პორტალი:ახლო აღმოსავლეთი
შუმერი - (შუმერულად ki-en-gir) უძველესი ცივილიზაცია მესოპოტამიაში ძვ. წ. VI - ძვ. წ. III ათასწლეულებში. დღეისთვის შუმერული ცივილიზაცია ჩვენთვის ცნობილი უძველესი კულტურაა. სავარაუდოდ სწორედ შუმერებმა მოიგონეს ირიგაცია, ბორბალი და დამწერლობა.
ადამიანის მიერ სამხრეთ შუამდინარეთის ათვისება დაიწყო ძვ. წ. VI ათასწლეულში. VI - V ათასწლეულებში აქ დასახლებული ტომები უკიდურეს გაჭირვებაში ცხოვრობდნენ, რეგიონში ძალიან ცოტა იყო მიწათმოქმედებისთვის ვარგისი მიწები. მხოლოს ძვ. წ. IV ათასწლეულისთვის დაიწყეს ტომებმა გაერთიანება და ევფრატის ნაპირებზე ირიგაციული სისტემების შექმნა. საირიგაციო სისტემის შექმნამ გამოიწვია მოსავლის ზრდა და პროდუქციის დაგროვების შესაძლებლობა, რასაც თავის მხრივ მოჰყვა შრომის დიფერენციაცია და მოგვიანებით კლასების ჩამოყალიბება...(...სრულად
ნიზამი განჯელი (نظامی گنجوی სპარს., Nizami Gəncəvi აზერბ.) (1141 – 1209), სრული სახელი ნიზამ ად-დინ აბუ მუჰამედ ილიას იბნ-იუსუფ იბ-ზაქი იბნ-მუაიდი, აზერბაიჯანელი პოეტი და ჰუმანისტი, წერდა სპარსულ ენაზე. სპარსული ლიტერატურის ერთ–ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელი.
ნიზამმა სამჯერ იქორწინა. მისი პირველი მეუღლე აფაქი, ყივჩაღელი მონა ქალი, დარუბანდის მმართველმა ფაქირ ალ-დინ ბაჰრამშაჰმა მიუძღვნა, დიდ საჩუქართან ერთად. ის გახდა ნიზამის პირველი და ყველაზე საყვარელი ცოლი. მისი ერთადერთი ვაჟი მუჰამედიც მასთან გაუჩნდა. აფაქი გარდაიცვალა ”ხოსროვ და შირინის” დასრულებისას. მუჰამედი იმ დროს შვიდი წლისა იყო. აღსანიშნავია, რომ მისი დანარჩენი ცოლებიც ნაადრევად გარდაიცვალნენ -- თითოეული მათგანის სიკვდილი მისი ეპოსის დასრულებას დაემთხვა, რამაც პოეტს ათქმევინა "ღმერთო, რატომ მაიძულებ, რომ ყოველ მესნევის თითო ცოლი შევწირო!" (თარგმანი პირობითია)...(...სრულად)
- იერუსალიმი სამი რელიგიის, ქრისტიანობის, ისლამისა და იუდაიზმის წმინდა ქალაქია.
- ახლო აღმოსავლეთი ერთ-ერთი ყველაზე მრავალეროვანი კუთხეა მთელ მსოფლიოში. აქ ცხოვრობენ: არაბები, აზერბაიჯანელები, ასურელები, ებრაელები, თურქები, სპარსელები, სომხები, ქურთები და სხვა მრავალი ერი.
- მსოფლიოში პირველი იმპერია — ასურეთის იმპერია სწორედ ახლო აღმოსავლეთის ტერიტორიაზე დაარსდა.
თურქეთი - ერაყი (ქურთისტანი) - ირანი - სირია - ლიბანი - ისრაელი(პალესტინა) - იორდანია - ეგვიპტე - საუდის არაბეთი - ომანი - იემენი - არაბთა საამიროები - კატარი - ბაჰრეინი - აზერბაიჯანი - სომხეთი - საქართველო - ქუვეითი - კვიპროსი
