კლარჯეთის საერისთავო: განსხვავება გადახედვებს შორის

ბმულების დამატება
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
მ Lasha-george-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა 82.211.148.196-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
ხაზი 19: ხაზი 19:
{| class="wikitable" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
{| class="wikitable" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
|-----
|-----
! colspan="10" bgcolor="silver" | [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავრები]] [http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/607/1/sumbat%20davitis%20dzis%20qronika%20gamocema%20mesame.pdf]
! colspan="10" bgcolor="silver" | [[ქართლი|ქართლის]] მმართველები
|-----
|-----
!bgcolor="silver" width="25%"| სახელი
!bgcolor="silver" width="25%"| სახელი
ხაზი 25: ხაზი 25:
!bgcolor="silver" width="25%"| ტიტული
!bgcolor="silver" width="25%"| ტიტული
|-----
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავრები]]'''</center>
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[ქართლი|ქართლის]] მმართველები'''</center>
|-----
|-----
| '''[[გუარამი|გუარამ I კურაპალატი]]''' || align="center" | [[575]] – [[600]]
| '''[[გუარამი|გუარამ I]]''' || align="center" | [[575]] – [[590]]
| [[ქართლის საერისმთავრო|ქართლის კურაპალატი]]
| მამა [[სტეფანოზ I|სტეფანოზ I-ისა]] და დემეტრესი (აშენებდეს ეკლესიასა [[მცხეთის ჯვარი|ჯუარის მცხეთას.]] [http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/607/1/sumbat%20davitis%20dzis%20qronika%20gamocema%20mesame.pdf])
|-----
|-----
| '''[[სტეფანოზ I]]''' || align="center" | [[600]] – [[619]]
| '''[[სტეფანოზ I|სტეფანოზ პატრიკიოზი]]''' || align="center" | [[590]] – [[605]]
| [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავარი]]
| [[ქართლის საერისმთავრო|ქართლის მთავარი]]
|-----
|-----
| '''[[ადარნასე I]]''' || align="center" | [[619]] – [[639]]
| '''[[ადარნასე (ერისმთავარი)|ადარნასე ვიპატოსი]]''' || align="center" | [[605]] – [[619]]
| [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავარი]]
| [[ქართლის საერისმთავრო|ქართლის მთავარი]]
|-----
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''კლარჯეთ–ჯავახეთის მმართველები'''</center>
⚫
| '''[[სტეფანოზ II]]''' || align="center" | [[639]] – [[663]]
| [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავარი]]
|-----
|-----
⚫
| '''[[გუარამ II]]''' || align="center" | [[619]] – [[678]]
⚫
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[კლარჯეთი|კლარჯეთ]]-[[ჯავახეთი|ჯავახეთის]] და [[გარდაბანი (მხარე)|გარდაბნის]] მმართველები'''</center>
| [[ქართლის საერისმთავრო|ქართლის კურაპალატი]], მფლობელი კლარჯეთ-ჯავახეთისა, ექვემდებარება [[არჩილ სტეფანოზის ძე|არჩილ II–ს]] († [[678]]).
|-----
| '''[[გუარამ II|გუარამ II კურაპალატი]]''' || align="center" | [[663]] – [[678]]
| მფლობელი [[კლარჯეთი|კლარჯეთ]] ([[619]] - [[678]])-[[ჯავახეთი|ჯავახეთისა]] ([[627]] – [[693]]). ექვემდებარება [[არჩილ სტეფანოზის ძე|არჩილ II–ს]] († [[678]]). მამა ქალ–ვაჟისა. ქალი — ცოლი [[არჩილ სტეფანოზის ძე|არჩილ II-ისა]], ვაჟი — [[ვარაზ-ბაკური (ქართლის ერისთავი)|ვარაზ-ბაკურ]].
|-----
|-----
| '''[[ვარაზ-ბაკური (ქართლის ერისთავი)|ვარაზ-ბაკურ]]''' || align="center" | [[678]] – [[705]]
| '''[[ვარაზ-ბაკური (ქართლის ერისთავი)|ვარაზ-ბაკურ]]''' || align="center" | [[678]] – [[705]]
| ანტიპატრიკი ანუ ანტიპატი-პატრიკი კეისრის მიერ. მეფე [[არჩილ სტეფანოზის ძე|არჩილ]] უმკვიდრებს მას [[გარდაბანი (მხარე)|გარდაბანს]], რომლის მცხოვრებნი მას მოჰყავს ქართველთ სარწმუნოებაზე († [[705]]).
| ანტიპატრიკი ანუ ანტიპატი-პატრიკი კეისრის მიერ. მეფე [[არჩილ სტეფანოზის ძე|არჩილ]] უმკვიდრებს მას გარდაბანს, რომლის მცხოვრებნი მას მოჰყავს ქართველთ სარწმუნოებაზე († [[705]]).
|-----
|-----
| '''ნერსე''' || align="center" | [[705]] – [[742]]
| '''ნერსე''' || align="center" | [[705]] – [[742]]
| ძენი მისნი ფილიპე და სტეფანოზ და [[ადარნასე ბაგრატიონი|ადარნასე]] [http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/607/1/sumbat%20davitis%20dzis%20qronika%20gamocema%20mesame.pdf], ძე ვასაკ ბაგრატუნისა. იჭერს მამის სამფლობელოს. ექვემდებარება ბერძნებს († [[742]]) [http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532].
| იჭერს მამის სამფლობელოს. ექვემდებარება ბერძნებს († [[742]]).
|-----
|-----
| '''[[ადარნასე ბაგრატიონი]]''' || align="center" | [[742]] – [[779]]
| '''[[ადარნასე ბაგრატიონი]]''' || align="center" | [[742]] – [[779]]
| [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. განაგებს სამფლობელოს მამისას; ძმებს უმკვიდრებს ერისთაობას და ექვემდებარება ბერძნებს († [[779]]). დაქორწინდა [[ნერსე II|ნერსეს]] ქალიშვილზე, რომლისგან ეყოლა: [[აშოტ I დიდი|აშოტი I]], გურგენი და [[ლატავრი ბაგრატიონი|ლატავრი]] (ცოლი — [[საქართველოს მმართველთა სია|ქართლის მთავრის]] [[ჯუანშერ II|ჯვანშერისა.]])
| [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. განაგებს სამფლობელოს მამისას; ძმებს უმკვიდრებს ერისთაობას და ექვემდებარება ბერძნებს († [[779]]).
|-----
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>[[780]] – [[826]] [[წელი|წლებში]]
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] ბაგრატიონი ერისმთავრები'''</center>
[[კლარჯეთი]] [[არაბთა სახალიფო|არაბთა სახალიფომ]] დაიკავა</center>
|-----
|-----
⚫
| '''[[ადარნასე I]], [[აშოტ I დიდი|აშოტ I-ის]] ძე''' || align="center" | [[830]] – [[867]]
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] I შტო'''</center>
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისმთავარი]]
|-----
⚫
| '''[[ადარნასე I]]''', [[აშოტ I დიდი|აშოტ კურაპალატის]] უფროსი ძე || align="center" | [[826]] – [[867]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ხელმწიფე]]. მამა [[გურგენ I|გურგენ I–სა]], [[აშოტ კეკელა|აშოტ II კეკელასი]] და [[სუმბატ არტანუჯელი|სუმბატ I მამფალი არტანუჯელისა.]]
|-----
|-----
| '''[[გურგენ I]]''', [[ადარნასე I|ადარნასე I-ის]] ძე || align="center" | [[867]] – [[891]]
| '''[[გურგენ I]]''', [[ადარნასე I|ადარნასე I-ის]] ძე || align="center" | [[867]] – [[891]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]] [[867]] – [[881]] [[წელი|წლებში.]] [[კურაპალატი]] [[881|881 წლიდან.]] [[ტაო-კლარჯეთის სამეფო|ტაო-კლარჯეთის კურაპალატი]] [[881]] – [[888]] [[წელი|წლებში.]] შემდგომში, [[არტაანი|არტაანის]] და [[შავშეთი|შავშეთის]] [[ერისმთავარი]] [[888]] – [[891]] [[წელი|წლებში.]] მამა ადარნასე II-ისა და [[აშოტ კუხი|აშოტ III კუხისა]]. † [[891]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]], [[კურაპალატი]] ([[881]]), [[ქართლი|ქართლის]] [[ერისმთავარი]] ([[881]] – [[888]]). [[არტაანი|არტაანის]] და [[შავშეთი|შავშეთის]] [[ერისმთავარი]] ([[888]] – [[891]]).
|-----
|-----
| '''ადარნასე II''', [[გურგენ I|გურგენ I-ის]] ძე || align="center" | [[891]] – [[896]]
| '''ადარნასე II''', გურგენ I-ის ძე || align="center" | [[891]] – [[896]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისმთავარი]]
⚫
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. მამა დავით II [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავისა]] და [[გურგენ IV|გურგენ IV დიდისა]].
|-----
|-----
| '''დავით II''' [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]], ადარნასე II-ის ძე || align="center" | [[896]] – [[908]]
| '''დავით II''', ადარნასე II-ის ძე || align="center" | [[896]] – † [[908]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. † [[908]] უშვილოდ.
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]
|-----
|-----
| '''[[აშოტ კუხი|აშოტ III კუხი]]''' არტაანელი [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]], [[გურგენ I|გურგენ I-ის]] ძე || align="center" | [[908]] – [[918]]
| '''[[აშოტ კუხი|აშოტ III კუხი]]''' არტაანელი, გურგენ I-ის ძე || align="center" | [[908]] – [[918]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. † [[918]] უშვილოდ.
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]
|-----
|-----
| '''[[გურგენ IV|გურგენ IV დიდი]]'''. ადარნასეს II-ის ძე.|| align="center" | [[918]] – [[14 თებერვალი]], [[941]]
| '''[[გურგენ IV|გურგენ IV დიდი]]''', ადარნასეს II-ის ძე, მაგისტროსი|| align="center" | [[918]] – [[14 თებერვალი]], [[941]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]] და მაგისტროსი. [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]], [[ჯავახეთი|ჯავახეთის]], [[აჭარა|აჭარისა]] და [[ნიგალი|ნიგალის]] მფლობელი, † [[941|941 წლის]] [[14 თებერვალი|14 თებერვალს]], უმემკვიდრეოდ და მისი სამფლობელოები კლარჯეთის არტანუჯელმა ბაგრატიონებმა დაიკავეს.
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]] და მაგისტროსი. ([[კლარჯეთი|კლარჯეთის]], ჯავახეთის, აჭარისა და ნიგალის მფლობელი. უმემკვიდრეოდ გარდაიცვალა და მისი სამფლობელოები არტანუჯელმა ბაგრატიონებმა დაიკავეს.)
|-----
|-----
⚫
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] არტანუჯელი ბაგრატიონი მმართველები'''</center>
⚫
| '''[[ბაგრატ I (ქართველთა მეფე)|ბაგრატ II ერისთავი]]''', [[ადარნასე II|ადარნასე II]]-ის ძე || align="center" | [[14 თებერვალი]], [[941]] – [[მარტი]], [[945]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავი]]. მაგისტროსი [[937|937 წლიდან]]. მამა [[ადარნასე III|ადარნასე III–ისა]] (ასევე, [[937|937 წელს]] [[ბაგრატ II (ქართველთა მეფე)|ბაგრატ III]] გახდა [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი.]])
|-----
|-----
| '''[[ადარნასე III|ადარნასე III ერისთავი]]''', [[ბაგრატ I (ქართველთა მეფე)|ბაგრატ მაგისტროსის]] ძე || align="center" | [[მარტი]], [[945]] – [[961]]
| '''[[ბაგრატ I (ქართველთა მეფე)|ბაგრატ II ერისთავი]]''', ადარნასე II-ის ძე || align="center" | [[14 თებერვალი]], [[941]] – [[მარტი]], [[945]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავი]]. მაგისტროსი [[945|945 წლიდან]], [[კურაპალატი]] [[958|958 წლიდან.]] ძალდატანებით ფიჩოსანქმნილი შვილთა მიერ. მამა [[ბაგრატ ერისთავთერისთავი|ბაგრატ IV–ისა]] და [[დავით III|დავით III დიდისა.]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] ერისმთავარი, მაგისტროსი [[937|937 წლიდან]] (ამავე წელს [[ბაგრატ II (ქართველთა მეფე)|ბაგრატ III]] გახდა [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]).
|-----
|-----
| '''[[ბაგრატ ერისთავთერისთავი|ბაგრატ IV ერისთავთ ერისთავი]]''', [[ადარნასე III|ადარნასე III მაგისტროსის]] ძე || align="center" | [[961]] – [[966]]
| '''[[ადარნასე III]]''', ბაგრატ მაგისტროსის ძე || align="center" | [[მარტი]], [[945]] – [[961]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] ერისმთავარი, მაგისტროსი (945), კურაპალატი (958).
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. [[ოშკი|ოშკის]] ეკლესიის ერთი მაშენებელთაგანი. †[[966|966 წელს.]]
|-----
|-----
| '''[[ბაგრატ ერისთავთერისთავი|ბაგრატ IV]]''' || align="center" | [[961]] – [[966]]
| '''[[დავით III|დავით III დიდი ერისთავთ ერისთავი]]''', [[ადარნასე III|ადარნასე III-ის]] ძე || align="center" | [[966]] – [[31 მარტი]], [[1001]]
⚫
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]]. მაგისტროსი [[973|973 წლიდან]], [[კურაპალატი]] [[978|978 წლიდან.]] [[ტაოს სამთავრო|ტაოს მეფე]] ([[ქართლის ცხოვრება|ქართლის ცხოვრების]] მიხედვით [[983]] - [[1001]] [[წელი|წლებში]] [http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/68532]). [[ოშკი|ოშკის]], [[ხახული|ხახულის]], [[პარხალი|პარხლის]] ეკლესიათა მაშენებელი და განმაახლებელი [[ოთხთა ეკლესია|ოთხთა ეკლესიათა.]] (†[[1001]], უძეოდ) [http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/607/1/sumbat%20davitis%20dzis%20qronika%20gamocema%20mesame.pdf]
|-----
|-----
⚫
| '''[[დავით III]]''', [[ადარნასე III|ადარნასე III-ის]] ძე || align="center" | [[966]] – [[31 მარტი]], [[1001]]
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>იმიერ–ტაო ([[ოლთისი (ქალაქი)|ოლთისის]] წყლის მარცხენა მხარე) [[1001|1001 წლიდან]] — [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]] დაქვემდებარებაშია.</center>
| [[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]], მაგისტროსი, კურაპალატი [[978|978 წლიდან]].
|-----
|-----
| '''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ V ერისთავი]]''' || align="center" | [[1001]] – [[1014]]
| '''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ V ერისთავი]]''' || align="center" | [[1011]] – [[1014]]
| იგივე [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ II აფხაზთა მეფე]], [[კურაპალატი]] [[1001|1001 წლიდან]]. აფხაზთა და ქართლის სამეფოების გამაერთიანებელი, [[ქართველთა სამეფო|გაერთიანებული საქართველოს სამეფოს]] პირველი [[მეფე]] [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]] [[1008]] – [[1014]] [[წელი|წლებში]]. [[ქუთაისი|ქუთაისის]], [[ბედიის მონასტერი|ბედიის]] და [[ნიკორწმინდის ტაძარი|ნიკორწმინდის]] ტაძრების მაშენებელი († [[7 მაისი]], [[1014]]; დამარხულია [[ბედიის მონასტერი|ბედიის მონასტერში.]])
| [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ V ერისთავი]], იგივე [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ II აფხაზთა მეფე]], [[კურაპალატი]] [[1001|1001 წლიდან]]. აფხაზთა და ქართლის სამეფოს გამაერთიანებელი, გაერთიანებული საქართველოს პირველი მეფე [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]] 1008 – 1014 წლებში. ქუთაისის, ბედიის და ნიკორწმინდის ტაძრების მაშენებელი († [[7 მაისი]], [[1014]]; დამარხულია [[ბედიის მონასტერი|ბედიის მონასტერში]]).
|-----
|-----
|}
|}
ხაზი 97: ხაზი 91:
{| class="wikitable" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
{| class="wikitable" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
|-----
|-----
! colspan="10" bgcolor="silver" | არტანუჯელი ერისმთავრები
! colspan="10" bgcolor="silver" | არტანუჯის ბაგრატიონი ერისმთავრები
|-----
|-----
!bgcolor="silver" width="25%"| სახელი
!bgcolor="silver" width="25%"| სახელი
ხაზი 103: ხაზი 97:
!bgcolor="silver" width="25%"| ტიტული
!bgcolor="silver" width="25%"| ტიტული
|-----
|-----
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[კლარჯეთი|კლარჯეთის]] [[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა]] II შტო'''</center>
| colspan="4" align="center" bgcolor=#FFCB31 | <center>'''[[ბაგრატიონები|ბაგრატიონების დინასტია]]'''</center>
|-----
|-----
| '''[[აშოტ კეკელა|აშოტ II კეკელა]]''', [[ადარნასე I|ადარნასე I კლარჯის]] ძე || align="center" | [[VII საუკუნე|VII]] – [[867]]
| '''[[აშოტ კეკელა|აშოტ II კეკელა]]''', ადარნასე I კლარჯის ძე || align="center" | [[VII საუკუნე|VII]] – [[867]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა გურგენ II კურაპალატისა და სუმბატ II არტანუჯელი ანთიპატრიკისა.
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა გურგენ II კურაპალატისა და სუმბატ II არტანუჯელი ანთიპატრიკისა.
|-----
|-----
| '''[[სუმბატ არტანუჯელი|სუმბატ I მამფალი არტანუჯელი]]''', ანთიპატოს-პატრიკი. [[ადარნასე I|ადარნასე I კლარჯის]] ძე || align="center" | [[867]] – [[889]]
| '''სუმბატ I მამფალი''', არტანუჯელი ანთიპატოს-პატრიკი. [[ადარნასე I]] კლარჯის ძე || align="center" | [[867]] – [[889]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა დავით I მამფალისა და ბაგრატ I მამფალი არტანუჯელისა.
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა დავით I მამფალისა და ბაგრატ I მამფალი არტანუჯელისა.
|-----
|-----
| '''ბაგრატ I მამფალი არტანუჯელი''', მაგისტროსი, სუმბატის I მამფალის ძე || align="center" | [[889]] – [[20 აპრილი]], [[909]]
| '''ბაგრატ I მამფალი''', არტანუჯელი, სუმბატის I მამფალის ძე || align="center" | [[889]] – † [[20 აპრილი]], [[909]], აღვსების დღეს
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ადარნასე III კლარჯისა, მონაზვნობაში ბასილისა († [[945]]), გურგენ III ერისთავისა († [[923]]), აშოტ IV კისკასისა († [[939|939 წლის]] [[ივნისი|ივნისში]] უძეოდ) და დავით III ერისთავისა († [[922]]). † [[20 აპრილი]], [[909]], აღვსების დღეს
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ადარნასე III კლარჯისა, მონაზვნობაში ბასილისა († [[945]]), გურგენ III ერისთავისა († [[923]]), აშოტ IV-ისა († [[939|939 წლის]] [[ივნისი|ივნისში]] უძეოდ) და დავით III ერისთავისა († [[922]])
|-----
|-----
| '''დავით I მამფალი''', სუმბატ I მამფალის უფროსი ძე || align="center" | [[889]] – [[20 თებერვალი]], [[943]]
| '''დავით I მამფალი''', სუმბატ I მამფალის უფროსი ძე || align="center" | [[889]] – † [[20 თებერვალი]], [[943]], მონაზვნობაში
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა სუმბატ III არტანუჯელი [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავისა]] († [[988]]). † [[20 თებერვალი]], [[943]], მონაზვნობაში
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა სუმბატ III არტანუჯელი [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავისა]] († [[988]])
|-----
|-----
| '''გურგენ III''' || align="center" | [[900]] – [[923]]
| '''გურგენ III''' || align="center" | [[900]] – [[923]]
| არტანუჯის ერისთავი († [[923]]). მამა გურგენ V-ისა († [[968]])
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა გურგენ V-ისა († [[968]])
|-----
|-----
| '''აშოტ IV კისკასი''' || align="center" | [[923]] - [[932]]
| '''აშოტ IV კისკასი''' || align="center" | [[923]] - [[932]] († [[ივნისი]], [[939]] უძეოდ)
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ერთადერთი ქალიშვილისა (შემდგომში ცოლი [[გურგენ IV|გურგენ IV დიდისა]].) † [[ივნისი]], [[939]] უძეოდ.
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ერთადერთი ქალიშვილისა (შემდგომში ცოლი [[გურგენ IV|გურგენ IV დიდისა]].)
|-----
|-----
| '''სუმბატ III არტანუჯელი''' [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავი]], დავითის I მამფალის ძე || align="center" | [[943]] – [[988]]
| '''სუმბატ III არტანუჯელი''', დავითის I მამფალის ძე || align="center" | [[943]] – [[988]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ II არტანუჯელისა († [[988]]) და დავით IV-ისა († [[993]])
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ II არტანუჯელისა († [[988]]) და დავით IV-ისა († [[993]])
|-----
|-----
| '''დავით IV''', სუმბატ III [[ერისთავთ-ერისთავი|ერისთავთ ერისთავის]] ძე || align="center" | [[988]] – [[993]]
| '''დავით IV''', სუმბატ III-ის ძე || align="center" | [[988]] – [[993]]
| არტანუჯის ერისმთავარი
| არტანუჯის ერისმთავარი
|-----
|-----
| '''სუმბატ IV კლარჯი''', არტანუჯელი. ბაგრატ II არტანუჯელის ძე, დავითის ძმისწული || align="center" | [[993]] – [[1011]]
| '''სუმბატ IV კლარჯი''', არტანუჯელი. ბაგრატ II არტანუჯელის ძე, დავითის ძმისწული || align="center" | [[993]] – † [[1011]], [[თმოგვის ციხე]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ IV-სა. † [[1011]], [[თმოგვის ციხე]].
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ IV-სა (კონსტანტინეპოლს წავიდა).
|-----
|-----
| '''ბაგრატ IV''' || align="center" | [[1011]]
| '''ბაგრატ II კლარჯი''' || align="center" | [[1011]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. (კონსტანტინეპოლს წავიდა).
| არტანუჯის ერისმთავარი.
|-----
|-----
| '''გურგენ VI კლარჯი''' || align="center" | [[1011]] – [[1012]]
| '''გურგენ VI კლარჯი''' || align="center" | [[1011]] – † [[1012]], [[თმოგვის ციხე]]
| არტანუჯის ერისმთავარი. მამა დემეტრესი ([[კონსტანტინეპოლი|კონსტანტინეპოლს]] წავიდა). † [[1012]], [[თმოგვის ციხე]]
| არტანუჯის ერისმთავარი
|-----
|-----
| '''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]''' || align="center" | [[1011]] – [[1014]]
| '''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]''' || align="center" | [[1011]] – [[1014]]

15:34, 13 თებერვალი 2018-ის ვერსია

იბერიის სამეფოს რუკა ფარნავაზის დროს, რომლის საერისთავოთაგან ერთ-ერთი კლარჯეთი.

კლარჯეთის საერისთავო — ისტორიული საქართველოს ადმინისტრაციული ერთეული. ფარნავაზ I-ის ეპოქაში ქართლის ანუ იბერიის სამეფო 1 სასპასპეტოდ და 8 საერისთავოდ იყო დაყოფილი,[1] მათგან ერთ-ერთი კი კლარჯეთი იყო. მის ეპოქაში იგი საკუთრივ კლარჯეთის გარდა შავშეთსა და ამიერ-ტაოსაც მოიცავდა. საერისთავოს დაარსება მოხდა მას შემდეგ რაც ფარნავაზმა მოახერხა აზონის დამარცხება და არიან-ქართლის ინკორპორაცია მოახდინა.[2] „ქართლის ცხოვრება“ მეფის მიერ კლარჯეთის ერისთავის დანიშვნას შემდეგნაირად მოიხსენიებს:

„ (ფარნავაზმა) ...გაგზავნა კლარჯეთის ერის-თავად, და მისცა არსიანითგან ზღუამდე. “

—ლეონტი მროველი, ცხოვრება ქართველთა მეფეთა, თავი მესამე

საერისთავოს უძველესი ცენტრი იყო ციხე თუხარისი, რომელიც ქართული საისტორიო ტრადიციის თანახმად, ქართველთა ერთ-ერთ ლეგენდარულ ეთნარქს - ოძრხოსს დაუარსებია.[3]

I საუკუნეში, კლარჯეთის საერისთავოს იმჟამინდელმა ერისთავმა, დაიმსახურა მეფე ადერკის წყრომა. მიზეზი ის იყო, რომ ერისთავი მის სამფლობელოში ჩასულ ანდრია პირველწოდებულს, შემწყნარებლური დამოკიდებულებით შეხვდა.[4]

III საუკუნის შუა ხანებში კლარჯეთის ერისთავი, „ქვემო ივერიის“ ანუ დასავლეთ საქართველოს სხვა ოთხ ერისთავთან ერთად, მეფე ამაზასპის წინააღმდეგ მიმართულ აჯანყებაში მონაწილეობდა.[5]

V საუკუნეში, სავარაუდოდ 456[6] წელს, ვახტანგ გორგასალმა ბიზანტიისაგან დაიბრუნა დაახ. 370 წელს წართმეული კლარჯეთი და მის გამგებლად თავისი ძუძუმტე, არტავაზი დანიშნა. სააღმშენებლო საქმიანობის დაწყებასთან ერთად, მეფემ ადმინისტრაციული ცვლილებაც მოახდინა და ერისთავის რეზიდენციად ახლადაშენებული არტანუჯი დაადგინა.

ერისთავმა არტავაზმა, მეფის ბრძანებით განაახლა ახიზის და ააშენა არტანუჯის ციხეები. მანვე ააშენა ოპიზის მონასტერი, მერეს, შინდობისა და ახიზის ეკლესიები.[7]

კლარჯეთის საერისთავომ არსებობა იბერიის სამეფოს გაუქმების შემდეგ, ქართლის საერისმთავროს არსებობის პერიოდშიც განაგრძო. სტეფანოზ I-დან აშოტამდე მას უშუალოდ ბაგრატიონები განაგებდნენ.[8] აშოტის გარდაცვალების და ბაგრატიონთა ტაოსა და კლარჯეთის შტოებად გაყოფის შემდეგ, კლარჯეთის ერისთავობა ამ უკანასკნელთ ერგოთ, თუმცა ისინი ქართველთა სამეფოს მეფეებს, ანუ ტაოს შტოს ბაგრატიონებს დაემორჩილნენ. დაახლოებით 1011 წელს ბაგრატ მესამემ დააპატიმრა და განდევნა „კლარჯ ხელმწიფეთა“ შტო.[9]

1191 წელს, ზაქარია ასპანისძის თამარ მეფის მიერ, შავშეთის, კლარჯეთისა (არტანუჯის) და ტაოს ერისთავად დამტკიცების შემდგომ, კლარჯეთი დანარჩენ ორთან ერთად, გაერთიანდა ერთ, ფანასკეთის (ანუ ტაოს) მონაპირე საერისთავოში, რომლის ცენტრიც ციხესიმაგრე ფანასკეთში იყო.[10]

ქართლის მმართველები
სახელი მმართველობის წლები ტიტული
ქართლის მმართველები
გუარამ I 575 – 590 ქართლის კურაპალატი
სტეფანოზ პატრიკიოზი 590 – 605 ქართლის მთავარი
ადარნასე ვიპატოსი 605 – 619 ქართლის მთავარი
კლარჯეთ–ჯავახეთის მმართველები
გუარამ II 619 – 678 ქართლის კურაპალატი, მფლობელი კლარჯეთ-ჯავახეთისა, ექვემდებარება არჩილ II–ს († 678).
ვარაზ-ბაკურ 678 – 705 ანტიპატრიკი ანუ ანტიპატი-პატრიკი კეისრის მიერ. მეფე არჩილ უმკვიდრებს მას გარდაბანს, რომლის მცხოვრებნი მას მოჰყავს ქართველთ სარწმუნოებაზე († 705).
ნერსე 705 – 742 იჭერს მამის სამფლობელოს. ექვემდებარება ბერძნებს († 742).
ადარნასე ბაგრატიონი 742 – 779 ერისთავთ ერისთავი. განაგებს სამფლობელოს მამისას; ძმებს უმკვიდრებს ერისთაობას და ექვემდებარება ბერძნებს († 779).
კლარჯეთის ბაგრატიონი ერისმთავრები
ადარნასე I, აშოტ I-ის ძე 830 – 867 კლარჯეთის ერისმთავარი
გურგენ I, ადარნასე I-ის ძე 867 – 891 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი, კურაპალატი (881), ქართლის ერისმთავარი (881 – 888). არტაანის და შავშეთის ერისმთავარი (888 – 891).
ადარნასე II, გურგენ I-ის ძე 891 – 896 კლარჯეთის ერისმთავარი
დავით II, ადარნასე II-ის ძე 896 – † 908 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი
აშოტ III კუხი არტაანელი, გურგენ I-ის ძე 908 – 918 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი
გურგენ IV დიდი, ადარნასეს II-ის ძე, მაგისტროსი 918 – 14 თებერვალი, 941 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი და მაგისტროსი. (კლარჯეთის, ჯავახეთის, აჭარისა და ნიგალის მფლობელი. უმემკვიდრეოდ გარდაიცვალა და მისი სამფლობელოები არტანუჯელმა ბაგრატიონებმა დაიკავეს.)
კლარჯეთის არტანუჯელი ბაგრატიონი მმართველები
ბაგრატ II ერისთავი, ადარნასე II-ის ძე 14 თებერვალი, 941 – მარტი, 945 კლარჯეთის ერისმთავარი, მაგისტროსი 937 წლიდან (ამავე წელს ბაგრატ III გახდა ერისთავთ ერისთავი).
ადარნასე III, ბაგრატ მაგისტროსის ძე მარტი, 945 – 961 კლარჯეთის ერისმთავარი, მაგისტროსი (945), კურაპალატი (958).
ბაგრატ IV 961 – 966 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი
დავით III, ადარნასე III-ის ძე 966 – 31 მარტი, 1001 კლარჯეთის ერისთავთ ერისთავი, მაგისტროსი, კურაპალატი 978 წლიდან.
ბაგრატ V ერისთავი 1011 – 1014 ბაგრატ V ერისთავი, იგივე ბაგრატ II აფხაზთა მეფე, კურაპალატი 1001 წლიდან. აფხაზთა და ქართლის სამეფოს გამაერთიანებელი, გაერთიანებული საქართველოს პირველი მეფე ბაგრატ III 1008 – 1014 წლებში. ქუთაისის, ბედიის და ნიკორწმინდის ტაძრების მაშენებელი († 7 მაისი, 1014; დამარხულია ბედიის მონასტერში).
არტანუჯის ბაგრატიონი ერისმთავრები
სახელი მმართველობის წლები ტიტული
ბაგრატიონების დინასტია
აშოტ II კეკელა, ადარნასე I კლარჯის ძე VII – 867 არტანუჯის ერისმთავარი. მამა გურგენ II კურაპალატისა და სუმბატ II არტანუჯელი ანთიპატრიკისა.
სუმბატ I მამფალი, არტანუჯელი ანთიპატოს-პატრიკი. ადარნასე I კლარჯის ძე 867 – 889 არტანუჯის ერისმთავარი. მამა დავით I მამფალისა და ბაგრატ I მამფალი არტანუჯელისა.
ბაგრატ I მამფალი, არტანუჯელი, სუმბატის I მამფალის ძე 889 – † 20 აპრილი, 909, აღვსების დღეს არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ადარნასე III კლარჯისა, მონაზვნობაში ბასილისა († 945), გურგენ III ერისთავისა († 923), აშოტ IV-ისა († 939 წლის ივნისში უძეოდ) და დავით III ერისთავისა († 922)
დავით I მამფალი, სუმბატ I მამფალის უფროსი ძე 889 – † 20 თებერვალი, 943, მონაზვნობაში არტანუჯის ერისმთავარი. მამა სუმბატ III არტანუჯელი ერისთავთ ერისთავისა († 988)
გურგენ III 900 – 923 არტანუჯის ერისმთავარი. მამა გურგენ V-ისა († 968)
აშოტ IV კისკასი 923 - 932 († ივნისი, 939 უძეოდ) არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ერთადერთი ქალიშვილისა (შემდგომში ცოლი გურგენ IV დიდისა.)
სუმბატ III არტანუჯელი, დავითის I მამფალის ძე 943 – 988 არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ II არტანუჯელისა († 988) და დავით IV-ისა († 993)
დავით IV, სუმბატ III-ის ძე 988 – 993 არტანუჯის ერისმთავარი
სუმბატ IV კლარჯი, არტანუჯელი. ბაგრატ II არტანუჯელის ძე, დავითის ძმისწული 993 – † 1011, თმოგვის ციხე არტანუჯის ერისმთავარი. მამა ბაგრატ IV-სა (კონსტანტინეპოლს წავიდა).
ბაგრატ II კლარჯი 1011 არტანუჯის ერისმთავარი.
გურგენ VI კლარჯი 1011 – † 1012, თმოგვის ციხე არტანუჯის ერისმთავარი
ბაგრატ III 1011 – 1014 გაერთიანებული საქართველოს მეფე

იხილეთ აგრეთვე

კომენტარები

სქოლიო

  1. ↑ გ. მამულია, სტ. „ფარნავაზი“, ქსე, ტ.10, გვ. 232
  2. ↑ ქართლის ცხოვრება, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს. ყაუხჩიშვილის მიერ, ტ. I, თბილისი, 1955, გვ. 4
  3. ↑ დ. მუსხელიშვილი, სტ „თუხარისი“, ქსე, ტ.5, გვ. 30
  4. ↑ ქართლის ცხოვრება, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს. ყაუხჩიშვილის მიერ, ტ. I, თბილისი, 1955, გვ. 42
  5. ↑ ქართლის ცხოვრება, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს. ყაუხჩიშვილის მიერ, ტ. I, თბილისი, 1955, გვ. 57
  6. ↑ ვ. გოილაძე, ვახტანგ გორგასალი და მისი ისტორიკოსი, თბილისი, 1991, გვ. 141–145
  7. ↑ ქართლის ცხოვრება, ტექსტი დადგენილი ყველა ძირითადი ხელნაწერის მიხედვით ს. ყაუხჩიშვილის მიერ, ტ. I, თბილისი, 1955, გვ. 178
  8. ↑ მ. ვაჩნაძე, ვ. გურული, მ. ბახტაძე, საქართველოს ისტორია – X კლასი, თბილისი, „არტანუჯი“, 2005. ISBN 99940-11-30-8
  9. ↑ ჯაბა სამუშია — ბაგრატ III, 2012, გვ. 117
  10. ↑ ნ. შოშიაშვილი, სტ. „ზაქარია ფანასკერტელი“, ქსე, ტ.10, გვ. 217
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=კლარჯეთის_საერისთავო&oldid=3446621“-დან