77 509
რედაქტირება
Luckas-bot (განხილვა | წვლილი) მ (r2.7.1) (ბოტის დამატება: nn:Wolfgang Pauli) |
მ (r2.7.3) (Robot: Modifying fa:ولفگانگ پاولی to fa:ولفگانگ پائولی; cosmetic changes) |
||
ვოლფგანგ პაული დაიბადა [[1900]] წლის [[25 აპრილი|25 აპრილს]], [[ვენის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორის, ვოლფგანგ იოზეფ პაულის ოჯახში. მეორე სახელი მომავალმა მეცნიერმა მიიღო ნათლიის, ფიზიკოს [[ერნსტ მახი]]ს საპატივსაცემოდ. [[1918]] წელს პაულიმ დაამთავრა გიმნაზია. სწავლის გასაგრძელებლად მან ამოირჩია [[მიუნხენი]], სადად იმჟამად მუშაობდა მიუნხენის თეორიული ფიზიკის ფუძემდებელი [[ზომერფელდი, არნოლდ|არნოლდ ზომერფელდი]]. პირველი ორი ნაშრომი, რომელიც 1919 წელს პაულიმ შეასრულა ზომერფელდის ხელმზღვანელობით, დაკავშირებული იყო [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგად თეორიასთან]]. 1920 წელს, ზომერფელდის დავალებით პაული იწყებს მუშაობას ენციკლოპედიისათვის, ფარდობითობის თეორიის სტატიაზე, რომლის შესახებ შემდგომში [[ალბერტ აინშტაინი]] იტყვის: „ის, ვინც წაიკითხავს ამ ნაშრომს, ძნელად თუ დაიჯერებს, რომ მისი ავტორი მხოლოდ 21 წლისაა. გაუგებარია, რისი უფრო მეტად უნდა გვიკვირდეს: იდეათა ღრმა ფსიქოლოგიური გაგების, თუ შეუდარებელი მათემატიკური დასკვნების“.
[[1921]] წელს პაული გადადის [[გეტინგენი|გეტინგენში]], სადაც იგი იწყებს მუშაობას [[მაქს ბორნი]]ს ხელმძღვანელობით. დაწყებული 1920 წლიდან, პაული დიდ ყურადღებას აქცევდა ატომებთან და მათ სპექტრთან დაკავშირებულ პრობლემებს. ამასთან დაკავშირებით ჩატარებულმა კვლევებმა, მეცნიერი მიიყვანეს მის ცხოვრებაში მომხდარ უდიდეს აღმოჩენამდე. 1924 წელს ვოლფგანგ პაული აყალიბებს მიკროსამყაროს ერთ–ერთ უმნიშვნელოვანეს კანონს, რომელიც მეცნიერებაში „[[პაულის პრინციპი
გარკვეული პერიოდის განმვლობაში პაული მუშაობდა [[კოპენჰაგენი]]ს თეორიული ფიზიკის ინსტიტუტში [[ნილს ბორი|ნილს ბორთან]] ერთად, მანამ მას არ შესთავაზეს დოცენტის თანამდებობა [[ჰამბურგი]]ს უნივერსიტეტში. [[1923]] წელს პაული იწყებს მუშაობას ჰამბურგის უნივერსიტეტში. [[1928]] წელს იგი გადადის ციურიხში, პოლიტექნიკუმის პროფესორის თანამდებობაზე. [[1930]] წელს გამოთქვავს კიდევ ერთ უმნიშვნელოვანეს აზრს, რითაც შეიძლება ითქვას ჩიხიდან გამოჰყავს იმდროინდელი ფიზიკა. იმ დროსათვის, ექსპერიმენტალური გამოკვლევები აჩვენებდა, რომ [[ნეიტრონი
== სამეცნიერო მიღწევები ==
* 1924: კვანტურ მექანიკაში პაულის შემოაქვს ახალი თავისუფლების ხარისხის ცნება. ამ თავისუფლების ხარისხის არსებობა 1925 წელს დამტკიცდა [[ულენბეკი, ჯორჯ|ულენბეკის]] და [[გაუდსმიტი, სემუელ|გაუდსმიტის]] კვლევების შედეგად და მას ელექტრონის [[სპინი]] ეწოდა. ამავე წელს პაული აყალიბებს თავის აკრძალვის პრინციპს (პაულის პრინციპი), რომელიც უმნიშვნელოვანესია კვანტურ მექანიკაში.
* 1926 : [[ჰაიზენბერგი, ვერნერ|ვერნერ ჰაიზენბერგის]] მიერ, კვანტური მექანიკის მატრიცული წარმოდგენის გამოქვეყენების შემდეგ, პაული იყენებს ამ თეორიას წყალბადის ხილული სპექტრის აღსაწერად.
* 1927 : ელექტრონის სპინის აღსაწერად პაულის შემოაქვს [[სპინორი
* 1930 : პაული გამოთქვავს აზრს ნეიტრინოს არსებობის შესახებ, რომელიც ექსპერიმენტალურად [[ფერმი, ენრიკო|ენრიკო ფერმის]] ცდების შედაგად დამტკიცდა მხოლოდ 1954 წელს.
[[es:Wolfgang Ernst Pauli]]
[[eu:Wolfgang Pauli]]
[[fa:ولفگانگ
[[fi:Wolfgang Pauli]]
[[fr:Wolfgang Pauli]]
|