სულეიმან იბნ ყუთლუმიში: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
| ხაზი 25: | ხაზი 25: | ||
|მამა = [[ქუთულმიში]] |
|მამა = [[ქუთულმიში]] |
||
}} |
}} |
||
'''სულეიმან იბნ ქუთულმიში''', |
'''სულეიმან იბნ ქუთულმიში''', აგრეთვე ცნობილი, როგორც '''სულეიმან I''' ({{Lang-tr|Kutalmışoğlu Süleyman Şah}}; {{lang-fa|سلیمان بن قتلمش}}) — [[რუმის სასულთნო|რუმის სასულთნოს]] დამაარსებელი, [[რუმის სასულთნო|რუმის]] სულთანი [[1077]]-[[1086]] წლებში, გარდაცვალებამდე. |
||
სულეიმანის მამა, [[ქუთულმიში]] წარუმატებლად ებრძოდა საკუთარ ბიძაშვილს — [[ალფ-არსლანი|ალფ-არსლანს]] სელჩუკთა სახელმწიფოს ტახტისთვის. [[1064]] წელს, ქუთულმიშის გარდაცვალების შემდეგ, სულეიმანი და მის სამი ძმა [[ტავრი|ტავრის]] მთებში გაიქცნენ, იქ კი თურქმანთა ტომებს შეაფარეს თავი. [[ალფ-არსლანი]] ამ ქმედებას სადამსჯელო ექსპედიციებით გამოეხმაურა, მან თავდასხმები დაიწყო, რასაც ოთხი ძმიდან მხოლოდ სულეიმანი გადაურჩა<ref>Claude Cahen, ''Pre-Ottoman Turkey: a general survey of the material and spiritual culture and history c. 1071-1330'', trans. J. Jones-Williams (New York: Taplinger, 1968), pp. 73-4.</ref>. |
სულეიმანის მამა, [[ქუთულმიში]] წარუმატებლად ებრძოდა საკუთარ ბიძაშვილს — [[ალფ-არსლანი|ალფ-არსლანს]] სელჩუკთა სახელმწიფოს ტახტისთვის. [[1064]] წელს, ქუთულმიშის გარდაცვალების შემდეგ, სულეიმანი და მის სამი ძმა [[ტავრი|ტავრის]] მთებში გაიქცნენ, იქ კი თურქმანთა ტომებს შეაფარეს თავი. [[ალფ-არსლანი]] ამ ქმედებას სადამსჯელო ექსპედიციებით გამოეხმაურა, მან თავდასხმები დაიწყო, რასაც ოთხი ძმიდან მხოლოდ სულეიმანი გადაურჩა<ref>Claude Cahen, ''Pre-Ottoman Turkey: a general survey of the material and spiritual culture and history c. 1071-1330'', trans. J. Jones-Williams (New York: Taplinger, 1968), pp. 73-4.</ref>. |
||
[[1078]] წელს, [[ბიზანტიის იმპერატორი]] [[მიხეილ VII (ბიზანტია)|მიხეილ VII]] ცდილობდა სულეიმანისთვის დახმარების გაწევას [[ანატოლიის თემი|ანატოლიის თემის]] მეთაურის — [[ნიკიფორე III (ბიზანტია)|ნიკიფორე III ბოტანიატეს]] წინააღმდეგ, რომელიც იმპერატორს ტახტისთვის ებრძოდა. სულეიმანმა ხელში ჩაიგდო ბოტანიატეს მცირე ძალა [[ქუთაჰია|ქუთაჰიასა]] და [[ნიკეა|ნიკეას]] შორის, რის შემდეგაც, უზურპატორმა სულეიმანი დაარწმუნა, რომ შეერთებოდა მის აჯანყებას<ref>Speros Vryonis, ''The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century'' (University of California Press, 1971), pp. 112-3.</ref>. ნიკიფორე III-ის ძალაუფლებისთვის ბრძოლა წარმატებული აღმოჩნდა და მხარდაჭერის სანაცვლოდ, სულეიმანის ნაცნობ თურქმანებს [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლთან]] ახლოს ცხოვრების ნება დართო. ცოტა ხნის შემდეგ, სულეიმანმა მხარი [[ნიკიფორე მელისენოსი|ნიკიფორე მელისენოსს]] დაუჭირა<ref>George Ostrogorsky, ''History of the Byzantine State'', trans. Joan Hussey (Rutgers University Press, 1969), pp. 348-9.</ref>, რომელმაც თურქმანებისთვის [[ნიკეის იმპერია|ნიკეის]] საზღვარი გახსნა<ref>Cahen, p. 75</ref>. ამის შემდეგ, ყველა [[ბითინია]] სულეიმანის კონტროლის ქვეშ მოექცა. [[1084]] წელს, მან ნიკეა დატოვა. |
[[1078]] წელს, [[ბიზანტიის იმპერატორი]] [[მიხეილ VII (ბიზანტია)|მიხეილ VII]] ცდილობდა სულეიმანისთვის დახმარების გაწევას [[ანატოლიის თემი|ანატოლიის თემის]] მეთაურის — [[ნიკიფორე III (ბიზანტია)|ნიკიფორე III ბოტანიატეს]] წინააღმდეგ, რომელიც იმპერატორს ტახტისთვის ებრძოდა. სულეიმანმა ხელში ჩაიგდო ბოტანიატეს მცირე ძალა [[ქუთაჰია|ქუთაჰიასა]] და [[ნიკეა|ნიკეას]] შორის, რის შემდეგაც, უზურპატორმა სულეიმანი დაარწმუნა, რომ შეერთებოდა მის აჯანყებას<ref>Speros Vryonis, ''The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century'' (University of California Press, 1971), pp. 112-3.</ref>. ნიკიფორე III-ის ძალაუფლებისთვის ბრძოლა წარმატებული აღმოჩნდა და მხარდაჭერის სანაცვლოდ, სულეიმანის ნაცნობ თურქმანებს [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლთან]] ახლოს ცხოვრების ნება დართო. ცოტა ხნის შემდეგ, სულეიმანმა მხარი [[ნიკიფორე მელისენოსი|ნიკიფორე მელისენოსს]] დაუჭირა<ref>George Ostrogorsky, ''History of the Byzantine State'', trans. Joan Hussey (Rutgers University Press, 1969), pp. 348-9.</ref>, რომელმაც თურქმანებისთვის [[ნიკეის იმპერია|ნიკეის]] საზღვარი გახსნა<ref>Cahen, p. 75</ref>. ამის შემდეგ, ყველა [[ბითინია]] სულეიმანის კონტროლის ქვეშ მოექცა. [[1084]] წელს, მან ნიკეა დატოვა. |
||
[[1085]] წელს, სულეიმანმა ანტიოქია დაიპყრო და განაგრძო იქ მცხოვრები ხალხის ხოცვა-ჟლეტა. 1086 წელს, იგი [[სირია|სირიის]] სელჩუკმა მმართველმა — [[ტუტუშ I]]-მა [[ანტიოქია|ანტიოქიასთან]] ახლოს მოკლა. |
[[1085]] წელს, სულეიმანმა ანტიოქია დაიპყრო და განაგრძო იქ მცხოვრები ხალხის ხოცვა-ჟლეტა. 1086 წელს, იგი [[სირია|სირიის]] სელჩუკმა მმართველმა — [[ტუტუშ I]]-მა [[ანტიოქია|ანტიოქიასთან]] ახლოს მოკლა. |
||
==ლიტერატურა== |
==ლიტერატურა== |
||
22:06, 17 ოქტომბერი 2017-ის ვერსია
| სულეიმან იბნ ქუთულმიში | |
|---|---|
| سلیمان بن قتلمش | |
| რუმის სულთანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 1077 |
| მმართ. დასასრული: | 1086 |
| წინამორბედი: | ქუთულმიში |
| მემკვიდრე: | აბუ ლ-ქასიმი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | —? |
| გარდ. თარიღი: | 1086 |
| გარდ. ადგილი: | ანტიოქია |
| სრული სახელი: | Kutalmışoglu Suleiman |
| მამა: | ქუთულმიში |
სულეიმან იბნ ქუთულმიში, აგრეთვე ცნობილი, როგორც სულეიმან I (თურქ. Kutalmışoğlu Süleyman Şah; სპარს. سلیمان بن قتلمش) — რუმის სასულთნოს დამაარსებელი, რუმის სულთანი 1077-1086 წლებში, გარდაცვალებამდე.
სულეიმანის მამა, ქუთულმიში წარუმატებლად ებრძოდა საკუთარ ბიძაშვილს — ალფ-არსლანს სელჩუკთა სახელმწიფოს ტახტისთვის. 1064 წელს, ქუთულმიშის გარდაცვალების შემდეგ, სულეიმანი და მის სამი ძმა ტავრის მთებში გაიქცნენ, იქ კი თურქმანთა ტომებს შეაფარეს თავი. ალფ-არსლანი ამ ქმედებას სადამსჯელო ექსპედიციებით გამოეხმაურა, მან თავდასხმები დაიწყო, რასაც ოთხი ძმიდან მხოლოდ სულეიმანი გადაურჩა[1].
1078 წელს, ბიზანტიის იმპერატორი მიხეილ VII ცდილობდა სულეიმანისთვის დახმარების გაწევას ანატოლიის თემის მეთაურის — ნიკიფორე III ბოტანიატეს წინააღმდეგ, რომელიც იმპერატორს ტახტისთვის ებრძოდა. სულეიმანმა ხელში ჩაიგდო ბოტანიატეს მცირე ძალა ქუთაჰიასა და ნიკეას შორის, რის შემდეგაც, უზურპატორმა სულეიმანი დაარწმუნა, რომ შეერთებოდა მის აჯანყებას[2]. ნიკიფორე III-ის ძალაუფლებისთვის ბრძოლა წარმატებული აღმოჩნდა და მხარდაჭერის სანაცვლოდ, სულეიმანის ნაცნობ თურქმანებს კონსტანტინოპოლთან ახლოს ცხოვრების ნება დართო. ცოტა ხნის შემდეგ, სულეიმანმა მხარი ნიკიფორე მელისენოსს დაუჭირა[3], რომელმაც თურქმანებისთვის ნიკეის საზღვარი გახსნა[4]. ამის შემდეგ, ყველა ბითინია სულეიმანის კონტროლის ქვეშ მოექცა. 1084 წელს, მან ნიკეა დატოვა.
1085 წელს, სულეიმანმა ანტიოქია დაიპყრო და განაგრძო იქ მცხოვრები ხალხის ხოცვა-ჟლეტა. 1086 წელს, იგი სირიის სელჩუკმა მმართველმა — ტუტუშ I-მა ანტიოქიასთან ახლოს მოკლა.
ლიტერატურა
- Райс Тамара Т., Сельджуки. Кочевники - завоеватели Малой Азии, 2004. — გვ. 238, ISBN 5-9524-0949-0.
- Успенский, Фёдор Иванович, История Византийской Империи.Отдел VI. Комнины // История Византийской империи. В 5 т, ISBN 5-271-03856-4.
სქოლიო
- ↑ Claude Cahen, Pre-Ottoman Turkey: a general survey of the material and spiritual culture and history c. 1071-1330, trans. J. Jones-Williams (New York: Taplinger, 1968), pp. 73-4.
- ↑ Speros Vryonis, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century (University of California Press, 1971), pp. 112-3.
- ↑ George Ostrogorsky, History of the Byzantine State, trans. Joan Hussey (Rutgers University Press, 1969), pp. 348-9.
- ↑ Cahen, p. 75
| წინამორბედი: ქუთულმიში |
რუმის სულთანი 1077–1086 |
შემდეგი: აბუ-ლ-ქასიმი |
| |||||