სილამაზე: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:Pierre-Auguste Renoir - Torse, effet de soleil.jpg|მინი|260პქ|ადამიანის სილამაზე]]
[[ფაილი:Pierre-Auguste Renoir - Torse, effet de soleil.jpg|მინი|260პქ|ადამიანის სილამაზე.]]
'''სილამაზე''' — [[ესთეტიკა|ესთეტიკური]] კატეგორია, რომელიც აღნიშნავს სრულყოფილებას, [[ობიექტი]]ს ასპექტების ჰარმონიულ შეხამებას. დამკვირვებელი ობიექტის მიმართ განიცდის ესთეტიკურ ტკბობას. სილამაზე წარმოადგენს [[კულტურა|კულტურის]] უმნიშვნელოვანეს კატეგორიას. მისი აბსოლუტური ხარისხია შესანიშნაობა. ამასთან ერთად, სილამაზე არის ზოგადი და ნაირგვარი გაგება, ხშირ შემთხვევაში [[ეკლექტიკა|ეკლექტიკური]].
'''სილამაზე''' — [[ესთეტიკა|ესთეტიკური]] კატეგორია, რომელიც აღნიშნავს სრულყოფილებას, [[ობიექტი]]ს ასპექტების ჰარმონიულ შეხამებას. დამკვირვებელი ობიექტის მიმართ განიცდის ესთეტიკურ ტკბობას. სილამაზე წარმოადგენს [[კულტურა|კულტურის]] უმნიშვნელოვანეს კატეგორიას. მისი აბსოლუტური ხარისხია შესანიშნაობა. ამასთან ერთად, სილამაზე არის ზოგადი და ნაირგვარი გაგება, ხშირ შემთხვევაში [[ეკლექტიკა|ეკლექტიკური]].


[[ანტიკური ხანა|ანტიკურ პერიოდში]] ცნება სილამაზე წარმოადგენდა [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] აღქმის უმნიშვნელოვანეს ყოფიერებას. ძველი ბერძენი ფილოსოფოსების მიერ სილამაზე აღიქმებოდა არსებითად ობიექტურად და [[ონტოლოგია|ონტოლოგიური]] სახით, რომელიც დაკავშირებულია უნივერსუმის სრულყოფილებასთან.
[[ანტიკური ხანა|ანტიკურ პერიოდში]] ცნება სილამაზე წარმოადგენდა [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] აღქმის უმნიშვნელოვანეს ყოფიერებას. ძველი ბერძენი ფილოსოფოსების მიერ სილამაზე აღიქმებოდა არსებითად ობიექტურად და [[ონტოლოგია|ონტოლოგიური]] სახით, რომელიც დაკავშირებულია უნივერსუმის სრულყოფილებასთან.
[[სოკრატე]]ს დროს სილამაზე განიხილება არა მხოლოდ ონტოლოგიური გაგებით, არამედ როგორც გონის კატეგორია, [[აღქმა]]. სოკრატესთვის სილამაზე იყო [[სამყარო]]ს მნიშვნელოვანი კატეგორია. [[პლატონი]]ს მიხედვით [[ადამიანი]] დაბადებამდე იმყოფება სილამაზის სფეროში და სუფთა აზრებში. აგრეთვე ფიქრობდა, რომ სილამაზის იდეა (ფორმა) სხვა დანარჩენ იდეებზე მაღლა დგას.<ref>Phaedrus</ref> [[არისტოტელე]]მ დაინახა კავშირი სილამაზესა და სათნოებას შორის და ამტკიცებდა, რომ სათნოება მიმართულია სილამაზისკენ.
[[სოკრატე]]ს დროს სილამაზე განიხილება არა მხოლოდ ონტოლოგიური გაგებით, არამედ როგორც გონის კატეგორია, [[აღქმა]]. სოკრატესთვის სილამაზე იყო [[სამყარო]]ს მნიშვნელოვანი კატეგორია. [[პლატონი]]ს მიხედვით [[ადამიანი]] დაბადებამდე იმყოფება სილამაზის სფეროში და სუფთა აზრებში. აგრეთვე ფიქრობდა, რომ სილამაზის იდეა (ფორმა) სხვა დანარჩენ იდეებზე მაღლა დგას.<ref>Phaedrus</ref> [[არისტოტელე]]მ დაინახა კავშირი სილამაზესა და სათნოებას შორის და ამტკიცებდა, რომ სათნოება მიმართულია სილამაზისკენ.
[[ფაილი:Azurite-velvet-beauty.jpg|მინი|250პქ|მარცხნივ|ბუნების სილამაზე]]
[[ფაილი:Azurite-velvet-beauty.jpg|მინი|250პქ|მარცხნივ|ბუნების სილამაზე.]]
[[რომანტიზმი|რომანტიზმის პერიოდში]] [[ედმუნდ ბერკი|ედმუნდ ბერკმა]] მიუთითა განსხვავებისაკენ სილამაზესა და მის კლასიკურ მნიშვნელობასთან, განდიდებასთან.
[[რომანტიზმი|რომანტიზმის პერიოდში]] [[ედმუნდ ბერკი|ედმუნდ ბერკმა]] მიუთითა განსხვავებისაკენ სილამაზესა და მის კლასიკურ მნიშვნელობასთან, განდიდებასთან.
სილამაზის [[პოსტმოდერნიზმი]]ს უარყოფის შემდეგ, როჯერ სკრუტონი<ref>Beauty: A Very Short Introduction (Very Short Introductions)</ref> და ფრედერიკ ტერნერი<ref>Beauty: The Value of Values</ref><ref>The Culture of Hope</ref><ref>Rebirth of Value: Meditations on Beauty, Ecology, Religion, and Education</ref> დაუბრუნდნენ სილამაზეს როგორც უმნიშვნელოვანეს ღირებულებას. ამერიკელმა ფილოსოფოსმა გაი სირსელომ შემოგვთავაზა სილამაზის ახალი თეორია როგორც დადასტურება სილამაზის სტატუსისა და მნიშვნელობისა [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] ადგილში.<ref>A New Theory of Beauty. Princeton Essays on the Arts, 1. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1975.</ref><ref>Love and Beauty. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1989.</ref> ელეინ სკარი აგრეთვე ამტკიცებს, რომ სილამაზე დაკავშირებულია სამართლიანობასთან.<ref>On Beauty and Being Just</ref>
სილამაზის [[პოსტმოდერნიზმი]]ს უარყოფის შემდეგ, როჯერ სკრუტონი<ref>Beauty: A Very Short Introduction (Very Short Introductions)</ref> და ფრედერიკ ტერნერი<ref>Beauty: The Value of Values</ref><ref>The Culture of Hope</ref><ref>Rebirth of Value: Meditations on Beauty, Ecology, Religion, and Education</ref> დაუბრუნდნენ სილამაზეს როგორც უმნიშვნელოვანეს ღირებულებას. ამერიკელმა ფილოსოფოსმა გაი სირსელომ შემოგვთავაზა სილამაზის ახალი თეორია როგორც დადასტურება სილამაზის სტატუსისა და მნიშვნელობისა [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] ადგილში.<ref>A New Theory of Beauty. Princeton Essays on the Arts, 1. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1975.</ref><ref>Love and Beauty. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1989.</ref> ელეინ სკარი აგრეთვე ამტკიცებს, რომ სილამაზე დაკავშირებულია სამართლიანობასთან.<ref>On Beauty and Being Just</ref>
ხაზი 16: ხაზი 16:


== იხილეთ აგრეთვე ==
== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[ესთეტიკა]]
* [[ესთეტიკა]]
* [[სილამაზის კონკურსი]]
* [[სილამაზის კონკურსი]]
ხაზი 29: ხაზი 28:


== სქოლიო ==
== სქოლიო ==

{{სქოლიო}}
{{სქოლიო}}



14:53, 13 ოქტომბერი 2012-ის ვერსია

ადამიანის სილამაზე.

სილამაზეესთეტიკური კატეგორია, რომელიც აღნიშნავს სრულყოფილებას, ობიექტის ასპექტების ჰარმონიულ შეხამებას. დამკვირვებელი ობიექტის მიმართ განიცდის ესთეტიკურ ტკბობას. სილამაზე წარმოადგენს კულტურის უმნიშვნელოვანეს კატეგორიას. მისი აბსოლუტური ხარისხია შესანიშნაობა. ამასთან ერთად, სილამაზე არის ზოგადი და ნაირგვარი გაგება, ხშირ შემთხვევაში ეკლექტიკური.

ანტიკურ პერიოდში ცნება სილამაზე წარმოადგენდა ფილოსოფიის აღქმის უმნიშვნელოვანეს ყოფიერებას. ძველი ბერძენი ფილოსოფოსების მიერ სილამაზე აღიქმებოდა არსებითად ობიექტურად და ონტოლოგიური სახით, რომელიც დაკავშირებულია უნივერსუმის სრულყოფილებასთან. სოკრატეს დროს სილამაზე განიხილება არა მხოლოდ ონტოლოგიური გაგებით, არამედ როგორც გონის კატეგორია, აღქმა. სოკრატესთვის სილამაზე იყო სამყაროს მნიშვნელოვანი კატეგორია. პლატონის მიხედვით ადამიანი დაბადებამდე იმყოფება სილამაზის სფეროში და სუფთა აზრებში. აგრეთვე ფიქრობდა, რომ სილამაზის იდეა (ფორმა) სხვა დანარჩენ იდეებზე მაღლა დგას.[1] არისტოტელემ დაინახა კავშირი სილამაზესა და სათნოებას შორის და ამტკიცებდა, რომ სათნოება მიმართულია სილამაზისკენ.

ბუნების სილამაზე.

რომანტიზმის პერიოდში ედმუნდ ბერკმა მიუთითა განსხვავებისაკენ სილამაზესა და მის კლასიკურ მნიშვნელობასთან, განდიდებასთან. სილამაზის პოსტმოდერნიზმის უარყოფის შემდეგ, როჯერ სკრუტონი[2] და ფრედერიკ ტერნერი[3][4][5] დაუბრუნდნენ სილამაზეს როგორც უმნიშვნელოვანეს ღირებულებას. ამერიკელმა ფილოსოფოსმა გაი სირსელომ შემოგვთავაზა სილამაზის ახალი თეორია როგორც დადასტურება სილამაზის სტატუსისა და მნიშვნელობისა ფილოსოფიის ადგილში.[6][7] ელეინ სკარი აგრეთვე ამტკიცებს, რომ სილამაზე დაკავშირებულია სამართლიანობასთან.[8]

ფიზიკური სილამაზის გარდა საზოგადოებრივ კულტურაში ჩამოყალიბდა გაგება სულიერ სილამაზეზე. აღნიშნული კატეგორია მიესადაგება ყველა ადამიანს სქესისა და ასაკის განურჩევლად და განსაზღვრავს სიბრძნესთან მიმართებას, პატიოსნებას, სტაბილურობას, ადამიანის წესიერებას. ბავშვებისთვის, მოზარდებისთვის და ზოგადად ახალგაზრდა ადამიანებისთვის აღნიშნულ გაგებაში ჩართულია აგრეთვე ისეთი დახასიათება როგორიც არის უმანკოება, უბიწოება და სხვ.

ზოგადად სიტყვახმარებაში სილამაზე არაერთმნიშვნელოვანია. მაგალითად, არსებობს სილამაზე, რომელიც მიმართულია ბუნების რომელიმე ობიექტის, ადამიანის (ხშირად ქალის) და სხვ. მიმართ.

სილამაზეს აქვს საპიროსპირო გაგება სიმახინჯეადამიანის საკუთრება ან საგანია, რომლის გამომეტყველება არასასიამოვნოა და შედეგად შეფასების თვალსაზრისით საწინააღმდეგოა.


იხილეთ აგრეთვე

რესურსები ინტერნეტში

| country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები | altvar = rugby }}

| country flaglink2 | variant = | size = | name = | altlink = მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები | altvar = rugby }}

სქოლიო

  1. Phaedrus
  2. Beauty: A Very Short Introduction (Very Short Introductions)
  3. Beauty: The Value of Values
  4. The Culture of Hope
  5. Rebirth of Value: Meditations on Beauty, Ecology, Religion, and Education
  6. A New Theory of Beauty. Princeton Essays on the Arts, 1. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1975.
  7. Love and Beauty. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1989.
  8. On Beauty and Being Just