ელექტრონული მიკროსკოპი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

21:26, 11 მარტი 2013-ის ვერსია

ელექტრონული მიკროსკოპი — მიკროსკოპს აქვს შესაძლებლობა მიიღოს ობიექტის ძლიერ გადიდებული გამოსახულება ელქტრონების ერთ წერტილში ფოკუსირებისმეშვეობით.

ოპტიკური მიკროსკოპისგან განსხვავებით ელექტრონულ მიკროსკოპში იყენებენ ელექტრონების ნაკადს და მაგნიტურ ან ელექტრონულ ლინზებს.

ზოგიერთი ელექტრონული მიკროსკოპი უზრუნველყოფს გამოსახულების 2 მილიონჯერ გადიდებას, ამავე დროს უნდა გავიხსენოთ რომ საუკეთესო ოპტიკური მიკროსკოპები მხოლოდ 2000-ჯერ ადიდებენ. როგორც ელექტრონულ ასევე ოპტიკურ მიკროსკოპებს შეულიათ განსაზაღვრონ ტალღის სიგრძის დამოკიდებულება.

ელექტრონულ მიკროსკოპებში გამოიყენება ელექტრონული ან მაგნიტური ლინკეზები რათა ვმართოთ ელექტრონები და გავადიდოთ ობიექტის რომელიმე კონკრეტული ადგილი.

ელექტრონული მიკროსკოპის სახეები

გამოსახულების ელექტრონული მიკროსკოპი
რასტრული ელექტრონული მიკროსკოპი
დამასკანირებელი ატომური ძალის ელექტრონული მიკროსკოპი
ამრეკლავი ელექტრონული მიკროსკოპი
რასტრული ტრანსიმიული ელექტრონული მიკროსკოპი
ფოტო წარმომქმნელი ელექტრონული მიკროსკოპი

ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნის ისტორია

თეორიულ თუ პრაქტიკული ფიზიკის წარმატებებს უნდა ვუმადლოდეთ ელექტრონისა და მისი თვისებების აღმოჩენას. ეს დაკავშირებულია ელექტრონული ოპრიკის შექმნის საფუძვლებთან. ჰიპოთეზა ელექტრონის ტალღოვანი ბუნების შესახებ ჯერ კიდევ 1942 წელს წარმოიშვა ლუი დე ბროლის მიერ, ხოლო ექსპერიმენტით დამტკიცებული იქნა 1927 წელს კ.დევისონის(აშშ), ლ.ჯერმერის(აშშ), და ჯ.ტომსონის(ინგლისი) მიერ.

ელექტრონული ლინზის წინასიტყვაობად მიიჩნევა 1930-იან წლებში ელ. მიკროსკოპის გამოგონება და შექმნა, რომელიც ააგეს ტალღური ოპტიკის კანონებით, მაგრამ იყენებდნენ ელექტრული და მაგნიტური წყაროების ფოკუსირებისათვის.

1931-ში რ. რუდენბერგმა მიიღო ტრანსიმიური ელექტრონული მიკროსკოპის სქემა.1933 წელს [შესწორებულია ცოტნეს მიერ ;0) კნოლმა და ე.რუსკამ ააგო, მაგნიტური ლინზების გამოყენებით. (ე. რუსკა ამ ნამუშევრისთვის გახდა 1968 წელს ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიკის დარგში).

რასტრული ელექტრონული მიკროსკოპი გამოგონებული იქნა 1952 წელს ჩარლზ ოტლის მიერ, მაგრამ მხოლოდ მთელი რიგი ტექნიკური მიღწევების შემდეგ განიხილეს მე-XX საუკუნის 60-იან წლებში. ამ გამოგონებამ დიდი გამოხმაურება ჰპოვა მეცნიერებასა და ტექნიკაში.

1979 წელს ციურიხში გერდომ ბინიგომისა და ჰაირნიხ რორერმა გამოიგონეს დამასკანირებელი გვირაბისებური ელექტრონული მიკროსკოპი. ეს მიკროსკოპი აგებულებით მარტივია, მაგრამ იგი განსაზღვრავს ატომის შეთავსებას ზედაპირთან. თავიანთი ქმნილებისთვის ბონინგემმა და რორერმა (ე. რუსკასთან ერთად) მიიღეს ნობელიის პრემია ფიზიკის დარგში.

ელექტრონული მიკროსკოპის გამოყენების სფეროები

ნახევრად გამტარი და შემნახველი მონაცემები

სქემის აღდგენა
3D მეტროლოგია
დეფექტური ანალიზი

ბიოლოგია და ბილოგიის დარგები

კრიობილოგია
ბოჭკოს ლოკალიზაცია
ელექტრონული ტომოგრაფია
კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპია
ტოკსიკოლოგია

ბიოლოგიური წარმოება და ვირუსის ჩატვირთვის მონიტორინგი

ნაწილობრივი ანალიზი
რაოდენობის ფარმაცევტული კონტროლი
ქსოვილის 3D გამოსახულება
ვირუსოლოგია
მეცნიერული გამოკვლევები
მატერიალების კვალიფიკაცია
მატერიალებისა და ნიმუშების მომზადება
ნანოპროტოტიპების შექმნა
ნანომეტროლოგია
მოწყობილობის აღწერის ტესტირება და გადაღება

ინდუსტრია

მაღალი ხარისხის გამოსახულების შექმნა
2D და 3D მაკრომახასიათებლების მოცილება
მაკრონიმუშები ნანომეტრიული მეტროლოგიისათვის
პარამეტრების ნაწილობრივი აწყობა და დაშლა
დინამიური ექსპერიმენტების აღდგენა
ნიმუშების მომზადება
სამართლებრივი ექსპერტიზა
ქიმია/ნავთობქიმია

ელექტრონული მიკროსკოპის ძირითადი მსოფლიო მწარმოებლები

Delong Group
FEI Company-აშშ (გაერთიანდა Philips Electron Optics-თან)
Focus CMBH-გერმანია
Hitachi-იაპონია
Nion Company-აშშ
JEOL-იაპონია (Japan Electro Optics Laboratory)
Tescan-ევროკავშირი
Carl Zeiss NTS GMBH-გერმანია

@@ ხაზი 73: / ხაზი 73: @@
 [[კატეგორია:სამეცნიერო ტექნიკები]]
-[[af:Elektronmikroskopie]]
-[[ar:مجهر إلكتروني]]
-[[az:Elektron mikroskop]]
-[[be:Электронны мікраскоп]]
-[[bg:Електронен микроскоп]]
-[[bs:Elektronska mikroskopija]]
-[[ca:Microscopi electrònic]]
-[[cs:Elektronový mikroskop]]
-[[da:Elektronmikroskop]]
-[[de:Elektronenmikroskop]]
-[[el:Ηλεκτρονική μικροσκοπία]]
-[[en:Electron microscope]]
-[[eo:Elektrona mikroskopo]]
-[[es:Microscopio electrónico]]
-[[fa:میکروسکوپ الکترونی]]
-[[fi:Elektronimikroskooppi]]
-[[fr:Microscope électronique]]
-[[fy:Elektroanemikroskoop]]
-[[gl:Microscopio electrónico]]
-[[he:מיקרוסקופ אלקטרונים]]
-[[hi:एलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शी]]
-[[hr:Elektronski mikroskop]]
-[[ht:Mikwoskòp elektwonik]]
-[[hu:Elektronmikroszkóp]]
-[[id:Mikroskop elektron]]
-[[it:Microscopio elettronico]]
-[[ja:電子顕微鏡]]
-[[kk:Электронды микроскоп (Өлшеу техникасы)]]
-[[ko:전자 현미경]]
-[[lt:Elektroninis mikroskopas]]
-[[lv:Elektronmikroskops]]
-[[mk:Електронски микроскоп]]
-[[ms:Mikroskop elektron]]
-[[nl:Elektronenmicroscopie]]
-[[nn:Elektronmikroskop]]
-[[no:Elektronmikroskop]]
-[[pl:Mikroskop elektronowy]]
-[[pt:Microscópio eletrônico]]
-[[ro:Microscop electronic]]
-[[ru:Электронный микроскоп]]
-[[scn:Micruscopiu alittrònicu]]
-[[sh:Elektronski mikroskop]]
-[[simple:Electron microscope]]
-[[sk:Elektrónový mikroskop]]
-[[sr:Elektronski mikroskop]]
-[[stq:Elektronemikroskop]]
-[[sv:Elektronmikroskop]]
-[[ta:எதிர்மின்னி நுண்நோக்கி]]
-[[te:ఎలక్ట్రాన్ సూక్ష్మదర్శిని]]
-[[th:กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน]]
-[[uk:Електронний мікроскоп]]
-[[vi:Kính hiển vi điện tử]]
-[[war:Mikroskopyo elektroniko]]
-[[zh:电子显微镜]]