საფრანგეთის დედოფლების სია

ეუხენია დე მონტიჯო, საფრანგეთის უკანასკნელი დედოფალი და რეგენტი

საფრანგეთის დედოფლების სიაში წარმოდგენილია იმ ქალების სია, რომლებიც იყვნენ საფრანგეთის მეფეების ან იმპერატორების მეუღლეები. ამ ქალებს ჰქონდათ ან დედოფლის, ან იმპერატრიცის ტიტული. საფრანგეთის ისტორიაში ყველა მონარქი მამაკაცი იყო, თუმცა არსებობს ისეთი იშვიათი გამონაკლისები, როცა ქალმა რეგენტის ტიტული მიიღო და მონარქზე დიდი ძალაუფლება მიიღო. მსგავსი შემთხვევა საფრანგეთის ისტორიაში სულ ცხრა იყო.

საფრანგეთს, მთელი მისი ისტორიის მანძილზე სულ 53 დედოფალი ჰყავდა, აქედან 49 დაქორწინებული იყო მეფეზე და ჰქონდა დედოფლის ტიტული, ხოლო 3 დაქორწინებული იყო იმპერატორზე და მათ იმპერატრიცის ტიტული ჰქონდა. დედოფლებმა ინგებორგ დანიელმა და ანა ბრეტონელმა მოახერხეს და ორჯერ იყვნენ საფრანგეთის დედოფლები. ხოლო დედოფალი მარია ჯუზეპინა სავოიელი დეპუტატიც იყო, როგორც რესპუბლიკურ, ისე იმპერიულ პერიოდში.

1285-1328 წლებში ჟანა I ნავარელისა და ფილიპე IV ფრანგის ქორწინებით საფრანგეთის და ნავარის სამეფოები გაერთიანდნენ. შემდგომში ფილიპესა და ჟანას 3 ვაჟი - ლუი X, ფილიპე V და შარლ IV ამ ორი სახელმწიფოს მეფეები იყვნენ, ხოლო მათი მეუღლეები შესაბამისად საფრანგეთისა და ნავარის დედოფლები იყვნენ. 1328 წელს ნავარის სამეფო განთავისუფლდა. 1589 წელს საფრანგეთის მეფე ხდება, ნავარის მეფე ანრი IV. აქედან მოყოლებული საფრანგეთისა და ნავარის სამეფოები კვლავ გაერთიანდნენ და მათ საერთო დედოფლები ჰყავდათ.

ანრის გარდაცვალების შემდეგ, მის მეუღლეს - მარგარიტა დე ვალუას, კვლავ შეუნარჩუნდა დედოფლის სტატუსი, რომელსაც იგი გარდაცვალებამდე ატარებდა. 1620 წელს ნავარის გვირგვინი საფრანგეთის გვირგვინში გაერთიანდა და მხოლოდ საფრანგეთის დედოფლის ტიტული დარჩა. 1791 წელიდან საფრანგეთის დედოფლები კვლავ იწოდებონენ ნავარის დედოფლებადაც.

საფრანგეთის პირველი დედოფალი იყო ერმენტრუდა ორლეანელი, ხოლო უკანასკნელი - ეუხენია დე მონტიხო, რომელიც მის მეუღლესთან ერთად 1871 წელს ჩამოაგდეს ტახტიდან.

საფრანგეთის რეგენტი დედოფლები

ეკატერინე მედიჩი, საფრანგეთის დედოფალი 1547-1559 წლებში. იყო საფრანგეთის სამი მეფის რეგენტი

საფრანგეთის ისტორიაში სულ ცხრა ქალი რეგენტი იყო:

• ანა კიეველი, იყო თავისი ვაჟის ფილიპე I-ის რეგენტი 1060-1066 წლებში

• ადელ შამპანელი, იყო თავისი ვაჟის ფილიპე II-ის რეგენტი 1190-1192 წლებში
• ბლანკა კასტილიელი, ორჯერ იყო რეგენტი:

1. 1226-1234 წლებში იყო თავისი ვაჟის ლუი IX-ის რეგენტი

2.1248-1252 წლებში იყო ასევე თავისი ვაჟის ლუი IX-ის რეგენტი

• ჟანა ბურგუნდიელი, იყო თავისი ქმრის ფილიპე VI-ის რეგენტი
• იზაბელა ბავარიელი, იყო თავისი ქმრის შარლ VI-ის რეგენტი 1393-1420 წლებში
• ეკატერინე მედიჩი, სამჯერ იყო რეგენტი:

1. 1552 წელს იყო თავისი ქმრის ანრი II-ის რეგენტი

2. 1560-1563 წლებში იყო თავისი ვაჟის შარლ IX-ის რეგენტი

3.1574-1575 წლებში იყო თავისი მეორე ვაჟის ანრი III-ის რეგენტი

• მარია მედიჩი, იყო თავისი ვაჟის ლუი XIII-ის რეგენტი 1610-1614 წლებში
• ანა ავსტრიელი, იყო თავისი ვაჟის ლუი XIV-ის რეგენტი 1643-1651 წლებში
• ეუხენია დე მონტიხო, სამჯერ იყო თავისი ქმრის, ნაპოლეონ III-ის რეგენტი

კაროლინგების დინასტია (842-987)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე
	ერმენტრუდა ორლეანელი	საფრანგეთი	823	842	869		შარლ II
	რიჩჰილდა პროვანსელი	პროვანსი	845	870	5 ოქტომბერი 877	2 ივნისი 910
	ადელაიდა პარიზელი	საფრანგეთი	850	5 ოქტომბერი 877	10 აპრილი 879	10 ნოემბერი 901	ლუი II
	რიჩჰილდა შვაბიელი	შვაბია	840	12 დეკემბერი 884	13 იანვარი 888	18 სექტემბერი 896	შარლ III
-	თეოდორა ტრუელი	შამპანი	868	თებერვალი 888	1 იანვარი 898	903	ოდო I
-	ფრიდანორა საქსონელი	საქსონია	887	907	917		შარლ III
	ედგიფ ინგლისელი	ინგლისი	902	7 ოქტომბერი 919	922	955
-	ბეატრის ვერმონტელი	ლოთარინგია	880	922	923	931	რობერ I
-	ემა ფრანგი	საფრანგეთი	894	13 ივლისი 923	934		რუდოლფი
	ჰერბერტა საქსონელი	გერმანია	913	939	10 სექტემბერი 954	5 მაისი 984	ლუი IV
-	ემა იტალიელი	იტალია	948	965	26 მარტი 986	?	ლოთარი

კაპეტინგების დინასტია (987-1792)

კაპეტის სახლი (987-1328)

კაპეტების დინასტია, ჰუგო კაპეტის შთამომავლები, მართავდა საფრანგეთს 987 წლიდან 1792 წლამდე და კიდევ 1814 წლიდან 1848 წლამდე. 1328 წლის შემდეგ ამ დინასტიიდან გამომავალი მონარქები, იწოდებოდნენ, როგორც ვალუას და ბურბონების სამეფო გვარების წევრები.

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თართი	მეუღლე	გერბი
	ადელაიდა აკვიტანიელი	აკვიტანია	945	3 ივლისი 987	24 ოქტომბერი 996	1004	ჰუგო
	როზალა იტალიელი	იტალია	937	996	996	7 თებერვალი 1003	რობერ II
	ბერთა ბურგუნდიელი	ბურგუნდია	952	996	1000	1035
	კონსტანსია დ’არლი	პროვანსი	986	1003	20 ივლისი 1031	25 ივლისი 1034
	მატილდა ფრიზიელი	ფრიზია	1024	1034	1044		ანრი I
	ანა კიეველი	კიევის რუსეთი	1024	19 მაისი 1051	4 აგვისტო 1060	1075
	ბერთა ჰოლანდიელი	ჰოლანდია	1055	1072	1092	1094	ფილიპ I
	ბერტრადა დე მონტფორტი	ბრეტანი	1070	15 მაისი 1092	29 ივლისი 1108	1117
	ადელაიდა სავოიელი	სავოია	1092	3 აგვისტო 1115	1 აგვისტო 1137	18 ნოემბერი 1154	ლუი VI
	ელეონორა აკვიტანიელი	აკვიტანია	1122	22 ივლისი 1137	21 მარტი 1152	1 აპრილი 1204	ლუი VII
	კონსტანსია კასტილიელი	კასტილია	1141	1154	1160	1160
	ადელ შამპანელი	შამპანი	1140	1164	18 სექტემბერი 1180	4 ივნისი 1206
	იზაბელა ენოელი	ბელგია	5 აპრილი 1170	1180	1190	1190	ფილიპ II
	ინგებორგ დანიელი	დანია	1175	15 აგვისტო 1193	5 ნოემბერი 1193	29 ივლისი 1236
	აგნეს მერანიელი	ვენეცია	1175	ივნისი 1196	1200	20 ივლისი 1201
	ინგებორგ დანიელი	დანია	1175	1200	14 ივლისი 1223	29 ივლისი 1236
	ბლანკა კასტილიელი	კასტილია	4 მარტი 1188	14 ივლისი 1223	8 ნოემბერი 1226	26 ნოემბერი 1252	ლუი VIII
	მარგარიტა პროვანსელი	პროვანსი	1221	27 მარტი 1234	25 აგვისტო 1270	21 დეკემბერი 1295	ლუი IX
	ისაბელა არაგონელი	არაგონი	1247	25 აგვისტო 1270	28 იანვარი 1271		ფილიპ III
	მარია ბრაბანტელი	ბრაბანტი	1254	21 აგვისტრო 1274	5 ოქტომბერი 1285	10 იანვარი 1321
	ჟანა I ნავარელი	ნავარა	14 იანვარი 1271	5 ოქტომბერი 1285	4 აპრილი 1305		ფილიპ IV
	მარგარიტა ბურგუნდიელი	ბურგუნდია	1290	29 ნოემბერი 1314	15 აგვისტო 1315		ლუი X
	კლიმენცია უნგრელი	უნგრეთი	1293	19 აგვისტო 1315	5 ივნისი 1316	12 ოქტომბერი 1328
	ჟანა II ბურგუნდიელი	ბურგუნდია	1291	20 ნოემბერი 1316	3 იანვარი 1322	31 იანვარი 1330	ფილიპ V
	ბლანკა ბურგუნდიელი	ბურგუნდია	1296	3 იანვარი 1322	19 მარტი 1322	აპრილი 1326	შარლ IV
	მარია ლუქსემბურგელი	საღვთო რომის იმპერია	1304	21 სექტემბერი 1322	26 მარტი 1324	26 მარტი 1324
	ჟანა დე ევრე	ნორმანდია	1310	5 ივლისი 1325	1 თებერვალი 1328	4 მარტი 1371

ვალუას სახლი (1328-1445)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	ჟანა ბურგუნდიელი	ბურგუნდია	24 ივნისი 1293	1 თებერვალი 1328	12 სექტემბერი 1346		ფილიპ VI
	ბლანკა ნავარელი	ნავარა	1330	29 იანვარი 1350	22 აგვისტო 1350	5 ოქტომბერი 1398
	ჟანა I ოვერნელი	ოვერნი	8 მაისი 1326	13 თებერვალი 1349	29 სექტემბერი 1360		ჟან II
	ჟანა დე ბურბონი	საფრანგეთი	3 თებერვალი 1338	8 აპრილი 1364	4 თებერვალი 1378		შარლ V
	იზაბელა ბავარიელი	ბავარია	1370	17 ივლისი 1385	21 ოქტომბერი 1422	24 სექტემბერი 1435	შარლ VI

ლანკასტერების დინასტია (1422-1453) (სადავო)

1422 წლიდან ჰენრი VI აკონტროლებდა ჩრდილოეთ საფრანგეთის დიდ ნაწილს. ჩრდილოეთ საფრანგეთს განაგებდა ინგლისური ლანკასტერის სახლი. ამ ტერიტორიების დასაბრუნებლად საფრანგეთმა წამოიწყო ომი რომელიც ასწლიანი ომის სახელითაა ცნობილი

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	მარგარიტა ანჟუელი	ნეაპოლი	23 მარტი 1430	23 აპრილი 1445	19 ოქტომბერი 1453	25 აგვისტო 1482	ჰენრი VI

კაპეტინგების დინასტია (987-1792)

ვალუას სახლი (1453-1589)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	მარია ანჟუელი	ნეაპოლი	14 ოქტომბერი 1404	18 დეკემბერი 1422	22 ივლისი 1461	1463	შარლ VII
	შარლოტა სავოიელი	სავოია	1443	22 ივლისი 1461	20 აგვისტო 1483	1 დეკემბერი 1483	ლუი XI
	ანა ბრეტონელი	ბრეტანი	25 იანვარი 1477	6 დეკემბერი 1491	7 აპრილი 1498	9 იანვარი 1514	შარლ VIII

ვალუა-ორლეანელების შტო (1498-1515)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	ჟანა დე ვალუა	საფრანგეთი	23 აპრილი 1464	7 აპრილი 1498	დეკემბერი 1498	4 თებერვალი 1505	ლუი XII
	ანა ბრეტონელი	ბრეტანი	25 იანვარი 1477	8 იანვარი 1499	9 იანვარი 1514
	მერი ტიუდორი	ინგლისი	18 მარტი 1496	9 ოქტომბერი 1514	1 იანვარი 1515	25 ივნისი 1533

ვალუა-ანჟულემელების შტო (1515-1589)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ.თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	კლაუდია დე ვალუა	საფრანგეთი	14 ოქტომბერი 1499	1 იანვარი 1515	20 ივლისი 1524		ფრანსუა I
	ელეონორ ავსტრიელი	კასტილია	15 ნოემბერი 1498	4 ივლისი 1530	31 მარტი 1547	25 თებერვალი 1558
	ეკატერინე დე მედიჩი	ფლორენცია	13 აპრილი 1519	31 მარტი 1547	10 ივლისი 1559	5 იანვარი 1589	ანრი II
	მარია I სტიუარტი	შოტლანდია	8 დეკემბერი 1542	10 ივლისი 1559	5 დეკემბერი 1560	8 თებერვალი 1587	ფრანსუა II
	ელიზაბეთ ავსტრიელი	ავსტრია	5 ივნისი 1554	26 ნოემბერი 1570	30 მაისი 1574	22 იანვარი 1592	შარლ IX
	ლუიზა დე ლორენ-ვედემონი	ლოთარნგია	30 აპრილი 1553	13 თებერვალი 1575	2 აგვისტო 1589	29 იანვარი 1601	ანრი III

ბურბონთა სახლი (1589-1810)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	მარგარიტა დე ვალუა	საფრანგეთი	14 მაისი 1553	2 აგვისტო 1589	1599	27 მარტი 1615	ანრი IV
	მარია დე მედიჩი	ტოსკანა	26 აპრილი 1573	5 ოქტომბერი 1600	14 მაისი 1610	3 ივლისი 1642
	ანა ავსტრიელი	ესპანეთი	22 სექტემბერი 1601	24 ნოემბერი 1615	14 მაისი 1643	20 იანვარი 1666	ლუი XIII
	მარია ტერეზა ესპანელი	ესპანეთი	10 სექტემბერი 1638	9 ივნისი 1660	30 ივლისი 1683		ლუი XIV
	მარია ლეშჩინსკა	პოლონეთი	23 ივნისი 1703	4 სექტემბერი 1725	24 ივნისი 1768		ლუი XV
	მარია ანტუანეტა ავსტრიელი	ავსტრია	2 ნოემბერი 1755	10 მაისი 1774	16 ოქტომბერი 1793		ლუი XVI
	მარია ჯუზეპინა სავოიელი	პიემონტ- სარდინია	2 სექტემბერი 1753	16 აპრილი 1795	13 ნოემბერი 1810		ლუი XVIII

ბონაპარტების დინასტია (1804-1814)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	ჟოზეფინა ბოჰარნე	საფრანგეთი	23 ივნისი 1763	18 მაისი 1804	10 იანვარი 1810	29 მაისი 1814	ნაპოლეონ I
	მარია ლუიზა ავსტრიელი	ავსტრია	12 დეკემბერი 1791	1 აპრილი 1810	6 აპრილი 1814	17 დეკემბერი 1841

კაპეტინგების დინასტია (1830-1848)

ბურბონთა სახლი (1830-1830)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	მარი ტერეზ ფრანგი	საფრანგეთი	19 დეკემბერი 1778	2 აგვისტო 1830 (დედოფალი იყო სულ 20 წუთის მანძილზე)	2 აგვისტო 1830 (დედოფალი იყო სულ 20 წუთის მანძილზე)	19 ოქტომბერი 1851	ლუი XIX

ორლეანების სახლი (1830-1848)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	მარია ამალია ნეაპოლელი	ნეაპოლის და ორი სიცილიის გაერთიანებული სამეფო	26 აპრილი 1782	9 აგვისტო 1830	24 თებერვალი 1848		ლუი- ფილიპე I

ბონაპარტების დინასტია (1848-1870)

პორტრეტი	სახელი	სამშობლო	დაბ. თარიღი	მმართ. დასაწყისი	მმართ. დასასრული	გარდ. თარიღი	მეუღლე	გერბი
	ეუხენია დე მონტიხო	ესპანეთი	5 მაისი 1826	30 იანვარი 1853	4 სექტემბერი 1870	11 ივლისი 1920	ნაპოლეონ III

იხილეთ აგრეთვე

• ბურბონები
• ვალუები
• კაპეტინგები
• ბონაპარტები
• საფრანგეთის მონარქების სია

ლიტერატურა

• Mary Ann Hookham: "The life and times of Margaret of Anjou, queen of England and France ", 1872
• Joy Law, Fleur de lys: The kings and queens of France. ISBN 978-0-07-036695-4
• Rene de La Croix, duc de Castries, The Lives of the Kings & Queens of France. ISBN 0-394-50734-7
• Elsie Thornton-Cook, Royal Line of France: The Story of the Kings and Queens of France. ISBN 978-0-8369-0939-5