სანტ-ანჯელოს ხიდი
| სანტ-ანჯელოს ხიდი | |
|---|---|
 | |
| 41°54′06″ ჩ. გ. 12°27′59″ ა. გ. / 41.9018000° ჩ. გ. 12.4664500° ა. გ. | |
| სიგრძე | მ |
| სიგანე | მ |
| კონსტრუქციის სიმაღლე | მ |
| თაღის სიმაღლე წყლიდან | მ |
| დატვირთვა | ტ |
პონტე სანტ ანჯელო(იტალ. Ponte Sant'Angelo)— მდებარეობს რომში, იტალია, რომაული ხიდი რომელიც დაასრულა 134 წელს რომის იმპერატორმა ადრიანეს მიერ (პუბლიუს აელიუს ჰადრიანუსი), რომელიც მოიცავს ტიბრის ქალაქის ცენტრიდან მის ახლად აშენებულ მავზოლეუმამდე, ახლა ამაღლებული Castel Sant'Ange. ხიდი მოპირკეთებულია ტრავერტინის მარმარილოთი და მოიცავს ტიბრს ხუთი თაღით, რომელთაგან სამი რომაული; მას მდინარიდან პანდუსის საშუალებით უახლოვდებოდნენ. ხიდი ახლა მხოლოდ საცალფეხოა და გთავაზობთ კასტელ სანტ ანჯელოს ულამაზეს ხედს. იგი აკავშირებს პონტეს რიონს (რომელსაც თავად ხიდის სახელი ეწოდა) და ბორგოს, რომელსაც ხიდი ადმინისტრაციულად ეკუთვნის.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ადრეული შუა საუკუნეებიდან, თავდაპირველი სახელი დავიწყებას მიეცა: ნერონის ხიდის დანგრევის შემდეგ, მომლოცველები იძულებულნი ხდებოდნენ ამ ხიდის გამოყენებას წმინდა პეტრეს ბაზილიკამდე მისასვლელად, ამიტომ იგი ასევე ცნობილი იყო „წმინდა პეტრეს ხიდის“ სახელით (pons Sancti Petri). მეექვსე საუკუნეში, პაპ გრიგოლ I-ის დროს, ციხემ და ხიდმა მიიღო სახელი „Sant'Angelo“, ახსნილი ლეგენდით, რომ ანგელოზი გამოჩნდა ციხის სახურავზე, რათა გამოეცხადებინა ჭირის დასასრული. დანტე თავის ღვთაებრივ კომედიაში წერს, რომ 1300 წლის იუბილეზე, წმინდა პეტრედან მიმავალი და მომავალი მომლოცველების სიმრავლის გამო, ხიდზე მოეწყო ორი ცალკე ზოლი.[1] 1450 წლის იუბილეზე მომლოცველთა სიმრავლის გამო ხიდის ბალუსტრადები ჩამოინგრა და ბევრი დაიხრჩო მდინარეში. ამის საპასუხოდ, ხიდის სათავეში მდებარე რამდენიმე სახლი და რომაული ტრიუმფალური თაღი ჩამოინგრა, რათა მომლოცველებისთვის გზა გაეფართოებინათ.
1535 წელს რომის პაპმა კლემენტ VII-მ ხიდის გადასახადის შემოსავალი გამოყო ლორენცეტოს წმინდა პეტრე მოციქულების ქანდაკებების დასადგმელად (წიგნი, კვარცხლბეკზე წარწერით Rione XIV) და წმინდა პავლეს (გატეხილი ხმალი და წიგნი, კვარცხლბეკის წარწერა Borgo) და დაემატა პაოლო რომანოს ქვემოდან. სხვა ქანდაკებები, რომლებიც წარმოადგენენ ადამს, ნოეს, აბრაამს და მოსეს. მე-16 საუკუნის შემდეგ, ხიდი გამოიყენებოდა მახლობლად მდებარე პიაცა დი პონტეზე, ხიდის მარცხენა სათავეში დახვრეტის ცხედრების გამოსავლენად. 1669 წელს რომის პაპმა კლემენტ IX-მ დაავალა რაფაელო და მონტელუპოს, პავლე III-ის დაკვეთით მოძველებული სტიქიის ანგელოზების შეცვლა. ბერნინის პროგრამაში, მის ერთ-ერთ ბოლო დიდ პროექტში, მოწოდებული იყო ათი ანგელოზი, რომლებსაც ხელში ეჭირათ ვნების ინსტრუმენტები: მან პირადად დაასრულა ანგელოზის ორი ორიგინალი წარწერით „I.N.R.I“. და ანგელოზი ეკლის გვირგვინით, მაგრამ ესენი შეინახა კლიმენტ IX-მ თავისი სიამოვნებისთვის. ისინი ახლა სანტ ანდრეა დელე ფრატის ეკლესიაში არიან, ასევე რომში.
XIX საუკუნის ბოლოს, ლუნგოტევერის მშენებლობის სამუშაოების გამო, დაინგრა ორი რომაული პანდუსები, რომლებიც ხიდს აკავშირებდა ორ ნაპირთან და მათ ადგილას აშენდა რომაულის მსგავსი ორი თაღი.
2000 წელს დიდი საიუბილეო თარიღისთვის ხიდსა და ციხეს შორის მდებარე მარჯვენა სანაპიროზე მდებარე ლუნგოტევერი საცალფეხო ზონად იქცა.
2019 წლის 21 ოქტომბერს ავსტრიელმა აქტივისტმა ალექსანდრე ტშუგუელმა ტიბრის ხიდიდან ესროლა ხუთი პაჩამამას ქანდაკება, რომლებიც მან მოიპარა ტრასპონტინაში სანტა მარიაში გამოფენიდან, როგორც ნაწილი ამაზონის სინოდში.[2][3]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Dante, Comedy, Inferno, XVIII, 25-33
- ↑ Austrian man claims he threw 'Pachamama' statues into the Tiber (November 4, 2019).
- ↑ Edward Pentin. (2019-11-04) Austrian Catholic: Why I Threw Pachamama Statues into the Tiber. Ncregister.com. ციტირების თარიღი: 2019-12-21
