ახალი აღთქმა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

09:57, 10 მარტი 2013-ის ვერსია

ახალი აღთქმა, "საღვთო წიგნების" კრებული, ბიბლიის ნაწილი, რომელშიც გადმოცემულია იესო ქრისტეს ცხოვრება და მოძღვრება. ახალი აღთქმის წიგნების (სულ 27) პირველი ნაწილია "ოთხთავი", ანუ 4 სახარება - მათესი, მარკოზის, ლუკასი და იოანესი. მას მოსდევს "საქმე მოციქულთა", "კათოლიკე ეპისტოლენი" (7), "ეპისტოლენი წმინდისა მოციქულისა პავლესნი" (14) და "გამოცხადება იოანესი", ანუ "აპოკალიფსისი".

ახალი აღთქმის კანონის ჩამოყალიბება

პირვანდელი ქრისტიანული თემები იუდეველთა სინაგოგებში მიღებულ ადათ-წესებს მისდევდნენ, ე.ი. ქრისტიანთა შეკრებებზე კითხულობდნენ ძველი აღთქმის გარკვეულ მონაკვეთებს, მაგრამ რადგანაც ქრისტიანები იესო ქრისტეს ეთაყვანებოდნენ, მათთვის ბუნებრივი იქნებოდა ძველი აღთქმის საკითხავები შეევსოთ რომელიღაც მოთხრობით ქრისტეს ცხოვრებისა და მოძღვრების შესახებ.

პირველ ხანებში თავისი მოგონებები ქრისტეზე მასთან უშუალოდ დაახლოებულ პირს შეეძლო სხვებისთვისაც გაეზიარებინა, მაგრამ ეკლესიათა რიცხვი დღითიდღე იზრდებოდა, ქრისტეს უშუალო მნახველტა რიცხვი კი კლებულობდა, ამიტომაც აუცილებელი გახდა, რომ ეს ამბები ქრისტეს შესახებ ჩაწერილიყო. სწორედ ამ გზით შეიქმნა ოთხი სახარება (მათესი, მარკოზისა, ლუკასა და იოანესი), რომელთაც მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავეს პირველი ქრისტიანული ეკლესიების ღვთისმსახურებასა თუ მთლიანად მათს ცხოვრებაში.

გარდა ამისა, მოციქულებმა დაგვიტოვეს ცალკეული თემისა თუ პიროვნებისადმი გაგზავნილი მრავალი წერილი. რამდენადაც ეს ეპისტოლეები ქრისტიანული ცხოვრებისადა რწმენის ზოგად დებულებებს შეიცავდნენ, მათი სარგებლიანობა ეკლესიის მიერ მალევე იქნა აღიარებული.

მოციქულთა საქმეები ელესიამ მიიღო, რადგანაც იგი ავსებდა იმ ისტორიას, რომელსაც ლუკას სახარება იწყებს. ამ წიგნმა - ერტადერთმა მოიტანა ჩვენამდე ადრექრისტიანული ეკლესიის ცხოვრების დეტალები.

ჩვ.წ.ა. 200 წლისთვის იესოს შესახებ არსებული ყველა მოთხრობიდან ოფიციალური აღიარება მხოლოდ ჩვენთვის ცნობილმა ოთხმა სახარებამ მიიღო, თუმცაღა ამათ გარდა არსებობდა მრავალი აპოკრიფტული სახარება. ეკლესია სრულიად გარკვევით აღიარებდა, რომ ქრისტეს ცხოვრებისა და მოძღვრების ავტორიტეტულ წყაროდ მას მხოლოდ მათეს, მარკოზის, ლუკასა და იოანეს სახარებები მაიაჩნია. უკვე ამ დროისათვის ამ სახარებათა ტოლფასი ღირებულება მოიპოვა "პავლემაც".

რაც შეეხება ახალი აღთქმის დანარჩენ წიგნებს, საყოველთაო აღიარება მათ უფრო მოგვიანებით მიიღეს. მაგალითად, უეჭველია, რომ "გამოცხადებას" მეორე საუკუნეში უკვე კითხულობდნენ, მაგრამ მესამე საუკუნემდე ამ წიგნს ფართო გავრცელება არ ჰქონია.

ლაოდიკიისა(363) და კართაგენის(397) კრებებზე ეპისკოპოსებმა დაამტკიცეს ახალი აღთქმის წიგნების სია, რომელიც დღევანდელს შეესაბამებოდა ერთი განსხვავებით: ლაოდიკიის კრების სიას იოანეს გამოცხადება აკლდა. ეკლესია, პირველ რიგში, ცდილობდა, რომ ახალ აღთქმაში შესულ წიგნებს ნამდვილად აესახათ მოციქულთა სულიერი გამოცდიება.^[1]

ახალი აღთქმის ქართული თარგმანები

ვარაუდობენ, რომ ქართულ ენაზე ახალი აღთქმის ზოგი წიგნი (პირველ რიგში სახარება) IV საუკუნის II ნახევრიდან ითარგმნა. დანარჩენი V-VI საუკუნიდან, გარდა იოანეს გამოცხადებისა, რომელიც ითარგმნა X საუკუნეში. V-VI საუკუნეებში ხანმეტი ძეგლები სახარებისა და ახალი აღთქმის ზოგი სხვა წიგნის ტექსტებსაც შეიცავენ. სახარებას ("ევანგელე") მოიხსენიებს იაკობ ცურტაველი (V საუკუნის 70-იანი წლები). ახალი აღთქმის წიგნებს უაღრესად დიდი მნიშვნელობა აქვს ძველი ქართული ენისა და ლიტერატურის შესასწავლად. საქართველოში მეცნიერულად გამოცემულია სახარება, მოციქულთა საქმე, კათოლიკე ეპისტოლეები და იოანეს გამოცხადება. არსებობს ქართული სახარების სიმფონია-ლექსიკონი.

ლიტერატურა

იმნაიშვილი ი., ქსე, ტ. 2, გვ. 84—85, თბ., 1977

სქოლიო

↑ ბიბლიის ენციკლოპედია,თბილისი, 2003

თარგი:Link GA

[1] ბიბლიის ენციკლოპედია,თბილისი, 2003

[1]

@@ ხაზი 30: / ხაზი 30: @@
 [[კატეგორია:პროტესტანტიზმი]]
 {{Link GA|fi}}
-[[af:Nuwe Testament]]
-[[ang:Nīƿu Ȝecȳðnes]]
-[[ar:العهد الجديد]]
-[[arc:ܕܝܬܝܩܝ ܚܕܬܐ]]
-[[arz:العهد الجديد]]
-[[ast:Nuevu Testamentu]]
-[[az:Əhdi-Cədid]]
-[[bar:Neis Testament]]
-[[bat-smg:Naujāsis Testamėnts]]
-[[be:Новы Запавет]]
-[[be-x-old:Новы Запавет]]
-[[bg:Нов Завет]]
-[[bn:নূতন নিয়ম]]
-[[br:Testamant Nevez]]
-[[bs:Novi zavjet]]
-[[ca:Nou Testament]]
-[[cdo:Sĭng-iók Séng-gĭng]]
-[[ceb:Bag-ong Tugon]]
-[[ckb:پەیمانی نوێ]]
-[[cs:Nový zákon]]
-[[cv:Çĕнĕ Халал]]
-[[cy:Y Testament Newydd]]
-[[da:Det Nye Testamente]]
-[[de:Neues Testament]]
-[[dsb:Nowy testament]]
-[[el:Καινή Διαθήκη]]
-[[en:New Testament]]
-[[eo:Nova testamento]]
-[[es:Nuevo Testamento]]
-[[et:Uus Testament]]
-[[eu:Itun Berria]]
-[[fa:عهد جدید]]
-[[fi:Uusi testamentti]]
-[[fj:Na Veiyalayalati Vou]]
-[[fo:Nýggja Testamenti]]
-[[fr:Nouveau Testament]]
-[[fur:Gnûf testament]]
-[[fy:Nije Testamint]]
-[[ga:Tiomna Nua]]
-[[gd:Tiomnadh Nuadh]]
-[[gl:Novo Testamento]]
-[[hak:Sîn-yok Sṳn-kîn]]
-[[haw:Kauoha Hou]]
-[[he:הברית החדשה]]
-[[hi:नया नियम]]
-[[hr:Novi zavjet]]
-[[hsb:Nowy zakoń]]
-[[ht:Nouvo Testaman]]
-[[hu:Újszövetség]]
-[[hy:Նոր Կտակարան]]
-[[ia:Nove Testamento]]
-[[id:Perjanjian Baru]]
-[[ie:Nov Testament]]
-[[io:Nova Testamento]]
-[[it:Nuovo Testamento]]
-[[ja:新約聖書]]
-[[jv:Prejanjèn Anyar]]
-[[kn:ಹೊಸ ಒಡಂಬಡಿಕೆ]]
-[[ko:신약성경]]
-[[ku:Peyama Nû]]
-[[ky:Жаңы Осуят]]
-[[la:Novum Testamentum]]
-[[lbe:ЦIу Аманат]]
-[[lmo:Növ Testament]]
-[[ln:Boyókani bwa Sika]]
-[[lt:Naujasis Testamentas]]
-[[lv:Jaunā Derība]]
-[[mg:Testamenta Vaovao]]
-[[mi:Kawenata Hou]]
-[[mk:Нов Завет]]
-[[ml:പുതിയ നിയമം]]
-[[mn:Шинэ Гэрээ]]
-[[mr:नवा करार]]
-[[ms:Perjanjian Baru]]
-[[my:ဓမ္မသစ်ကျမ်း]]
-[[nap:Nuòv Testamento]]
-[[nds:Nieg Testament]]
-[[nds-nl:Ni'je Testement]]
-[[nl:Nieuwe Testament]]
-[[nn:Det nye testamentet]]
-[[no:Det nye testamente]]
-[[nrm:Nouvé testament]]
-[[os:Ног Фæдзæхст]]
-[[pl:Nowy Testament]]
-[[pms:Neuv Testament]]
-[[pt:Novo Testamento]]
-[[qu:Musuq Rimanakuy]]
-[[rm:Nov Testament]]
-[[ro:Noul Testament]]
-[[ru:Новый Завет]]
-[[rw:Isezerano Rishya]]
-[[scn:Novu Tistamentu]]
-[[sco:New Testament]]
-[[se:Ođđa testameanta]]
-[[sg:Ngbele Testament]]
-[[sh:Novi zavjet]]
-[[si:බයිබලය - අලුත් ගිවිසුම]]
-[[simple:New Testament]]
-[[sk:Nový zákon]]
-[[sl:Nova zaveza]]
-[[sm:'O le Feagaiga Fou]]
-[[so:Axdiga Cusub]]
-[[sq:Besëlidhja e Re]]
-[[sr:Нови завет]]
-[[sv:Nya Testamentet]]
-[[sw:Agano Jipya]]
-[[ta:புதிய ஏற்பாடு]]
-[[th:พันธสัญญาใหม่]]
-[[tl:Bagong Tipan]]
-[[tpi:Nupela Testamen]]
-[[tr:Yeni Ahit]]
-[[ug:New Testament]]
-[[uk:Новий Заповіт]]
-[[vep:Uz' Zavet]]
-[[vi:Tân Ước]]
-[[yi:נייער טעסטאמענט]]
-[[yo:Májẹ̀mú Titun]]
-[[zh:新約聖經]]
-[[zh-min-nan:Sin-iok Sèng-keng]]
-[[zh-yue:新約聖經]]