სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო გალერეა
| სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო გალერეა | |
|---|---|
 | |
| 34°55′14″ ს. გ. 138°36′14″ ა. გ. / 34.92056° ს. გ. 138.60389° ა. გ. | |
| ქვეყანა |
 ავსტრალია |
| მდებარეობა | Adelaide |
| ოფიციალური საიტი | https://www.agsa.sa.gov.au/ |
 | |
სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო გალერეა - დაარსდა როგორც სამხრეთ ავსტრალიის ეროვნული გალერეა, 1881 წელს. მდებარეობს ადელაიდაში. ითვლება სამხრეთ ავსტრალიის შტატის ვიზუალური ხელოვნების ყველაზე მნიშვნელოვან მუზეუმად. კოლექცია 45 000-მდე ნამუშევარს მოიცავს და ავსტრალიაში სიდიდით მეორე კოლექციაა (ვიქტორიას ეროვნული გალერეის შემდეგ). გალერეა ჩრდილოეთ ტერასის კულტურული უბნის ნაწილია და დასავლეთით სამხრეთ ავსტრალიის მუზეუმი, ხოლო აღმოსავლეთით ადელაიდას უნივერსიტეტი მდებარეობს.
სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო გალერეის მუდმივ კოლექციაში ავსტრალიური ხელვონების ნიმუშებია შესული. მუზეუმში გაცულია ევროპული, აზიური და ჩრდილოეთ ამერიკული კოლექციებიც. სამხატვრო გალერეაში ყოველწლიურად თანამედროვე აბორიგენული და ტორესის სრუტის კუნძულების მკვიდრთა ფესტივალი Tarnanthi იმართება.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაარსება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სამხრეთ ავსტრალიის ხელოვნების საზოგადოება 1856 წელს დაარსდა და სახვითი ხელოვნების უდიდესი საზოგადოებაა, რომელიც დღემდე არსებობს. საზოგადოება ყოველწლიურად სამხრეთ ავსტრალიის ინსტიტუტში გამოფენებს აწყობდა და ხელოვნების კოლექციეს აგროვებდა. 1880 წელს პარლამენტმა ხელოვნების ნიმუშების შესაძენად ინსტიტუტს 2 000 გირვანქა სტერლინგი გადასცა. სამხრეთ ავსტრალიის ეროვნული გალერეა 1881 წლის ივნისში დაარსდა.[1] თავადაპირველ კოლექციაში მელბურნის საერთაშორისო გამოფენის 22 ექსპონატი, დედოფალ ვიქტორიას, უელსის პრინცის, ბრიტანეთის მთავრობისა და კერძო კოლექციონერთა ნამუშევრები შევიდა.[2] ეროვნული გალერეა საჯარო ბიბლიოთეკის (დღევანდელი სახელმწიფო ბიბლიოთეკის მორტლოკის ფრთა) ორ ოთახში იყო განთავსებული და პრინცმა ალბერტ ვიქტორმა და პრინცმა ჯორჯმა გახსნეს. 1889 წელს კოლექცია საიუბილეო საგამოფენო შენობაში გადაიტანეს, სადაც 10 წლის მანძილზე დარჩა. 1897 წლის 6 მარტს თომას ელდერი გარდაიცვალა, რომელმაც სამხატვრო გალერეას ხელოვნების ნიმუშების შესაძენად 25 000 გირვანქა სტერლინგი დაუტოვა.[3] ელდერის ანდერძი პირველი მნიშვნელოვანი შემოწირულობა იყო ავსტრალიური გალერეებისთვის, შვიდი წლის შემდეგ კი მსგავსი ანდერძი ალფრედ ფელტონმაც დატოვა ვიქტორიას ეროვნული გალერეისთვის.[2]
შენობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
.jpg)
ელდერის შემოწირულების შემდეგ მთავრობამ მუზეუმისთვის სპეციალური შენობის (დღევანდელი ელდერის ფრთა) აგება გადწყვიტა.[4] შენობის დიზაინი ჩარლზ ედუარდ ოუენ სმითს ეკუთვნის და ნეოკლასიკურ სტილშია გადაწყვეტილი. შენობა Trdudgen Brothers-ის მიერ აიგო.[5] იგი 1900] წლის 7 აპრილს გუბერნატორმა ჰალამ ტენისონმა გახსნა.
თავდაპირველად შექმნილი პორტიკი 1936 განახლდა და გაფართოვდა. მას ახალი ფასადი დაემატა დორიული პორტიკით.[3] შენობა მნიშვნელოვნად გაფართოვდა 1962 (ჩრდილოეთ ნაწილში სამგანყოფილებიანი ნაწილი დაემატა), 1979 (გენერალური რესტავრაცია) და 1996 წლებში, რის შედეგადაც გალერეის საგამოფენო სივრცე გაფართოვდა და ადმინისტრაციული და დამხმარე ნაგებობები გაუმჯობესდა.[4][3][6]
შენობა სამხრეთ ავსტრალიის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაშია შეტანილი.[3]
მმართველობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1939 წელს პარლამენტმა მიიღო კანონი, რომლის მიხედვითაც საჯარო ბიბლიოთეკის, მუზეუმისა და სამხატვრო გალერეისა და ინსტიტუტების შესახებ კანონი გაუქმდა და გალერეა საჯარო ბიბლიოთეკას (ამჟამად სამხრეთ ავსტრალიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა) გამოეყო. მუზეუმში დამოუკიდებელი საბჭო შეიქმნა და სამხრეთ ავსტრალიის ეროვნული გალერეა ეწოდა.[7][4]
1967 წელს სამხრეთ ავსტრალიის ეროვნულ გალერეას სახელი გადაერქვა და სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო გალერეა ეწოდა.[7]
1996 წლიდან 2018 წლამდე მუზეუმის ადმინისტრირება Arts South Australia-ს ევალა, რის შემდეგაც ფუნქციები სამხრეთ ავსტრალიის პრემიერისა და კაბინეტის დეპარტამენტის ხელოვნებისა და კულტურის სექციას გადაეცა.[8]
კოლქცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2019 წლისთვის სამხრეთ ავსტრალიის ეროვნულ გალერეაში 45 000-მდე ნამუშევარი ინახება.[9] სახელმწიფო გალერეებიდან, მხოლოდ ვიქტორიას ეროვნული გალერეაა დიდი.[10] სამხატვრო გალერეა ყოველწლიურად 512 000 დამთვალიერებელს მასპინძლობს.[11]
ავსტრალიური ხელოვნება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
გალერეის კოლექციებიდან გამორჩეულია ავსტრალიური ხელოვნების ნიმუშები, მათ შორის, ადგილობრივ ავსტრალიელთა და კოლონიური ხელოვნების ნამუშევრები. კოლექცია მდიდარია XIX საუკუნის ნამუშევრებით (მათ შორის ვერცხლის ჭურჭლითა და ავეჯით), განსაკუთრებით, ავსტრალიური იმპრესიონისტების ნამუშევრებით. XX საუკუნის მოდერნისტული ხელოვნების კოლექციაში ბევრია ქალ ხელოვანთა ნამუშევრები. კოლექციის დიდი ნაწილი სამხრეთ ავსტრალიური ხელოვნების ნიმუშებს უკავია, რომელთა შორისაა ჰანს ჰეისონის 2 000 ნახატი და ფოტოების დიდი კოლექციაც.[12][13]
1939 წელს სამხატვრო გალერეა პირველი ავსტრალიური გალერეა გახდა, რომელმაც ადგილობრივი ხელოვანის ნამუშევარი შეიძინა, თუმცა აბორიგენთა და ტორესის სრუტის კუნძულების მკვიდრთა ნამუშევრების სისტემატური შესყიდვა 1950-იან წლებამდე არ დაწყებულა.[14] კოლექცია მოიცავს თანამედროვე ხელოვნების ნიმუშებსაც, მათ შორის, სამხრეთ ავსტრალიის ჩრდილოეთ ნაწილში მოღვაწე ანანგუს ხელოვანთა ნამუშევრები.[12]
საერთაშორისო ხელოვნება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საერთაშორისო ხელოვნების ნიმუშებიდან, გალერეაში დაცულია იაკობ ვან რეისდალის, სოლომონ ვან რეისდალის, ჯოზეფ რაიტისა[13] და კამილ პისაროს პეიზაჟები.[15] სხვა ევროპელი მხატვრებიდან, სამხრეთ ავსტრალიის სამხატვრო მუზეუმში გოიას, ფრანჩესკო გვარდის, პომპეო ბატონისა და კამილ კოროს ნამუშევრებია დაცული.[13]
სამხატვრო გალერეაში ბრიტანული ხელოვნების დიდი კოლექციაა დაცული, მათ შორის პრერაფაელიტების: ედვარდ ბარნ-ჯონსის, უილიამ ჰოლმან ჰანტის, დანტე გაბრიელ როსეტისა და სხვების ნამუშევრები.
სამხატვრო გალერეაში ინახება როდენის, ჰენრი მურის, ბარბარა ჰეპვორთის, იაკობ ეპსტაინისა და თომას ჰირშჰორნის ქანდაკებები.[12][13]
1904 წელს მუზეუმში აზიური ხელოვნების კოლექციის შეგროვება დაიწყეს. კოლექციაში მთელი რეგიონის ნამუშევრებია შესული, რომლებიც წინამოდერნულ იაპონურ ხელოვნებაზე, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის, ინდოეთისა და ახლო აღმოსავლეთის ხელოვნებაზეა ფოკუსირებული. გალერეაში ავსტრალიის მასშტაბით ერთადერთი მუდმივი აზიური ხელოვნების გამოფენაა მოწყობილი.[12]
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რჩეული ავსტრალიური ნამუშევრები
-
ჯონ გლოვერი, ხელოვანის სახლი და ბაღი, 1835 -
ჰენრი ჯეიმზ ჯონსტოუნი, საღამოს ჩრდილები, მიურეის წყლები, სამხრეთი ავსტრალია', 1880 -
ჩარლზ კონდერი, არდადეგები მენტონში, 1888 -
ტომ რობერტსი, გაიქეცი!, 1891
რჩეული საერთაშორისო ნამუშევრები
-
ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი, მეფე ჰენრი VIII, c. 1540 -
ჯოზეფ რაიტი, ვეზუვის ხედი პოფილიპოდან, ნეაპოლი, c. 178 -
უილიამ ტერნერი, ალნვიკის სასახლე, 1829 -
ჯონ უილიამ უოთერჰაუსი, Circe Invidiosa, 1892
ასევე იხილეთ[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Thomas, Daniel. (2011) Art museums in Australia: a personal account. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-08-15. ციტირების თარიღი: 2021-09-07. - Includes link to PDF of the article "Art museums in Australia: a personal retrospect" (originally published in Journal of Art Historiography, No 4, June 2011).
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Art Gallery Of South Australia
- Art Gallery of South Australia Artabase page დაარქივებული 2008-04-07 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Anderson, Margaret. Art Gallery of South Australia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 მარტი 2020. ციტირების თარიღი: 10 May 2019
- ↑ 2.0 2.1 Max Germaine (1979). Artists and Galleries of Australia and New Zealand. Lansdowne Editions. ISBN 0868320196.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Art Gallery, North Terrace, 1926 (photograph). ციტირების თარიღი: 9 May 2019
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Art galleries. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 მარტი 2020. ციტირების თარიღი: 9 May 2019
- ↑ „Obituary“. South Australian Register. LVII (14, 205). South Australia. 24 May 1892. p. 3. ციტირების თარიღი: 29 November 2020 – წარმოდგენილია National Library of Australia-ის მიერ.
- ↑ Barbara Cooper and Maureen Matheson, The World Museums Guide, McGraw-Hill, (1973) ISBN 9780070129252
- ↑ 7.0 7.1 National Gallery of South Australia (Record ID 36484115). ციტირების თარიღი: 30 July 2019
- ↑ About arts and culture. ციტირების თარიღი: 27 July 2019
- ↑ Visit. ციტირების თარიღი: 9 May 2019
- ↑ „Adelaide: Art Gallery of SA Extensions“. Architecture Australia. May–June 1996. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 September 2007. ციტირების თარიღი: 19 May 2007. მითითებულია ერთზე მეტი
|archiveurl=და|archive-url=(დახმარება); მითითებულია ერთზე მეტი|archivedate=და|archive-date=(დახმარება); მითითებულია ერთზე მეტი|accessdate=და|access-date=(დახმარება) - ↑ Art Gallery of South Australia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 აპრილი 2021. ციტირების თარიღი: 7 სექტემბერი 2021.
- ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 About the collection. ციტირების თარიღი: 10 May 2019
- ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 Art Gallery of South Australia :: Collection.
- ↑ Our History.
- ↑ „Art Gallery of South Australia acquires $4.5 million French Impressionist painting“. Australian Broadcasting Corporation News. 22 August 2014. ციტირების თარიღი: 5 February 2018.