რუსეთის თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტი

რუსეთის თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტი
Российский институт театрального искусства (ГИТИС)
დაფუძნდა	1878
ატარებს სახელს	ანატოლი ლუნაჩარსკი
ტიპი	რუსეთის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი
რექტორი	გრიგორი ზასლავსკი
მისამართი	მოსკოვი
ქალაქი	მოსკოვი
ქვეყანა	რუსეთი
gitis.net

რუსეთის თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტი (რუს. Росси́йский институ́т театра́льного иску́сства - ГИТИС) - რუსეთის უმაღლესი სასწავლებელი, ერთ-ერთი უდიდესი თეატრალური სკოლა მსოფლიოში. დაარსდა 1878 წელს, მდებარეობს მოსკოვში.

არქიტექტურული ანსამბლი და უნივერსიტეტის მთავარი შენობა არის რუსი ხალხის კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტი და დაცულია სახელმწიფოს მიერ.

ისტორია

1878 წლის 3 ნოემბერს მოსკოვის მუსიკალური და დრამატული ხელოვნების მოყვარულთა საზოგადოების პატრონაჟით, რუსმა პიანისტმა პეტრე შოსტაკოვსკიმ გახსნა მუსიკალური და დრამატული სკოლა სტუდენტებისთვის. 1883 წელს მოყვარულთა საზოგადოებას ეწოდა მოსკოვის ფილარმონიული საზოგადოება, რომლის დირექტორმა პ. ა. შოსტაკოვსკიმ თავისი სკოლაც მის იურისდიქციაში გადაიტანა. 1886 წელს სკოლა, რომელსაც ეწოდა მუსიკისა და დრამის სასწავლებელი, გაუტოლდა კონსერვატორიებს.

1902 წელს სკოლა გადავიდა სასახლეში მცირე კისლოვსკის შესახვევში, სადაც ჯერ კიდევ განთავსებულია ГИТИС-ის მთავარი შენობა.

1918 წელს მუსიკალურ და დრამატულ სკოლას ეწოდა მუსიკისა და დრამის ინსტიტუტი, 1919 წელს - მუსიკალური დრამის სახელმწიფო ინსტიტუტი, ხოლო 1922 წლის 17 სექტემბერს, ვსევოლოდ მეიერჰოლდის ხელმძღვანელობით სახელმწიფო უმაღლეს თეატრალურ სახელოსნოებთან შერწყმის შემდეგ, იგი გადაკეთდა სახელმწიფო თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტად (ГИТИС); მასთან მეიერჰოლდმა შექმნა თეატრი, რომელსაც თავდაპირველად ეწოდებოდა ГИТИС-ის თეატრი; 1923 წელს ის გამოეყო ინსტიტუტს და გახდა მეიერჰოლდის თეატრი.

ინსტიტუტმა გააერთიანა 9 დამოუკიდებელი „თავისუფალი სახელოსნო“, თითოეულს ჰყავდა თავისი ოსტატი და ოსტატების შემოქმედებითი პოზიციები დიამეტრალურად საპირისპირო იყო; ძალიან მალე ხელოვნურად გაერთიანებულმა სახელოსნოებმა დაიწყეს ინსტიტუტის შემადგენლობიდან გასვლა.

სასწავლო გეგმებისა და პროგრამების შეუმუშავებლობამ განაპირობა ის, რომ 1925/26 სასწავლო წელს ГИТИС გადავიდა ტექნიკური სკოლის სტატუსში (შეინარჩუნა 4 წლიანი სწავლება) და ცნობილი გახდა, როგორც თეატრალური ხელოვნების ცენტრალური ტექნიკური სკოლა (ЦЕТЕТИС), რომელიც მოიცავდა სამ განყოფილებას: დრამატულს, მუსიკალურ-დრამატულ (საოპერო) და საკლუბო-სარეჟისორო. 1930 წელს ჩამოყალიბდა სარეჟისორო-პედაგოგიური, სადირექტორო და თეატრმცოდნეობის ფაკულტეტები.

1931 წელს, რამდენიმე საგანმანათლებლო დაწესებულების შერწყმის შედეგად, შეიქმნა საგანმანათლებლო და თეატრალური კომბინატი („Теавуз“), რომელსაც 1934 წლის იანვარში მიენიჭა ანატოლი ვასილის ძე ლუნაჩარსკის სახელი. საბოლოოდ, 1935 წლის ივლისში, თეატრალურმა კომბინატმა კიდევ ერთხელ განიცადა რეორგანიზაცია და მას შემდეგ ნახევარ საუკუნეზე მეტი ხნის განმავლობაში მას ეწოდებოდა ანატოლი ვასილის ძე ლუნაჩარსკის სახელობის თეატრალური ხელოვნების სახელმწიფო ინსტიტუტი. თავდაპირველად ГИТИС-ს ჰქონდა სამი ფაკულტეტი: სარეჟისორო, სამსახიობო და სადირექტორო. თეატრმცოდნეობის განყოფილება, რომელიც დაიხურა რეორგანიზაციის დროს, აღდგა 1937 წელს, მაგრამ სადირექტორო განყოფილება, პირიქით, 1939 წელს გაუქმდა.

დიდი სამამულო ომის დროს ГИТИС ევაკუირებული იქნა სარატოვში; იმ დროს ინსტიტუტის რექტორი იყო იოსიფ მოსეს ძე რაევსკი.

1943 წლიდან 1948 წლამდე ГИТИС-ს ხელმძღვანელობდა სტეფან მოკულსკი, რომელიც თანამდებობიდან გაათავისუფლეს 1949 წლის დასაწყისში ეგრეთ წოდებული „კოსმოპოლიტიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის“ დროს - პრავდაში სტატიის „თეატროკრიტიკოსთა ერთი ანტიპატრიოტული ჯგუფის შესახებ“ გამოქვეყნების შემდეგ; ამავდროულად, ინსტიტუტიდან ბევრი პედაგოგი დაითხოვეს .

1993 წელს ГИТИС-ის ხუთმა კურსდამთავრებულმა როსტისლავ ხაიტმა, ლეონიდ ბარაცმა, ალექსანდრე დემიდოვმა, კამილ ლარინმა და რეჟისორმა სერგეი პეტრეიკოვმა შექმნეს თეატრი „Кварте́т И“. რომლის პირველი სპექტაკლები შედგა ГИТИС-ის სცენაზე. პროექტი წარმატებული გახდა, შეიქმნა მრავალი სპექტაკლი და ფილმი.

2013 წლის 28-29 მარტის ღამეს ГИТИС-ის მთავარ კორპუსში ხანძარი გაჩნდა; დაზიანდა მხოლოდ შენობა, მოსწავლეები არ დაშავებულან. ხანძარმა 500 კვადრატული მეტრი ფართობი მოიცვა. ვარაუდობენ, რომ ხანძარი გამოიწვია სხვენზე მოკლე ჩართვამ .

2019 წელს ГИТИС-ის პირველი გასვლითი სკოლა გაიხსნა პარიზში .

სპეციალობები

სწავლება ტარდება რვა ფაკულტეტზე ყველა თეატრალურ სპეციალობაში: დრამის რეჟისორი, მუსიკალური თეატრი, საესტრადო თეატრი, ცირკი, ამ სფეროების მსახიობი, თეატრმცოდნე და ქორეოგრაფი, მხატვარი, თოჯინების თეატრის რეჟისორი, თოჯინების თეატრის მხატვარი, პროდიუსერი.

ფაკულტეტები

სამსახიობო განყოფილება

• სამსახიობო უნარები

სარეჟისორო განყოფილება

• თეატრის რეჟისურა
• ცირკის რეჟისურა
• მოქმედი
• სასცენო მეტყველება
• სასცენო ცეკვა
• სასცენო მოძრაობა
• სცენოგრაფია

მუსიკალური თეატრის ფაკულტეტი

• ვოკალი
• მოქმედი
• სასცენო მეტყველება
• სასცენო ცეკვა
• სასცენო მოძრაობა
• მუსიკალური თეატრის რეჟისორი
• მუსიკალური დრამატურგია
• სცენოგრაფია
• ხმის ინჟინერია

თეატრმცოდნეობის განყოფილება

• რუსული თეატრის ისტორია
• უცხოური თეატრის ისტორია

ქორეოგრაფიის ფაკულტეტი

• ქორეოგრაფიული ბალეტის შესწავლა

საშემსრულებლო ხელოვნების ახალი მიმართულებების ფაკულტეტი

• მოქმედი
• მრავალფეროვანი რეჟისურა
• საშემსრულებლო ხელოვნების წარმოებისა და მართვის დეპარტამენტი

სცენოგრაფიის ფაკულტეტი

• წარმოების დიზაინერი
• მხატვარ-ტექნოლოგი
• სცენის კოსტიუმების მხატვარი
• თოჯინების თეატრის რეჟისორი
• თოჯინების თეატრის დიზაინერი

ჯილდოები

• შრომის წითელი დროშის ორდენი
• ხალხთა მეგობრობის ორდენი
• რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის მადლიერება (2019 წლის 5 აპრილი) - საშინაო კულტურისა და ხელოვნების განვითარების საქმეში, მრავალწლიანი ნაყოფიერი საქმიანობისთვის

ლიტერატურა

1. ГИТИС // Театральная энциклопедия / гл. ред. С. С. Мокульский. — М. : Советская энциклопедия, 1961. — Т. 1. А — «Глобус». — 1214 стб. — 43 000 экз.
2. Золотницкий Д. И. Будни и праздники театрального Октября. — Л.: Искусство, 1978. — 255 с.
3. Строева М. Н. Советский театр и традиции русской режиссуры: Современные режиссёрские искания. 1955—1970. — М.: ВНИИ искусствознания, 1986. — 473 с.
4. Смольяков А. Ю. Тот самый ГИТИС. — М.: «Алгоритм-Книга», 2004. — 228 с. — ISBN 5-9265-0141-5.

რესურსები ინტერნეტში

• ინსტიტუტის ოფიციალური საიტი
• რუსეთის თეატრალური ხელოვნების ინსტიტუტი instagram-ზე
• РОССИ́ЙСКИЙ ИНСТИТУ́Т ТЕАТРА́ЛЬНОГО ИСКУ́ССТВА – ГИТИС