ბანტუს ხალხი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
r2.7.2+) (ბოტის დამატება: be:Банту
ხაზი 43: ხაზი 43:
[[კატეგორია:აფრიკის ხალხები]]
[[კატეგორია:აფრიკის ხალხები]]


[[be:Банту]]
[[bg:Банту]]
[[bg:Банту]]
[[ca:Bantu]]
[[ca:Bantu]]
[[cs:Bantuové]]
[[cs:Bantuové]]
[[sn:Bantu]]
[[cy:Bantu (pobl)]]
[[cy:Bantu (pobl)]]
[[da:Bantu]]
[[da:Bantu]]
ხაზი 52: ხაზი 52:
[[el:Μπαντού]]
[[el:Μπαντού]]
[[en:Bantu peoples]]
[[en:Bantu peoples]]
[[es:Bantú]]
[[eo:Bantuoj]]
[[eo:Bantuoj]]
[[es:Bantú]]
[[eu:Bantu]]
[[eu:Bantu]]
[[fa:بانتو]]
[[fa:بانتو]]
[[fi:Bantut]]
[[fr:Bantous]]
[[fr:Bantous]]
[[gl:Bantú]]
[[gl:Bantú]]
[[he:בנטו (עמים)]]
[[ko:반투족]]
[[hi:बांटु]]
[[hi:बांटु]]
[[hr:Bantu]]
[[hr:Bantu]]
[[hu:Bantuk]]
[[id:Suku Bantu]]
[[id:Suku Bantu]]
[[it:Civiltà bantu]]
[[it:Civiltà bantu]]
[[ja:バントゥー系民族]]
[[he:בנטו (עמים)]]
[[kk:Бантулар]]
[[kg:Babantu]]
[[kg:Babantu]]
[[mrj:Бантувлӓ]]
[[kk:Бантулар]]
[[ko:반투족]]
[[lbe:Банту халкьру]]
[[la:Bantu]]
[[la:Bantu]]
[[lbe:Банту халкьру]]
[[lt:Bantai]]
[[lt:Bantai]]
[[hu:Bantuk]]
[[mrj:Бантувлӓ]]
[[mzn:بانتو]]
[[mzn:بانتو]]
[[nl:Bantoevolken]]
[[nl:Bantoevolken]]
[[ja:バントゥー系民族]]
[[no:Bantu]]
[[nn:Bantu]]
[[nn:Bantu]]
[[no:Bantu]]
[[pl:Bantu]]
[[pl:Bantu]]
[[pt:Bantos]]
[[pt:Bantos]]
[[ro:Bantu]]
[[ro:Bantu]]
[[ru:Банту (группа народов)]]
[[ru:Банту (группа народов)]]
[[sh:Bantu]]
[[simple:Bantu people]]
[[simple:Bantu people]]
[[sk:Bantuovia]]
[[sk:Bantuovia]]
[[sn:Bantu]]
[[sr:Банту]]
[[sr:Банту]]
[[sh:Bantu]]
[[fi:Bantut]]
[[sv:Bantu]]
[[sv:Bantu]]
[[vec:Bantu]]
[[vec:Bantu]]

19:19, 20 დეკემბერი 2012-ის ვერსია

ბანტუ

ბანტუს ხალხის გავრცელების არეალი
საერთო მოსახლეობა
დაახ. 200 მლნ
რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით
ენები ბანტუს ენები
რელიგიები ქრისტიანობა, ისლამი და ანიმიზმი
დედა-შვილი მაკუას ხალხიდან

ბანტუ — საერთო სახელი აფრიკაში მცხოვრები ბანტუს ენებზე მოლაპარაკე 300-600 ეთნიკური ჯგუფისა, რომლებიც გადანაწილებულნი არიან კამერუნიდან აღმოსავლეთით, ცენტრალური, აღმოსავლეთ და სამხრეთ აფრიკის გასწვრივ. საერთო გარჩევადობის კრიტერიუმით, განარჩევენ ბანტუს 250 ენას,[1] თუმცა განსხვავებები ამ ენებსა და დიალექტებს შორის ხშირად დაუდგენელია, ორგანიზაცია Ethnologue კი საერთოდაც 535 ენას ითვლის.[2]

ბანტუს ოჯახი დაყოფილია ასობით ინდივიდუალურ ჯგუფებად. არც ერთი მათგანი რამდენიმე მილიონს არ აღემატება (უმსხვილესია ზულუ, დაახლოებით 10 მლნ). ბანტუს ერთ-ერთი ენა სუაჰილი მშობლიურია 5-10 მლნ ადამიანისათვის და ის სუპერ-რეგიონული ენაა, რადგან ათობით მილიონი ადამიანი მას მეორე სალაპარაკო ენად ფლობს.

ბანტუს უმსხვილესი ხალხებია: შონა (14 მლნ), რუანდა (13 მლნ), ზულუსები (10,5 მლნ), კონგო (10 მლნ), მაკუა (8,55 მლნ), კოსა (7,9 მლნ), რუნდი (7 მლნ) და ჩოკვე (1,95 მლნ).

ლიტერატურა

  • Christopher Ehret, An African Classical Age: Eastern and Southern Africa in World History, 1000 B.C. to A.D. 400, James Currey, London, 1998
  • Christopher Ehret and Merrick Posnansky, eds., The Archaeological and Linguistic Reconstruction of African History, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1982
  • April A. Gordon and Donald L. Gordon, Understanding Contemporary Africa, Lynne Riener, London, 1996
  • John M. Janzen, Ngoma: Discourses of Healing in Central and Southern Africa, University of California Press, Berkeley and Los Angeles, 1992

სქოლიო

  1. Derek Nurse, 2006, "Bantu Languages", in the Encyclopedia of Language and Linguistics
  2. Ethnologue report for Southern Bantoid. The figure of 535 includes the 13 Mbam languages considered Bantu in Guthrie's classification and thus counted by Nurse (2006)