ისაყ I

ისაყ I
ახალციხის ფაშა
მმართ. დასაწყისი:	1701
მმართ. დასასრული:	1705
წინამორბედი:	სალიმ-ფაშა
მემკვიდრე:	ასლან II
მმართ. დასაწყისი:	1708
მმართ. დასასრული:	1716
წინამორბედი:	ასლან II
მემკვიდრე:	ასლან II
მმართ. დასაწყისი:	1718
მმართ. დასასრული:	1737
წინამორბედი:	ასლან II
მემკვიდრე:	იუსუფ III
მმართ. დასაწყისი:	1744
მმართ. დასასრული:	1745
წინამორბედი:	იუსუფ III
მემკვიდრე:	აჰმედ-ფაშა
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	?
გარდ. თარიღი:	1745
შვილები:	იუსუფ III აჰმედ-ფაშა
დინასტია:	ჯაყელები
მამა:	იუსუფ II
რელიგია:	სუნიტური ისლამი

ისაყ I ჯაყელი, ახალციხის ფაშა ოთხჯერ: 1701-1705, 1708-1716, 1718-1737 და 1744-1745 წლებში, იუსუფ II-ის ძე. მამა მცირეწლოვანს გარდაეცვალა და საფაშო ტახტი ბიძამ - სალიმმა - წაართვა. სალიმის გარდაცვალების შემდეგ (1701) ფაშობაზე პრეტენზია განაცხადა სალიმის შვილმა - ასლანმა. ბიძაშვილთან ბრძოლაში ისაყ I-მა რამდენიმეჯერ დაკარგა საფაშო ტახტი. დაახლოებით 1718-წლიდან, ძალაუფლების საბოლოოდ განმტკიცების შემდეგ, იგი აქტიურად მონაწილეობდა 1723-1724 წლებში ოსმალთა მიერ ამიერკავკასიის ქვეყნების, კერძოდ, საქართველოს დაპრობაში. 1727, იესე მეფის გარდაცვალების შემდეგ, სულთანმა ისაყ I ქართლის მმართველად დაადგინა და კახეთის დაპყრობაც დაავალა. XVIII საუკუნის 30-იანი წლების შემდეგ ისაყ I-ს ემორჩილებოდა საკუთრივ საქართველო, ლორე, ყაზახ-შამშადილი, შაქი. ისაყ I დაპყრობილ მხარეებში ცდილობდა ოსმალური სოციალურ-პოლიტიკური სისტემის შემოღებას და მაჰმადიანობის გავრცელებას. მის დროს გახშირდა ლეკიანობა, ტყვეებით ვაჭრობა, გაუკაცრიელდა სოფლები და მხარეები. 1735 წელს, როდესაც ოსმალობა ყიზილბაშობამ შეცვალა, ისაყ I თბილისიდან ახალციხეში ჩავიდა და სამემკვიდრო ტახტზე დაჯდა. 1737 წელს ტახტი შვილს, იუსუფ III-ს დაუთმო. მისი გარდაცვალების შემდეგ კი 1744 წელს,ისაყ I მეოთხედ დაუბრუნდა ტახტს.

იხილეთ აგრეთვე

• ახალციხის ფაშების სია

ლიტერატურა

• ლომსაძე შ., სამცხე-ჯავახეთი (XVIII ს. შუაწლებიდან XIX საუკუნის შუაწლებამდე), თბ., 1975
• ლომსაძე შ.,ქსე, ტ. 5, გვ. 227, თბ. 1980