ოლჯაითუ-ყაენი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
| ხაზი 41: | ხაზი 41: | ||
[[1308]] წელს ოლჯაითუ დაეხმარა [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|იმპერატორ]] [[ანდრონიკე II პალეოლოგოსი|ანდრონიკე II-ს]] [[თურქები]]ს წინააღმდეგ ბრძოლაში. მან გააგზავნა 30 000 მონღოლი მებრძოლი [[მცირე აზია]]ში, გაანადგურა [[ოსმან I]]-ის ძალები და ბიზანტიელებს დაუბრუნა ადრე წართმეული [[ბითვინია]]<ref> I. Heath, Byzantine Armies: AD 1118–1461, pp. 24–33.</ref>. |
[[1308]] წელს ოლჯაითუ დაეხმარა [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|იმპერატორ]] [[ანდრონიკე II პალეოლოგოსი|ანდრონიკე II-ს]] [[თურქები]]ს წინააღმდეგ ბრძოლაში. მან გააგზავნა 30 000 მონღოლი მებრძოლი [[მცირე აზია]]ში, გაანადგურა [[ოსმან I]]-ის ძალები და ბიზანტიელებს დაუბრუნა ადრე წართმეული [[ბითვინია]]<ref> I. Heath, Byzantine Armies: AD 1118–1461, pp. 24–33.</ref>. |
||
[[1304]]-[[130]]5 წლებში მამლუქებმა მოახდინეს თავდასხმა [[ჰულაგუაინები]]ს ვასალ [[კილიკიის სომხეთის სახელმწიფო]]ზე, მაგრამ მალე იქ მივიდნენ მცირე აზიის მონღოლური გარნიზონები და მამლუქები დამარცხეს. |
|||
მას შემდეგ, რაც [[1312]] წლის[[ აგვისტო]]ში ოლჯაითუს მხარეზე გადავიდნენ ემირები [[ყარა-სუნქური]], [[დამასკი]]ს მმართველი და [[აყ-ყუშ აფრამი]], [[ტრიპოლი (ლიბანი)|ტრიპოლის]] მმართველი, ილხანმა წამოიწყო ლაშქრობა [[სირია|სირიის]] [[მამლუქები]]ს სამფლობელოებში. ჯარები შეტევაზე გადავიდნენ ოქტომბერში, [[23 დეკემბერი|23 დეკემბერს]] კი მიუახლოვდნენ ქალაქ [[რაჰბა]]ს. გარნიზონმა მონღოლებს სასტიკი წინააღმდეგობა გაუწია. [[1313]] წლის [[26 იანვარი|26 იანვარს]] ოლჯაითუ იძულებული გახდა მოეხსნა ალყა. ჰულაგუიანებს უარის თქმა მოუწიათ სირიის დაპყრობაზე. |
|||
==სქოლიო== |
==სქოლიო== |
||
08:22, 25 ივნისი 2013-ის ვერსია
{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}
| ოლჯაითუ-ყაენი | |
|---|---|
| მონღ. Өлзийт | |
 ჩინელი ბრძენი ოლჯაითუს საჩუქრად გადასცემს წიგნს | |
| ჰულაგუიანთა სახელმწიფოს მე-8 ილხანი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 19 ივლისი, 1304 |
| მმართ. დასასრული: | 17 დეკემბერი, 1316 |
| წინამორბედი: | ყაზან-ყაენი |
| მემკვიდრე: | აბუ საიდ ბაჰადურ-ხანი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | მარტი, 1278 |
| გარდ. თარიღი: | 17 დეკემბერი, 1316 |
| გარდ. ადგილი: | სოლთანიე |
| შვილები: |
სულეიმან-შაჰი აბუ საიდ ბაჰადურ-ხანი ბაიაზიდი ბასტამი ტაიფური აბულხეირი |
| დინასტია: | ჰულაგუიანები |
| მამა: | არღუნ-ხანი |
| დედა: | ურუქ-ხათუნი |
| რელიგია: | ქრისტიანობა, შემდეგ ისლამი |
ოლჯაითუ-ყაენი (მონღ. Өлзийт; დ. მარტი, 1278 — გ. 17 დეკემბერი, 1316, სოლთანიე) — ჰულაგუიანთა სახელმწიფოს მერვე ილხანი (1304-1316 წწ.). არღუნ-ხანის მესამე შვილი, ყაზან-ყაენის ძმა და მემკვიდრე.
1289 წელს ოლჯაითუ ქრისტიანმა დედამ ურუქ-ხათუნმა მონათლა და უწოდა ნიკოლოზი, პაპ ნიკოლოზ IV-ის პატივისცემის ნიშნად[1], რომელტანაც არღუნს ჰქონა დიპლომატიური კონტაქტები. 1295 წელს მიიღო ისლამი.
1305 წელს ირანის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში (ამჟამად ზენჯანის ოსტანი) განაახლა ქალაქ სოლთანიეს მშენებლობა, რომელსაც საფუძველი ჩაუყარა არღუნ-ხანმა. მალე ქალაქი გახდა ჰულაგუიანების საზაფხულო დედაქალაქი, ხოლო ზამთრის დედაქალაქი ბაღდადი დარჩა. ქალაქის მშენებლობა დასრულდა 1313 წელს. მისი მთავარი მშვენება იყო ოლჯაითუს მავზოლეუმი, რომელიც აშენდა ილხანის სიცოცხლეშივე[2].
საგარეო პოლიტიკა
ოლჯაითუ დიპლომატიურ ურთიერთობაში იყო ევროპელ მმართველებთან, იმის იმედით, რომ ისინი დაეხმარებდნენ მამლუქების წინააღმდეგ და სირიის დაპყრობაში. ილხანმა ევროპაში გაგზავნა ელჩობა ბუსკარელო გიზოლფის მეთაურობით, რომელსაც წერილი გაატანა საფრანგეთის მეფე ფილიპ IV ლამაზთან, ინგლისის მეფე ედუარდ I-თან და პაპ კლემენტ V-სთან. მაგრამ როგორც წინა მმართველების (აბაღა-ხანი, არღუნ-ხანი, ყაზან-ყაენი) პერიოდში ამჟამადაც არ მოჰყოლია მოლაპარაკებებს რაიმე პრაქტიკული შედეგები.
1308 წელს ოლჯაითუ დაეხმარა ბიზანტიის იმპერატორ ანდრონიკე II-ს თურქების წინააღმდეგ ბრძოლაში. მან გააგზავნა 30 000 მონღოლი მებრძოლი მცირე აზიაში, გაანადგურა ოსმან I-ის ძალები და ბიზანტიელებს დაუბრუნა ადრე წართმეული ბითვინია[3].
1304-1305 წლებში მამლუქებმა მოახდინეს თავდასხმა ჰულაგუაინების ვასალ კილიკიის სომხეთის სახელმწიფოზე, მაგრამ მალე იქ მივიდნენ მცირე აზიის მონღოლური გარნიზონები და მამლუქები დამარცხეს.
მას შემდეგ, რაც 1312 წლისაგვისტოში ოლჯაითუს მხარეზე გადავიდნენ ემირები ყარა-სუნქური, დამასკის მმართველი და აყ-ყუშ აფრამი, ტრიპოლის მმართველი, ილხანმა წამოიწყო ლაშქრობა სირიის მამლუქების სამფლობელოებში. ჯარები შეტევაზე გადავიდნენ ოქტომბერში, 23 დეკემბერს კი მიუახლოვდნენ ქალაქ რაჰბას. გარნიზონმა მონღოლებს სასტიკი წინააღმდეგობა გაუწია. 1313 წლის 26 იანვარს ოლჯაითუ იძულებული გახდა მოეხსნა ალყა. ჰულაგუიანებს უარის თქმა მოუწიათ სირიის დაპყრობაზე.
სქოლიო
- ↑ Roux, Jean-Paul. Histoire de l'Empire Mongol. — Fayard, 1993. — P. 408. — ISBN 2213031649
- ↑ სოლთანიე დიდ საბჭოთა ენციკლოპედიაში
- ↑ I. Heath, Byzantine Armies: AD 1118–1461, pp. 24–33.