ალფა კენტავრი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ვარსკვლავი
{{ინფოდაფა ვარსკვლავი
| ფონის ფერი = yellow
| ფონის ფერი = yellow
| სახელი = ალფა კენტავრი AB
| სახელი = ალფა კენტავრი A
| სურათი = [[ფაილი:Alpha centauri.jpg|250px]]
| სურათი = [[file:alpha centauri.jpg|250px]]
| წარწერა = ალფა კენტავრი A <ref name="simbad_a">{{cite web | title=LHS 50&nbsp;– High proper-motion Star | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=*%20alf%20Cen%20A | publisher=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]] | accessdate=2008-06-06}}</ref> და B-ს <ref name="simbad_b">
| წარწერა = ალფა კენტავრი A და B
{{cite web | title=LHS 51&nbsp;– High proper-motion Star | url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=*%20alf%20Cen%20B | publisher=[[Centre de Données astronomiques de Strasbourg]] | accessdate=2008-06-06}}</ref> განლაგება
| დაკვირვების მონაცემები = yes
| დაკვირვების მონაცემები = yes
| ეპოქა = J2000
| ეპოქა = J2000
| თანავარსკვლავედი = [[კენტავრის თანავარსკვლავედი|კენტავრი]]
| თანავარსკვლავედი = [[კენტავრის თანავარსკვლავედი|კენტავრი]]
| ra = {{RA|04|39|36,4951}} ° ′ ″
| dec = {{DEC|–60|50|02.308}}
| წითელი წანაცვლება = z = −0.001 (ნიშანი მინუსი მიუთითებს იისფერ წანაცვლებაზე)
| მანძილი = 2.5 მილიონი [[სინათლის წელიწადი]]
| მასა = 1×10<sup>12</sup> [[მზის მასა|M☉]]
| ტიპი = SA(s)b
| ვარსკვლავიერი სიდიდე = +1.33
| აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე = 4.38 / 5.71
}}


| სახელი1 = ალფა კენტავრი A
| ra1 = {{RA|14|39|36,4951}}
| dec1 = {{DEC|-60|50|02.308}}
| მანძილი1 = 4.366 ± 0.007 [[სინათლის წელიწადი]]
| მასა1 = 1.100 M☉
| ტიპი1 = G2 V
| ვარსკვლავიერი სიდიდე1 = −0.01
| აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე1 = 4.38
| სახელი2 = ალფა კენტავრი B
| ra2 = {{RA|14|39|35.0803}}
| dec2 = {{DEC|-60|50|13.761}}
| მანძილი2 = 4.366 ± 0.007 [[სინათლის წელიწადი]]
| მასა2 = 0.907 M☉
| ტიპი2 = K1 V
| ვარსკვლავიერი სიდიდე2 = +1.33
| აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე2 = 5.71
}}
'''ალფა კენტავრი''' ''(α კენტავრი, α კენ; ასევე ცნობილია, როგორც "რაიჯელ კენტი" /ˈraɪdʒəl ˈkɛnt/)'' — ყველაზე კაშკაშა [[ვარსკვლავი]] კენტავრის სამხრეთ თანავარსკვლავედში. ის ღამის ცაზე სიკაშკაშით მესამეა. ალფა კენტავრის სისტემა 1,34 [[პარსეკი|პარსეკითაა]] (4,37 [[სინათლის წელიწადი]]) დაშორებული [[მზე|მზიდან]]. ეს სისტემა უახლოესია მზის სისტემასთან. <ref name="S">{{cite journal
'''ალფა კენტავრი''' ''(α კენტავრი, α კენ; ასევე ცნობილია, როგორც "რაიჯელ კენტი" /ˈraɪdʒəl ˈkɛnt/)'' — ყველაზე კაშკაშა [[ვარსკვლავი]] კენტავრის სამხრეთ თანავარსკვლავედში. ის ღამის ცაზე სიკაშკაშით მესამეა. ალფა კენტავრის სისტემა 1,34 [[პარსეკი|პარსეკითაა]] (4,37 [[სინათლის წელიწადი]]) დაშორებული [[მზე|მზიდან]]. ეს სისტემა უახლოესია მზის სისტემასთან. <ref name="S">{{cite journal
| author=Söderhjelm, Staffan | year=1999 | title=Visual binary orbits and masses post Hipparcos | journal=[[Astronomy and Astrophysics]] | volume=341 | issue=1 | pages=121–40 | doi= |bibcode = 1999A&A...341..121S }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ შეუიარაღებელი თვალით სისტემაში 1 ობიექტი ჩანს, სინამდვილეში ალფა კენტავრი ორმაგი ვარსკვლავური სისტემაა (ზოგჯერ მოიხსენიებენ, როგორც ალფა კენტავრი AB), რომელთა საერთო ხილული [[ვარსკვლავიერი სიდიდე]] −0.27-ია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის სიკაშკაშით მესამეა (მზეს თუ არ ჩავთვლით) ღამის ცაზე <ref>http://interstellar.jpl.nasa.gov/interstellar/probe/introduction/neighborhood.html, Our Local Galactic Neighborhood, NASA</ref><ref>http://www.centauri-dreams.org/?p=14203, Into the Interstellar Void, Centauri Dreams</ref> −1,46 ვარსვლავიერი სიდიდის მქონე [[სირიუსი|სირიუსისა]] და -0,72-იანი კანოპუსის შემდეგ.
| author=Söderhjelm, Staffan | year=1999 | title=Visual binary orbits and masses post Hipparcos | journal=[[Astronomy and Astrophysics]] | volume=341 | issue=1 | pages=121–40 | doi= |bibcode = 1999A&A...341..121S }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ შეუიარაღებელი თვალით სისტემაში 1 ობიექტი ჩანს, სინამდვილეში ალფა კენტავრი ორმაგი ვარსკვლავური სისტემაა (ზოგჯერ მოიხსენიებენ, როგორც ალფა კენტავრი AB), რომელთა საერთო ხილული [[ვარსკვლავიერი სიდიდე]] −0.27-ია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის სიკაშკაშით მესამეა (მზეს თუ არ ჩავთვლით) ღამის ცაზე <ref>http://interstellar.jpl.nasa.gov/interstellar/probe/introduction/neighborhood.html, Our Local Galactic Neighborhood, NASA</ref><ref>http://www.centauri-dreams.org/?p=14203, Into the Interstellar Void, Centauri Dreams</ref> −1,46 ვარსვლავიერი სიდიდის მქონე [[სირიუსი|სირიუსისა]] და -0,72-იანი კანოპუსის შემდეგ.
ხაზი 25: ხაზი 32:
მესამე ვარსკვლავი, სახელად პროქსიმა კენტავრი, ან ალფა კენტავრი C, შესაძლებელია, გრავიტაციულდ არის დაკავშირებული ალფა კენტავრი AB-სთან. პროქსიმა ოდნავ ნაკლები მანძილითაა დაშორებული მზიდან - დაახლოებით 1,29 პარსეკით (4,24 სინათლის წელიწადი), რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მზესთან მდებარე უახლოესი ვარსკვლავია, მიუხედავად იმისა, რომ ის შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს. პროქსიმას ალფა კენტავრი AB-დან დაშორების მანძილი დაახლოებით 0,06 პარსეკია, ან 0,2 სინათლის წელიწადი, ან 13 000 [[ასტრონომიული ერთეული]]; ეს ექვივალენტურია 400-ჯერ დიდი [[ნეპტუნი (პლანეტა)|ნეპტუნის]] ორბიტისა.
მესამე ვარსკვლავი, სახელად პროქსიმა კენტავრი, ან ალფა კენტავრი C, შესაძლებელია, გრავიტაციულდ არის დაკავშირებული ალფა კენტავრი AB-სთან. პროქსიმა ოდნავ ნაკლები მანძილითაა დაშორებული მზიდან - დაახლოებით 1,29 პარსეკით (4,24 სინათლის წელიწადი), რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მზესთან მდებარე უახლოესი ვარსკვლავია, მიუხედავად იმისა, რომ ის შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს. პროქსიმას ალფა კენტავრი AB-დან დაშორების მანძილი დაახლოებით 0,06 პარსეკია, ან 0,2 სინათლის წელიწადი, ან 13 000 [[ასტრონომიული ერთეული]]; ეს ექვივალენტურია 400-ჯერ დიდი [[ნეპტუნი (პლანეტა)|ნეპტუნის]] ორბიტისა.


სისტემაში, ასევე შესაძლებელია, არსებობდეს, სულ ცოტა 1 პლანეტა - დედამიწის ზომის ალფა კენტავრი Bb, რომელიც, დადასტურების შემთხვევაში, დედამიწასთან ყველაზე ახლოს მდებარე [[ეგზოპლანეტა]] იქნება. პლანეტის მასა, სულ ცოტა, დედამიწის მასის 113%-ს უტოლდება <ref name = "Wall"/> and orbits Alpha Centauri B with a period of 3.236 days.<ref name = "Dumusque">{{cite journal | last = Dumusque | first = X. | authorlink =
სისტემაში, ასევე შესაძლებელია, არსებობდეს, სულ ცოტა 1 პლანეტა - დედამიწის ზომის ალფა კენტავრი Bb, რომელიც, დადასტურების შემთხვევაში, დედამიწასთან ყველაზე ახლოს მდებარე [[ეგზოპლანეტა]] იქნება. პლანეტის მასა, სულ ცოტა, დედამიწის მასის 113%-ს უტოლდება <ref name = "Wall"/><ref name = "Dumusque">{{cite journal | last = Dumusque | first = X. | authorlink =
| coauthors = Pepe, F.; Lovis, C.; Ségransan, D.; Sahlmann, J.; Benz, W.; Bouchy, F.; [[Michel Mayor|Mayor, M.]]; [[Didier Queloz|Queloz, D.]]; Santos, N.; [[Stéphane Udry|Udry, S.]] | title = An Earth mass planet orbiting Alpha Centauri B | journal = [[Nature (journal)|Nature]] | volume = 490 | issue = | pages = | date = 2012-10-17 | url = http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1241/eso1241a.pdf | doi = 10.1038/nature11572 | accessdate = 2012-10-17|bibcode = 2012Natur.491..207D }}</ref> და ალფა კენტავრი B-ს გარშემო ბრუნავს 3,236 დღიანი პერიოდით.<ref name = "Wall">{{cite web | last = Wall | first = Mike | title = Discovery! Earth-Size Alien Planet at Alpha Centauri Is Closest Ever Seen | work = [http://www.space.com/ Space.Com web site] | publisher = TechMediaNetwork | date = 2012-10-16 | url = http://www.space.com/18089-earth-size-alien-planet-alpha-centauri.html | accessdate = 2012-10-17}}</ref> დედავარსკვლავის გარშემო 6 მილიონი კილომეტრით დაშორებულ პლანეტაზე, რომელიც ტოლია დედამიწისა და მზის დაშორების 4%-ის და მზისა და მერკურის დაშორების მეათედის, ტემპერატურა 1200 °C-ს მიაღწევს, რაც სიცოცხლის არსებობისთვის ზედმეტად ცხელია. თუმცა, ბოლო ხანებში (2013 წლის 10 ივნისი) გაკეთებული განცხადების მიხედვით, ალფა კენტავრი B-ს გარშემო მბრუნავი დედამიწის მსგავს პლანეტაზე გაკეთებული ადრინდელი განცხადებები შესაძლოა არ იქნეს მხარდაჭერილი.
| coauthors = Pepe, F.; Lovis, C.; Ségransan, D.; Sahlmann, J.; Benz, W.; Bouchy, F.; [[Michel Mayor|Mayor, M.]]; [[Didier Queloz|Queloz, D.]]; Santos, N.; [[Stéphane Udry|Udry, S.]] | title = An Earth mass planet orbiting Alpha Centauri B | journal = [[Nature (journal)|Nature]] | volume = 490 | issue = | pages = | date = 2012-10-17 | url = http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1241/eso1241a.pdf | doi = 10.1038/nature11572 | accessdate = 2012-10-17|bibcode = 2012Natur.491..207D }}</ref> და ალფა კენტავრი B-ს გარშემო ბრუნავს 3,236 დღიანი პერიოდით.<ref name = "Wall">{{cite web | last = Wall | first = Mike | title = Discovery! Earth-Size Alien Planet at Alpha Centauri Is Closest Ever Seen | work = [http://www.space.com/ Space.Com web site] | publisher = TechMediaNetwork | date = 2012-10-16 | url = http://www.space.com/18089-earth-size-alien-planet-alpha-centauri.html | accessdate = 2012-10-17}}</ref> დედავარსკვლავის გარშემო 6 მილიონი კილომეტრით დაშორებულ პლანეტაზე, რომელიც ტოლია დედამიწისა და მზის დაშორების 4%-ის და მზისა და მერკურის დაშორების მეათედის, ტემპერატურა 1200 °C-ს მიაღწევს, რაც სიცოცხლის არსებობისთვის ზედმეტად ცხელია. თუმცა, ბოლო ხანებში (2013 წლის 10 ივნისი) გაკეთებული განცხადების მიხედვით, ალფა კენტავრი B-ს გარშემო მბრუნავი დედამიწის მსგავს პლანეტაზე გაკეთებული ადრინდელი განცხადებები შესაძლოა არ იქნეს მხარდაჭერილი.



00:37, 1 აგვისტო 2013-ის ვერსია

ალფა კენტავრი A

ალფა კენტავრი A და B
დაკვირვების მონაცემები
ეპოქა: J2000
თანავარსკვლავედი: კენტავრი
ალფა კენტავრი A
პირდაპირი ასვლა: 14სთ 39წთ 36,4951წმ
დახრილობა: -60გრად 50მინ 02.308სეკ
მანძილი: 4.366 ± 0.007 სინათლის წელიწადი
მასა: 1.100 M☉
სპექტრული ტიპი: G2 V
ვარსკვლავიერი სიდიდე: −0.01
აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე: −0.01
ალფა კენტავრი B
პირდაპირი ასვლა: 14სთ 39წთ 35.0803წმ
დახრილობა: -60გრად 50მინ 13.761სეკ
მანძილი: 4.366 ± 0.007 სინათლის წელიწადი
მასა: 0.907 M☉
სპექტრული ტიპი: K1 V
ვარსკვლავიერი სიდიდე: +1.33
აბსოლუტური ვარსკვლავიერი სიდიდე: +1.33

ალფა კენტავრი (α კენტავრი, α კენ; ასევე ცნობილია, როგორც "რაიჯელ კენტი" /ˈraɪdʒəl ˈkɛnt/) — ყველაზე კაშკაშა ვარსკვლავი კენტავრის სამხრეთ თანავარსკვლავედში. ის ღამის ცაზე სიკაშკაშით მესამეა. ალფა კენტავრის სისტემა 1,34 პარსეკითაა (4,37 სინათლის წელიწადი) დაშორებული მზიდან. ეს სისტემა უახლოესია მზის სისტემასთან. [1] მიუხედავად იმისა, რომ შეუიარაღებელი თვალით სისტემაში 1 ობიექტი ჩანს, სინამდვილეში ალფა კენტავრი ორმაგი ვარსკვლავური სისტემაა (ზოგჯერ მოიხსენიებენ, როგორც ალფა კენტავრი AB), რომელთა საერთო ხილული ვარსკვლავიერი სიდიდე −0.27-ია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის სიკაშკაშით მესამეა (მზეს თუ არ ჩავთვლით) ღამის ცაზე [2][3] −1,46 ვარსვლავიერი სიდიდის მქონე სირიუსისა და -0,72-იანი კანოპუსის შემდეგ.

სისტემის შემადგენელი ვარსკვლავები არიან ალფა კენტავრი A, რომელიც მზის მასის 110%, ხოლო სიკაშკაშის 151,9%-ს აღწევს, და ალფა კენტავრი B, რომლის მასა მზის მასის 90,7%-ია, ხოლო 44,5% - სიკაშკაშე. 79,91 წლიანი საერთო ცენტრის გარშემო ორბიტალური პერიოდის განმავლობაში მათ შორის მანძილი იცვლება პლუტონის მზიდან დაშორების მანძილიდან, სატურნის მზიდან დაშორების მანძილამდე.

მესამე ვარსკვლავი, სახელად პროქსიმა კენტავრი, ან ალფა კენტავრი C, შესაძლებელია, გრავიტაციულდ არის დაკავშირებული ალფა კენტავრი AB-სთან. პროქსიმა ოდნავ ნაკლები მანძილითაა დაშორებული მზიდან - დაახლოებით 1,29 პარსეკით (4,24 სინათლის წელიწადი), რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მზესთან მდებარე უახლოესი ვარსკვლავია, მიუხედავად იმისა, რომ ის შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს. პროქსიმას ალფა კენტავრი AB-დან დაშორების მანძილი დაახლოებით 0,06 პარსეკია, ან 0,2 სინათლის წელიწადი, ან 13 000 ასტრონომიული ერთეული; ეს ექვივალენტურია 400-ჯერ დიდი ნეპტუნის ორბიტისა.

სისტემაში, ასევე შესაძლებელია, არსებობდეს, სულ ცოტა 1 პლანეტა - დედამიწის ზომის ალფა კენტავრი Bb, რომელიც, დადასტურების შემთხვევაში, დედამიწასთან ყველაზე ახლოს მდებარე ეგზოპლანეტა იქნება. პლანეტის მასა, სულ ცოტა, დედამიწის მასის 113%-ს უტოლდება [4][5] და ალფა კენტავრი B-ს გარშემო ბრუნავს 3,236 დღიანი პერიოდით.[4] დედავარსკვლავის გარშემო 6 მილიონი კილომეტრით დაშორებულ პლანეტაზე, რომელიც ტოლია დედამიწისა და მზის დაშორების 4%-ის და მზისა და მერკურის დაშორების მეათედის, ტემპერატურა 1200 °C-ს მიაღწევს, რაც სიცოცხლის არსებობისთვის ზედმეტად ცხელია. თუმცა, ბოლო ხანებში (2013 წლის 10 ივნისი) გაკეთებული განცხადების მიხედვით, ალფა კენტავრი B-ს გარშემო მბრუნავი დედამიწის მსგავს პლანეტაზე გაკეთებული ადრინდელი განცხადებები შესაძლოა არ იქნეს მხარდაჭერილი.

References

  1. Söderhjelm, Staffan (1999). „Visual binary orbits and masses post Hipparcos“. Astronomy and Astrophysics. 341 (1): 121–40. Bibcode:1999A&A...341..121S.
  2. http://interstellar.jpl.nasa.gov/interstellar/probe/introduction/neighborhood.html, Our Local Galactic Neighborhood, NASA
  3. http://www.centauri-dreams.org/?p=14203, Into the Interstellar Void, Centauri Dreams
  4. 4.0 4.1 Wall, Mike. (2012-10-16) Discovery! Earth-Size Alien Planet at Alpha Centauri Is Closest Ever Seen. Space.Com web site. TechMediaNetwork. ციტირების თარიღი: 2012-10-17.
  5. Lua-ს შეცდომა in მოდული:Citation/CS1 at line 4027: bad argument #1 to 'pairs' (table expected, got nil).