გორის მაზრა: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

18:31, 12 მარტი 2018-ის ვერსია

გორის მაზრა (რუს. Горийский уезд) — რუსეთის იმპერიის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული. 1801-1840 წლებში წარმოადგენდა საქართველოს გუბერნიის, 1841-1846 წლებში — საქართველო-იმერეთის გუბერნიის, 1846-1916 წლებში კი ტფილისის გუბერნიის შემადგენელ ნაწილს. ადმინისტრაციული ცენტრი — ქალაქი გორი.

ისტორია

გორის მაზრა შეიქმნა ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმებისა და საქართველოს გუბერნიის შექმნის შედეგად 1801 წლის 12 სექტემბერს^{[კ 1]}. 1841 წელის 1 იანვრიდან გორის მაზრა ახლად შექმნილი საქართველო-იმერეთის გუბერნიის შემადგენლობაში შევიდა^{[კ 2]}. 1841 წელს შეუერთდა დუშეთის მაზრისა და მთიანი ოსეთის მიწები^{[კ 3]}. 1842 წელს ჩამოსცილდა ოსებით დასახლებული სოფლები და მათგან ოსეთის ოკრუგი შეიქმნა^[1]. 1843 წელს გორის მაზრაში შემავალი მთის უბანი და ქსნის უბნის მნიშვნელოვანი ნაწილი ახლად შექმნილი მთის ოკრუგის შემადგენლობაში შევიდა. 1859 წელს, ოსეთის ოკრუგის გაუქმების შემდეგ, მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი ოსეთის უბნის სახელწოდებით კვლავ გორის მაზრაში მოექცა. 1864 წელს ქსნის უბანიც გორის მაზრას დაუბრუნდა, 1867 წელს კი დუშეთის მაზრას გადაეცა.

1917 წელს მაზრის მოსახლეობა შეადგენდა 176970 ადამიანს. 1921 წელს გორის მაზრა ადმინისტრაციულად იყოფოდა 12 რაიონად, რომელიც მოიცავდა 32 თემს. გორის მაზრის რაიონები იყო: მეჯვრისხევი, ქვემო ჭალა, ტყვიავი, ცხინვალი, რუისი, გომი, ქარელი, ხაშური, ბორჯომი, ხიდისთავი, ახალქალაქი, კავთისხევი.

გორია მაზრა გაუქმდა 1930 წელს. მის ტერიტორიაზე შეიქმნა გორის, კასპის, ქარელის, ხაშურის, ბორჯომის, ზნაურის, ცხინვალისა და ჯავის რაიონები.

გერბები

1843 წლის 21 მაისს შეიქმნა გორის მაზრის გერბი^[2]^[3].

გერბის შინაარსი მდგომარეობდა შემდეგში: ფარის ზედა ერთ ნახევარში ოქროსფერ ფონზე ჩასმულია საქართველო-იმერეთის გუბერნიის გერბი; ქვედაში, ცისფერ ფონზე გამოსახულია ძველი კოშკის ნანგრევები, რომელიც ნათდება მზით, ნიშნად იმისა რომ მეფის რუსეთის მმართველობის დროს მოსახლეობას საკმარისია ჰქონდეთ მხოლოდ რუსეთის იმპერიის იმედი და არა მაზრის ტერიტორიაზე შემორჩენილი ციხის ნანგრევებისა. გვერდებზე ხორბლის ძნებია, ნიშნად პურის სიუხვისა^{[კ 4]}.

ლიტერატურა

ცინცაძე ზ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 227.

კომენტარები

↑

„	Высочайше утвержденное постановление внутренняго Въ Грузии управления Грузия Разделяется на пять уездовъ, въ нихъ три въ Карталинии: Горийской, Лорийской и Душетцкой и два въ Кахетии: Телавский и Сигнахской.	“
—Полное собрание законов Российской империи, собрание 1-ое, т. XXVI, ბრძ. 20007, გვ. 784

↑

„	§ 4. Губурния Грузино-Имеретинская разделяется на одинадцать уездов, именно: Тифлиский, Горийский, Телавский, Белоканский, Кутаиский, Елисаветпольский, Александрапольский, Эриванский, Нахичеванский, Ахалцыхский и Гурийский.	“
—Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 237

↑

„	§7. Горийский уезд образуется из нынешняго Горийскаго уезда, остальной части Душетскаго уезда и горной Осетии	“
—Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 238

↑ В верхней половине щита, в золотом поле, часть герба Грузино-Имеретинского; в нижней, в голубом поле, древняя разрушающаяся башня, освещенная восходящим солнцем, в знак того, что под управлением Русским, народ не имеет надобности в древних башнях, рассеянных в уезде. По сторонам по снопу пшеницы, в знак изобилия хлеба.

სქოლიო

↑ Акты Кавказской археологической комиссии, I, Тбилиси, 1866, გვ. 749
↑ გორის გერბი
↑ Собрание (1825 - 1881) : Том 18 (1843) : Часть 2 : Чертежи и рисунки, გვ. 23

[1] 

„ Высочайше утвержденное постановление внутренняго Въ Грузии управления
Грузия Разделяется на пять уездовъ, въ нихъ три въ Карталинии: Горийской, Лорийской и Душетцкой и два въ Кахетии: Телавский и Сигнахской.
“

—Полное собрание законов Российской империи, собрание 1-ое, т. XXVI, ბრძ. 20007, გვ. 784

[2] 

„ § 4. Губурния Грузино-Имеретинская разделяется на одинадцать уездов, именно: Тифлиский, Горийский, Телавский, Белоканский, Кутаиский, Елисаветпольский, Александрапольский, Эриванский, Нахичеванский, Ахалцыхский и Гурийский. “

—Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 237

[3] 

„ §7. Горийский уезд образуется из нынешняго Горийскаго уезда, остальной части Душетскаго уезда и горной Осетии “

—Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 238

[7] В верхней половине щита, в золотом поле, часть герба Грузино-Имеретинского; в нижней, в голубом поле, древняя разрушающаяся башня, освещенная восходящим солнцем, в знак того, что под управлением Русским, народ не имеет надобности в древних башнях, рассеянных в уезде. По сторонам по снопу пшеницы, в знак изобилия хлеба.

[4] Акты Кавказской археологической комиссии, I, Тбилиси, 1866, გვ. 749

[5] გორის გერბი

[6] Собрание (1825 - 1881) : Том 18 (1843) : Часть 2 : Чертежи и рисунки, გვ. 23

[კ 1]

[კ 2]

[კ 3]

[1]

[2]

[3]

[კ 4]

@@ ხაზი 5: / ხაზი 5: @@
 გორის მაზრა შეიქმნა [[ქართლ-კახეთის სამეფო]]ს გაუქმებისა და [[საქართველოს გუბერნია|საქართველოს გუბერნიის]] შექმნის შედეგად [[1801]] წლის 12 სექტემბერს<ref group="კ">{{ციტირება|Высочайше утвержденное постановление внутренняго Въ Грузии управления
-Грузия Разделяется на пять уездовъ, въ нихъ три въ Карталинии: Горийской, Лорийской и Душетцкой и два въ Кахетии: Телавский и Сигнахской.|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 1-ое, т. XXVI, ბრძ. 20007, გვ. 784]}}</ref>. [[1841]] წელის 1 იანვრიდან გორის მაზრა ახლად შექმნილი [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] შემადგენლობაში შევიდა<ref group="კ">{{ციტირება|§ 4. Губурния Грузино-Имеретинская разделяется на одинадцать уездов, именно: Тифлиский, Горийский, Телавский, Белоканский, Кутаиский, Елисаветпольский, Александрапольский, Эриванский, Нахичеванский, Ахалцыхский и Гурийский.|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 237]}}</ref>. [[1841]] წელს შეუერთდა დუშეთის მაზრისა და მთიანი ოსეთის მიწები<ref group="კ">{{ციტირება|§7. Горийский уезд образуется из нынешняго Горийскаго уезда, остальной части Душетскаго уезда и горной Осетии|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 238]}}</ref>. [[1842]] წელს ჩამოსცილდა [[ოსები]]თ დასახლებული სოფლები და მათგან [[ოსეთის ოკრუგი]] შეიქმნა<ref>Акты Кавказской археологической комиссии, I, Тбилиси, 1866, გვ. 749</ref>. [[1843]] წელს გორის მაზრაში შემავალი მთის უბანი და [[ქსნის უბანი|ქსნის უბნის]] მნიშვნელოვანი ნაწილი ახლად შექმნილი [[მთის ოკრუგი]]ს შემადგენლობაში შევიდა. [[1859]] წელს, ოსეთის ოკრუგის გაუქმების შემდეგ, მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი [[ოსეთის უბანი|ოსეთის უბნის]] სახელწოდებით კვლავ გორის მაზრაში მოექცა. [[1864]] წელს [[ქსნის უბანი]]ც გორის მაზრას დაუბრუნდა, [[1867]] წელს კი [[დუშეთის მაზრა]]ს გადაეცა. გორია მაზრა გაუქმდა [[1930]] წელს.
+Грузия Разделяется на пять уездовъ, въ нихъ три въ Карталинии: Горийской, Лорийской и Душетцкой и два въ Кахетии: Телавский и Сигнахской.|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 1-ое, т. XXVI, ბრძ. 20007, გვ. 784]}}</ref>. [[1841]] წელის 1 იანვრიდან გორის მაზრა ახლად შექმნილი [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] შემადგენლობაში შევიდა<ref group="კ">{{ციტირება|§ 4. Губурния Грузино-Имеретинская разделяется на одинадцать уездов, именно: Тифлиский, Горийский, Телавский, Белоканский, Кутаиский, Елисаветпольский, Александрапольский, Эриванский, Нахичеванский, Ахалцыхский и Гурийский.|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 237]}}</ref>. [[1841]] წელს შეუერთდა დუშეთის მაზრისა და მთიანი ოსეთის მიწები<ref group="კ">{{ციტირება|§7. Горийский уезд образуется из нынешняго Горийскаго уезда, остальной части Душетскаго уезда и горной Осетии|||[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ук. 13368, ст. 238]}}</ref>. [[1842]] წელს ჩამოსცილდა [[ოსები]]თ დასახლებული სოფლები და მათგან [[ოსეთის ოკრუგი]] შეიქმნა<ref>Акты Кавказской археологической комиссии, I, Тбилиси, 1866, გვ. 749</ref>. [[1843]] წელს გორის მაზრაში შემავალი მთის უბანი და [[ქსნის უბანი|ქსნის უბნის]] მნიშვნელოვანი ნაწილი ახლად შექმნილი [[მთის ოკრუგი]]ს შემადგენლობაში შევიდა. [[1859]] წელს, ოსეთის ოკრუგის გაუქმების შემდეგ, მისი მნიშვნელოვანი ნაწილი [[ოსეთის უბანი|ოსეთის უბნის]] სახელწოდებით კვლავ გორის მაზრაში მოექცა. [[1864]] წელს [[ქსნის უბანი]]ც გორის მაზრას დაუბრუნდა, [[1867]] წელს კი [[დუშეთის მაზრა]]ს გადაეცა.
+წელს მაზრის მოსახლეობა შეადგენდა 176970 ადამიანს. 1921 წელს გორის მაზრა ადმინისტრაციულად იყოფოდა 12 რაიონად, რომელიც მოიცავდა 32 თემს. გორის მაზრის რაიონები იყო: [[მეჯვრისხევი]], [[ქვემო ჭალა]], [[ტყვიავი]], [[ცხინვალი]], [[რუისი (ქარელის მუნიციპალიტეტი)|რუისი]], გომი, [[ქარელი]], [[ხაშური]], [[ბორჯომი]], [[ხიდისთავი (გორის მუნიციპალიტეტი)|ხიდისთავი]], [[ახალქალაქი (კასპის მუნიციპალიტეტი)|ახალქალაქი]], [[კავთისხევი]].
+გორია მაზრა გაუქმდა [[1930]] წელს. მის ტერიტორიაზე შეიქმნა გორის, კასპის, ქარელის, ხაშურის, ბორჯომის, ზნაურის, ცხინვალისა და ჯავის რაიონები.
 ==გერბები==
@@ ხაზი 11: / ხაზი 15: @@
 გერბის შინაარსი მდგომარეობდა შემდეგში: ფარის ზედა ერთ ნახევარში ოქროსფერ ფონზე ჩასმულია საქართველო-იმერეთის გუბერნიის გერბი; ქვედაში, ცისფერ ფონზე გამოსახულია ძველი კოშკის ნანგრევები, რომელიც ნათდება მზით, ნიშნად იმისა რომ მეფის რუსეთის მმართველობის დროს მოსახლეობას საკმარისია ჰქონდეთ მხოლოდ რუსეთის იმპერიის იმედი და არა მაზრის ტერიტორიაზე შემორჩენილი ციხის ნანგრევებისა. გვერდებზე ხორბლის ძნებია, ნიშნად პურის სიუხვისა<ref group="კ">В верхней половине щита, в золотом поле, часть герба Грузино-Имеретинского; в нижней, в голубом поле, древняя разрушающаяся башня, освещенная восходящим солнцем, в знак того, что под управлением Русским, народ не имеет надобности в древних башнях, рассеянных в уезде. По сторонам по снопу пшеницы, в знак изобилия хлеба.</ref>.
-==ადმინისტრაციული დაყოფა==
-გორის მაზრა მოიცავდა (XIX საუკუნის ბოლო პერიოდის მიხედვით) ახლანდელი [[გორის რაიონი|გორის]], კასპის, ქარელის, ხაშურის, ბორჯომის, ზნაურის, ცხინვალისა და [[ჯავის რაიონი|ჯავის]] რაიონების ტერიტორიას.
 ==ლიტერატურა==