მურად III: განსხვავება გადახედვებს შორის

მურად III
ოსმალეთის მე-12 სულთანი
მმართ. დასაწყისი:	1574
მმართ. დასასრული:	1595
წინამორბედი:	სელიმ II
მემკვიდრე:	მეჰმედ III
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	4 ივლისი, 1546
დაბ. ადგილი:	მანისა
გარდ. თარიღი:	15 იანვარი, 1595
გარდ. ადგილი:	სტამბოლი
მეუღლე:	საფიე სულთანი; შემშირუჰსარ ხათუნი; შაჰიჰუბან ხათუნი; ნაზფერვერ ხათუნი; მიჰრიბან ხათუნი
შვილები:	მეჰმედ III, მაჰმუდი, აიშე, ფატმა, მიჰრიმაჰი, ამრიე
დინასტია:	ოსმანები
მამა:	სელიმ II
დედა:	ნურბანუ სულთანი
რელიგია:	ისლამი
ხელმოწერა:
	მურად III ვიკისაწყობში

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

21:38, 10 იანვარი 2017-ის ვერსია

მურად III (ოსმ. مراد ثالث‎ — Murâd-ı sâlis , თურქ. Üçüncü Murat; დ. 4 ივლისი, 1546 — გ. 15 იანვარი, 1595) — ოსმალეთის იმპერიის მეთორმეტე სულთანი. სელიმ II-სა და ნურბანუ სულთნის შვილი. ქვეყანას მართავდა 1574-1595 წლებში.

ტახტზე ასვლამდე

მურადი დაიბადა 1546 წელს, როდესაც მისი მამა, შეჰზადე სელიმი (მომავალში სელიმ II) საუფლისწულო სანჯაყის მანისას მმართველი იყო. როდესაც 1566 წელს, მისი ბაბუა სულეიმან I გარდაიცვალა და მისი მამა ავიდა ტახტზე, იგი მამის პირველ მემკვიდრედ გამოცხადდა და მამამისივით მანისას პროვინციაში გაემგზავრა. ის იქ 8 წლის განმავლობაში მსახურობდა და საუკეთესო განათლება მიიღო. იგი ოსმალეთის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე განათლებული სულთანი იყო. მიუხედავად ამისა, 1574 წელს, მას შემდეგ რაც სელიმ II გარდაიცვალა და ტახტზე მურადი ავიდა, მან სახელმწიფო საქმეები მთლიანად დიდ ვეზირს გადააბარა.

მმართველობის პერიოდი

მურადმა სამეფო ტახტის მემკვიდრეობით მიღებისთანავე თავისი 5 უმცროსი ძმა მოაკვლევინა. სახელმწიფო საქმეებით ნაკლებად იყო დაკავებული. უპირატესობას ჰარემში გატარებულ დროს ანიჭებდა. მის დროს ქვეყნის პოლიტიკაში დიდი როლი ითამაშეს მისმა დედამ, ნურბანმა და მისმა ცოლმა, საფიემ. რძალ-დედამთილის დაპირისპირების შედეგად სასახლეში დაჯგუფებები შეიქმნა და ინტრიგების ქსელში გაიხლართა. მურად III-ის მეფობის დროს მექრთამეობა და კორუფცია მნიშვნელოვნად გაიზარდა და ცხოვრების წესად იქცა. სიტუაცია მას შემდეგ გაუარესდა, რაც 1579 წელს დიდი ვეზირი სოკოლუ მეჰმედ-ფაშა გარდაიცვალა. მურადის მმართველობის პერიოდში იმპერია ფინანსურად ძალიან ცუდ მდგომარეობაში ჩავარდა.

მურადის მმართველობის პერიოდში, 1578-1590 წლებში მიმდინარეობდა დიდი ომი ოსმალეთსა და სეფიანთა ირანს შორის. ომი დასრულდა 1590 წლის შეთანხმებით, რომლის მიხედვითაც სპარსეთმა ცნო ოსმალეთის მითვისებული ტერირორიები კავკასიაში. იმპერიის მფლობელობაში მთელი ამიერკავკასია და დაღესტანი გადავიდა. 1592 წელს ოსმალებმა აიღეს ხორვატიის ქალაქი ბიჰაჩი, რასაც 1593 წელს ჰაბსბურგებთან ცამეტწლიანი ომის დაწყება მოჰყვა. 22 ივნისს ოსმალებმა მარცხი იწვნიეს ჰაბსბურგებთან გამართულ სისაკის ბრძოლაში.

ჰყავდა 25 შვილი (21 შეჰზადე და 4 გოგო). გარდაიცვალა 1595 წელს თოფქაფის სასახლის ჰარამხანაში. ამის შემდეგ ტახტზე ავიდა მისი შვილი მეჰმედ III, რომელმაც თავისი 19 ძმა მოაკვლევინა.

რესურსები ინტერნეტში

@@ ხაზი 32: / ხაზი 32: @@
 == ტახტზე ასვლამდე ==
-მურადი დაიბადა [[1546]] წელს, როდესაც მისი მამა, შეჰზადე სელიმი (მომავალში [[სელიმ II]]) საუფლისწულო სანჯაყის [[მანისა]]ს მმართველი იყო. როდესაც [[1566]] წელს, მისი ბაბუა [[სულეიმან I]] გარდაიცვალა და მისი მამა ავიდა ტახტზე, იგი მამის პირველ მემკვიდრედ გამოცხადდა და მამამისივით მანისას პროვინციაში გაემგზავრა. ის იქ 8 წლის განმავლობაში მსახურობდა და ნამდვილად არ ტოვებდა გონიერი და წარმატებული მმართველის შთაბეჭდილებას, რაც არც მისი სულთნობის პერიოდში შეცვლილა. როცა [[1574]] წელს მამამისი გარდაიცვალა, იგი დედაქალაქში იმპერიის მმართველობისათვის დაბრუნდა.
+მურადი დაიბადა [[1546]] წელს, როდესაც მისი მამა, შეჰზადე სელიმი (მომავალში [[სელიმ II]]) საუფლისწულო სანჯაყის [[მანისა]]ს მმართველი იყო. როდესაც [[1566]] წელს, მისი ბაბუა [[სულეიმან I]] გარდაიცვალა და მისი მამა ავიდა ტახტზე, იგი მამის პირველ მემკვიდრედ გამოცხადდა და მამამისივით მანისას პროვინციაში გაემგზავრა. ის იქ 8 წლის განმავლობაში მსახურობდა და საუკეთესო განათლება მიიღო. იგი ოსმალეთის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე განათლებული სულთანი იყო. მიუხედავად ამისა, [[1574]] წელს, მას შემდეგ რაც [[სელიმ II]] გარდაიცვალა და ტახტზე მურადი ავიდა, მან სახელმწიფო საქმეები მთლიანად დიდ ვეზირს გადააბარა.
 == მმართველობის პერიოდი ==
-მურადმა სამეფო ტახტის მემკვიდრეობით მიღებისთანავე თავისი 5 უმცროსი ძმა მოაკვლევინა. სახელმწიფო საქმეებით ნაკლებად იყო დაკავებული. უპირატესობას [[ჰარემი|ჰარემში]] გატარებულ დროს ანიჭებდა. მის დროს ქვეყნის პოლიტიკაში დიდი როლი ითამაშეს მისმა დედამ, ნურბანმა და მისმა ცოლმა, საფიემ. რძალ-დედამთილის დაპირისპირების შედეგად სასახლეში დაჯგუფებები შეიქმნა და ინტრიგების ქსელში გაიხლართა. მურად III-ის მეფობის დროს მექრთამეობა და კორუფცია მნიშვნელოვნად გაიზარდა და ცხოვრების წესად იქცა.
+მურადმა სამეფო ტახტის მემკვიდრეობით მიღებისთანავე თავისი 5 უმცროსი ძმა მოაკვლევინა. სახელმწიფო საქმეებით ნაკლებად იყო დაკავებული. უპირატესობას [[ჰარემი|ჰარემში]] გატარებულ დროს ანიჭებდა. მის დროს ქვეყნის პოლიტიკაში დიდი როლი ითამაშეს მისმა დედამ, ნურბანმა და მისმა ცოლმა, საფიემ. რძალ-დედამთილის დაპირისპირების შედეგად სასახლეში დაჯგუფებები შეიქმნა და ინტრიგების ქსელში გაიხლართა. მურად III-ის მეფობის დროს მექრთამეობა და კორუფცია მნიშვნელოვნად გაიზარდა და ცხოვრების წესად იქცა. სიტუაცია მას შემდეგ გაუარესდა, რაც [[1579]] წელს დიდი ვეზირი [[სოკოლუ მეჰმედ-ფაშა]] გარდაიცვალა. მურადის მმართველობის პერიოდში იმპერია ფინანსურად ძალიან ცუდ მდგომარეობაში ჩავარდა.
-მურადის მმართველობის პერიოდში, 1578-1590 წლებში მიმდინარეობდა დიდი ომი ოსმალეთსა და სეფიანთა ირანს შორის. ომი დასრულდა 1590 წლის შეთანხმებით, რომლის მიხედვითაც სპარსეთმა ცნო ოსმალეთის  მითვისებული ტერირორიები კავკასიაში.
+მურადის მმართველობის პერიოდში, 1578-1590 წლებში მიმდინარეობდა დიდი ომი ოსმალეთსა და სეფიანთა ირანს შორის. ომი დასრულდა 1590 წლის შეთანხმებით, რომლის მიხედვითაც სპარსეთმა ცნო ოსმალეთის  მითვისებული ტერირორიები კავკასიაში. იმპერიის მფლობელობაში მთელი [[ამიერკავკასია]] და [[დაღესტანი]] გადავიდა. [[1592]] წელს ოსმალებმა აიღეს [[ხორვატია|ხორვატიის]] ქალაქი ბიჰაჩი, რასაც [[1593]] წელს [[ჰაბსბურგები|ჰაბსბურგებთან]] [[ცამეტწლიანი ომი უნგრეთში|ცამეტწლიანი ომის]] დაწყება მოჰყვა. [[22 ივნისი|22 ივნისს]] ოსმალებმა მარცხი იწვნიეს ჰაბსბურგებთან გამართულ სისაკის ბრძოლაში.
 ჰყავდა 25 შვილი (21 [[შეჰზადე]] და 4 გოგო). გარდაიცვალა [[1595]] წელს [[თოფქაფის სასახლე|თოფქაფის სასახლის]] ჰარამხანაში. ამის შემდეგ ტახტზე ავიდა მისი შვილი [[მეჰმედ III]], რომელმაც თავისი 19 ძმა მოაკვლევინა.