ერთუჯრედიანი ორგანიზმები: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ლუკა გელენიძე-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა გიო ოქრო-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
 
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:Average prokaryote cell- ka.svg|მინი|მარჯვნივ|240პქ|პროკარიოტები]]
[[ფაილი:Average prokaryote cell- ka.svg|მინი|მარჯვნივ|240პქ|პროკარიოტები]]
'''ერთუჯრედიანი ორგანიზმები''' — [[ცოცხალი ორგანიზმი|ცოცხალი ორგანიზმების]] კატეგორია, რომელთა [[სხეული]]ც შედგება ერთი ([[მრავალუჯრედიანი ორგანიზმი|მრავალუჯრედიანი ორგანიზმებისგან]] განსხვავებით) [[უჯრედი]]სგან (''ერთუჯრედიანები''). ამ კატეგორიას შეიძლება განეკუთვნებოდნენ როგორც [[პროკარიოტები]], აგრეთვე [[ეუკარიოტები]]. ტერმინი ერთუჯრედიანები ზოგჯერ გამოიყენება [[პროტისტები]]ს ({{lang-la|Protozoa, Protista}}) [[სინონიმი|სინონიმად]]. პროკარიოტები უმეტესწილად ერთუჯრედიანები არიან, გარდა ზოგიერთი [[ციანობაქტერიები|ციანობაქტერიის]] და [[აქტინომიცეტები|აქტინომიცეტისა]]. ეუკარიოტებს შორის ერთუჯრედიანი აგებულება აქვთ [[უმარტივესები|უმარტივესებს]], რიგ [[სოკოები|სოკოებს]], ზოგიერთ [[წყალმცენარეები|წყალმცენარეს]]. ერთუჯრედიანებს შეუძლიათ [[კოლონია|კოლონიების]] წარმოქმნა.
'''ერთუჯრედიანი ორგანიზმები''' — [[ცოცხალი ორგანიზმი|ცოცხალი ორგანიზმების]] კატეგორია, რომელთა [[სხეული]]ც შედგება ერთი ([[მრავალუჯრედიანი ორგანიზმი|მრავალუჯრედიანი ორგანიზმებისგან]] განსხვავებით) [[უჯრედი]]სგან (''ერთუჯრედიანები''). ამ კატეგორიას შეიძლება განეკუთვნებოდნენ როგორც [[პროკარიოტები]], აგრეთვე [[ეუკარიოტები]]. ტერმინი ერთუჯრედიანები ზოგჯერ გამოიყენება [[პროტისტები]]ს ({{lang-la|Protozoa, Protista}}) [[სინონიმი|სინონიმად]]. პროკარიოტები უმეტესწილად ერთუჯრედიანები არიან, გარდა ზოგიერთი [[ციანობაქტერიები|ციანობაქტერიის]] და [[აქტინომიცეტები|აქტინომიცეტისა]]. ეუკარიოტებს შორის ერთუჯრედიანი აგებულება აქვთ [[უმარტივესები|უმარტივესებს]], რიგ [[სოკოები|სოკოებს]], ზოგიერთ [[წყალმცენარეები|წყალმცენარეს]]. ერთუჯრედიანებს შეუძლიათ [[კოლონია|კოლონიების]] წარმოქმნა.

ერთგვაროვანი ორგანიზმი, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ცალკეული უჯრედული ორგანიზმი, არის ორგანიზმი, რომელიც შედგება მხოლოდ ერთი უჯრედისგან, რომელიც განსხვავდება უჯრედული ორგანიზმისგან, რომელიც შედგება ერთზე მეტი უჯრედისგან. Unicellular ორგანიზმები ორ ძირითად კატეგორიად იქცევიან: პროკარიოტული ორგანიზმები და ეუკარიოტული ორგანიზმები. პროკარიოტები მოიცავს ბაქტერიას და არქეას. ბევრი eukaryotes არიან multicellular, მაგრამ ჯგუფის მოიცავს protozoa, unicellular წყალმცენარეები და unicellular სოკოების. Unicellular ორგანიზმები განიხილება უძველესი ცხოვრებისეული ფორმა, ადრეული პროტოკოლები შესაძლოა განვითარდეს 3.8-4 მილიარდი წლის წინ. [1] [2]

მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი პროკარიოტი ცხოვრობს კოლონიებში, ისინი არ არიან სპეციალიზირებული უჯრედები სხვადასხვა ფუნქციებით. ეს ორგანიზმები ერთმანეთთან ერთად ცხოვრობენ და თითოეულ საკანში უნდა განახორციელოს ყველა სიცოცხლის პროცესი, რათა გადარჩეს. ამის საპირისპიროდ, მაშინაც კი, უმარტივესი მულტიკულური ორგანიზმებიც კი აქვთ უჯრედები, რომლებიც დამოკიდებულია ერთმანეთზე გადარჩენისთვის.

უმეტეს მულტიკულურ ორგანიზმებს აქვს უნიკალურ სიცოცხლის ციკლის ეტაპი. Gametes, მაგალითად, რეპროდუქციული უნიკალებია მულტიკულური ორგანიზმებისთვის. [3] გარდა ამისა, multicellularity, როგორც ჩანს, განვითარდა დამოუკიდებლად ბევრჯერ ცხოვრებაში ისტორიაში.

პრიმიტიული პროტოკოლები დღევანდელი უნიკალურ ფორმებს წარმოადგენდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ სიცოცხლის წარმომავლობა მეტწილად საიდუმლოა, ამჟამად გაბატონებული თეორია, რომელიც ცნობილია, როგორც RNA მსოფლიო ჰიპოთეზა, ადრეული რნმ მოლეკულები იქნებოდა საფუძველი ორგანული ქიმიური რეაქციების და თვითრეპრემირების კატალიზირებისთვის. RNA მსოფლიო ჰიპოთეზა მიიჩნევს, რომ რენოვანი მოლეკულები შეიძლება შეიქმნას აბიტურიულ პირობებში, რაც საჭიროებს ნუკლეინის მჟავებს და უნდა იყვნენ წარმოდგენილი. თეორიული და ექსპერიმენტული გამოკვლევები ცხადყოფს, რომ ნუკლეინის მჟავები და შაქარი შეიძლებოდა ყოფილიყო სინთეზირებული ადრეული პრებიოტიულ პირობებში. [4]

Compartmentalization იყო საჭირო ქიმიური რეაქციების უფრო სავარაუდოა, ისევე როგორც გამოყოფა რეაქციები გარე გარემო. მაგალითად, ადრეული რნმ-ის რეპლიკატორი რიბოზმა შეიძლება სხვა რეპლიკატორირებული რიფისიმები სხვადასხვა RNA sequences- ს, თუ არ ინახება ცალკე.

როდესაც amphiphiles მოსწონს lipids მოათავსეთ წყალში, hydrophobic (წყლის შიში) კუდები აგრეგირება შექმნას micelles და vesicles, ერთად ჰიდროფილური (წყლის მოყვარე) მთავრდება გარეთ. [2] [5] პრიმიტიული უჯრედები სავარაუდოდ იყენებენ ცხიმოვან-მჟავას ქსოვილებს, რომლებიც გამოყოფენ ქიმიურ რეაქციებს და გარემოს. [5] მათი სიმარტივისა და წყლის თვითშეგნების უნარის გამო, სავარაუდოა, რომ ეს მარტივი მემბრანიები ადრეული ბიოლოგიური მოლეკულების სხვა ფორმებს იყენებენ.


== იხილეთ აგრეთვე ==
== იხილეთ აგრეთვე ==

უკანასკნელი რედაქცია 17:05, 18 აპრილი 2019-ის მდგომარეობით

პროკარიოტები

ერთუჯრედიანი ორგანიზმებიცოცხალი ორგანიზმების კატეგორია, რომელთა სხეულიც შედგება ერთი (მრავალუჯრედიანი ორგანიზმებისგან განსხვავებით) უჯრედისგან (ერთუჯრედიანები). ამ კატეგორიას შეიძლება განეკუთვნებოდნენ როგორც პროკარიოტები, აგრეთვე ეუკარიოტები. ტერმინი ერთუჯრედიანები ზოგჯერ გამოიყენება პროტისტების (ლათ. Protozoa, Protista) სინონიმად. პროკარიოტები უმეტესწილად ერთუჯრედიანები არიან, გარდა ზოგიერთი ციანობაქტერიის და აქტინომიცეტისა. ეუკარიოტებს შორის ერთუჯრედიანი აგებულება აქვთ უმარტივესებს, რიგ სოკოებს, ზოგიერთ წყალმცენარეს. ერთუჯრედიანებს შეუძლიათ კოლონიების წარმოქმნა.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]