პლაზმოდიუმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

18:51, 26 ოქტომბერი 2012-ის ვერსია

პლაზმოდიუმი (Plasmodium), პარაზიტული უმარტივესების გვარი ჰემოსპორიდიების რიგისა. შეიცავს 60-ზე მეტ სახეობას, რომლებიც ხერხემლიანებისა და ადამიანის პარაზიტებია და იწვევენ მალარიას. პლაზმოდიუმის გადამტანია მალარიის კოღო Culicidae-თა ოჯახისა. კოღოს კბენისას ნერწყვთან ერთად მასპინძლის ორგანიზმში ხვდებიან პლაზმოდიუმები სპორპზოიტების სახით. ისინი იჭრებიან სისხლძარღვთა ენდოთელიუმში ან ღვიძლში, სადაც შიზოგონიის გზით იძლევიან უამრავ პატარა ერთუჯრედიან მეროზოიტს, რომლებიც იჭრებიან ერითროციტებში. აქ ისინი მრავალჯერ განიცდიან შიზოგონიას და შემდეგ გამოდიან სისხლში. მეროზოიტების ნაწილი იჭრება ახალ ერითროციტებში და გარდაიქმნება მდედრ (მაკრო-) და მამრ (მიკრო-) გამეტოციტებად.

მაკროგამეტოციდები მასპინძლის ორგანიზმშივე გარდაიქმნება მაკროგამეტებად, მიკროგამეტოციტების განვითარება კი მხოლოდ კოღოს ორგანიზმში მიმდინარეობს. მაკროგამეტები მიკროგამეტოციტებთან ერთად სისხლის წოვის დროს ხვდება კოღოს კუჭში; აქ მიკრო გამეტოციტი იძლევა რამდენიმე მიკროგამეტას, რომლებიც ერწყმიან მაკროგამეტებს და იქცევიან მოძრავ ზიგოტებად — ოოკინეტებად. ესენი იფარებიან გარსებით და გარდაიქმნებიან ოოცისტებად (ზიგოცისტებად). მათი მრავალჯერადი გაყოფით მიიღება მრავალი (10 ათასამდე) აქტიურად მოძრავი სპოროზოიტი, რომლებიც ხვდებიან სანერწყვე ჯირკვლებში და სისხლის წოვის დროს კვლავ მასპინძელში ხვდებიან. ადამიანის პარაზიტია პლაზმოდიუმის 4 სახეობა: Plasmodium vivax, Plasmodium malariae, Plasmodium falciparum და Plasmodium ovalis, რომელთა გადამტანია Anofeles-ის გვარის კოღოები. პრიმატების პარაზიტებია Plasmodium reichenowi, Plasmodium knowlesi და სხვა. დანარჩენი ხერხემლიანებისა — Plasmodium berghei, Plasmodium relictum, Plasmodium agamae, Plasmodium bufonis და სხვა.

ლიტერატურა

ქსე, ტ. 8, გვ. 92, თბ., 1984

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
 [[ფაილი:Plasmodium.jpg|thumb|]]
-'''პლაზმოდიუმი''' (Plasmodium), პარაზიტული [[უმარტივესები]]ს გვარი [[ჰემოსპორიდიები]]ს რიგისა. შეიცავს 60-ზე მეტ სახეობას, რომლებიც [[ხერხემლიანები]]სა და [[ადამიანი]]ს [[პარაზიტები]]ა და იწვევენ [[მალარია]]ს. პლაზმოდიუმის გადამტანია [[მალარიის კოღო]]   [[Culicidae]]-თა ოჯახისა. კოღოს კბენისას [[ნერწყვი|ნერწყვთან]] ერთად მასპინძლის ორგანიზმში ხვდებიან პლაზმოდიუმები სპორპზოიტების სახით. ისინი იჭრებიან სისხლძარღვთა ენდოთელიუმში ან ღვიძლში, სადაც [[შიზოგონია|შიზოგონიის]] გზით იძლევიან უამრავ პატარა ერთუჯრედიან მეროზოიტს, რომლებიც იჭრებიან ერითროციტებში. აქ ისინი მრავალჯერ განიცდიან შიზოგონიას და შემდეგ გამოდიან სისხლში. მეროზოიტების ნაწილი იჭრება ახალ [[ერითროციტები|ერითროციტებში]] და გარდაიქმნება მდედრ (მაკრო-) და მამრ (მიკრო-) გამეტოციტებად.
+'''პლაზმოდიუმი''' (Plasmodium), პარაზიტული [[უმარტივესები]]ს გვარი [[ჰემოსპორიდიები]]ს რიგისა. შეიცავს 60-ზე მეტ სახეობას, რომლებიც [[ხერხემლიანები]]სა და [[ადამიანი]]ს [[პარაზიტები]]ა და იწვევენ [[მალარია]]ს. პლაზმოდიუმის გადამტანია [[მალარიის კოღო]] [[Culicidae]]-თა ოჯახისა. კოღოს კბენისას [[ნერწყვი|ნერწყვთან]] ერთად მასპინძლის ორგანიზმში ხვდებიან პლაზმოდიუმები სპორპზოიტების სახით. ისინი იჭრებიან სისხლძარღვთა ენდოთელიუმში ან ღვიძლში, სადაც [[შიზოგონია|შიზოგონიის]] გზით იძლევიან უამრავ პატარა ერთუჯრედიან მეროზოიტს, რომლებიც იჭრებიან ერითროციტებში. აქ ისინი მრავალჯერ განიცდიან შიზოგონიას და შემდეგ გამოდიან სისხლში. მეროზოიტების ნაწილი იჭრება ახალ [[ერითროციტები|ერითროციტებში]] და გარდაიქმნება მდედრ (მაკრო-) და მამრ (მიკრო-) გამეტოციტებად.
 მაკროგამეტოციდები მასპინძლის ორგანიზმშივე გარდაიქმნება მაკროგამეტებად, მიკროგამეტოციტების განვითარება კი მხოლოდ კოღოს ორგანიზმში მიმდინარეობს. მაკროგამეტები მიკროგამეტოციტებთან ერთად სისხლის წოვის დროს ხვდება კოღოს კუჭში; აქ მიკრო გამეტოციტი იძლევა რამდენიმე მიკროგამეტას, რომლებიც ერწყმიან მაკროგამეტებს და იქცევიან მოძრავ ზიგოტებად — ოოკინეტებად. ესენი იფარებიან გარსებით და გარდაიქმნებიან ოოცისტებად (ზიგოცისტებად). მათი მრავალჯერადი გაყოფით მიიღება მრავალი (10 ათასამდე) აქტიურად მოძრავი [[სპოროზოიტი]], რომლებიც ხვდებიან სანერწყვე ჯირკვლებში და სისხლის წოვის დროს კვლავ მასპინძელში ხვდებიან. ადამიანის პარაზიტია პლაზმოდიუმის 4 სახეობა: [[Plasmodium vivax]], [[Plasmodium malariae]], [[Plasmodium falciparum]] და [[Plasmodium ovalis]], რომელთა გადამტანია [[Anofeles]]-ის გვარის კოღოები. [[პრიმატები]]ს პარაზიტებია Plasmodium reichenowi, Plasmodium knowlesi და სხვა. დანარჩენი ხერხემლიანებისა — [[Plasmodium berghei]], [[Plasmodium relictum]], [[Plasmodium agamae]], [[Plasmodium bufonis]] და სხვა.
-==ლიტერატურა==
+== ლიტერატურა ==
 * [[ქსე]], ტ. 8, გვ. 92, თბ., 1984
@@ ხაზი 25: / ხაზი 25: @@
 [[id:Plasmodium]]
 [[it:Plasmodium]]
+[[jv:Plasmodium]]
 [[ko:말라리아원충]]
 [[la:Plasmodium]]