სექსუალური ორიენტაცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 8: ხაზი 8:


==სექსუალური ორიენტაციის სახეობები==
==სექსუალური ორიენტაციის სახეობები==
* ჰეტეროსექსუალური ორიენტაცია - ''მხოლოდ ან განსაკუთრებულად საპირისპირო სქესით გატაცება.'' ([[ჰეტეროსექსუალი]])
* ჰეტეროსექსუალური ორიენტაცია - ''მხოლოდ ან განსაკუთრებულად საპირისპირო სქესით გატაცება.'' ([[ჰეტეროსექსუალობა|ჰეტეროსექსუალი]])
* ბისექსუალობა - ''როგორც საკუთარი, ასევე საპირისპირო სქესით გატაცება; არა აუცილებლად ერთ დონეზე და არა აუცილებლად ერთდროულად.''
* ბისექსუალობა - ''როგორც საკუთარი, ასევე საპირისპირო სქესით გატაცება; არა აუცილებლად ერთ დონეზე და არა აუცილებლად ერთდროულად.''
* ჰომოსექსუალობა - ''მხოლოდ ან განსაკუთრებით საკუთარი სქესით გატაცება'' ([[გეი]], [[ლესბოსელი]], [[ჰომოსექსუალი]])
* ჰომოსექსუალობა - ''მხოლოდ ან განსაკუთრებით საკუთარი სქესით გატაცება'' ([[გეი]], [[ლესბოსელი]], [[ჰომოსექსუალი]])
* პანსექსუალობა - ''საზღვრებს შორის მოქცეული სქესის გარდა სხვა „გარდამავალი“ სქესით გატაცებაც.'' ([[პანსექსუალი]])
* პანსექსუალობა - ''საზღვრებს შორის მოქცეული სქესის გარდა სხვა „გარდამავალი“ სქესით გატაცებაც.'' ([[პანსექსუალი]])




==სქოლიო==
==სქოლიო==

21:28, 8 ოქტომბერი 2015-ის ვერსია

სექსუალური ორიენტაცია აღწერს კაცების, ქალების, ორივეს ან არცერთის მიმართ ემოციური, რომანტიკული და/ან სექსუალური მიმზიდველობის ნიმუშს. აპა-ს („ამერიკის ფსიქოლოგიური ასოციაცია“) მიხედვით სექსუალური ორიენტაცია არის გამძლე[1] და ასევე გამოხატავს პიროვნების გრძნობას „პიროვნული და სოციალური იდენტობისა, რომელიც დამყარებულია იმ მიზიდულობებზე, მათ გამომხატველ ქცევებსა და სხვათა ჯგუფის წევრობაზე, რომლებიც მას იზიარებენ“.[2] სწავლულთა შორის მიმდინარე კონსენსუსი არის, რომ სექსუალური ორიენტაცია არაა არჩევანი.[3] არ არსებობს სექსუალური ორიენტაციის გამომწვევი მარტივი, ერთი მიზეზი, არამედ კვლევები გვიჩვენებენ, რომ ესაა გენების, ჰორმონებისა და გარემოს გავლენათა კომბინაცია[4] ბიოლოგიური ფაქტორებით, რომელშიც ჩართულია გენეტიკური ფაქტორებისა და ადრეული ჩანასახის გარემოს კომპლექსური ურთიერთქმედებანი.[5]

თუმცა ზოგმა შეიძლება იხმაროს სხვა კატეგორიზაცია ან არც ერთი, სექსუალური ორიენტაცია, როგორც წესი, სამი სახის ტერმინით გამოიხატება: ჰეტეროსექსუალობა, ჰომოსექსუალობა და ბისექსუალობა (ასექსუალობა ხშირად ითვლება მეოთხედ). ეს სამი არსებობს ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალურ კონტინუუმს შორის და დამწკრივებულია ექსკლუზიურად ჰეტეროსექსუალობიდან ექსკლუზიურად ჰომოსექსუალობისკენ; შუაში მოიცავს ბისექსუალობის მრავალ სახეობებს. ეს კონტინუუმი ყველას ვერ ერგება, რადგან ზოგი ადამიანი თავს ასექსუალად აიგივებს.[6] ეს ხაზოვანი სკალა არის სექსუალური ორიენტაციისა და სექსუალური იდენტობის უფრო მეტად ნიუანსური ბუნების გამარტივება; ბევრი სექსოლოგი მას ზედმეტად გამარტივებულად თვლის.[7]

სექსუალურ სურვილთა ან სექსუალური ორიენტაციის ნიშნით ადამიანთა კლასიფიცირება თანამედროვე დასავლური ცნებაა.

ძირითადი კონცეპტი ალფრედ კინსლის 1940 წლის კვლევიდან სექსუალურობაზე; კინსლის რესპონდენდთა მნიშვნელოვანმა რიცხვმა განაცხადა თავისი ბისექსუალურობა, ჰეტეროსექსუალებთან და ჰომოსექსუალებთან შედარებით, რომელიც ადრე იყო ნავარაუდევი. ამ კონტინუუმს დიდი გავლენა ჰქონდა 1970 და 1980 წლების ფემინისტური და გეი მოძრაობებზე, რადგან მეცნიერები და მოძრაობების ლიდერები ცდილობდნენ განსხვავებას ერთი სქესის - მამაკაცი, ქალის - და სოციალური, კულტურული და ფსიქოლოგიური ასპექტებისგან და გენდერული სექსუალურობისგან. კინსლის შკალა იყო განდიდებული იმისათვის რომ მან ამოაგდო სექსუალურობის დიქოტომიური კლასიქიკაცია და დაუშვა ადამიანური სექსუალურობის ახალი პერსპექტივები. მიუხედავად ამისა, შკალა იყო გაკრიტიკებული რადგან მაინც არ იყო ჭეშმარიტი კონტინუუმი. მიუხედავათ იმისა რომ შვიდი კატეგორია , სექსუალური ორიენტაციის უფრო ზუსტი დიფერენციაციას იძლევა ვიდრე დიქოტომიური შკალა, მაინც რთულია იმის გარკვევა თუ რომელ კატეგორიას შეესაბამება ინდივიდი.

სექსუალური ორიენტაციის სახეობები

  • ჰეტეროსექსუალური ორიენტაცია - მხოლოდ ან განსაკუთრებულად საპირისპირო სქესით გატაცება. (ჰეტეროსექსუალი)
  • ბისექსუალობა - როგორც საკუთარი, ასევე საპირისპირო სქესით გატაცება; არა აუცილებლად ერთ დონეზე და არა აუცილებლად ერთდროულად.
  • ჰომოსექსუალობა - მხოლოდ ან განსაკუთრებით საკუთარი სქესით გატაცება (გეი, ლესბოსელი, ჰომოსექსუალი)
  • პანსექსუალობა - საზღვრებს შორის მოქცეული სქესის გარდა სხვა „გარდამავალი“ სქესით გატაცებაც. (პანსექსუალი)

სქოლიო

  1. „Sexuality, What is sexual orientation?“. American Psychological Association. ციტირების თარიღი: 2008-08-12.
  2. Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365, Application for leave to file brief amici curiae in support of the parties challenging the marriage exclusion, and brief amici curiae of the American Psychological Association, California Psychological Association, American Psychiatric Association, National Association of Social Workers, and National Association of Social Workers, California Chapter in support of the parties challenging the marriage exclusion (California amicus brief of APA, APA, & NASW).
  3. Garcia-Falgueras, Alicia, & Swaab, Dick F., Sexual Hormones and the Brain: An Essential Alliance for Sexual Identity and Sexual Orientation, in Endocrine Development, vol. 17, pp. 22–35 (2010) (ISSN 1421-7082) (authors are of Netherlands Institute for Neuroscience, of Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences) (author contact is 2d author) (vol. 17 is Sandro Loche, Marco Cappa, Lucia Ghizzoni, Mohamad Maghnie, & Martin O. Savage, eds., Pediatric Neuroendocrinology).
  4. Lua-ს შეცდომა in მოდული:Citation/CS1 at line 4027: bad argument #1 to 'pairs' (table expected, got nil).
  5. Royal College of Psychiatrists: Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality.
  6. Asexuality Visibility and Education Network (AVEN)
  7. Planned Parent Hood: Sexual Orientation & Gender, LGBTQ ... The Labels and Their Meaning