უდაბნო: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
Idioma-bot (განხილვა | წვლილი) მ r2.6.3) (ბოტის დამატება: sn:Gwenga |
||
ხაზი 135: | ხაზი 135: | ||
[[sk:Púšť]] |
[[sk:Púšť]] |
||
[[sl:Puščava]] |
[[sl:Puščava]] |
||
[[sn:Gwenga]] |
|||
[[sq:Shkretëtira]] |
[[sq:Shkretëtira]] |
||
[[sr:Пустиња]] |
[[sr:Пустиња]] |
12:09, 14 ოქტომბერი 2011-ის ვერსია
უდაბნო — ლანდშაფტის ტიპი, რომელიც წარმოიქმენა მუდმივად ან სეზონურად ცხელჰავიან მხარეებში; იგი უდაბურს, უკაცრიელს ნიშნავს.
ახასიათებს ძალზე მეჩხერი და ღარიბი ფიტოცენოზები, ნიადაგისა და გრუნტის ხასიათის მიხედვით განასხვავებენ უდაბნოს შემდეგ სახეობებს:
- ქვიშიანს — განვითარებულს ძველი ალუვიური ვაკეების ფხვიერ ნალექებზე;
- კენჭნარსა და ქვიშნარ-კენჭიანს — გათაბაშირებულ სტრუქტურულ პლატოებსა და მთისძირა ვაკეებზე;
- ღორღიან-გათაბაშირებულს — პლატოებსა და ახალგაზრდა მთისძირის ვაკეებზე;
- ქვიანს — დაბალმთიანეთსა და წვრილგორაკებზე;
- თიხნარს — სუსტად კარბონატულ საფრულ თიხნარებზე;
- ლიოსურს — მთისძირა ვაკეებზე;
- თიხიანთაყირულს — მთისძირა ვაკეებსა და მდინარეთა ძველ დელტებზე;
- თიხიან-ბედლენდურს — დაბალმთიანეთში, რომელიც აგებულია მარილების შემცველი მერგელებითა და თიხებით;
- მლაშობს — დამლაშებულ დეპრესიებსა და ზღვის სანაპიროებზე.
უდაბნოს ძირითადად ახასიათებს ქვიშიანი ან ქვა-ღორღიანი რელიეფის ზედაპირი, ზაფხულის მაღალი ტემპერატურა, ნალექების უმნიშვნელო რაოდენობა, დროებითი მდინარეები და ტბები, ღარიბი ნიადაგი და მცენარეულობა.
უდაბნოები (მშრალი ტერიტორიები) 3 ტიპისაა:
1. ძალიან მშრალი (ექსტრა-არიდული) უდაბნოები, სადაც ნალექების რაოდენობა 100 მმ-ზე ნაკლებია.
2. მშრალი (არიდული) უდაბნოები. წლის განმავლობაში მოდის 100 - 250 მმ ნალექი.
3. ნახევრად მშრალი (სემიარიდული) ტერიტორიები ანუ ნახევრადუდაბნოები. აქ ნალექების რაოდენობა შეადგენს 250-400 მმ-ს.
რესურსები ინტერნეტში
- The Desert Biome University of California Museum of Paleontology
- http://www.unep.org/geo/gdoutlook/%7Ctitle=Global
- Map with biodiversity scenarios for desert areas, from the Global Deserts Outlook.
- Finding Water in the Desert - wikiHow page