ჯორი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
ენარჯილისი (განხილვა | წვლილი) |
ენარჯილისი (განხილვა | წვლილი) |
||
| ხაზი 32: | ხაზი 32: | ||
ჯორის მშობლები, ცხენი და ვირი განსხვავებულ სახეობებს წარმოადგენენ, ქრომოსომათა განსხვავებული რიცხვით; ცხენს გააჩნია 64 ქრომოსომა და ვირს კი _ 62. პირველი თაობის (F1) ჰიბრიდებიდან ჯორი უფრო იოლად მიიღება, ვიდრე ჰინი (ულაყი ცხენისა და ფაშატი ვირის შთამომავალი): ფაშატი ვირები ძალიან იშვიათად ახერხებენ ცოცხალი ჰინის გაჩენას. ჯორს და ჰინის 63 ქრომოსომა აქვთ, ანუ საშუალო მშობლების ქრომოსომათა რიცხვებს შორის. ქრომოსომათა განსხვავებული სტრუქტურა და რაოდენობა, ჩვეულებრივ, ხელს უშლის ქრომოსომებს მეიოზის დროს სწორ დაწყვილებასა და ნორმალური გამეტების წარმოქმნაში, რაც ჯორების უმეტესობას უნაყოფოს ხდის. |
ჯორის მშობლები, ცხენი და ვირი განსხვავებულ სახეობებს წარმოადგენენ, ქრომოსომათა განსხვავებული რიცხვით; ცხენს გააჩნია 64 ქრომოსომა და ვირს კი _ 62. პირველი თაობის (F1) ჰიბრიდებიდან ჯორი უფრო იოლად მიიღება, ვიდრე ჰინი (ულაყი ცხენისა და ფაშატი ვირის შთამომავალი): ფაშატი ვირები ძალიან იშვიათად ახერხებენ ცოცხალი ჰინის გაჩენას. ჯორს და ჰინის 63 ქრომოსომა აქვთ, ანუ საშუალო მშობლების ქრომოსომათა რიცხვებს შორის. ქრომოსომათა განსხვავებული სტრუქტურა და რაოდენობა, ჩვეულებრივ, ხელს უშლის ქრომოსომებს მეიოზის დროს სწორ დაწყვილებასა და ნორმალური გამეტების წარმოქმნაში, რაც ჯორების უმეტესობას უნაყოფოს ხდის. |
||
ლიტერატურაში არაა აღწერილი რომელიმე შემთხვევა, რომ ულაყი ჯორი ნაყოფიერი გამომდგარიყოს. რამდენიმე ფაშატმა ჯორმა კი ნამდვილად მოგვცა შთამომავლობა სუფთა სისხლის ცხენთან ან ვირთან შეჯვარების დროს. ჰეროდოტე აღწერს მსგავს შემთხვევას, რომელიც ქსერქსესთვის ძვ. წ. აღ-ით 480 წელს საბერძნეთის დაპყრობის გზაზე ცუდ ნიშნად ჩაითვალა: "ქალაქ სარდეში ჯორმა ჩოჩორი გააჩინა"<ref>ჰეროდოტე, "ისტორია", 7:57</ref>. |
|||
1527 წლიდან |
|||
There are no recorded cases of fertile mule stallions. A few female mules have produced offspring when mated with a purebred horse or donkey.[9][10] Herodotus gives an account of such an event as an ill omen of Xerxes' conquest of Greece in 480 BC: "There happened also a portent of another kind while he was still at Sardis,—a mule brought forth young and gave birth to a mule" (Herodotus The Histories 7:57). |
|||
Since 1527 there have been more than 60 documented cases of foals born to female mules around the world.[9] There are reports that a mule in China produced a foal in 1984.[11][12] In Morocco, in early 2002, a mare mule produced a rare foal.[9] In 2007 a mule named Kate gave birth to a mule son in Colorado.[13][14] Blood and hair samples were tested verifying that the mother was a mule and the colt was indeed her offspring. |
Since 1527 there have been more than 60 documented cases of foals born to female mules around the world.[9] There are reports that a mule in China produced a foal in 1984.[11][12] In Morocco, in early 2002, a mare mule produced a rare foal.[9] In 2007 a mule named Kate gave birth to a mule son in Colorado.[13][14] Blood and hair samples were tested verifying that the mother was a mule and the colt was indeed her offspring. |
||
A 1939 article in the Journal of Heredity describes two offspring of a fertile mare mule named "Old Bec", which was owned at the time by the A&M College of Texas (now Texas A&M University) in the late 1920s. One of the foals was a female, sired by a jack. Unlike its mother, it was sterile. The other, sired by a five-gaited saddlebred stallion, exhibited no characteristics of any donkey. That horse, a stallion, was bred to several mares, which gave birth to live foals that showed no characteristics of the donkey.[15] |
A 1939 article in the Journal of Heredity describes two offspring of a fertile mare mule named "Old Bec", which was owned at the time by the A&M College of Texas (now Texas A&M University) in the late 1920s. One of the foals was a female, sired by a jack. Unlike its mother, it was sterile. The other, sired by a five-gaited saddlebred stallion, exhibited no characteristics of any donkey. That horse, a stallion, was bred to several mares, which gave birth to live foals that showed no characteristics of the donkey.[15] |
||
14:39, 10 თებერვალი 2013-ის ვერსია
{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}
| ჯორი | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||||
| Equus | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
ჯორი (სინონიმური ლათინური სახელწოდება: Equus mulus) — შინაური ცხოველი, ფაშატი ცხენისა და მამალი ვირის ნაჯვარი. როგორც წესი, ჯორი უნაყოფოა. გარეგნულად ჰგავს ორივე მშობელს. გამოირჩევა სიცოცხლის დიდი ხანგრძლივობით (30-40 წელი) და დაავადებებისადმი ნაკლები ამთვისებლობით, აკლიმატიზაციის კარგი უნარით, კვებისა და მოვლა-პატრონობისადმი ნაკლები მომთხოვნელობით. ითვლება, რომ ჯორი არის "უფრო მომთმენი და სტაბილური გამწევი", ვიდრე ცხენი და "ნაკლებ ჯიუტი, უფრო სწრაფი და უფრო მეტი ინტელექტის მქონე, ვიდრე ვირი"[1].
იყენებენ მთიანი, დასერილი რელიეფის ადგილებში სასაპალნედ და შესაბმელად. მეჯორეობა განვითარებულია აზიისა და აფრიკის ქვეყნებში, ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკაში. ეს ცხოველი ჯერ კიდევ გამოიყენება ჩვენს რეგიონშიც, ამიერკავკასიაში და საქართველოში.
მორფოლოგია
საშუალოდ, ჯორის წონა ცვალებადობს 370 და 460 კილოგრამს შორის[2]. გააჩნია ინდივიდს, მაგრამ კარგად ნავარჯიშებ ჯორს შეუძლია ატაროს 72 კილოგრამი ტვირთი და შეუსვენებლად იაროს 26 კილომეტრი[3]. რომ განვაზოგადოთ, ჯორს შეიძლება ავკიდოთ ტვირთი, რომელიც შეადგენს მისი სხეულის წონის 20%-ს ანუ დაახლოებით 70-90 კილოგრამს[4]. შედარებისათვის, საშუალოდ ცხენს შეუძლია ატაროს თავისი წონის 30% ცოცხალი ტვირთის, მხედარის სახით. მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი ჯორი ახერხებს ცოცხალი ტვირთის ტარებას 160 კილოგრამ წონამდე და გამძლეობაშიც კი სჯობნის ცხენებს[5].
ნაყოფიერება
ჯორის მშობლები, ცხენი და ვირი განსხვავებულ სახეობებს წარმოადგენენ, ქრომოსომათა განსხვავებული რიცხვით; ცხენს გააჩნია 64 ქრომოსომა და ვირს კი _ 62. პირველი თაობის (F1) ჰიბრიდებიდან ჯორი უფრო იოლად მიიღება, ვიდრე ჰინი (ულაყი ცხენისა და ფაშატი ვირის შთამომავალი): ფაშატი ვირები ძალიან იშვიათად ახერხებენ ცოცხალი ჰინის გაჩენას. ჯორს და ჰინის 63 ქრომოსომა აქვთ, ანუ საშუალო მშობლების ქრომოსომათა რიცხვებს შორის. ქრომოსომათა განსხვავებული სტრუქტურა და რაოდენობა, ჩვეულებრივ, ხელს უშლის ქრომოსომებს მეიოზის დროს სწორ დაწყვილებასა და ნორმალური გამეტების წარმოქმნაში, რაც ჯორების უმეტესობას უნაყოფოს ხდის.
ლიტერატურაში არაა აღწერილი რომელიმე შემთხვევა, რომ ულაყი ჯორი ნაყოფიერი გამომდგარიყოს. რამდენიმე ფაშატმა ჯორმა კი ნამდვილად მოგვცა შთამომავლობა სუფთა სისხლის ცხენთან ან ვირთან შეჯვარების დროს. ჰეროდოტე აღწერს მსგავს შემთხვევას, რომელიც ქსერქსესთვის ძვ. წ. აღ-ით 480 წელს საბერძნეთის დაპყრობის გზაზე ცუდ ნიშნად ჩაითვალა: "ქალაქ სარდეში ჯორმა ჩოჩორი გააჩინა"[6].
1527 წლიდან Since 1527 there have been more than 60 documented cases of foals born to female mules around the world.[9] There are reports that a mule in China produced a foal in 1984.[11][12] In Morocco, in early 2002, a mare mule produced a rare foal.[9] In 2007 a mule named Kate gave birth to a mule son in Colorado.[13][14] Blood and hair samples were tested verifying that the mother was a mule and the colt was indeed her offspring. A 1939 article in the Journal of Heredity describes two offspring of a fertile mare mule named "Old Bec", which was owned at the time by the A&M College of Texas (now Texas A&M University) in the late 1920s. One of the foals was a female, sired by a jack. Unlike its mother, it was sterile. The other, sired by a five-gaited saddlebred stallion, exhibited no characteristics of any donkey. That horse, a stallion, was bred to several mares, which gave birth to live foals that showed no characteristics of the donkey.[15]
ლიტერატურა
- კობალავა დ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 572.
რესურსები ინტერნეტში
- ბრიტანული ჯორის საზოგადოება
- ჯორის ნაყოფიერების შემთხვევა
- მომარაგების ჯორები ქაშმირში
- აიდაჰოს პროექტი
- Western Mule Magazine
- ამერიკული ვირისა და ჯორის საზოგადოება, არეგისტრირებს ყველა ტიპის ჯორებს/შეიცავს საგანმანათლებლო ინფორმაციას. აგრეთვე შეიცავს ინფორმაციას ნაყოფიერი ჯორების შესახებ ხშირად დასმული შეკითხვების განყოფილებაში.
- Mule Production (pub.1948) hosted by the UNT Government Documents Department
სქოლიო
- ↑ Jackson, Louise A. The Mule Men: A History of Stock Packing in the Sierra Nevada, p. 5 (Mountain Press Publishing Co, Missoula, Montana, 2004). ISBN 0-87842-499-7
- ↑ ^ "Mule". The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, and General. XVII. Henry G. Allen and Company. 1888. pp. 15.
- ↑ "Beasts ease burden of quake victims". BBC News. 2005-10-19. Retrieved 2010-04-06.
- ↑ "More With Wayne Carlton On Elk Hunting" Hunter Specialties. Web site accessed June 1, 2009.
- ↑ American Endurance Ride Conference (November 2003). "Chapter 3, Section IV: Size". Endurance Rider's Handbook. AERC. Retrieved 2008-08-07.
- ↑ ჰეროდოტე, "ისტორია", 7:57