|პირველი ხსენება =
-|წინა სახელები           =
+|წინა სახელები =
-|ფართობი                 =
+|ფართობი =
-|სიმაღლის ტიპი= ზღვის დონე {{!}} ზღვის დონიდან
+|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
-|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 900
+|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 900
-|კლიმატი=
+|კლიმატი =
+|ოფიციალური ენა =
-|მოსახლეობა              = 336<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=	მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014  |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=6 სექტემბერი 2016}}</ref>
+|მოსახლეობა = 336<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=6 სექტემბერი 2016}}</ref>
-|აღწერის წელი           = 2014
+|აღწერის წელი = 2014
-|სიმჭიდროვე              =
+|სიმჭიდროვე =
-|აგლომერაცია            =
+|აგლომერაცია =
-|ეროვნული შემადგენლობა    = [[ქართველები]] (99%)<ref name="აღწერა 2002">[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები]</ref>
+|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] (100 %)
 |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
+|ეთნოქორონიმი =
-|სატელეფონო კოდი          =
+|დროის სარტყელი = +4
-|საფოსტო ინდექსი         =
+|DST =
-|საიტი                    =
+|სატელეფონო კოდი =
+|საფოსტო ინდექსი =
+|საავტომობილო კოდი =
+|საიტი =
 |კატეგორია ვიკისაწყობში = Ananuri
-|დროის სარტყელი            = +4
 }}
-'''ანანური''' — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარის]] [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]]. [[ანანურის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ანანური, [[ავენისი]], [[ბანცურთკარი]], [[დგნალი]], [[ზოტიკიანთკარი]], [[თანდილაანთკარი]], [[კადოეთი]], [[პავლეური]], [[უფურეთი]], [[ფხუნდავი]], [[შალიკიანთკარი]], [[ციხისძირი (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]]).<ref name="აღწერა 2014" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[არაგვი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[საქართველოს სამხედრო გზა]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 900 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[თბილისი]]დან დაშორებულია 66 [[კილომეტრი]]თ, [[დუშეთი]]დან კი 23 კილომეტრით.
+'''ანანური''' — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარის]] [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ანანური, [[ავენისი]], [[ბანცურთკარი]], [[დგნალი]], [[ზოტიკიანთკარი]], [[თანდილაანთკარი]], [[კადოეთი]], [[პავლეური]], [[უფურეთი]], [[ფხუნდავი]], [[შალიკიანთკარი]], [[ცივწყარო]], [[ციხისძირი (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]], [[ციხისსოფელი]], [[ჭივილაანები]]).<ref name="აღწერა 2014" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[არაგვი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[საქართველოს სამხედრო გზა]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 900 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[თბილისი]]დან დაშორებულია 66 [[კილომეტრი]]თ, [[დუშეთი]]დან კი 23 კილომეტრით.
-სოფელი აბანოსხევი ექვემდებარება [[საქართველოს საპატრიარქო]]ს [[წილკნისა და დუშეთის ეპარქია]]ს.
+სოფელი ანანური ექვემდებარება [[საქართველოს საპატრიარქო]]ს [[წილკნისა და დუშეთის ეპარქია]]ს.
 ==დემოგრაფია==
@@ ხაზი 58: / ხაზი 62: @@
 ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! მამაკაცი !! ქალი
 |-
+| 2002<ref name="აღწერა 2002">[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები]</ref> || 508 || 230 || 278
-| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 508 || 230 || 278
 |-
 | 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || 336 {{კლება}} || 170 || 166
@@ ხაზი 64: / ხაზი 68: @@
 ==ისტორია==
-ანანურს ხელსაყრელი გეოგრაფიული და სტრატეგიული მდებარეობა ჰქონდა. აქ თავს იყრიდა ჩრდილოეთიდან [[თერგი]]სა და [[არაგვი]]ს ხეობებით, ხოლო სამხრეთიდან [[შიდა ქართლი]]დან მომავალი მთავარი გზები. სოფელი უძველესი დროიდან ყოფილა დასახლებული. [[არაგვის საერისთავო]]ს შექმნის შემდეგ ანანური ამ საერისთავოში შედიოდა. აქ იყო არაგვის ერისთავთა მთავარი [[ანანურის ციხე|ციხე]]. საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების შესუსტების პერიოდში (XVII-XVIII საუკუნეებში) არაგვის ერისთავებმა განსაკუთრებულ ძლიერებას მიაღწიეს. ამ პერიოდს განეკუთვნება ანანურის ციხის გამაგრება და გაძლიერებაც. [[1743]] წელს მეფე [[თეიმურაზ II]]-მ საერისთავო გააუქმა და ანანური მეფის ხელისუფლებას დაუქვემდებარა. [[1786]] წელს ანანური დაღესტნის ხანმა [[ომარ-ხანი|ომარმა]] ააოხრა. ამ დროს იგი მცირე „ქალაქი იყო“ იყო და იქ 100 კომლი ცხოვრობდა.
+ანანურს ხელსაყრელი გეოგრაფიული და სტრატეგიული მდებარეობა ჰქონდა. აქ თავს იყრიდა ჩრდილოეთიდან [[თერგი]]სა და [[არაგვი]]ს ხეობებით, ხოლო სამხრეთიდან [[შიდა ქართლი]]დან მომავალი მთავარი გზები. სოფელი უძველესი დროიდან ყოფილა დასახლებული. [[არაგვის საერისთავო]]ს შექმნის შემდეგ ანანური ამ საერისთავოში შედიოდა. აქ იყო არაგვის ერისთავთა მთავარი [[ანანურის ციხე|ციხე]]. საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების შესუსტების პერიოდში (XVII-XVIII საუკუნეებში) არაგვის ერისთავებმა განსაკუთრებულ ძლიერებას მიაღწიეს. ამ პერიოდს განეკუთვნება ანანურის ციხის გამაგრება და გაძლიერებაც. [[1743]] წელს მეფე [[თეიმურაზ II]]-მ საერისთავო გააუქმა და ანანური მეფის ხელისუფლებას დაუქვემდებარა. [[1786]] წელს ანანური დაღესტნის ხანმა [[ომარ-ხანი|ომარმა]] ააოხრა. ამ დროს იგი მცირე „ქალაქი იყო“ და იქ 100 კომლი ცხოვრობდა.
 სავაჭრო გზების გასაყარზე მდებარეობამ განაპირობა ანანურში ვაჭრობის განვითარება. აქ სამეფო საბაჟოც ყოფილა. განვითარებული იყო მეჭურჭლეობა, მაუდის წარმოება. XVIII საუკუნის მეორე ნახევარში აქ იყო სამეფო სამღებრო. [[1802]] წლის 6 აპრილს მიტროპოლიტი იოანე ანანურში შეეგება [[წმინდა ნინოს ჯვარი|წმ. ნინოს ჯვარს]], რომელიც [[ვახტანგ VI]]-ს ჰქონდა წაღებული რუსეთში და მეფე [[ალექსანდრე I (რუსეთი)|ალექსანდრე I]]-მა დაუბრუნა [[საქართველო]]ს.
 [[1803]]-[[1821]] წლებში ანანური [[ანანურის მაზრა|სამაზრო]] ცენტრი იყო. [[ცარიზმი]]ს კოლონიური პოლიტიკის მთელი სიმძიმე საქართველოს სამხედრო გზის პირას მცხოვრებ მოსახლეობას დააწვა. [[ერევანი|ერევანზე]] სალაშქროდ წამოსულმა გენერალმა [[პავლე ციციანოვი|ციციანოვმა]] [[1804]] წელს ჯარი ჩაუყენა მოსახლეობას და [[სტეფანწმინდა]]-ანანურის გზის მონაკვეთი იძულებით გაასუფთავებინა. შრომის მძიმე პირობების გამო 23 კაცი დაიღუპა, რასაც მოჰყვა მაზრის აჯანყება. [[1812]] წელს კახეთის გლეხთა აჯანყებას ანანურის გლეხობაც შეუერთდა, რის გამოც რუსმა კოლონიზატორებმა ანანური გადაწვეს.
@@ ხაზი 79: / ხაზი 83: @@
 *[[ანანურის წმინდა გიორგის ეკლესია]]
 *[[თეთრიგზის არქეოლოგიური ძეგლები]]
-==სქოლიო==
-{{სქოლიო}}
 ==ლიტერატურა==
 {{სძა|2|203|თ. ჭყონია}}
+==სქოლიო==
+{{სქოლიო}}
 {{დუშეთის მუნიციპალიტეტი}}
 [[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]