სიარგაო
სიარგაო ― ცრემლის ფორმის კუნძული ფილიპინის ზღვაში, ქალაქ ტაკლობანიდან 196 კმ-ით სამხრეთ-აღმოსავლეთით. კუნძულის ფართობი 437 კმ²-ია. სიარგაოს აღმოსავლეთი სანაპირო შედარებით სწორია და ერთი ღრმა უბე აქვს, პორტ-პილარი. სანაპირო რიფებისგან, პატარა ნახევარკუნძულებითა და თეთრი ქვიშის პლაჟებისგან შედგება. მახლობელ კუნძულებს მსგავსი რელიეფი აქვთ. სიარგაო ცნობილია, როგორც ფილიპინების სერფინგის დედაქალაქი.
კუნძული ჩრდილოეთ სურიგაოს იურისდიქციის ქვეშაა და შემდეგ მუნიციპალიტეტებს მოიცავს: ბურგოსი, დელ-კარმენი, გენერალ-ლუნა, სან-ბენიტო, პილარი, სან-ისიდრო და სანტა-მონიკა.
ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კუნძულის სახელწოდება ვისაიანური ენიდან წარმოდგება. Siargaw ან saliagraw მანგროს სახეობაა, რომელიც კუნძულებზე იზრდება.[1]
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კუნძული სიარგაო ევროპელებიდან პირველად ესპანელმა ნავიგატორმა, ბერნარდო დე ლა ტორემ შეამჩინა კარაქ სან ხუანიდან 1543 წელს, როდესაც სარანგანიდან ახალი ესპანეთის ვიცე-სამეფოში დაბრუნებას ცდილობდა. საზღვაო ჩარტზე კუნძული Isla de las Palmas (ესპანურად პალმის კუნძული) დაიტანეს.[2]
2021 წლის 16 დეკემბერს კუნძულს მე-5 კატეგორიის სუპერტაიფუნმა რაიმ გადაუარა. ტაიფუნის შედეგად მრავალი შენობა დაზიანდა და განადგურდა და 400 მილიონი ამერიკული დოლარის ღირებულების ზარალი მოჰყვა.[3]
გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კუნძული სიარგაო მინდანაოს მასშტაბით ერთ-ერთ უდიდეს მანგროს ტყეს მოიცავს, რომელიც 4 871 ჰექტარის ტერიტორიას ფარავს დელ-კარმენში.[4] გრძლად გადაჭიმულ ჭარბტენიან ტერიტორიებს წყალმცენარეების კომერციული დანიშნულებით გამრავლების პოტენციალი აქვს. კუნძულის დასავლეთ სანაპიროზე ფართოდ გაშლილ მანგროს ტყეებში ინდო-წყნაროკეანური ნიანგი (Crocodylus porosus) არის გავრცელებული.[5]
კუნძულზე დიდ გავლენას ახდენს წყნარი ოკეანიდან მონაბერი უწყვეტი ქარები და დინებები, რომელთაც კიდევ უფრო აძლიერებს სიარგაოს სრუტეში დასავლეთით მიმართული მინდანაოს დინება. წყნარის ოკეანის მხარეს მდებარე რიფები ფილიპინების ღრმულის კიდეზე მდებარეობს. ძალიან ღრმა ოფშორული წყლები ხელს უწყობს ოკეანის წყლის მარჯნის რიფებსა და კლდეებთან დიდი ძალით შეხლაში. სიარგაოში კარგი პირობებია სერფინგისთვის, განსაკუთრებით სამხრეთ-დასავლეთის ჰაბაგატის მუსონების დროს, აგვისტოდან ნოემბერში, როდესაც გაბატონებული ქალები სანაპიროდან მოშორებითაა.
სიარგაოში რამდენიმე კუნძული მდებარეობს. დელ-კარმენის კუნძულებს შორისაა კუნძულები: გუიამი, პანსუკიანი (იგივე შიშველი კუნძული) და დაკუ.[6] დელ-კარმენისა და სან-ბენიტოს მუნიციპალიტეტების დასავლეთ სანაპიროში მრავალი პატარა კუნძულია, რომელთა უმრავლესობაც მანგროს ტყეებითაა დაფარული. ამ კუნძულებს შორისაა: კაობი, პაგბასაიანი, პონეასი, ტონა, ლაონანი და კავჰაგანი. ტურისტული ღირსშესანიშნაობები სუგბის ლაგუნა და პამომოანის პლაჟი, რომლებიც კავჰაგანში მდებარეობს.[7][8] სიარგაოს უკიდურესი დასავლეთი კუნძულია ჰალიანი (შედის დელ-კარმენის იურისდიქციაში), რომელიც სიარგაოსა და დინაგატის კუნძულებს შორის მდებარეობს.[9]
კუნძულის სამხრეთ ბოლოში სამი კუნძულოვანი ჯგუფია. ორი მათგანი, აღმოსავლეთი ბუკას-გრანდე და შუა ბუკას-გრანდე, დაპის მუნიციპალიტეტის ნაწილია, ხოლო ყველაზე დიდი კუნძული, ბუკას-გრანდე, სოკოროს მუნიციპალიტეტში შედის. ბუკას გრანდე ტურისტული ღირსშესანიშნაობებითაა ცნობილი, როგორეიცაა: სოჰოტონის ყურე, ტიკტიკანის ტბა, მედუზების თავშესაფარი და სხვ.[10][11]
წარსულში კუნძულამდე მიღწევა მანილიდან სურიგაომდე შიდა ფრენით, შემდეგ კი დაპის ან დელ-კარმენის სანაპიროდან ბორნის მეშვეობით იყო შესაძლებელი. ამჟამად Cebu Pacific-ს სებუ-სიარგაოს და უკუმიმართულებით პირდაპირი ფრენები აქვს, ისევე, როგორც მანილა-სიარგაოს მარშრუტი (ამ შემთხვევაში თვითმფრინავი სებუში ეშვება, სადაც მგზავრები უფრო მცირე თვითმფრინავზე ინაცვლებენ). 2017 წლის მარტში Cebu Pacific-მა და SkyJet Airlines-მა კუნძულ სიარგაოდან მანილის აეროპორტამდე პირდაპირი ფრენები დაიწყეს.[12] 2018 წლის 1-ელი ივლისიდან კლარკის საერთაშორისო აეროპორტიდან საიაკის აეროპორტამდე პირდაპირ ფრენებს ახორციელებს Philippine Airlines-იც.[13]
ჯილდოები და აღიარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჩამოთვლილ 85 ტურისტულ დანიშნულებსი ადგილს შორის 2021 წელს სიარგაო აზიაში საუკეთესო კუნძულთა შორის დასახელდა და Condé Nast Traveler-ის მკითხველთა არჩევანის ჯილდო დაიმსახურა.[14]
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
-
კუნძულ დაკუს სანაპირო, გენერალ-ლუნა, ჩრდილოეთი სურიგაო -
მე-9 ღრუბლის ბილიკი -
„საიდუმლო პლაჟი“ დაპაში -
სუგბის ლაგუნა, კავჰაგანის კუნძული, დელ-კარმენი -
ძველი პლაჟი პასიფიკოს პლაჟზე, სან-ისიდრო -
მაგპუპუნგკოს კლდის აუზები, პილარი
.jpg)
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Paredes, Francis Tom; Paredes, Sheila (2017) The Monosyllabic root -ao in Mindanao Languages, 8th Annual In-house Review of the Research Office of Agusan del Sur State College of Agriculture and Technology. Agusan del Sur State College of Agriculture and Technology.
- ↑ Brand, Donald D. The Pacific Basin: A History of its Geographical Explorations New York: The American Geographical Society (New York, 1967) p.123,131.
- ↑ CNN Philippines [cnnphilippines]. (17 December 2021) Surigao del Norte Rep. Matugas says the damage brought by Typhoon #OdettePH in Siargao is estimated at ₱20 billion: Wala nang nakatayong building sa Siargao, totally devastated. Wala nang roof or half of the building. en. ციტირების თარიღი: 24 December 2021
- ↑ MinDA, Siargao LGU partner for mangrove conservation. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-09-30. ციტირების თარიღი: 2022-11-13.
- ↑ Mascarinas, Erwin M.. (28 October 2016) 14-foot dead crocodile found in Siargao. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 31 ოქტომბერი 2022. ციტირების თარიღი: 13 ნოემბერი 2022.
- ↑ 2020 Siargao Travel Guide: Experience the Surfing Paradise of Mindanao | Lakwatsero (March 3, 2020).
- ↑ Supetran, Bernard. The SPOT.ph Guide to Siargao Island. ციტირების თარიღი: 17 April 2021
- ↑ Adel, Rosette (6 January 2020). „Siargao's Sugba Lagoon to be closed for rehabilitation, DOT Caraga says“. PhilStar Global. ციტირების თარიღი: 17 April 2021.
- ↑ Exploring Siargao's hidden island paradise of Halian (6 February 2021). ციტირების თარიღი: 17 April 2021
- ↑ Springer, Kate (2 December 2020). „These remote lagoons in the Philippines will change the way you feel about jellyfish“. CNN travel. ციტირების თარიღი: 17 April 2021.
- ↑ Lopez, Alexander (12 April 2021). „Surigao's Bucas Grande Island opens for tourism“. Philippine News Agency. ციტირების თარიღი: 17 April 2021.
- ↑ DIRECT FLIGHT TO SIARGAO - (February 24, 2017). დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 7, 2022. ციტირების თარიღი: ნოემბერი 13, 2022.
- ↑ PAL to fly Clark-Siargao starting July 1 (30 June 2018).[მკვდარი ბმული]
- ↑ News, G. M. A.. Siargao named best island in Asia for 2021 en. ციტირების თარიღი: 2021-10-28