შიმპანზე: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
|||
ხაზი 40: | ხაზი 40: | ||
*[http://www.foxnews.com/story/0,2933,266809,00.html?sPage=fnc.science/evolution Fox News: Study: Chimps Are More Evolved Than Humans] |
*[http://www.foxnews.com/story/0,2933,266809,00.html?sPage=fnc.science/evolution Fox News: Study: Chimps Are More Evolved Than Humans] |
||
== ლიტერატურა == |
|||
== ლიტერატრა == |
|||
{{ქსე|10|747|}} |
{{ქსე|10|747|}} |
||
09:25, 20 სექტემბერი 2012-ის ვერსია
შიმპანზე | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
ლათინური სახელი | |||||||||||||
Pan | |||||||||||||
სახეობა | |||||||||||||
| |||||||||||||
|
შიმპანზე (Pan) — ადამიანის მსგავსი მაიმუნების გვარი. მათი სხეულის სიგრძეა 150-165 სმ, მასა 45-80 კგ. წინა კიდურები უკანაზე უფრო გრძელია. შედარებით მოკლე ცერი დანარჩენ თითებს უპირისპირდება. აქვს დიდი ყურები, პატარა ცხვირი, დანაოჭებული სახე, შავი და უხეში ბეწვი. გვარში 2 სახეობაა: ჩვეულებრივი შიმპანზე (Pan troglodytes) და ჯუჯა შიმპანზე ანუ ბონობო (Pan paniscus). შიმპანზე გავრცელებულია ეკვატორულ აფრიკაში. ბინადრობს ტროპიკული წვიმის და მთის ტყეებში ზღვისდონიდან 3000 მ-მდე. ეწევა ნახევრად მეხეულ ცხოვრებას. მიწაზე დადის ოთხ ფეხზე, ეყრდნობა მთელ ტერფს, ზოგჯერ მოძრაობს ორ ფეხზეც. ხეებზე გადაადგილდება მოსაჭიდებელი მტევნების მეშვეობით. ბუნაგს ხეზე იკეთებს. ქმნის ხროს, რომელშივ 5-25 (ზოგჯერ 40-45) ინდივიდია. იკვებება ნაირგვარი საკვებით. მაკეობა 225 დღე-ღამეს გრძელდება. შობს 1 ნაშიერს. დედალი შიმპანზე სქესობრივ სიმწიფეს აღწევს 6-10, ხოლო მამალი 7-8 წლისა. ცოცხლობენ 50-60 წელს. გამოირჩევა განვითარებული საზრიანი ინსტიქტებით. ურთიერთთან მიმართებისას გამოსცემს 30-მდე სხვადასხვა ბგერას, ახასიათებს მრავალფეროვანი მიმიკა და ჟესტიკულაცია. იგი უფრო ახლოს დგას ადამიანთან, ვიდრე სხვა ადამიანის მსგავსი მაიმუნები. შიმპანზეს რაოდენობა მცირეა, ჯუჯა შიმპანზე შეტანილია საერთაშორისო წითელ წიგნში.
რესურსები ინტერნეტში
- Video clip of Ngamba Island Chimpanzee Sanctuary
- The First 100 Chimps in Research in the USA
- Chimpanzee: Wildlife summary from the African Wildlife Foundation
- Chimpanzees Make/Use Spears
- Chimpanzee Cultures Online
- Kanyawara Chimpanzee Blog from Uganda (Harvard Biological Anthropology research)
- Chimp Haven (The National Chimpanzee Sanctuary)
- Chimps as Pets
- Using Pac-Man to test cognitive reasoning in chimps
- Talking With Chimps
- Jane Goodall's Chimpanzee Central
- New Scientist 19 May 2003 - Chimps are human, gene study implies
- Did chimp and human ancestors interbreed?
- Chimp "Stone Age" Finds Are Earliest Nonhuman Ape Tools, Study Says
- Chimpanzee Facial Expression & Vocalizations
- Goodall 1968 & Parr 2005
- Fox News: Study: Chimps Are More Evolved Than Humans
ლიტერატურა
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 747.