მაგნეტარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 15: ხაზი 15:


== მაგნიტური ველის წარმოშობა ==
== მაგნიტური ველის წარმოშობა ==
მაგნეტარის მაგნიტური ველის ძლიერი დინებები შესწავლილია, როგორც მაგნეტოჰიდროდინამიკური დინამოს ტურბულენტური პროცესის შედეგად წარმოქმნა. უკიდურესად ხშირი გამტარუნარიანობის დენადი გარემო, რომელიც ნეიტრონული ვარსკვლავის შემადგენელი ნივთიერებების წონასწორობის ურთიერთდამოკიდებულებამდე არსებობს.

09:21, 5 ივნისი 2018-ის ვერსია

{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}} მაგნეტარი — უკიდურესად ძლიერი მაგნიტური ველის მქონე ნეიტრონული ვარსკვლავის ტიპი, რომელიც მეტწილად რენტგენულ და გამა-გამოსხივებას გამოყოფს. თეორია ამ ობიექტებთან დაკავშირებით 1992 წელს რობერტ დანკანმა და კრისტოფერ ტომპსონმა შემოგვთავაზეს, მაგრამ მაგნეტარისგან გამოვლენილი პირველი გამა-გამოსხივება 1979 წლის 5 მარტს დაფიქსირდა. მომდევნო ათწლეულის განმავლობაში, მაგნეტარის ჰიპოთეზა ფართოდ იქნა აღიარებული, როგორც რბილი არარეგულირებული განმეორებადი ხასიათის გამა-გამოსხივების და ანომალიური რენტგენული პულსარები.

აღწერა

სხვა ნეიტრონული ვარსკვლავების მსგავსად, მაგნეტარების დიამეტრი დაახლოებით 20 კილომეტრია და მზის მასას 2-3-ჯერ აღემატება. სიმკვრივე იმდენად დიდია, რომ მისი სუბსტანციის ერთი სუფრის კოვზის მასა, დედამიწაზე დაახლოებით 100 მილიონი ტონა იქნებოდა. სხვა ნეიტრონული ვარსკვლავებისგან განსხვავებით, მაგნეტარები უფრო ძლიერი მაგნიტური ველით და ღერძის გარშემო შედარებით სწრაფი ბრუნვით გამოირჩევიან. უმეტეს ნეიტრონულ ვარსკვლავებთან შედარებით, რომლებსაც ერთი შემობრუნებისთვის 1-დან 10 წამამდე სჭირდებათ, მაგნეტარი ერთ ბრუნს წამზე ნაკლებ დროში ახორციელებს, შესაბამისად, მისი ძლიერი მაგნიტური ველი გამა და რენტგენული გამოსხივებისთვის დამახასიათებელ ძლიერ დარტყმებს იძლევა. მაგნეტარის აქტიურობა ხანმოკლეა. მათი ძლიერი მაგნიტური ველები დაახლოებით 10 000 წლის შემდეგ კარგავენ ძალას, რის შემდეგაც აქტიური გამა და რენტგენის გამოყოფა წყდება. დღეისათვის, ირმის ნახტომში 30 მილიონზე მეტი არააქტიური მაგნეტარია დაფიქსირებული.

სწრაფი ბრუნვისგან გამოწველი ზედაპირის რყევები, განაპირობებს ძლიერ გამა-გამოსხივებას, რაც 1979, 1998 და 2004 წლებშია დაფიქსირებული.

მაგნიტური ველი

მაგნეტარი ხასიათდება უკიდურესად ძლიერი მაგნიტური ველით, 108-დან 1011-მდე ტესლა ერთეულით. რომელიც ასობით მილიონჯერ უფრო ძლიერია, ვიდრე ნებისმიერი ადამიანის მიერ შექმნილი მაგნიტი და კვადრილიონჯერ უფრო ძლიერი, ვიდრე დედამიწის მაგნიტური ველი. დედამიწას 30-დან 60-მდე მიკროტესლას სიმძლავრის გეომაგნიტური ველი, ხოლო ნეოდიმზე დაფუძნებული, იშვიათი მაგნიტი დაახლოებით 1.25 ტესლას სიმძლავრე გააჩნია. მაგნეტარის მაგნიტური ველი 1000 კმ-ის მანძილზეც ძლიერია, რომელიც სუბიექტის შემადგენელ ატომში, ელექტრონულ ღრუბელს ამახინჯებს, რაც სიცოცხლის ქიმიას ართულებს და შეუძლებელს ხდის. დედამიწიდან მთვარემდე ნახევარმანძილზე, ნებისმიერ აქტიურ მაგნეტარს, დედამიწაზე ყველა საკრედიტო ბარათის მაგნიტური ზოლიდან ინფორმაცია შეუძლია ამოიღოს. 2010 წლის მონაცემებით, ისინი სამყაროს მასშტაბით აღმოჩენილი ყველაზე მაგნიტური ობიექტებია.

მაგნიტური ველის წარმოშობა

მაგნეტარის მაგნიტური ველის ძლიერი დინებები შესწავლილია, როგორც მაგნეტოჰიდროდინამიკური დინამოს ტურბულენტური პროცესის შედეგად წარმოქმნა. უკიდურესად ხშირი გამტარუნარიანობის დენადი გარემო, რომელიც ნეიტრონული ვარსკვლავის შემადგენელი ნივთიერებების წონასწორობის ურთიერთდამოკიდებულებამდე არსებობს.