უჯრედის მემბრანა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
r2.7.2+) (ბოტის დამატება: ku:Betana şaneyê
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:Cell membrane detailed diagram 4.svg|მინი|400px|უჯრედის მემბრანის მდებარეობა ეუკარიოტულ უჯრედში]]
[[ფაილი:Cell membrane detailed diagram 4.svg|მინი|[[ეუკარიოტული და პროკარიოტული უჯრედები|ეუკარიოტული და პროკარიოტული უჯრედის]] პლაზმური მემბრანის მაგალითი]]
'''პლაზმური მემბრანა''' იგივე '''პლაზმალემა''' ან ციტოლემა — შერჩევითი განვლადობის უნარის მქონე ბარიერის როლს ასრულებს. იგი [[უჯრედი|უჯრედსა]] და უჯრედშორის მატრიქსს შორის ნივთიერებათა ცვლას არეგულირებს და უჯრედშიგა გარემოს მუდმივობას განაპირობებს. პლაზმური მემბრანა გარს აკრავს [[ციტოპლაზმა|ციტოპლაზმას]] და ყოფს შიგაუჯრედულ კომპონენტებს გარეგანი გარემოსგან. არ ატარებს შედარებით დიდი ზომის [[მოლეკულა|მოლეკულებს]]. პლაზმური მემბრანა დიდ როლს ასრულებს [[უჯრედი|უჯრედის]] ფორმის მიღებაში, ასევე სხვა [[უჯრედი|უჯრედებთან]] შეკავშირებითა და დაჯგუფებით [[ქსოვილი|ქსოვილის]] წარმოქმნაში. მემბრანის გავლით ნივთიერებათა ტრანსპორტი შეიძლება იყოს პასიური-არ საჭიროებდეს ენერგიას, ან აქტიური-მათი ტრანსპორტირებისთვის უჯრედისაგან მოითხოვდეს ენერგიას.


'''მემბრანა''' არის [[უჯრედი]]ს გარსი, რომელიც [[მოლეკულა|მოლეკულების]] რამდენიმე შრისაგან შედგება და უზრუნველყოფს ნივთიერებათა შერჩევით გავლადობას.<ref name=MBOC>{{cite book |author=Alberts B, Johnson A, Lewis J, ''et al.'' |title=Molecular Biology of the Cell |edition=4th |isbn=0-8153-3218-1 |year=2002 |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?rid=mboc4.section.1864 |publisher=Garland Science |location=New York}}</ref> ის წარმოადგენს [[ბიოლოგიური მემბრანა|ბიოლოგიურ მემბრანას]] რომელიც განაცალკევებს [[ციტოპლაზმა]]ს გარემოსაგან. <ref>[http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/C/CellMembranes.html კიმბალის ბიოლოგიის გვერდი] - უჯრედოვანი მემბრანა</ref>
== სტრუქტურა ==
=== ბილიპიდური სტრუქტურა ===
[[Image:Fluid Mosaic.svg|thumb|200px|right|ფოსფოლიპიდი პლაზმურ მემბრანაში]]


==სქოლიო==
[[ლიპიდები]] პლაზმური მემბრანის ფორმირების პროცესში უმთავრეს როლს ასრულებენ. პლაზმური მემბრანა ძირითადად შედგება წვრილი, ამფიპატიკური [[ფოსფოლიპიდები | ფოსპოლიპიდების]] ორი შრისაგან. ფოსფოლიპიდი შედგება ჰიდროფილური(ნივთიერება, რომელიც წყალში კარგად იხსნება) „თავისა“ და ჰიდროფობური(ნივთიერება, რომელიც წყალში არ იხსნება) „კუდისაგან“. ფოსფოლიპიდები სითხეში მოთავსებისას ორ შრეს ქმნიან: ჰიდროფობური „კუდები“ შიგნით ექცევა, ჰიდროფილური „თავები“ კი-გარეთ. საბოლოოდ, მიიღება უწყვეტი, სფერული ლიპიდების შრე, რომლებიც ცუდად ატარებენ იონებს და სხვა პოლარულ [[მოლეკულა | მოლეკულებს]]. [[ფოსფოლიპიდები | ფოსფოლიპიდების]] ასეთი მოწესრიგებული წყობა ხელს უშლის მაღალმოლეკულურ ნაერთებს უჯრედში შეღწევაში, მაგრამ, ჩვეულებრივ ატარებს ჰიდროფობურ მოლეკულებს. პლაზმური მემბრანის უნარი აკონტროლოს მასში ნივთიერებების მოძრაობა ხორციელდება [[ტრანსმემბრანული ცილები | ტრანსმემბრანული ცილების]] კომპლექსების მეშვეობით, როგორებიცაა მაგ. [[ფორები]].
{{სქოლიოს სია}}


{{ესკიზი-ბიოლოგია}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://allmed.ge/%E1%83%A3%E1%83%AF%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98-%E1%83%93%E1%83%90-%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%A0/ უჯრედი და პლაზმური მემბრანა]
{{Commons category|Cell membrane}}
* [http://www.biochemweb.org/lipids_membranes.shtml Lipids, Membranes and Vesicle Trafficking - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology]
* [http://www.westernblotting.org/protocol%20membrane%20extraction.htm Cell membrane protein extraction protocol]
* [http://www.phys.unsw.edu.au/~jw/tension.html Membrane homeostasis, tension regulation, mechanosensitive membrane exchange and membrane traffic]
* [http://opm.phar.umich.edu/localization.php?localization=Eukaryotic%20plasma%20membrane 3D structures of proteins associated with plasma membrane of eukaryotic cells]
*[http://opm.phar.umich.edu/atlas.php?membrane=Eukaryotic%20plasma%20membrane Lipid composition and proteins of some eukariotic membranes]
*[http://www.etap.org/demo/biology1/instruction3tutor.html]


[[კატეგორია:ბიოლოგია]]
[[კატეგორია:ციტოლოგია]]
{{Link GA|lt}}
[[კატეგორია:უჯრედი]]


[[ar:غشاء خلوي]]
[[ar:غشاء خلوي]]
ხაზი 29: ხაზი 19:
[[da:Cellemembran]]
[[da:Cellemembran]]
[[de:Zellmembran]]
[[de:Zellmembran]]
[[et:Rakumembraan]]
[[el:Κυτταρική μεμβράνη]]
[[el:Κυτταρική μεμβράνη]]
[[en:Cell membrane]]
[[en:Cell membrane]]
[[es:Membrana plasmática]]
[[eo:Ĉelmembrano]]
[[eo:Ĉelmembrano]]
[[es:Membrana plasmática]]
[[et:Rakumembraan]]
[[eu:Zelula mintz]]
[[eu:Zelula mintz]]
[[fa:پوسته یاخته]]
[[fa:پوسته یاخته]]
[[fi:Solukalvo]]
[[fr:Membrane plasmique]]
[[fr:Membrane plasmique]]
[[gv:Far-chrackan killag]]
[[gl:Membrana plasmática]]
[[gl:Membrana plasmática]]
[[gv:Far-chrackan killag]]
[[ko:세포막]]
[[he:קרום התא]]
[[hy:Բջջաթաղանթ]]
[[hi:कोशिका झिल्ली]]
[[hi:कोशिका झिल्ली]]
[[hr:Stanična membrana]]
[[hr:Stanična membrana]]
[[ht:Manbràn selilè]]
[[hu:Sejtmembrán]]
[[hy:Բջջաթաղանթ]]
[[id:Membran sel]]
[[id:Membran sel]]
[[is:Frumuhimna]]
[[is:Frumuhimna]]
[[it:Membrana cellulare]]
[[it:Membrana cellulare]]
[[he:קרום התא]]
[[ja:細胞膜]]
[[jv:Mémbran sèl]]
[[jv:Mémbran sèl]]
[[kk:Торша мембранасы]]
[[kk:Торша мембранасы]]
[[ht:Manbràn selilè]]
[[ko:세포막]]
[[lv:Šūnas membrāna]]
[[ku:Betana şaneyê]]
[[lb:Zellmembran]]
[[lb:Zellmembran]]
[[lt:Plazminė membrana]]
[[lt:Plazminė membrana]]
[[hu:Sejtmembrán]]
[[lv:Šūnas membrāna]]
[[mk:Клеточна мембрана]]
[[mk:Клеточна мембрана]]
[[ml:കോശസ്തരം]]
[[ml:കോശസ്തരം]]
[[ms:Membran plasma]]
[[ms:Membran plasma]]
[[nl:Celmembraan]]
[[nl:Celmembraan]]
[[ja:細胞膜]]
[[no:Cellemembran]]
[[no:Cellemembran]]
[[oc:Membrana plasmica]]
[[oc:Membrana plasmica]]
ხაზი 64: ხაზი 56:
[[pt:Membrana plasmática]]
[[pt:Membrana plasmática]]
[[ru:Клеточная мембрана]]
[[ru:Клеточная мембрана]]
[[sh:Ćelijska membrana]]
[[simple:Cell membrane]]
[[simple:Cell membrane]]
[[sk:Cytoplazmatická membrána]]
[[sk:Cytoplazmatická membrána]]
[[sl:Celična membrana]]
[[sl:Celična membrana]]
[[sr:Ћелијска мембрана]]
[[sr:Ћелијска мембрана]]
[[sh:Ćelijska membrana]]
[[su:Mémbran sél]]
[[su:Mémbran sél]]
[[fi:Solukalvo]]
[[sv:Cellmembran]]
[[sv:Cellmembran]]
[[tl:Membrano ng selula]]
[[ta:உயிரணு மென்சவ்வு]]
[[ta:உயிரணு மென்சவ்வு]]
[[th:เยื่อหุ้มเซลล์]]
[[th:เยื่อหุ้มเซลล์]]
[[tl:Membrano ng selula]]
[[tr:Hücre zarı]]
[[tr:Hücre zarı]]
[[uk:Цитоплазматична мембрана]]
[[uk:Цитоплазматична мембрана]]
[[vi:Màng tế bào]]
[[vi:Màng tế bào]]
[[zh-yue:細胞膜]]
[[zh:细胞膜]]
[[zh:细胞膜]]
[[zh-yue:細胞膜]]

00:22, 14 იანვარი 2013-ის ვერსია

უჯრედის მემბრანის მდებარეობა ეუკარიოტულ უჯრედში

მემბრანა არის უჯრედის გარსი, რომელიც მოლეკულების რამდენიმე შრისაგან შედგება და უზრუნველყოფს ნივთიერებათა შერჩევით გავლადობას.[1] ის წარმოადგენს ბიოლოგიურ მემბრანას რომელიც განაცალკევებს ციტოპლაზმას გარემოსაგან. [2]

სქოლიო

  1. Alberts B, Johnson A, Lewis J, et al. (2002). Molecular Biology of the Cell, 4th, New York: Garland Science. ISBN 0-8153-3218-1. 
  2. კიმბალის ბიოლოგიის გვერდი - უჯრედოვანი მემბრანა

თარგი:Link GA