ფინეთის დიდი სამთავრო: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
მ Robot: da:Storfyrstendømmet Finland is a good article; cosmetic changes |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა |
{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა |
||
|სახელი |
|სახელი =ფინეთის დიდი სამთავრო |
||
|მშობლიური სახელი |
|მშობლიური სახელი =''Suomen suuriruhtinaskunta '' <small>([[ფინური ენა|ფინ.]])</small><br />''Storfurstendömet Finland'' <small>([[შვედური ენა|შვედ.]]) <br />''Великое княжество Финляндское'' <small>({{lang-ru|}})</small> |
||
|სტატუსი =[[ავტონომია|ავტონომიური]] [[დიდი მთავარი|დიდი სამთავარო]], [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში |
|სტატუსი =[[ავტონომია|ავტონომიური]] [[დიდი მთავარი|დიდი სამთავარო]], [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში |
||
|ჰიმნი = |
|ჰიმნი = |
||
ხაზი 17: | ხაზი 17: | ||
|flag_s1 = Flag of Finland.svg|20px|ფინეთის დროშა |
|flag_s1 = Flag of Finland.svg|20px|ფინეთის დროშა |
||
|დევიზი = |
|დევიზი = |
||
|დედაქალაქი = [[ტურკუ]] (1809–12)<br> [[ჰელსინკი]] (1812–1917) |
|დედაქალაქი = [[ტურკუ]] (1809–12)<br /> [[ჰელსინკი]] (1812–1917) |
||
|ქალაქები = |
|ქალაქები = |
||
|ენა = [[შვედური ენა|შვედური]], [[ფინური ენა|ფინური]] (1883 წლიდან), [[რუსული ენა|რუსული]] (1809–1863 და 1900–1917 წლებში) |
|ენა = [[შვედური ენა|შვედური]], [[ფინური ენა|ფინური]] (1883 წლიდან), [[რუსული ენა|რუსული]] (1809–1863 და 1900–1917 წლებში) |
||
|რელიგია =[[ფინეთის ევანგელისტურ-ლუთერანული ეკლესია]]<br>[[ფინეთის მართლმადიდებლური ეკლესია]] |
|რელიგია =[[ფინეთის ევანგელისტურ-ლუთერანული ეკლესია]]<br />[[ფინეთის მართლმადიდებლური ეკლესია]] |
||
|ვალუტა =[[რუსული რუბლი]] (1840–59)<br> [[ფინური მარკა]] (1860–65) აღნიშნავდა რუბლის მეოთხედს<br> [[ფინური მარკა]](1865–1917) |
|ვალუტა =[[რუსული რუბლი]] (1840–59)<br /> [[ფინური მარკა]] (1860–65) აღნიშნავდა რუბლის მეოთხედს<br /> [[ფინური მარკა]](1865–1917) |
||
|დამატებითი პარამეტრი = |
|დამატებითი პარამეტრი = |
||
|პარამეტრის შიგთავსი = |
|პარამეტრის შიგთავსი = |
||
|ფართობი = 360,000 კმ² |
|ფართობი = 360,000 კმ² |
||
|მოსახლეობა = დაახლ.- 1,636,900 <br> |
|მოსახლეობა = დაახლ.- 1,636,900 <br /> |
||
|მართველობის ფორმა =[[კონსტიტუციური მონარქია]],<br>[[მერიტოკრატია]]<br>[[დიდი მთავარი|დიდი სამთავარო]] |
|მართველობის ფორმა =[[კონსტიტუციური მონარქია]],<br />[[მერიტოკრატია]]<br />[[დიდი მთავარი|დიდი სამთავარო]] |
||
|დინასტია = |
|დინასტია = |
||
|მმართველის ტიტული =დიდი მთავარი |
|მმართველის ტიტული =დიდი მთავარი |
||
ხაზი 94: | ხაზი 94: | ||
* (1899-1917): [[ფინეთის რუსიფიკაცია|რუსიფიკაციის]] 20 წლიანი პერიოდი, რამაც საბოლოოდ გააფუჭა ურთიერთობა რუსეთის იმპერიასა (შემდგომში [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირთან]]) და ფინეთს შორის. |
* (1899-1917): [[ფინეთის რუსიფიკაცია|რუსიფიკაციის]] 20 წლიანი პერიოდი, რამაც საბოლოოდ გააფუჭა ურთიერთობა რუსეთის იმპერიასა (შემდგომში [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირთან]]) და ფინეთს შორის. |
||
== მოსახლეობის რაოდენობა ფინეთის დიდი სამთავროში |
== მოსახლეობის რაოდენობა ფინეთის დიდი სამთავროში == |
||
:1810: |
:1810: 863,000 <ref>B.R. Mitchell, ''European Historical Statistics, 1750-1970'' (Columbia U.P., 1978) p. 4</ref> |
||
:1830: 1,372,000 |
:1830: 1,372,000 |
||
:1850: 1,637,000 |
:1850: 1,637,000 |
||
ხაზი 103: | ხაზი 103: | ||
:1920: 3,148,000 |
:1920: 3,148,000 |
||
==ჰერალდიკა== |
== ჰერალდიკა == |
||
:''ძირითადი სტატიები: [[ფინეთის დროშა]], [[ფინეთის გერბი]]'' |
:''ძირითადი სტატიები: [[ფინეთის დროშა]], [[ფინეთის გერბი]]'' |
||
გერბი თავიდან დაახლოებით [[1580]] წელს [[გუსტავ ერიქსონ ვაზა|გუსტავ ვაზას]] სარკოფაგისთვის შეიქმნა. ეს გერბი იყო მიღებული ფინეთის დიდი სამთავროსთვისაც. გერბის საბოლოო სახე შემუშვდა [[IXX საუკეუნე]]ში (შეიცვალა აღმოსავლური ხმალის მდებარეობა). |
გერბი თავიდან დაახლოებით [[1580]] წელს [[გუსტავ ერიქსონ ვაზა|გუსტავ ვაზას]] სარკოფაგისთვის შეიქმნა. ეს გერბი იყო მიღებული ფინეთის დიდი სამთავროსთვისაც. გერბის საბოლოო სახე შემუშვდა [[IXX საუკეუნე]]ში (შეიცვალა აღმოსავლური ხმალის მდებარეობა). |
||
[[1860]]-იან წლებში, [[ფენომანური მოძრაობა|ფენომანურ მოძრაობაში]] დაიწყო ფინურ დროშაზე საუბარი. [[1863]] წელს ეროვნული დროშის |
[[1860]]-იან წლებში, [[ფენომანური მოძრაობა|ფენომანურ მოძრაობაში]] დაიწყო ფინურ დროშაზე საუბარი. [[1863]] წელს ეროვნული დროშის კანდიდატად რამდენიმე ვარიანტი იყო წარდგენილი. (იხ: [http://flagspot.net/flags/fi!prop1.html]). ორი ძირითადი ვარიანტი იყო დროშები წეთელი-ყვითელით და ცისფერი-თეთრით. თუმცა არც ერთი კანდიდატი [[ფინეთის პარლამენტი|ფინეთის პარლამენტში]] დასამტკიცებლად არ გატანილა, შესაბამისად [[1918]] წელს, რუსეთისგან თავისუფლების მოპოვებამდე (როდესაც მიღებული იქნა ფინეთის თანამედროვე დროშა) ხალხი იყენებდა ნებისმიერ მათგანს მათი შეხედულების მიხედვით. |
||
==იხილეთ აგრეთვე== |
== იხილეთ აგრეთვე == |
||
*[[ლიტვის დიდი სამთავრო]] |
* [[ლიტვის დიდი სამთავრო]] |
||
*[[რუსიფიკაცია]] |
* [[რუსიფიკაცია]] |
||
==რესურსები ინტერნეტში== |
== რესურსები ინტერნეტში == |
||
{{commonscat-inline|Grand Duchy of Finland}} |
{{commonscat-inline|Grand Duchy of Finland}} |
||
* [http://www.histdoc.net/historia/altfinl.html#suom 1811 წლის იმპერიული მანიფესტის გერმანული და ფინური ტექსტი] |
* [http://www.histdoc.net/historia/altfinl.html#suom 1811 წლის იმპერიული მანიფესტის გერმანული და ფინური ტექსტი] |
||
==სქოლიო== |
== სქოლიო == |
||
{{სქოლიო}} |
{{სქოლიო}} |
||
ხაზი 126: | ხაზი 126: | ||
[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის გუბერნიები]] |
[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის გუბერნიები]] |
||
[[კატეგორია:ფინეთის ისტორია]] |
[[კატეგორია:ფინეთის ისტორია]] |
||
⚫ | |||
{{Link FA|de}} |
{{Link FA|de}} |
||
⚫ | |||
{{Link GA|da}} |
02:07, 4 თებერვალი 2014-ის ვერსია
ფინეთის დიდი სამთავრო Suomen suuriruhtinaskunta (ფინ.) Storfurstendömet Finland (შვედ.) Великое княжество Финляндское (რუს. ) ავტონომიური დიდი სამთავარო, რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში | |||||||||
| |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
ფინეთის დიდი სამთავროს რუკა (რუსულად). (დაახლ. 1900 წელი) | |||||||||
დედაქალაქი | ტურკუ (1809–12) ჰელსინკი (1812–1917) | ||||||||
ენა | შვედური, ფინური (1883 წლიდან), რუსული (1809–1863 და 1900–1917 წლებში) | ||||||||
ფულის ერთეული | რუსული რუბლი (1840–59) ფინური მარკა (1860–65) აღნიშნავდა რუბლის მეოთხედს ფინური მარკა(1865–1917) | ||||||||
ფართობი | 360,000 კმ² | ||||||||
მოსახლეობა | დაახლ.- 1,636,900 | ||||||||
მმართველობის ფორმა | კონსტიტუციური მონარქია, მერიტოკრატია დიდი სამთავარო | ||||||||
დიდი მთავარი | |||||||||
- 1809–1825 | ალექსანდრე I | ||||||||
- 1825–1855 | ნიკოლოზ I | ||||||||
- 1855–1881 | ალექსანდრე II | ||||||||
- 1881–1894 | ალექსანდრე III | ||||||||
- 1894–1917 | ნიკოლოზ II | ||||||||
- 1917 | იოანეს ლუნდსონი (სახელმწიფოს მეთაურის მოვალეობის შემსრულებელი) | ||||||||
რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში | ფინეთის გენერალ-გუბერნატორები | ||||||||
ისტორია | |||||||||
- ბორგოს სეიმი | 29 მარტი 1809 | ||||||||
- დამოუკიდებლობა | 6 დეკემბერი 1917 | ||||||||
ფინეთის დიდი სამთავრო — ტერიტორია, რომელიც 1809 წლიდან 1917 წლამდე რუსეთის იმპერიაში შედიოდა. ფინეთის დასახელება (თავდაპირველად შვედეთის, ხოლო 1809 წლიდან რუსეთის შემადგენლობაში) 1581 წლიდან 1917 წლამდე.
ისტორია
- (1809-1862): 50 წლიანი ერთობის პერიოდი, როდესაც ფინეთის მმართველებმა შეძლეს რუსეთის დარწმუნება როგორც საკუთარ ასევე ხალხის ერთგულებაში.
- (1863-1898): ეროვნული თვით შეგნების ზრდის 35 წლიანი პერიოდი. როდესაც აღდგა ფინეთის პარლამენტი და ფინური ენა უბრალო ადამიანების ენიდან ეროვნულ, შვედურის ტოლფასოვან ენად იქცა.
- (1899-1917): რუსიფიკაციის 20 წლიანი პერიოდი, რამაც საბოლოოდ გააფუჭა ურთიერთობა რუსეთის იმპერიასა (შემდგომში საბჭოთა კავშირთან) და ფინეთს შორის.
მოსახლეობის რაოდენობა ფინეთის დიდი სამთავროში
- 1810: 863,000 [1]
- 1830: 1,372,000
- 1850: 1,637,000
- 1870: 1,769,000
- 1890: 2,380,000
- 1910: 2,943,000
- 1920: 3,148,000
ჰერალდიკა
- ძირითადი სტატიები: ფინეთის დროშა, ფინეთის გერბი
გერბი თავიდან დაახლოებით 1580 წელს გუსტავ ვაზას სარკოფაგისთვის შეიქმნა. ეს გერბი იყო მიღებული ფინეთის დიდი სამთავროსთვისაც. გერბის საბოლოო სახე შემუშვდა IXX საუკეუნეში (შეიცვალა აღმოსავლური ხმალის მდებარეობა).
1860-იან წლებში, ფენომანურ მოძრაობაში დაიწყო ფინურ დროშაზე საუბარი. 1863 წელს ეროვნული დროშის კანდიდატად რამდენიმე ვარიანტი იყო წარდგენილი. (იხ: [1]). ორი ძირითადი ვარიანტი იყო დროშები წეთელი-ყვითელით და ცისფერი-თეთრით. თუმცა არც ერთი კანდიდატი ფინეთის პარლამენტში დასამტკიცებლად არ გატანილა, შესაბამისად 1918 წელს, რუსეთისგან თავისუფლების მოპოვებამდე (როდესაც მიღებული იქნა ფინეთის თანამედროვე დროშა) ხალხი იყენებდა ნებისმიერ მათგანს მათი შეხედულების მიხედვით.
იხილეთ აგრეთვე
რესურსები ინტერნეტში
- შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ფინეთის დიდი სამთავრო“ ვიკისაწყობში.
- 1811 წლის იმპერიული მანიფესტის გერმანული და ფინური ტექსტი
სქოლიო
- ↑ B.R. Mitchell, European Historical Statistics, 1750-1970 (Columbia U.P., 1978) p. 4