რამლა
| დასახლებული პუნქტი | |||
|---|---|---|---|
|
რამლა არაბული الرملة ებრ. רַמְלָה | |||
 | |||
| |||
| ქვეყანა |
 ისრაელი | ||
| კოორდინატები | 31°55′39″ ჩ. გ. 34°51′45″ ა. გ. / 31.92750° ჩ. გ. 34.86250° ა. გ. | ||
| მერი | მიხაელ ვიდალი | ||
| დაარსდა | 716 | ||
| ფართობი | 11,854 კმ² | ||
| ცენტრის სიმაღლე | 80 მ | ||
| მოსახლეობა | 76 246 კაცი (2020) | ||
| სასაათო სარტყელი | UTC+2:00 ზაფხულში +3:00 | ||
| სატელეფონო კოდი | +972 892 | ||
| საფოსტო ინდექსი | 40050 | ||
| ოფიციალური საიტი | https://ramle.org.il/ | ||
  | |||
რამლა (ებრ. רַמְלָה , არაბ.: الرملة ) — ქალაქი ისრაელში, რომელიც მდებარეობს ისრაელის სანაპირო დაბლობზე. ეკუთვნის ცენტრალურ ადმინისტრაციულ ოლქს. არის რამლას ადმინისტრაციული ქვედანაყოფის ცენტრი. მდებარეობს თელ -ავივის აღმოსავლეთით 24 კმ -ში.
მოსახლეობა—2020 წლის მდგომარეობით 76,246 კაცი. ქალაქი ძირითადად ებრაულია, არაბები უმცირესობას შეადგენენ.
რამლა დაარსდა ახ.წ. 705-715 წლებში. ომაიანთა გუბერნატორის და მომავალი ხალიფა სულეიმან იბნ აბდ-ალ-მალიქის მიერ.[1][2]
ისტორია და ღირსშესანიშნაობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რამლა არაბების მიერ დაარსებული ერთადერთი ქალაქია პალესტინაში. სახელი მომდინარეობს არაბული სიტყვიდან ქვიშა. ქალაქი 716 წელს დააარსა ხალიფა სულეიმანმა, რომელიც აპირებდა პალესტინის დედაქალაქად ექცია ახლომდებარე ლიდას ნაცვლად. მისი მეფობის დროს აღადგინეს ციხის კედლები, ბაზარი და დიდი მეჩეთი. იმდროინდელი შენობებიდან შემორჩენილია მხოლოდ 27 მეტრიანი მინარეთი ("თეთრი კოშკი"), რომელიც მე -13 საუკუნეში დასრულდა ბეიბარს I - ის მიერ.
პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობის დროს რამლა ჯვაროსნების მოწინავე ციხესიმაგრეს წარმოადგენდა, სახელად რამსი (Rames). მას ასევე შეცდომით უწოდებდნენ არიმათიას. ამ ადგილას წარმოიშვა ფეოდალური სენიორია, რომლის ცენტრი რამლა გახლდათ . მას მართავდნენ იბელინების გვარის რაინდები. 1187 წელს სალაჰ ად-დინმა დაიპყრო ქალაქი, ამავე დროს განადგურდა მისი სიმაგრეები, აშენდა მეჩეთი დანგრეული კათოლიკური ტაძრის ადგილზე. 1229-1260 წლებში ქალაქს კვლავ იბელინები მართავდნენ.
მე -14 საუკუნიდან რამლა გახდა მთავარი სავაჭრო ცენტრი. ქალაქის მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს შეძლებული ებრაელები შეადგენდნენ. 1799 წელს ნაპოლეონის შტაბი რამლაში იყო. ოთახი, სადაც მომავალი იმპერატორი გაჩერდა, წმინდანების ნიკოდემოსისა და იოსების ფრანცისკანელის მონასტერში მდეგბარეობს.
გაეროს 1947 წლის 29 ნოემბრის გადაწყვეტილებით, რამლა უნდა შესულიყო პალესტინის სახელმწიფოს შემადგენლობაში. იმის შიშით, რომ ქალაქი გახდებოდა თელ -ავივზე თავდასხმის პლაცდარმი, ისრაელელებმა რამლა დაისაკუთრეს 1948 წლის 12 ივლისს. მოსახლეობის უმეტესობამ, რომლებიც ქრისტიანი არაბები იყვნენ, ქალაქი დატოვა.
1962 წელს სამხედრო დამნაშავე კარლ ადოლფ აიხმანი სიკვდილით დასაჯეს რამლას ციხეში
მე -20 საუკუნის მეორე ნახევარში რამლა ორი დიდი კრიმინალური კლანის კარაჯისა და ჯარუშის დაპირისპირების ცენტრი გახდა, მათ შორის ომში რაკეტებიც კი იყო გამოყენებული.[3]
რამლაში კვლავ ხდება ე.წ. ღირსების მკვლელობის— ფემიციდის შემთხვევები.
ქვეყნის სხვა ქალაქებთან შედარებით, რამლაში ცხოვრების დონე ამჟამად საშუალოზე დაბალია.[4][5][6]
მოსახლეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ისრაელის სტატისტიკის ცენტრალური ბიუროს თანახმად, 2020 წლის დასაწყისში რამლას მოსახლეობა 76,246 იყო.
განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რამლაში არის ტექნოლოგიური კოლეჯი.
2011 წლის ივლისში გადაწყდა, რომ ბარლა-ილანის უნივერსიტეტის ფილიალი რამლაში გაიხსნებოდა 2011/2012 სასწავლო წლის დასაწყისში. (ჯერ არ განხორციელებულა).
ღირსშესანიშნაობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მინარეთი "თეთრი კოშკი" (VIII-XIII საუკუნეები) და დიდი მეჩეთი, რომელიც აშენდა XIII საუკუნეში კათოლიკური ტაძრის ადგილას.
იოსებ არიმათიელის ფრანცისკანული მონასტერი ნაპოლეონის ოთახით.
წმ. ელენეს უნიკალური მიწისქვეშა თაღოვანი აუზი თარიღდება მე -8 საუკუნით. ღიაა ნავით მოგზაურობისთვის.
დაღუპული ჯარისკაცების სასაფლაოზე არის ვორესტერშირის სამეფო პოლკის რიგითის— ჰარი პოტერის საფლავი. ჰარი პოტერი ჯარს 16 წლის ასაკში (ასაკი—ერთი წელი მოიმატა) შეუერთდა. წელიწადნახევრის შემდეგ, 1939 წლის 22 ივლისს, იგი დაიღუპა ხებრონის მახლობლად მეამბოხეებთან შეტაკებისას. ჰარი პოტერის საფლავი დაემატა ოფიციალური ტურისტული ღირსშესანიშნაობების სიას.
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
-
დიდი მეჩეთი -
თეთრი კოშკი -
წარწერა წმ. გიორგის მართლმადიდებლურ ეკლესიაზე -
რამლას კათოლიკური ეკლესია
დაძმობილებული ქალაქები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაუვგავპილსი, ლატვია
ჩელიაბინსკი, რუსეთი
ვონი (Vaughan), კანადა
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Barron, J. B., ed. (1923). Palestine: Report and General Abstracts of the Census of 1922. Government of Palestine
- Guérin, V. (1868). Description Géographique Historique et Archéologique de la Palestine (ფრანგ.). 1: Judee, pt. 1. Paris: L'Imprimerie Nationale.
- Hadawi, S. (1970). Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine. Palestine Liberation Organization Research Centre.
- Mills, E., ed. (1932). Census of Palestine 1931. Population of Villages, Towns and Administrative Areas. Jerusalem: Government of Palestine.
- Pringle, Denys (1998)The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: A Corpus: Volume 2, L-Z (excluding Tyre) II. Cambridge University Press. ISBN 0-521-39037-0.
- Robinson, E.; Smith, E. (1841). Biblical Researches in Palestine, Mount Sinai and Arabia Petraea: A Journal of Travels in the year 1838. 3. Boston: Crocker & Brewster.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Ramla (Israel) . — Encyclopædia Britannica Online.
- ↑ "עיריית רמלה – אתר האינטרנט".(ივრით.) Ramla.muni.il. Retrieved May 6, 2009.
- ↑ Jerusalem Post, Liat Collins, Panel to police: Quell Lebanon-like feud in Ramle. დაარქივებულია 18 ოქტომბერი 2016 წ., November 18, 1997
- ↑ " King, Edmund (2004) "Stephen (c.1092–1154)" Oxford Dictionary of National Biography Oxford University Press, Oxford, England, online edition accessed Oct 27, 2009
- ↑ Le Strange, 1890, p? ; Encyclopedia of Islam, article "al-Ramla".
- ↑ Encyclopedia of Islam, article "al-Ramla"; Myriam Rosen-Ayalon, The first century of Ramla, Arabica, vol 43, 1996, pp250–263.