დეტერმინიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მომხმარებლის 176.74.124.46 ცვლილებების გაუქმება (№2938296)
ხაზი 3: ხაზი 3:
== წინასწარგანჩინება პროტესტანტიზმში ==
== წინასწარგანჩინება პროტესტანტიზმში ==
[[პროტესტანტიზმი]]ს მიხედვით ადამიანს არ აქვს [[თავისუფალი ნება]]. ადამიანის თავისკენ მომართვაში ერთმანეთს ეშმაკი და ღმერთი ეცილებიან და ადამიანი იქითკენ მიდის, რომლის ძალისხმევაც უფრო მეტი იქნება. მისი ნება უგულებელსაყოფია ამ ორ ძალასთან შედარებით. აქედან გამომდინარე, მადლის გარდამოსვლა გარკვეულ ადამიანებზე ხდება წინასწარგანსაზღვრულად და არა მათი დამსახურებების მიხედვით.
[[პროტესტანტიზმი]]ს მიხედვით ადამიანს არ აქვს [[თავისუფალი ნება]]. ადამიანის თავისკენ მომართვაში ერთმანეთს ეშმაკი და ღმერთი ეცილებიან და ადამიანი იქითკენ მიდის, რომლის ძალისხმევაც უფრო მეტი იქნება. მისი ნება უგულებელსაყოფია ამ ორ ძალასთან შედარებით. აქედან გამომდინარე, მადლის გარდამოსვლა გარკვეულ ადამიანებზე ხდება წინასწარგანსაზღვრულად და არა მათი დამსახურებების მიხედვით.

-ცრუ ინფორმაცია პროტესტანტებზე-
გავრცელებულია ცნობა, რომ [[პროტესტანტულ სწავლებით]] არ აქვს ადამიანს [[თავისუფალი ნება]] და რომ ეშმაკი წარმართავს მას (ადამიანს) ან ღმერთი, მაგრამ ეს ასე არ არის! [[პროტესტანტული სწავლებით]] ადამიანი თავისი ნებით ირჩევს, თუ ვინ წარმართავს მის ცხოვრებას! და კიდევ პროტესტანტულ სწავლებას არ შეიძლება ვუწოდოთ „ზმი“ 'პროტესტანტობა' და არა 'პროტესტანტიზმი'
ადამიანურ დეტერმინიზმს არ ეთანხმებიან [[მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]] და [[კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკური]] ეკლესიები, რომელთა პოზიციითაც, ქრისტეს მოსვლის ერთ–ერთი შედეგი იყო ადამიანის ცხოვრებაში, მანამდე არსებული, [[ფატალიზმი|ფატალური]] მდგომარეობის შეცვლა, პიროვნებისათვის თავისუფალი ნებისა და არჩევანის შესაძლებლობის მინიჭება და ამით მათზე პასუხისმგებლობის დაკისრება. წინასწარგანჩინების პირობებში ადამიანისათვის რაიმე საქციელის გამო პასუხის მოთხოვნა აზრს კარგავს.
ადამიანურ დეტერმინიზმს არ ეთანხმებიან [[მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]] და [[კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკური]] ეკლესიები, რომელთა პოზიციითაც, ქრისტეს მოსვლის ერთ–ერთი შედეგი იყო ადამიანის ცხოვრებაში, მანამდე არსებული, [[ფატალიზმი|ფატალური]] მდგომარეობის შეცვლა, პიროვნებისათვის თავისუფალი ნებისა და არჩევანის შესაძლებლობის მინიჭება და ამით მათზე პასუხისმგებლობის დაკისრება. წინასწარგანჩინების პირობებში ადამიანისათვის რაიმე საქციელის გამო პასუხის მოთხოვნა აზრს კარგავს.



09:24, 1 ივლისი 2015-ის ვერსია

დეტერმინიზმი (ლათ. Determinare – განსაზღვრა), ან წინასწარგანჩინება — შეხედულება სამყაროს კანონზომიერების შესახებ, რომლის მიხედვითაც სამყაროში ყველაფერი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირით არის განპირობებული, დეტერმინირებული. ამიტომ სამყაროში არ არსებობს არავითარი უმიზეზო მოვლენა ანუ შემთხვევითობა. შემთხვევითობა, მხოლოდ სუბიექტური არცოდნის გამო მოიხმარება მეცნიერებაში, თორემ თავისთავად სამყაროში არავითარი შემთხვევითობა არ არსეობს, სამყაროს მხოლოდ მკაცრი აუცილებლობა და მიზეზობრიობა მართავს.

წინასწარგანჩინება პროტესტანტიზმში

პროტესტანტიზმის მიხედვით ადამიანს არ აქვს თავისუფალი ნება. ადამიანის თავისკენ მომართვაში ერთმანეთს ეშმაკი და ღმერთი ეცილებიან და ადამიანი იქითკენ მიდის, რომლის ძალისხმევაც უფრო მეტი იქნება. მისი ნება უგულებელსაყოფია ამ ორ ძალასთან შედარებით. აქედან გამომდინარე, მადლის გარდამოსვლა გარკვეულ ადამიანებზე ხდება წინასწარგანსაზღვრულად და არა მათი დამსახურებების მიხედვით.

ადამიანურ დეტერმინიზმს არ ეთანხმებიან მართლმადიდებელი და კათოლიკური ეკლესიები, რომელთა პოზიციითაც, ქრისტეს მოსვლის ერთ–ერთი შედეგი იყო ადამიანის ცხოვრებაში, მანამდე არსებული, ფატალური მდგომარეობის შეცვლა, პიროვნებისათვის თავისუფალი ნებისა და არჩევანის შესაძლებლობის მინიჭება და ამით მათზე პასუხისმგებლობის დაკისრება. წინასწარგანჩინების პირობებში ადამიანისათვის რაიმე საქციელის გამო პასუხის მოთხოვნა აზრს კარგავს.

რეფორმაციის მეთოდების გარდა ეს იყო ერთ–ერთი მთავარი პოზიცია, სადაც დესიდერიუს ერასმუსისა და მარტინ ლუთერის შეხედულებები გაიყო.

ლიტერატურა

  • ფილოსოფია – ტ. რეხვიაშვილი, ვ. ჭიაურელი – თბილისი, 2006 წ. გვ. 234