სედიმენტაცია
სედიმენტაცია (ლათ. sedimentum – დალექვა) — ფიზიკური, ქიმიური და ბიოლოგიური პროცესების ერთობლიობა, რომელიც მიმდინარეობს დედამიწის ქერქის ზედა ნაწილში და რომელიც ხელს უწყოფს დანალექი ქანების წარმოქმნას. ძირითადი ფაქტორებია ტექტონიკური მოძრაობა და ჰავა. სედიმენტაცია ბუნებრივი პროცესია, რომლის შედეგად წყალში ან ჰაერში შეწონილი ან მოძრავი მყარი მასალა ნალექად გადაიქცევა. მიმდინარეობს ოკეანეებში, ზღვებში, ტბებში, მდინარეებსა და ხმელეთზე. სედიმენტაციის გზით წარმოქმნილი ნალექი დიაგენეზისის შედეგად გადაიქცევა დანალექ ქანად. დიაგენეზისი წყლის აუზის ფსკერზე ლამიანი ნალექების ქანად გარდაქმნას ეწოდება.
ოკეანურ, ზღვიურ, ტბიურ აუზებში, ჭაობებსა და მდინარეებში დედამიწის ქერქის გამოფიტვისა და ვულკანიზმის პროდუქტების, აგრეთვე ორგანული ნაშთების დალექვისა და მათი დიაგენეტურ-კატაგენეტური გარდაქმნის შედეგად წარმოქმნილ ქანებს დანალექი ქანები ეწოდება. დანალექი ქანების წარმოშობა ანუ ლითოგენეზისი რთული და ხანგრძლივი პროცესია, რომელიც ეგზოგენური და ენდოგენური ფაქტორების ერთობლივი მოქმედებით ხორციელდება. სედიმენტაციის საკითხებზე ფართოდ მუშაობდა ცნობილი გერმანელი გეოლოგი იოჰანეს ვალთერი.
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- სედიმენტაცია — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
- სედიმენტაცია – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Геологический словарь, т2, М-Я. Москва, 1955.