ნიუტონის კანონები: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

10:12, 10 მარტი 2014-ის ვერსია

ნიუტონის კანონები — დინამიკის სამი ძირითადი კანონი, სხეულზე ძალის მოქმედებისა და მის მოძრაობის შესახებ. კანონები ჩამოაყალიბა ფიზიკოსმა ისააკ ნიუტონმა თავის ნაშრომში „Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica“, რომელიც გამოქვეყნდა 1687 წლის 5 ივლისს. კანონები საფუძველია კლასიკური მექანიკისა^[1].

ნიუტონის კანონები არის ნიუტონის გალილეის ჰიუგენსონის და სხვათა მრავალი დაკვირვების, ცდების და თეორიული კვლევის შედეგი. თანამედროვე წარმოდგენებისა და ტერმინოლოგიის თანახმად, ი და იი კანონის განხილვისას უნდა გვესმოდეს მატერიალური წერტილი, ხოლო მოძრაობაში — მოძრაობა ათვლის ინერციული სისტემის მიმართ^[1].

აღსანიშნავია რომ ნიუტონის კანონები მართობული აღარ არის ძალიან მცირე ზომის ობიექტების(ელემენტარული ნაწილაკები) მოძრაობის დროსა და სინათლის სიჩქარის მახლობელი სიჩქარეებით მოძრაობისას(იხილეთ კვანტური მექანიკა, ფარდობითობის თეორია)^[1].

კანონების ფორმულირება

ნიუტონის პირველი კანონი

თუ სხეულზე სხვა სხეულები არ მოქმედებენ,მაშინ იგი უძრავია ან მოძრაობს თანაბრად

ნიუტონის მეორე კანონი

მეორე კანონი ყალიბდება ასე: ყველა ძალის ჯამი, რომელიც მოქმედებს სხეულზე ტოლია მასისა და აჩქარების ნამრავლის. კლასიკურ მექანიკაში ნიუტონის მეორე კანონი მათემატიკურად გამოისახება ასე:

$F=m{\frac {{d}v}{{d}t}}$ ან ${\vec {F}}=m{\vec {a}}$

სადაც ${\vec {a}}$ არის სხეულის აჩქარება, ${\vec {F}}$ — სხეულზე მოქმედი ძალა და $m\,\!$ — სხეულის მასა.

ნიუტონის მესამე კანონი

სხეულები ერთმანეთზე მოქმედებენ ძალებით, რომლებიც მიმართულია ერთი და იმავე წრფის გასწვრივ, მოდულით ტოლია, ხოლო მიმართულებით — საპირისპირო.

${\vec {F_{1}}}=-{\vec {F_{2}}}$

იხილეთ აგრეთვე

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 450.

[ქსე-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 450.

[1]

@@ ხაზი 6: / ხაზი 6: @@
 აღსანიშნავია რომ ნიუტონის კანონები მართობული აღარ არის ძალიან მცირე ზომის ობიექტების([[ელემენტარული ნაწილაკები]]) მოძრაობის დროსა და [[სინათლის სიჩქარე|სინათლის სიჩქარის]] მახლობელი სიჩქარეებით მოძრაობისას(იხილეთ [[კვანტური მექანიკა]], [[ფარდობითობის თეორია]])<ref name="ქსე" />.
+==კანონების ფორმულირება==
+===ნიუტონის პირველი კანონი===
+თუ სხეულზე სხვა სხეულები არ მოქმედებენ,მაშინ იგი უძრავია ან მოძრაობს თანაბრად
+===ნიუტონის მეორე კანონი===
+მეორე კანონი ყალიბდება ასე: ყველა ძალის ჯამი, რომელიც მოქმედებს სხეულზე ტოლია მასისა და აჩქარების ნამრავლის.
+კლასიკურ მექანიკაში ნიუტონის მეორე კანონი მათემატიკურად გამოისახება ასე:
+<math>F=m\frac{{d}v}{{d}t}</math> ან <math> \vec {F}  = m\vec a </math>
+სადაც <math> \vec a </math> არის სხეულის აჩქარება, <math> \vec {F} </math> — სხეულზე მოქმედი ძალა და <math> m\,\! </math> — სხეულის მასა.
+===ნიუტონის მესამე კანონი===
+:სხეულები ერთმანეთზე მოქმედებენ ძალებით, რომლებიც მიმართულია ერთი და იმავე წრფის გასწვრივ, [[მოდული]]თ ტოლია, ხოლო მიმართულებით — საპირისპირო.
+<math> \vec {F_1}  = - \vec {F_2}</math>
 ==იხილეთ აგრეთვე==