რავანა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
რავანა

რავანას ქანდაკება, XVIII საუკუნის ნამუშევარი
სქესი: მამრობითი
მამა: Vishrava
და-ძმა: ვიბჰიშანა, კუმბაკარნა და Surpanakha
მეუღლე: მანდოდარი და Dhanyamalini
შვილები: ინდრაჯიტი, ატიკაია და Akshayakumara
გამოსახულებები

რავანა (Rāvaṇa) — მითოლოგიური პერსონაჟი რამაიანასა და ინდუიზმში, რომელთა მიხედვითაც რავანა რაკშასისა და ლანკას მეფეა.

მითოლოგიაში გადმოცემულია, რომ რავანა იყო შივას მიმდევარი, დიდებული სწავლული, ძლევამოსილი მმართველი, რომელიც არნახულად უკრავდა ვინაზე, მაგრამ ის იყო ამბიციური, და სურდა დევაზელიერი ყოფილიყო. მისი ათი თავი მისი ცოდნის გამომხატველია. ექვსი გამოხატავს შასტრას, ოთხი კი ვედას. რამაიანას მიხედვით, იგი შეიპყრობს რამას მეუღლე სიტას რათა შური იძიოს რამასა და მის ძმა ლაკშმანაზე რომლებმაც რავანას დას, შურპანაკას.

ინდოეთის გარკვეულ რეგიონებში რავანას თაყვანს სცემენ, ესენიაშრი-ლანკა და ბალი (ინდონეზია)[1][2][3]. იგი მიჩნეულია შივას ყველაზე ერთგულ თაყვანისმცემლად. რავანას ფრესკებზე მრავალ შემთხვევაში გამოსახულია შივაც. იგი ასევე გვხვდება ბუდისტურ ტექსტებშიც როგორიცაა „Laṅkāvatāra Sūtra“, ბუდისტური რამაიანა და ჯეტაკა, ასევე რამაიანას სხვა ალტერნატიულ ვერსიებშიც, რომლებიც ძირითადად ინდუიზმიდანაა ინსპირირებული.

ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რავანას ქანდაკება კონესვარამის ტაძარი, შრი-ლანკა.

სიტყვა „რავანა“ (სანსკრიტი: रावण) „ღრიალს“ ნიშნავს, საპირისპიროა Vaiśravaṇa რაც ნიშნავს, „სიჩუმეს“.[4][5] ორივე, რავანაცა და ვიშრავანაც, რომელიც ასევე ცნობილია კუბერას სახელით.[6][7][8]

რავანას ტიიტული შემდგომში დაშანანდამ მიიღო, სანსკრიტულად ეს ნიშნავს მას ვინც ყვირის. რავანა მღეროდა ჰიმნებს.[9] „რორავანა“ არის სანსკრიტული შესაბამისობა „ღრიალისა“.[10] ეს არის ტერმინები რომლებიც ადვილად გასაგებია ადგილობრივ მცხოვრებთათვის, რომლებიც კარგად ერკვევიან რელიგიასა და მითოლოგიაში, და რომელთათვისაც დიდი მნიშვნელობა აქვს მსგავს გარე ფაქტორებს.

პარგიტერის მიხედვით, ეს სახელი შეიძლება სხვანაირადაც ჟღერდეს თუ გავითვალისწინებთ ტამილურ ენას მისი სახელი შეიძლება ჟღერდეს, როგორც „ირაივანი“ როგორც ამ ენაზე მეფესა თუ ლორდს მიმართავენ[11]

რავანას სხვა მრავალი პოპულარული სახელიც აქვს, როგორიცაა დასის რავანა, დასის საკვითი, მაჰა რავანა, დაშანანი, რავულა, ლანკეშვარი, ლანკეშვანარი, რავანასურა, რავანაშვარან, ელა ვანდარი.[12]

იკონოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რავანა იყო სურათზე გამოსახული საკრავის, ვინას მაესტრო.

რავანას მითლოგიის მიხედვით ათი თავი ჰქონდა, ასევე ხშირია მისი გამოსახულებები, რომლებზეხც იგი მხოლოდ ცხრა თავითაა გამოსახული, ვინაიდან მან ერთ თავიერთგულების ნიშნად შვას შესწირა. ის არის აღწერილი, როგორც შივას ერთგული მიმდევარი, დიდებული სწავლული, ვინას უბადლო ოსტატი და მაესტრო. ასევე მას ეკუთვნის ნაწარმმოები „რავანა სამიტა“, ინდუისტური ასტროლოგიური წიგნი. ასევე მას ეკუთვნის წიგნი მეცდიცინის შესახებ. წყაროების მიხედვით რავანამ შეისწავლა სიდა და პოლიტიკის მეცნიერება. მას გადმოცემით შეესო უკვდავების ნეკტარი, და სწრაფადვე გავრცელდა მის მუცელში. ეს ყველაფერი ბრაჰმამ ისურვა.[13]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Doniger, Wendy (1993), Purana Perennis: Reciprocity and Transformation in Hindu and Jaina Texts, SUNY Press, https://books.google.co.in/books?id=-kZFzHCuiFAC
  • Udayakumar, S.P. (2005). „Presenting the Past: Anxious History and Ancient Future in Hindutva India“. Greenwood Publishing Groupთარგი:Inconsistent citations დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Only the elderly come to mourn Ravana in ‘birthplace’ Bisrakh (2014-10-04). ციტირების თარიღი: 2016-06-14
  2. Ravana in Noida: A book on Greater Noida (2014-03-15). ციტირების თარიღი: 2016-06-14
  3. Bisrakh seeks funds for Ravan temple - Times of India. ციტირების თარიღი: 2016-06-14
  4. name="Aiyangar Narayan 1909 p.413">Aiyangar Narayan (1909) "Essays On Indo-Aryan Mythology-Vol.", p.413
  5. name="sanskrit-lexicon.uni-koeln.de">MW Sanskrit Digital Dictionary p. 1026 დაარქივებული 2020-08-14 საიტზე Wayback Machine.
  6. name="Aiyangar Narayan 1909 p.413"
  7. The Ramayana Of Valmiki (Vol.2) Ayodhyakanda An Epic Of Ancient India
  8. Hopkins, Edward Washburn (1915). Epic mythology. Strassburg K.J. Trübner, გვ. 142. 
  9. Ramayana By William Buck, Barend A. van Nooten, Shirley Triest
  10. [Meaning of "roravana" at Sanskrit Dictionary http://www.spokensanskrit.de/index.php?tinput=roravaNa&script=&direction=SE&link=yes]
  11. https://books.google.no/books?id=lr9pFQPwhXYC&pg=PA128&lpg=PA128&dq=iraivan+ravana&source=bl&ots=tEWbTN0PMg&sig=6lSX4qvP4i3EosgJODelGE96XLo&hl=no&sa=X&ved=0ahUKEwjMrp-qwtDMAhUzS5oKHVo2DnMQ6AEIJTAB#v=onepage&q=iraivan%20ravana&f=false
  12. Early Tamils of Ilangai. ციტირების თარიღი: 2016-04-04
  13. Ramayana By Valmiki; Ramcharitmas by Tulsidasa (Lanka Kanda Vibhishana & Rama Samvaad)