მეჰმედ IV: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 38: ხაზი 38:


ფაზილ აჰმედ-ფაშას გარდაცვალების შემდეგ დიდი ვეზირი გახდა [[ქარა მუსტაფა-ფაშა|მუსტაფა-ფაშა]], რომელმაც ხელი შეუწყო ოსმალეთის იმპერიის დაქვეითებას. რუსეთთან ომი ოსმალებისათვის წარუმატებელი [[ბახჩისარაის საზავო ხელშეკრულება|ზავით]] დასრულდა. მუსტაფა-ფაშას ოცნება იყო [[გერმანია|გერმანიის]] დაპყრობა. [[1683]] წელს ქარა მუსტაფა-ფაშა [[ვენა]]ზე ლაშქრობას იწყებს. [[კარლ IV (ლოტარინგია)|კარლ ლოთარინგიელი]] და [[იან III სობესკი|იან სობესკი]] ქალაქის დასახმარებლად მივიდნენ. ორთვიანი დაპირისპირება ოსმალეთის არმიის სრული მარცხით დასრულდა. სულთნის ბრძანებით [[1683]] წელს მუსტაფა-ფაშა [[ბელგრადი|ბელგრადში]] სიკვდილით დასაჯეს. [[1687]] წელს მოჰაჩთან სასტიკად დამარცხდა ოსმალეთის არმია. [[1687]] წელსვე ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშას მეორე შვილი აჯანყდა მეჰმედ IV-ის წინააღმდეგ და დაამხო. ხუთი წლის შემდეგ გარდაიცვალა ციხეში.
ფაზილ აჰმედ-ფაშას გარდაცვალების შემდეგ დიდი ვეზირი გახდა [[ქარა მუსტაფა-ფაშა|მუსტაფა-ფაშა]], რომელმაც ხელი შეუწყო ოსმალეთის იმპერიის დაქვეითებას. რუსეთთან ომი ოსმალებისათვის წარუმატებელი [[ბახჩისარაის საზავო ხელშეკრულება|ზავით]] დასრულდა. მუსტაფა-ფაშას ოცნება იყო [[გერმანია|გერმანიის]] დაპყრობა. [[1683]] წელს ქარა მუსტაფა-ფაშა [[ვენა]]ზე ლაშქრობას იწყებს. [[კარლ IV (ლოტარინგია)|კარლ ლოთარინგიელი]] და [[იან III სობესკი|იან სობესკი]] ქალაქის დასახმარებლად მივიდნენ. ორთვიანი დაპირისპირება ოსმალეთის არმიის სრული მარცხით დასრულდა. სულთნის ბრძანებით [[1683]] წელს მუსტაფა-ფაშა [[ბელგრადი|ბელგრადში]] სიკვდილით დასაჯეს. [[1687]] წელს მოჰაჩთან სასტიკად დამარცხდა ოსმალეთის არმია. [[1687]] წელსვე ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშას მეორე შვილი აჯანყდა მეჰმედ IV-ის წინააღმდეგ და დაამხო. ხუთი წლის შემდეგ გარდაიცვალა ციხეში.

==ოჯახი==
==== ცოლები და ხარჭები ====
* [[ემეთულაჰ რაბია გიულნუშ სულთანი]]
* აფიფე კადინ ეფენდი
* გიულნარ კადინ ეფენდი
* კანიე ჰასეკი სულთანი
* სიავუშ ჰასეკი სულთანი

==== ვაჟები ====
* [[მუსტაფა II]]
* [[აჰმედ II]]
* შეჰზადე აჰმედი
* შეჰზადე ბაიაზიდი

==== ქალიშვილები ====
* ჰატიჯე სულთანი
* საფიე სულთანი
* იმიუ გიულსიუმ სულთანი
* ფატმა სულთანი


== რესურსები ინტერნეტში ==
== რესურსები ინტერნეტში ==

14:18, 30 ივლისი 2014-ის ვერსია

მეჰმედ IV
Mehmed-i râbi
ოსმალეთის მე-19 სულთანი
მმართ. დასაწყისი: 1648
მმართ. დასასრული: 1687
წინამორბედი: იბრაჰიმ I
მემკვიდრე: სულეიმან II
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 2 იანვარი 1642
დაბ. ადგილი: კონსტანტინოპოლი, ოსმალეთის იმპერია
გარდ. თარიღი: 6 იანვარი 1693
გარდ. ადგილი: ედირნე, ოსმალეთის იმპერია
დინასტია: ოსმანები
მამა: იბრაჰიმ I
დედა: თურჰან ჰატიჯე სულთანი
რელიგია: ისლამი
ხელმოწერა:

მეჰმედ IV (ოსმ. محمد رابع [Mehmed-i râbi‘], თურქ. Dördüncü Mehmet, Avcı Sultan Mehmet; დ. 2 იანვარი 1642 — გ. 6 იანვარი 1693) — ოსმალეთის იმპერიის სულთანი 1648 - 1687 წლებში.

მეჰმედ IV სულთან იბრაჰიმ I-ისა და მისი ცოლის თურჰან ჰატიჯე სულთნის შვილია. სულთნის ტახტზე მას შემდეგ ავიდა, რაც მისი მამა იანიჩარებმა დაამხეს. მისი მცირეწლოვნობის პერიოდში ქვეყანაში სრულ ანარქიას ტესავდნენ და ინტრიგების ქსელს ხლართავდნენ მისი დედა და ბებია. ამ ინტრიგების წყალობით დარდანელის სრუტეში ვენეციელებმა ოსმალეთის ფლოტი დაამარცხეს. ვენეციელები კონსტანტინოპოლსაც უქმნიდნენ საფრთხეს, მაგრამ ვითარება შეიცვალა, როდესაც დიდი ვეზირის სავარძელს, ქოფრიულიუს დიდ ვეზირთა ცნობილი გვარის ფუძემდებელი, ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშა იკავებს. მეჰმედ-ფაშამ აბსოლიტური ძალაუფლება მიიღო იმისათვის, რომ ქვეყანაში წესრიგი და სიმშვიდე აღედგინა.

სულთანზე გავლენა შეინარჩუნა მეჰმედ ფაშას-შვილმა, ფაზილ აჰმედ ფაშამაც, რომელიც ქვეყანას მშვიდად განაგებდა. ავსტრიასთან ომი წარუმატებელი აღმოჩნდა, თუმცა 1669 წელს ვენეციელებს წაართვა კუნძული კრეტა.

1672 წელს თვით სულთნის სარდლობით პოლონეთთან ომი დაიწყო. ამ ომის შედეგად პოლონეთმა ოსმალეთის იმპერიას დაუთმო პოდოლიე და უკრაინის ნაწილი.

ფაზილ აჰმედ-ფაშას გარდაცვალების შემდეგ დიდი ვეზირი გახდა მუსტაფა-ფაშა, რომელმაც ხელი შეუწყო ოსმალეთის იმპერიის დაქვეითებას. რუსეთთან ომი ოსმალებისათვის წარუმატებელი ზავით დასრულდა. მუსტაფა-ფაშას ოცნება იყო გერმანიის დაპყრობა. 1683 წელს ქარა მუსტაფა-ფაშა ვენაზე ლაშქრობას იწყებს. კარლ ლოთარინგიელი და იან სობესკი ქალაქის დასახმარებლად მივიდნენ. ორთვიანი დაპირისპირება ოსმალეთის არმიის სრული მარცხით დასრულდა. სულთნის ბრძანებით 1683 წელს მუსტაფა-ფაშა ბელგრადში სიკვდილით დასაჯეს. 1687 წელს მოჰაჩთან სასტიკად დამარცხდა ოსმალეთის არმია. 1687 წელსვე ქოფრიულიუ მეჰმედ-ფაშას მეორე შვილი აჯანყდა მეჰმედ IV-ის წინააღმდეგ და დაამხო. ხუთი წლის შემდეგ გარდაიცვალა ციხეში.

ოჯახი

ცოლები და ხარჭები

ვაჟები

ქალიშვილები

  • ჰატიჯე სულთანი
  • საფიე სულთანი
  • იმიუ გიულსიუმ სულთანი
  • ფატმა სულთანი

რესურსები ინტერნეტში