პოლ მაკ-კარტნი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან პოლ რამონი)
პოლ მაკ-კარტნი

პოლ მაკ-კარტნი 2021 წელს
დაბადების სახელი ჯეიმზ პოლ მაკ-კარტნი
დაბადების თარიღი 18 ივნისი, 1942 (1942-06-18) (81 წლის)[1]
ლივერპული, ინგლისი
საქმიანობა
  • მომღერალი-სიმღერების ავტორი
  • მუსიკალური და კინოპროდიუსერი
  • ბიზნესმენი
აქტიური 1957–დღემდე
მეუღლე(ები)
შვილ(ებ)ი 5, მათ შორის ჰიზერი (ჰიზერ მილზის შვილი), მერი, სტელა, ჯეიმზ მაკ-კარტნი
მშობლები მამა: ჯიმ მაკ-კარტნი
დედა: მერი მაკ-კარტნი
ნათესავები მაიკ მაკგირი (ძმა)
ჟანრ(ებ)ი
ინსტრუმენტ(ებ)ი
ლეიბლ(ებ)ი
ასოციაციები
აღსანიშნავი ინსტრუმენტები
საიტი paulmccartney.com

სერ ჯეიმზ პოლ მაკ-კარტნი (Sir James Paul McCartney; დ. 18 ივნისი, 1942[1]) — ბრიტანეთის იმპერიის ორდენის მფლობელი, მუსიკის სამეფო აკადემიისა და მუსიკის სამეფო კოლეჯის საპატიო წევრი, ინგლისელი მუსიკოსი, სიმღერების ავტორი და კომპოზიტორი. ჯონ ლენონთან, ჯორჯ ჰარისონთან და რინგო სტართან ერთად მან სახელი გაითქვა ჯგუფ The Beatles-ით და ჩამოაყალიბა XX საუკუნის ერთ-ერთი განთქმული შემოქმედებითი პარტნიორობა. The Beatles-ის დაშლის შემდგომ მან დაიწყო სოლო კარიერა, მოგვიანებით კი ჩამოაყალიბა ჯგუფი Wings, რომელშიც შედიოდნენ მისი პირველი მეუღლე ლინდა ისტმენი და სიმღერების ავტორი/ვოკალისტი დენი ლეინი.

მაკ-კარტნი გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნის მიერ აღწერილია, როგორც „ყველა დროის ყველაზე წარმატებული კომპოზიტორი და მუსიკოსი“, რომელსაც მიღებული აქვს ოქროს სტატუსის მქონე 60 დისკი და გაყიდული აქვს 100 მილიონზე მეტი ალბომი და 100 მილიონზე მეტი სინგლი. ბრიტანეთის ჩარტების ისტორიაში იგი ითვლება სიმღერების ყველაზე წარმატებულ ავტორად.[2] მის მიერ The Beatles-ისთვის დაწერილი სიმღერა „Yesterday“ 2.200-ზე მეტი შემსრულებლის მიერ იქნა ინტერპრეტირებული, რაც უფრო მეტია, ვიდრე ჩაწერილი მუსიკის ისტორიაში რომელიმე სხვა სიმღერის შემთხვევაში. Wings-ის 1977 წლის სიმღერა „Mull of Kintyre“, რომელიც ლეინთან ერთად დაიწერა, იყო ბრიტანეთის მუსიკის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი სინგლი. მაკ-კარტნი არის 31-ზე მეტი ისეთი სიმღერის ავტორი ან თანაავტორი, რომელიც მოხვედრილა ბილბორდის ცხელი ასეულის პირველ პოზიციებზე. 2012 წლისათვის აშშ-ში პოლს RIAA-ს თანახმად გაყიდული აქვს 15.5 მილიონზე მეტი ალბომი.

მაკ-კარტნი არის კინო, კლასიკური და ელექტრონული მუსიკის ავტორი. სოლო-შემსრულებლის სახით გამოცემული აქვს სიმღერების დიდი კატალოგი. მიღებული აქვს მონაწილეობა სხვადასხვა საერთაშორისო საქველმოქმედო ორგანიზაციის მუშაობაში, რომლებიც გამოირჩევიან ცხოველთა უფლებების დაცვით, ვეგეტარიანელობის პროპაგანდით ან მუსიკალური განათლების სფეროთი. მაკ-კარტნი მონაწილეობდა სელაპებზე ნადირობისა და ფუგასების აკრძალვის კამპანიებში. იგი აგრეთვე მხარს უჭერდა ორგანიზაციის Make Poverty History მუშაობას.

პოლის კუთვნილი კომპანია MPL Communications ფლობს 25.000-ზე მეტ სიმღერაზე უფლებას - მაგალითად, ბადი ჰოლის მიერ დაწერილი სიმღერების ან მიუზიკლების. მაკ-კარტნი ითვლება ბრიტანეთის ერთ-ერთ ყველაზე მდიდარ პიროვნებად, რომლის შემოსავალი 2010 წლისათვის 475 მილიონ გირვანქა სტერლინგს შეადგენდა. იგი სამჯერ იყო დაქორწინებული და ხუთი შვილის მამაა.

ბავშვობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოლი დაიბადა უოლტონის ჰოსპიტალში, ლივერპულში (ინგლისი), სადაც მისი დედა, მერი (მოენი), სამშობიარო განყოფილებაში პრაქტიკას ექთნის სახით გადიოდა.[3] პოლის მამა, ჯიმი მეორე მსოფლიო ომის დროს მოხალისე მეხანძრედ მუშაობდა. [3] პოლს ჰყავს ერთი ძმა, მაიკ მაკ-კარტნი (დ. 1944 წლის 7 იანვარს). მაკ-კარტნი მონათლეს კათოლიკურ ეკლესიაში, თუმცა მისი დედა იყო კათოლიკე, ხოლო მამა - პროტესტანტი, რომელიც აგნოსტიკოსი გახდა, ვინაიდან თვლიდა, რომ კათოლიკური სკოლები ბავშვების განათლებას ნაკლებ ყურადღებას აქცევდნენ, ვიდრე რელიგიურ აღზრდას.[4]

1947 წელს მაკ-კარტნი შევიდა სტოკტონ ვუდ როუდის სკოლაში. 1952 წლისათვის იგი ჯოზეფ უილიამსის ყმაწვილთა სკოლაში სწავლობდა. შემდეგ წელს მან 11 პლუს ტიპის გამოცდა წარმატებით გაიარა (დანარჩენ სამთან ერთად, რომლებმაც ზღვარი გადალახეს, 90 მოსწავლიდან) და დაშვებული იქნა ბიჭების ლივერპულის ინსტიტუტის სკოლაში.[5] 1954 წელს, სპეკის გარეუბნიდან შინ ავტობუსით სასწავლებლისაკენ მგზავრობისას მან გაიცნო ჯორჯ ჰარისონი, რომელმაც ასევე წარმატებით გაიარა გამოცდა. ეს ნიშნავდა, რომ ორივეს შეეძლო გრამატიკულ და არა უბრალოდ საშუალო სკოლაში ჩაბარება (რომელშიც მოსწავლეთა ძირითადი ნაწილი დადიოდა, სანამ მუშაობის უფლება ექნებოდა)[6]

მაკ-კარტნის ყოფილი სახლი, 20 Forthlin Road

მერი იყო ძირითადი პიროვნება ოჯახში, რომელსაც შემოსავალი ჰქონდა და მისი ბებიაქალის სამუშაოს მეშვეობით ოჯახმა შესძლო ალერტონის უბანში, 20 Forthlin Road-ზე გადასვლა, სადაც 1964 წელს ცხოვრობდა.[7] პოლი იყო ოჯახის პირველი წევრი, რომელსაც მანქანა ჰყავდა. დედამისი სამუშაოზე ველოსიპედით მგზავრობდა. ინტერვიუში პოლი ახსენებდა, რომ კარგად ახსოვდა, თუ „როგორ გადიოდა დედამისი სახლიდან დილის 3 საათზე, როდესაც ქუჩები თოვლით სავსე იყო“.[8] 1956 წლის 31 ოქტომბერს, როდესაც პოლი 14 წლის იყო, დედა ემბოლიით დაავადებით, ოპერაციის შემდგომ გარდაიცვალა (იგი ჩაუტარდა მკერდის კიბოს შესაჩერებლად, რომელიც რამდენიმე წლით ადრე დაუდგინეს). [9] დედის დაკარგვა იქცა ჯონ ლენონთან უფრო დაახლოების ერთ-ერთ მიზეზად - ლენონის დედა, ჯულია ასევე გარდაიცვალა, როდესაც ჯონი 17 წლის იყო.[10]

მაკ-კარტნის მამა საყვირზე და ფორტეპიანოზე უკრავდა და 1920-იან წლებში უძღვებოდა ბენდს „Jim Mac's Jazz Band“. მისი გავლენით პოლი მუსიკით დაინტერესდა. სახლის შემოსასვლელში იდგა ფორტეპიანო ცაციებისთვის, რომელიც ჰარი ეპსტაინის მუსიკალურ მაღაზიებში იქნა შეძენილი [11][nb 1]

მეთოთხმეტე დაბადების დღეზე პოლმა მამისგან ნიკელით დაფარული საყვირი მიიღო[14], მაგრამ როდესაც როკ-ენ-როლი რადიო ლუქსემბურგის ეთერში პოპულარული გახდა, [15] პოლმა იგი 15 გირვანქა სტერლინგად ნაყიდ Framus Zenith-ის (მოდელი 17) აკუსტიკურ გიტარაზე გაცვალა, ვინაიდან თვლიდა, რომ „პირში საყვირით სიმღერა რთული იქნებოდა“. [14] ვინაიდან თავად ცაცია იყო, ჩვეულებრივ გიტარებზე დაკვრა მისთვის სირთულეს წარმოადგენდა. მაგრამ როდესაც სლიმ უიტმენის კონცერტის სარეკლამო პოსტერი იხილა, მიხვდა, რომ უიტმენი ცაცია იყო, მაგრამ ჩვეულებრივ გიტარაზე უკრავდა, რომელიც შებრუნებული იყო. მან გადააწყო თავისი გიტარა და, რამდენიმე მცდელობის შემდეგ, გაიმარტივა შესრულების პროცესი. [14] პირველი სიმღერა, „I Lost My Little Girl“ მან Zenith-ზე დაკვრისას დაწერა. ამავე პერიოდში მან ფორტეპიანოზე მოიგონა მელოდია, რომელიც შემდგომში „When I'm Sixty-Four“-ის საფუძვლად იქცა. მამის მითითების მიუხედავად, იგი მხოლოდ ფორტეპიანოს რამდენიმე გაკვეთილს დაესწრო და გადაწყვიტა, დაკვრა სმენით ესწავლა. [16] დიდი გავლენა მასზე მოახდინა ამერიკულმა რიტმ-ენდ-ბლუზმა. იგი აღნიშნავდა, რომ სკოლის პერიოდში მისი კერპი ლიტლ რიჩარდი იყო. პოლის მიერ საჯაროდ შესრულებული პირველი სიმღერა იყო „Long Tall Sally“, რომელიც ბატლინზის საზაფხულო ბანაკის ნიჭიერთა კონკურსზე შეასრულა. [17]

მუსიკალური კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1957–1960: The Quarrymen[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

15 წლის ასაკში მაკ-კარტნიმ გაიცნო ჯონ ლენონი და მისი ჯგუფი „The Quarrymen“, რომელიც უკრავდა სკიფლის ჟანრის მუსიკას. შეხვედრას ადგილი ჰქონდა 1957 წლის 6 ივლისს, წმინდა პეტრეს საეკლესიო დარბაზში, ვულტონში, სადაც კონცერტი გაიმართა. [18] პოლი მოგვიანებით ჯგუფს შეუერთდა და ლენონთან აქტიური შემოქმედებითი ურთიერთობა ჩამოაყალიბა. ჰარისონი 1958 წელს წამყვანი გიტარისტის სახით გამოჩნდა. 1960 წელს ჯგუფს ბას-გიტარისტის სახით სამხატვრო სკოლის პერიოდის ლენონის მეგობარი, მხატვარი სტიუარტ სეტკლიფი დაემატა. [19] 1960 წლის მაისისთვის კოლექტივმა რამდენიმე სახელი შეიცვალა, რომელთა შორის იყო „Johnny and the Moondogs“ და „The Silver Beetles“. ჯონი ჯენტლის მხარდაჭერი ჯგუფის სახით მათ ჩაატარეს კონცერტები შოტლანდიაში. [20] 1960 წლის აგვისტოს შუა პერიოდში ჯგუფის სახელწოდება შეიცვალა და გახდა „The Beatles“ (The Beatles). მუსიკოსი პიტ ბესტი (დასარტყმელი საკრავები) ჯგუფს დაემატა ჰამბურგში (გერმანია) გამგზავრებამდე. [21]

1960–1970: The Beatles[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნი (მარცხნივ) 1964 წელს ჯგუფის წევრებთან, ჰარისონთან და ლენონთან ერთად

1960 წლის აგვისტოდან The Beatles-ისათვის ალან უილიამსის ინიციატივით დაიგეგმა კონცერტები ჰამბურგში.[22][nb 2] შემდგომი 2 წლის მანძილზე იქ გამართული კონცერტების ფარგლებში ისინი რეგულარულად გამოდიოდნენ ბრუნო კოშმიდერის კლუბებში, კლუბში Indra, Kaiserkeller-ში, ხოლო ლივერპულში დაბრუნებისას - კლუბში Cavern. [24] 1961 წელს ჯგუფი დატოვა სეტკლიფმა და მაკ-კარტნი გახდა წამყვანი ბას-გიტარისტი [25] პირველი პროფესიონალური ჩანაწერი ჯგუფის მიერ ჰამბურგში მომზადდა, ტონი შერიდანის მხარდამჭერი ჯგუფის სახით, სინგლით „My Bonnie“. [26] ჩანაწერმა მოგვიანებით მიიქცია ბრაიან ეპსტაინის ყურადღება, რომელმა მთავარი როლი ითამაშა მათ შემდგომ განვითარებასა და კომერციულ წარმატებაში, გახდა რა ჯგუფის მენეჯერი 1962 წლის იანვარში. [27] ლეიბლ Parlophone-თან მაისში მისი ინიციატივით გაფორმებული იქნა კონტრაქტი.[28] მას შემდეგ, რაც აგვისტოში პიტ ბესტს რინგო სტარი ჩაენაცვლა, ჯგუფმა 1963 წელს ბრიტანეთში და 1964 წელს აშშ-ში დიდ პოპულარობას მიაღწია. ჯგუფის მოყვარულთა გააფთრებული პირმოთნეობა ცნობილი გახდა, როგორც „ბიტლომანია“ [29] და მაკ-კარტნიმ შეიძინა „საყვარელი ბიტლის“ სტატუსი. [30] 1965 წელს ჯგუფის ოთხივე წევრს მიენიჭა ბრიტანეთის იმპერიის ორდენები [31].

1965 წელს The Beatles-მა ჩაწერა პოლის საავტორო სიმღერა „Yesterday“, რომელშიც გამოყენებული იქნა სიმებიანი კვარტეტი. ეს იყო ჯგუფის მიერ კლასიკური მუსიკის ელემენტებით ჩაწერილი პირველი კომპოზიცია და პირველი სიმღერა, რომელშიც ჯგუფის ერთ წევრზე მეტს მონაწილეობა არ მიუღია.[32] სიმღერის ჩაწერის შემდეგ მაკ-კარტნი დაუკავშირდა მეიდა ვეილში (ლონდონი) მდებარე BBC-ს რადიოფონურ სახელოსნოს, რათა ეთხოვა სიმღერის ელექტრონული ვერსიის ჩაწერა, მაგრამ ეს იდეა არ განხორციელებულა. [33] ანიმატორ ჯონ დანბარის ლონდონში მონახულებისას მას თან ჰქონდა ფირები, რომლებიც მეგობარი გოგონას, ჯეინ ეშერის სახლში შეაგროვა [34]. მათზე წარმოდგენილი იყო სხვადასხვა ხმოვანი ეფექტი, გიტარა და ბონგოს ხმები. ჩანაწერი შეიქმნა ჯონ კეიჯის ავანგარდული შემოქმედების გავლენით, Brenell-ის ხმის ჩამწერზე, სხვადასხვა ფირის ერთმანეთზე გადაბმით. პოლმა ეს ფირები შეაბრუნა, ააჩქარა და შეანელა, რათა მიეღო სასურველი ეფექტები, რომელთა ნაწილი მოხვდა The Beatles-ის ჩანაწერებში (მაგალითად, 1966 წლის სიმღერაში „Tomorrow Never Knows“). იგი ამ ფირებს „ელექტრონულ სიმფონიებს“ უწოდებდა.[35] გულდი მაკ-კარტნის „Eleanor Rigby“ (რომელიც შეიცავდა სიმებიან ოქტეტს) აღწერს, როგორც „ნეოკლასიკურ ტურ დე ფორსს“, „ნამდვილ ჰიბრიდს, რომელიც შეუძლებელია შევადაროთ სიმღერის ცნობად სტილსა თუ ჟანრს“.[36] გარდა რამდენიმე ბეკ-ვოკალისა, სიმღერა ჟღერს მხოლოდ მაკ-კარტნის წამყვანი ვოკალი და ორმაგი კვარტეტი, არანჟირებული პროდიუსერ ჯორჯ მარტინის მიერ. [37] მაკ-კარტნის წვლილი ჯგუფის ადრეული ჰიტების სახით მოიცავს სიმღერებს Can't Buy Me Love (1964), Yesterday (1965), Paperback Writer და Eleanor Rigby (1966).[38] თითქმის ოთხწლიანი პერიოდის დაუსრულებელი ტურნეს და მსოფლიო მასშტაბით 1400-ზე მეტი კონცერტის [39] გამართვის შემდეგ ჯგუფი უკანასკნელი კომერციული კონცერტით გამოვიდა 1966 წლის აშშ-ს ტურნეს დროს. [40]

1967 წელს ბრაიან ეპსტაინის გარდაცვალების შემდეგ ჯგუფი გაურკვეველ მდგომარეობაში იმყოფებოდა და შიშობდა თავის მომავალზე. ლენონი ამბობდა: „ჯგუფი დაინგრა. ვიცოდი, რომ უსიამოვნებაში მოვყევით. მე ნამდვილად არ წარმომედგინა, თუ მუსიკის მიღმა სხვა რამით დავკავდებოდით და მეშინოდა. ვფიქრობდი, რომ დასრულდა“.[41] მაკ-კარტნი, რომელიც ეპსტაინის გარდაცვალებით შექმნილ სიცარიელეს ავსებდა, იქცა დე ფაქტო ლიდერად და ბიზნეს მენეჯერად ჯგუფისა, რომელსაც უწინ ლენონი მართავდა. [42] ისინი განაგრძობდნენ სტუდიაში მუშაობას და The Beatles-ის დაშლამდე (1970) გამოსცეს ალბომები, რომლებსაც ბევრი მათ საუკეთესო მასალად თვლის - Revolver (1966), Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (1967), The Beatles (1968) და Abbey Road (1969). .[43] 1963-1970 წლებში ჯგუფმა გამოსცა 22 ბრიტანული სინგლი და 12 ალბომი. 17 სინგლი და 11 ალბომი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის პირველ პოზიციებზე. [44] ჯგუფი ბილბორდის ცხელი ასეულის პირველ პოზიციაზე 12-ჯერ მოხვდა და აშშ-ში ლიდერობდა 14 პირველ ადგილზე მოხვედრილი ალბომით. [45] ლენონისა და მაკ-კარტნის თანამშრომლობა XX საუკუნის სიმღერების ავტორობის ერთ-ერთ აღსანიშნავ პარტნიორობად მიიჩნევა.[46] მაკ-კარტნი იყო ჯგუფის 6 უკანასკნელი აშშ #1 სინგლის ავტორი. ესენია Hello, Goodbye (1967), Hey Jude (1968), ჯგუფის ყველაზე წარმატებული სინგლი, Get Back (1969), Let It Be და The Long and Winding Road (1970).[47]

1969 წლის მარტში მაკ-კარტნიმ იქორწინა ლინდა ისტმენთან, რომელიც მან 1967 წლის მაისში გაიცნო. წყვილის პირველ შვილს, მერის (დაბადებულს 1969 წლის აგვისტოში), სახელი პოლის დედის პატივსაცემად დაარქვეს. [48] 1969 წლის ოქტომბერში გავრცელდა ჭორი, თითქოს პოლი დაიღუპა ავტოავარიაში, მაგრამ ნოემბერში ჟურნალ Life-ის გარეკანზე ის თავის ოჯახთან ერთად გამოჩნდა, სათაურით „პოლი კვლავ ჩვენთან არის“. [49]

ალბომისთვის Abbey Road, რომელიც The Beatles-ის მიერ ჩაწერილ უკანასკნელ სტუდიურ ალბომად იქცა (მიუხედავად იმისა, რომ ქრონოლოგიურად Let It Be იყო უკანასკნელი გამოცემული სტუდიური ალბომი), ჯორჯ მარტინმა ჯგუფს შესთავაზა „ენერგიული მუსიკალური ხანგრძლივი პიესა“ შეექმნათ, სიმფონიური განხრით.[50] მაკ-კარტნისგან განსხვავებით, ლენონი წინააღმდეგი იყო. თუმცა ორივე დათმობაზე წავიდა. მაკ-კარტნის შემოთავაზებით გადაწყდა, რომ გარდა ხანგრძლივი პიესებისა, ალბომზე იქნებოდა ცალკეული სიმღერებიც. [50] თუმცა, მათ შორის არსებულმა უთანხმოებებმა პოლი აიძულა, 1970 წლის 10 აპრილს ჯგუფის დატოვების შესახებ განცხადება გამოექვეყნებინა.[51] ამ მიზნით მან 1970 წლის 31 დეკემბერს სასამართლოში თხოვნა შეიტანა. ამას მოჰყვა უფრო მეტი იურიდიული უთანხმოება. მაკ-კარტნი და მისი ქვისლები, ისტმენები, ლენონის, ჰარისონისა და სტარის ბიზნეს მენეჯერ ალენ კლაინს ედავებოდნენ ჰონორარსა და მუსიკალური პროექტების შემოქმედებით კონტროლს. 1975 წლის 9 იანვარს ჯგუფი ფორმალურად დაიშალა, თუმცა სასამართლო პროცესები კომპანია EMI-ს, კლაინისა და სხვათა წინააღმდეგ 1989 წლამდე გრძელდებოდა. [42] როდესაც ჯგუფი 1988 წელს შეყვანილი იქნა როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში, მაკ-კარტნი ცერემონიაზე არ გამოჩენილა, განაცხადა რა, რომ „საქმიან სფეროში უთანხმოებათა გამო იგი თავს იგრძნობდა ფარისევლად, რომელიც ყალბ გაერთიანებაზე ხელს დაუქნევდა და გაუღიმებდა თავის კოლეგებს“[52].

მაკ-კარტნი იყო The Beatles-ის უკანასკნელი ექვსი აშშ #1 სინგლის ავტორი. ესენია სიმღერები „Hello, Goodbye“ (1967), „Hey Jude“ (1968), „Get Back“ (1969), „Let It Be“ და „The Long and Winding Road“ (1970).[53]

1970–1981: Wings[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

"სოლო შემსრულებლის სახით კარიერის გაგრძელება ნამდვილად არ მსურდა ... აშკარა იყო, რომ ჯგუფი უნდა შემეკრიბა ... ლინდამ და მე ამის შესახებ ვისაუბრეთ, 'ჰო, მაგრამ მოდი, კიდევ ერთი სუპერჯგუფი კი არ შევკრიბოთ, არამედ თავიდან დავიწყოთ'"[54]
~ მაკ-კარტნი

ჯგუფის 1970 წელს დაშლის შემდეგ მაკ-კარტნიმ მუსიკალური კარიერა განაგრძო პირველი სოლო ალბომით, McCartney, რომელიც აშშ-ში #1 გახდა. გარდა ლინდას რამდენიმე ვოკალური ჩანაწერისა, იგი ერთი ადამიანის ალბომია - პოლი არის სიმღერების ავტორი, შემსრულებელი და ვოკალისტი.[55][nb 3] 1971 წელს მან ლინდასთან და დრამერ დენი საიველთან ერთად იმუშავა მეორე ალბომზე Ram. Ram, ბრიტანული #1 და აშშ-ს ხუთეულში მოხვედრილი, შეიცავდა ჰიტ-სინგლს "Uncle Albert/Admiral Halsey".[57] წლის ბოლოს ჯგუფის The Moody Blues ყოფილი გიტარისტი დენი ლეინი შეუერთდა მაკ-კარტნებსა და საიველს და შეიქმნა ჯგუფი Wings. მაკ-კარტნი ამბობდა: „Wings ყოველთვის რთული ჩანაფიქრი იყო...ყოველი ჯგუფი, რომელიც The Beatles-ის წარმატების გამეორებას შეეცდებოდა, სირთულეს შეხვდებოდა...მე ასე ვიგრძენი თავი. თუმცა, უნდა ამერჩია, გამეგრძელებინა თუ შემეწყვიტა, მუსიკაზე კი ზედმეტად შეყვარებული ვიყავი და ვერ შევჩერდებოდი.“ [58][nb 4] 1971 წლის სექტემბერში დაიბადა მაკ-კარტნების შვილი სტელა, რომელსაც სახელი დაარქვეს ლინდას ბებიების პატივსაცემად (ორივეს სტელა ერქვა).[60]

პოლ მაკ-კარტნი, იანვარი 26, 1980

გიტარისტ ჰენრი მაკ-კალოუს დამატების შემდეგ ჯგუფის პირველი კონცერტები 1972 წელს შედგა. ტურნე დაიწყო ნოტინგემის უნივერსიტეტის კონცერტით. ამას დაემატა კიდევ 10 თარიღი, ჯგუფის ტურნეს ფარგლებში, რომელიც წინასწარ არ იყო რეკლამირებული. ტურნემ ბრიტანეთი მოიცვა. ჯგუფი მოგზაურობდა ფურგონით და მოკრძალებულ პირობებში ცხოვრობდა. ანაზღაურება მან მიიღო მონეტებით, რომლებსაც აგროვებდა კონცერტზე მოსული სტუდენტებისგან - თუმცა, კონცერტებზე არ სრულდებოდა The Beatles-ის სიმღერები.[61] ტურნეს დაემატა შვიდკვირიანი, 25 კონცერტიანი სერია. ამ პერიოდში სრულდებოდა ჯგუფისა და მაკ-კარტნის სოლო მასალა, თუმცა პროგრამაში შეტანილი იყო ლიტლ რიჩარდის „Long Tall Sally“ - ერთადერთი სიმღერა ამ პროგრამაში, რომელიც რამენაირად უკავშირდებოდა The Beatles-ს. მაკ-კარტნის არ სურდა ამ ტურნეზე დიდ სცენებზე გამოსვლა. დარბაზების დიდი ნაწილი 3000 ადამიანზე ნაკლებს იტევდა. [62] მუსიკოსი ამ პირველ ტურნეებზე, რომლებიც The Beatles-იდან წასვლის შემდეგ ჩაატარა, ამბობდა: „მე ყველაზე მეტად არ მსურდა სცენაზე გასვლა, ხუთრიგიან ხალხთან პირისპირ შეხვედრა, რომელიც იტყოდა „ისეთი კარგი აღარ არის, როგორიც იყო“. ამიტომ გადავწყვიტეთ იმ საუნივერსიტეტო ტურნეს ჩატარება, რაც ნაკლებად მაღელვებდა...ტურნეს დასასრულს უკვე მზად ვიყავი სხვა რამისთვის, ამიტომ ევროპაში გავემგზავრეთ.“ [63]

1973 წლის მარტში Wings-მა მიაღწია პირველ დიდ წარმატებას სინგლით „My Love“, რომელიც შეტანილი იქნა მეორე ალბომში, Red Rose Speedway და აშშ-ში #1 იყო, ხოლო ბრიტანეთში ხუთეულში მოხვდა.[64][nb 5] მაკ-კარტნის თანამშრომლობა ლინდასთან და The Beatles-ის ყოფილ პროდიუსერ მარტინთან აღინიშნა სიმღერით „Live and Let Die“, რომელიც ჯეიმზ ბონდი სერიის ფილმის „იცოცხლე და სიკვდილი აცადე“ თემად იქცა. იგი ნომინირებული იქნა აკადემიის ჯილდოზე და მოხვდა აშშ-ს #2, ხოლო ბრიტანეთში - #9 პოზიციაზე. მარტინს მან მოუტანა გრემის ჯილდო ორკესტრული ნამუშევრის გამო.[65] მუსიკის პროფესორი და მწერალი ვინსენტ ბენიტესი სიმღერას აღწერდა, როგორც „სიმფონიურ როკს საუკეთესო ფორმაში“.[66][nb 6]

1973 წელს ჯგუფი მაკ-კალოუმ და სეიუელმა დატოვეს და მაკ-კარტნიმ, მისმა მეუღლემ და ლეინმა ჩაწერეს Band on the Run. ეს იყო პირველი ჯგუფის შვიდი პლატინის მქონე სტატუსის ალბომების სერიიდან. [68] ბრიტანეთსა და აშშ-ში იგი #1 იყო, ჯგუფის პირველი ალბომი, რომელიც ორივე ქვეყანაში პირველ პოზიციაზე მოხვდა და პირველი, რომელიც ბილბორდის ჩარტში სხვადასხვა დროს მოხვდა. ათწლეულის ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი ეს ალბომი ბრიტანეთის ჩარტში 124 კვირის განმავლობაში დარჩა. Rolling Stone-მა იგი 1974 წლის ალბომად დაასახელა, ხოლო 1975 წელს მან მიიღო გრემის ჯილდო საუკეთესო თანამედროვე/პოპ-ვოკალის და საუკეთესო ხმის ინჟინერის კატეგორიაში.[69][nb 7] 1974 წელს ჯგუფს აშშ-ში რიგით მეორე #1 სინგლი ჰქონდა - სასათაურო კომპოზიცია [71] ალბომში აგრეთვე შეტანილია საუკეთესო ათეულში მოხვედრილი „Jet“ და „Helen Wheels“. მთლიანობაში ჩანაწერმა Rolling Stone-ის ყველა დროის 500 საუკეთესო ალბომის სიაში 413-ე ადგილი მოიპოვა.[72][nb 8]

მაკ-კარტნი Wings-ის კონცერტის დროს, 1976

Band on the Run-ის წარმატებას მოჰყვა კვლავ ჩარტების სათავეში მოხვედრილი Venus and Mars (1975) და Wings at the Speed of Sound (1976).[74][nb 9] 1975 წელს დაიწყო ჯგუფის 14 თვიანი ტურნე Wings Over the World Tour, რომელშიც შედიოდა კონცერტები ბრიტანეთში, ავსტრალიაში, ევროპასა და აშშ-ში. ტურნეს ფარგლებში მაკ-კარტნი პირველად ასრულებდა The Beatles-ის სიმღერებს. 2 საათიანი პროგრამის მსვლელობისას ასეთი იყო ხუთი - „I've Just Seen a Face“, „Yesterday“, „Blackbird“, „Lady Madonna“ და „The Long and Winding Road“.[76] ტურნეს მეორე ევროპული ეტაპისა და ლონდონში რეპეტიციების შემდეგ ჯგუფმა დაიწყო ამბიციური აშშ ტურნე დიდ დარბაზებში, რომლის ჩანაწერები გამოვიდა სამმაგი გრამფირფიტის Wings over America სახით.[77]

1977 წლის სექტემბერში მაკ-კარტნების წყვილს ეყოლა მესამე შვილი, ჯეიმზი. ნოემბერში ჯგუფის სიმღერა „Mull of Kintyre“, დაწერილი ლეინის მონაწილეობით, იქცა ბრიტანეთის ჩარტების ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე გაყიდვად ჩანაწერად.[78] იგი რჩება მაკ-კარტნის სოლო კარიერაში ყველაზე წარმატებულ სინგლად, რომელმაც წინა რეკორდსმენის, „She Loves You-ს“ რეკორდი გააორმაგა და გაიყიდა 2.5 მილიონი ასლის ოდენობით. 1984 წლამდე, საქველმოქმედო სინგლის „Do They Know It's Christmas?“ გამოცემამდე იგი კვლავ რეკორდსმენად ითვლებოდა.[79][nb 10]

London Town-იდან (1978) გამოიცა სინგლი „With a Little Luck“, რომელიც აშშ-ში #1 პოზიციაზე მოხვდა. ეს იყო Band on the Run-ის დროიდან ჯგუფის ყველაზე გაყიდვადი ალბომი. იგი აშშ-სა და ბრიტანეთში საუკეთესო ხუთეულში მოხვდა. კრიტიკოსთა აზრები უარყოფითი იყო და მაკ-კარტნიც ალბომით უკმაყოფილი დარჩა.[81][nb 11] Back to the Egg (1979) წარმოადგენდა მაკ-კარტნის თანამშრომლობას სუპერჯგუფთან და „The Rockestra“ ეწოდა. Wings-ის სახელის ქვეშ გაერთიანდნენ პიტ ტაუნსენდი, დეივიდ გილმორი, გერი ბრუკერი, ჯონ პოლ ჯოუნსი და ჯონ ბონემი. მიუხედავად იმისა, რომ ალბომმა პლატინა დაიმსახურა, კრიტიკოსებმა იგი უარყოფითად შეაფასეს.[83] Wings-ის უკანასკნელი საკონცერტო ტურნე 1979 წელს გაიმართა. მის ფარგლებში პირველად შესრულდა ცოცხლად The Beatles-ის სიმღერები „Got to Get You into My Life“, „The Fool on the Hill“ და „Let it Be“.[84]

1980 წელს მაკ-კარტნიმ გამოსცა მეორე სოლო ალბომი, McCartney II, რომლის პროდიუსერი თავად იყო. იგი ბრიტანეთის ჩარტის #1 პოზიციაზე მოხვდა, ხოლო აშშ-ში - #3-ზე. ისევე, როგორც პირველი ალბომის შემთხვევაში, ეს ალბომიც მხოლოდ მაკ-კარტნის მიერ დაიწერა და შესრულდა.[85] ალბომში შეტანილია „Coming Up“, რომლის საკონცერტო ვერსია, ჩაწერილი გლაზგოში (შოტლანდია) 1979 წელს Wings-ის მიერ, წარმოადგენს ჯგუფის უკანასკნელ #1 ჰიტს.[86] 1981 წლისთვის მაკ-კარტნი თვლიდა, რომ Wings-თან შემოქმედებითად ყველაფერს მიაღწია და ცვლილება იყო საჭირო. ჯგუფი 1981 წლის აპრილში დაიშალა, ჰონორარებისა და ხელფასების შესახებ უთანხმოების შემდგომ. [87][nb 12][nb 13]

1982–1990[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1982 წელს მაკ-კარტნის მიერ სტივი უანდერის მონაწილეობით და ჯორჯ მარტინის პროდიუსერობით ჩაიწერა #1 ჰიტი "Ebony and Ivory", რომელიც შეტანილი იქნა პოლის ალბომში Tug of War. მაიკლ ჯექსონთან ერთად მან ჩაწერა "The Girl Is Mine", რომელიც მოხვდა ალბომში Thriller.[91][nb 14] შემდეგ წელს მან ჯექსონმა იმუშავეს სიმღერაზე "Say Say Say", რომელიც 2012 წლისთვის რჩებოდა პოლის უკანასკნელ აშშ #1 ჰიტად. ბრიტანეთის ალბომების ჩარტში პირველი #1 პოზიცია პოლმა მოიპოვა ალბომით Pipes of Peace და ამავე სახელწოდების სიმღერით.[93][nb 15] 1984 წელს მაკ-კარტნი მონაწილეობდა მიუზიკლში „მომიკითხეთ ბროუდ სტრიტი“, რომლის სცენარისტი თავად იყო. ფილმში მონაწილეობს რინგო სტარიც. Variety-მ მას უწოდა „უხასიათო, უენერგიო და უაზრო“. [95] როჯერ ებერტის მიერ ფილმი ერთი ვარსკვლავით შეფასდა. იგი წერდა: „მშვიდად შეგიძლიათ გააცდინოთ ეს ფილმი და მოისმინოთ მისი საუნდტრეკი“.[96] ალბომს უფრო მეტი წარმატება ხვდა წილად. იგი ბრიტანეთის ჩარტში #1 ადგილზე მოხვდა, ხოლო აშშ-ის საუკეთესო ათეულში მოხვდა სინგლი "No More Lonely Nights", წამყვან გიტარაზე დეივიდ გილმორის მონაწილეობით.[97] 1985 წელს Warner Brothers-ის ინიციატივით მაკ-კარტნიმ დაწერა სიმღერა კომედიური ფილმისთვის „ჩვენისთანა ჯაშუშები“ - „Spies Like Us“, ფილ რემოუნის პროდიუსერობით.[98][nb 16] მაკ-კარტნიმ მონაწილეობა მიიღო Live Aid-ში, სადაც შეასრულა "Let it Be". თუმცა, ტექნიკური პრობლემების გამო მისი ვოკალი და ფორტეპიანო პირველ ორ სტროფში არ ისმოდა. პრობლემების აღმოფხვრის შემდეგ სცენაზე მას შეუერთდნენ დეივიდ ბოუი, ელისონ მოიე, პიტ ტაუნსენდი და ბობ გელდოფი. [100]

ერიკ სტიუარტის მონაწილეობით მაკ-კარტნიმ 1986 წელს ჩაწერა ალბომი Press to Play.[101][nb 17] 1988 წელს მან მხოლოდ საბჭოთა კავშირის ტერიტორიაზე გამოსცა Снова в СССР, სხვადასხვა სიმღერის ქავერ-ვერსიით, რომლებიც ორ დღეში ჩაწერა.[103] 1989 წელს მან ჯერი მერსდენისა და ჰოლი ჯონსონის თანამონაწილეობით ჩაწერა „Ferry Cross the Mersey“-ს ვერსია. სინგლის შემოსავალი გადაირიცხა 1989 წელს ჰილზბოროს სტადიონზე მომხდარი უბედურების შედეგად დაზარალებულთა ფონდში. [104][nb 18] იმავე წელს გამოვიდა ალბომი Flowers in the Dirt, ჩაწერილი ელვის კოსტელოს თანამონაწილეობით, დეივიდ გილმორისა და ნიკი ჰოპკინზის, როგორც მოწვეული მუსიკოსების, დამატებით.[106][nb 19] ამას მოჰყვა მაკ-კარტნის მიერ მცირე ჯგუფის ჩამოყალიბება, რომელშიც შედიოდნენ თავად და ლინდა, აგრეთვე ჰემიშ სტიუარტი და რობი მაკინტოში (გიტარები), პოლ „უიქს“ უიკენსი (კლავიშებიანები) და კრის უიტენი (დასარტყმელი საკრავები).[108] 1989 წლის სექტემბერში დაიწყო პოლ მაკ-კარტნის მსოფლიო ტურნე, პირველი უკანასკნელი ათწლეულის განმავლობაში. შემდეგ წელს გამოვიდა სამმაგი საკონცერტო ალბომი Tripping the Live Fantastic, ტურნეს ჩანაწერებით.[109][nb 20][nb 21] 1990 წელს აშშ გამოცემამ Amusement Business მაკ-კარტნის გადასცა ჯილდო წლის ყველაზე შემოსავლიანი კონცერტისთვის - მუსიკოსს კალიფორნიის უნივერსიტეტში გამართულმა ორმა კონცერტმა საერთო ჯამში 3.5 მილიონის ოდენობის შემოსავალი მოუტანა.[112] 1990 წლის 21 აპრილს მაკ-კარტნი გამოვიდა იმ დროისთვის მუსიკის ისტორიაში ყველაზე მეტი, 184.000 მაყურებლის წინაშე, მარაკანას სტადიონზე, რიო-დე-ჟანეიროში (ბრაზილია). [113]

1991–2000[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1991 წელს მაკ-კარტნიმ ლივერპულის სამეფო ფილამონიული საზოგადოების მიმართვით, კომპოზიტორ კარლ დეივისთან ერთად, იმუშავა მუსიკალურ პიესაზე, რომელიც გამოვიდა Liverpool Oratorio-ს სახელწოდებით. ჩაწერაში მონაწილეობდნენ კირი ტე კანავა, სელი ბერჯესი, ჯერი ჰედლი და უილარდ უაიტი, ლივერპულის სამეფო ფილარმონიულ ორკესტრთან და ლივერპულის კათედრალურ გუნდთან ერთად.[114] მიმოხილვები უარყოფითი იყო. The Guardian გამორჩეულად კრიტიკულად საუბრობდა: „მუსიკას ეშინია სწრაფი ტემპების“. მიმომხილველი აღნიშნავდა, რომ „პიესაში საერთოდ არ არის იდეები, რომლებიც მას ერთიან ნაწარმოებად აქცევს.“[115] გამოცემაში გამოქვეყნდა მაკ-კარტნის პასუხიც, რომელშიც იგი ხაზს უსვამს ნაწარმოების რამდენიმე სწრაფტემპიან მონაკვეთს და ამატებს, რომ „საბედნიეროდ, ისტორია გვიჩვენებს, რომ უამრავი მუსიკალური ნაშრომი კრიტიკოსებს არ მოსწონებიათ, ამიტომ მსმენელს სიამოვნებით ვაძლევ საშუალებას, თავად განსაჯოს ამ ნამუშევრის დამსახურებები.“[115] The New York Times მეტად გულუხვი იყო: „არის ამ დრამატულ ნაირფეროვნებაში მშვენიერება და სიამოვნება...მუსიკის გულუბრყვილო გულახდილობას მისივე ამბიციები ვერ ჩრდილავს.“[116] ლონდონში პრემიერის შემდეგ Liverpool Oratorio შესრულებული იქნა მსოფლიოს სხვა ქვეყნებშიც და ბრიტანეთის მუსიკალურ ჩარტში #1 პოზიცია დაიკავა.[117]

1991 წელს მაკ-კარტნი გამოვიდა MTV Unplugged-ის სერიის გადაცემაში და შეასრულა რამდენიმე აკუსტიკური სიმღერა, მოგვიანებით კი გამოსცა საკონცერტო ალბომი Unplugged (The Official Bootleg).[118][nb 22] 1990-იან წლებში მაკ-კარტნიმ ორჯერ იმუშავა Youth-თან (Killing Joke), ელექტრონული დუეტ The Fireman-ის ფარგლებში. 1993 წელს მათ გამოსცეს ალბომი Strawberries Oceans Ships Forest.[120] იმავე წელს მაკ-კარტნიმ გამოუშვა ახალი როკ ალბომი Off the Ground.[121][nb 23] შემდგომი ტურნე, New World Tour ნაწილობრივ აისახა საკონცერტო ალბომში Paul Is Live, რომელიც წლის ბოლოს გამოვიდა.[123][nb 24][nb 25]

1994 წლიდან მაკ-კარტნიმ დროებით შეისვენა სოლო კარიერისგან და მუშაობდა Apple-ის სერიაზე Beatles Anthology. ეს იყო პროექტი ჰარისონთან, სტართან და ჯორჯ მარტინთან ერთად. 1995 წელს მან ამერიკული რადიოარხისთვის Westwood One (რომელსაც ფართომასშტაბიან რადიოს უწოდებდა) ჩაწერა გადაცემის სერია Oobu Joobu.[127] 1995 წელს პრინცმა ჩარლზმა მას მიანიჭა მუსიკის სამეფო კოლეჯის საპატიო დოქტორის წოდება - „გამაოგნებელია მისი მინიჭება პიროვნებისთვის, რომელმაც ნოტების კითხვა არ იცის“, განაცხადა მაკ-კარტნიმ.[128]

1997 წელს პოლმა გამოსცა ახალი სტუდიური ალბომი, Flaming Pie. მის ჩაწერაში მონაწილეობდა სტარიც, რომელმაც დაუკრა დასარტყმელი საკრავებზე და შეასრულა ბეკ-ვოკალები სიმღერაში "Beautiful Night".[129][nb 26] წლის ბოლოს მან გამოსცა კლასიკური მუსიკის ალბომი Standing Stone, რომელიც ბრიტანეთის და აშშ-ის კლასიკური ჩარტების სათავეში მოხვდა.[131] 1998 წელს გამოვიდა Rushes, The Fireman-ის მეორე სტუდიური ალბომი.[132] 1999 წელს მაკ-კარტნიმ გამოსცა ალბომი Run Devil Run.[133][nb 27] იგი ჩაიწერა ერთ კვირაში, იენ პეისისა და დეივიდ გილმორის მონაწილეობით და ძირითადად წარმოადგენს ქავერ-ვერსიების კომპილაციას, მაკ-კარტნის სამი ორიგინალური სიმღერით. ამ ალბომის ჩაწერას იგი მრავალი წლის განმავლობაში გეგმავდა, ძირითადად, ლინდას შთაგონებით, რომელიც 1998 წლის აპრილში კიბოთი გარდაიცვალა.[134]

1999 წელს პოლმა განაგრძო ექსპერიმენტები ორკესტრულ მუსიკასთან ალბომის Working Classical სახით.[135] 2000 წელს გამოვიდა ელექტრონული ალბომი Liverpool Sound Collage, რომელიც მან Super Furry Animals-თან და Youth-თან ერთად ჩაწერა, სხვადასხვა ხმოვანი კოლაჟებისა და კონკრეტული მუსიკის ტექნოლოგიისა გამოყენებით, რომელიც მას 1960-იანებიდან აინტერესებდა.[136] 2000 წელს გამოვიდა ლინდასადმი მიძღვნილი ალბომი A Garland for Linda, რომელშიც კლასიკური და გუნდური კომპოზიციები შევიდა. მაკ-კარტნიმ ამ ალბომისთვის ჩაწერა სიმღერა "Nova".[137]

2000–2010[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოლ მაკ-კარტნი, დუბლინი, 2010

11 სექტემბრის ტრაგედიის ჯონ ფიცჯერალდ კენედის სახელობის საერთაშორისო აეროპორტიდან ხილვის შემდეგ მაკ-კარტნი იყო ერთ-ერთი იმ მუსიკოსებიდან, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს სპეციალურ საქველმოქმედო კონცერტში. ნოემბერში გამოვიდა მისი ახალი სტუდიური ალბომი Driving Rain, სიმღერით "Freedom", რომელიც ამ ტრაგედიას მიეძღვნა.[138][nb 28] შემდეგ წელს მან ჩამოაყალიბა საკონცერტო ჯგუფი, რომელშიც შევიდნენ გიტარისტები რასტი ანდერსონი და ბრაიან რეი, აგრეთვე კლავიშისტი პოლ „უიქს“ უიკენსი და დრამერი ეიბ ლებორიელ უმცროსი.[140] მათი ტურნე Driving World Tour 2002 წლის აპრილში დაიწყო და მოიცვა აშშ, მექსიკა, იაპონია და სხვა ქვეყნები. ტურნეს შემაჯამებელი ორმაგი საკონცერტო ალბომი Back in the U.S. მსოფლიო მასშტაბით აგრეთვე გამოიცა Back in the World-ის სახით.[141][nb 29][nb 30] ცნობილი იყო, რომ ტურნემ მუსიკოსს მოუტანა 126.2 მილიონი აშშ დოლარის შემოსავალი, ანუ დღეში დაახლოებით 2 მილიონი. Billboard-მა კონცერტების ამ სერიას წლის ტურნე უწოდა.[143]

2002 წლის ივლისში მაკ-კარტნიმ ჰიზერ მილზთან იქორწინა. ნოემბერში, ჯორჯ ჰარისონის გარდაცვალების წლისთავზე იგი გამოვიდა ღონისძიებაზე Concert for George.[144] სუპერ-ბოულის 2002 წლის სერიის წინ მან შეასრულა "Freedom" და გამოვიდა თამაშების ამ სერიის 2005 წლის ეტაპის წინ.[145] 2002 წელს ინგლისის ჰერალდიკის კოლეჯმა მას პირადი ჰერალდიკა გადასცა, რომელზეც გამოსახული იქნა ლივერპულის ჩიტი, ლივერპულის სიმბოლო, რომელსაც ნისკარტით უკავია გიტარა. ჰერალდიკაზე აგრეთვე წარმოდგენილია ოთხი სიმბოლო ხოჭოების გამოსახულებით. ჰერალდიკის მთავარი ფრაზაა Ecce Cor Meum (ლათ. შეხედე, ჩემო გულო).[146] 2003 წელს პოლს და ჰიზერს შეეძინათ შვილი, ბეატრის მილი.[147]

2005 წლის ივლისში მაკ-კარტნი გამოვიდა ლონდონის ჰაიდ-პარკში, Live 8-ზე და მარათონი გახსნა სიმღერით "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band" (რომელიც U2-სთან ერთად შეასრულა), ხოლო დახურა სიმღერებით "Drive My Car" (ჯორჯ მაიკლის მონაწილეობით), "Helter Skelter" და "The Long and Winding Road".[148][nb 31] სექტემბერში გამოვიდა მისი ახალი როკ ალბომი Chaos and Creation in the Backyard, რომლისთვისაც პოლმა თითქმის ყველა ინსტრუმენტზე დაუკრა. [150][nb 32][nb 33] 2006 წელს გამოვიდა პოლის კლასიკური ალბომი Ecce Cor Meum.[153][nb 34] როკ ალბომი Memory Almost Full 2007 წელს გამოიცა.[154][nb 35] 2008 წელს The Fireman-მა დღეისთვის უკანასკნელი ალბომი Electric Arguments გამოუშვა.[156][nb 36] 2008 წელს იგი გამოვიდა ლივერპულში, ამ ქალაქის ევროპის კულტურის დედაქალაქის წლის აღსანიშნავად. 2009 წელს, ოთხწლიანი პაუზის შემდეგ მაკ-კარტნი დაუბრუნდა ტურნეებს და 80-ზე მეტი კონცერტით გამოვიდა.[158] The Beatles-ის ედ სალივანის შოუში გამოჩენიდან 45-ზე მეტი წლის შემდეგ იგი დაუბრუნდა ნიუ-იორკს და დაუკრა Late Show with David Letterman-ში.[159] 2009 წლის 9 სექტემბერს EMI-მ გამოსცა The Beatles-ის ძირითადი სტუდიური კატალოგი, რომელიც შემუშავდა ოთხწლიანი რემასტერინგის შედეგად. აგრეთვე გამოვიდა მუსიკალური ვიდეო თამაში The Beatles: Rock Band.[160]

მაკ-კარტნის ხანგრძლივი წარმატების გამო ხშირად იწვევენ ამა თუ იმ დარბაზის გახსნის დღეს. 2009 წელს მან შის სტადიონის ადგილზე აშენებულ Citi Field-ზე ჩაატარა სამი კონცერტი, რომლის დასასწრები ბილეთები ბოლომდე იქნა გაყიდული. ჩანაწერები ამ გამოსვლებიდან მოხვდა ალბომში Good Evening New York City, რომელიც წლის ბოლოს გამოვიდა.[161] 2010 წელს მაკ-კარტნიმ პიტსბურგში Consol Energy Center გახსნა.[162][nb 37]

2011–დღემდე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოლ მაკ-კარტნი - On The Run - ურუგვაი, 2012

2011 წლის ივლისში მაკ-კარტნიმ ახალ Yankee Stadium-ზე ორი კონცერტი გამართა. New York Times-ში დაიწერა პირველი კონცერტის მიმოხილვა, რომელშიც ნახსენები იქნა „მაკ-კარტნი არ ემშვიდობება მსმენელს, არამედ გამოდის სტადიონებზე და მარათონულ კონცერტებს ატარებს.“[164] 2011 წლის სექტემბერში, ნიუ-იორკის საბალეტო დასის შეკვეთით, მაკ-კარტნიმ გამოუშვა პირველი საცეკვაო პარტიტურა, დაწერილი პიტერ მარტინსთან ერთად - Ocean's Kingdom.[165] იმავე წელს, უკვე დაშორებულმა ჰიზერ მილზთან, მან იქორწინა ნენსი შეველთან.[166] ახალი სტუდიური ალბომი, ჯაზური სტანდარტების ქავერ-ვერსიებით, Kisses on the Bottom, მან 2012 წლის თებერვალში გამოსცა. იმავე თვეში, გრემის დაჯილდოებაზე გამოსვლამდე ორი დღით ადრე, ჩანაწერების ხელოვნებათა და მეცნიერებათა ეროვნულმა აკადემიამ იგი MusiCares-ის წლის პიროვნებად დაასახელა.[167]

2013 წლისთვის მაკ-კარტნი რჩებოდა მსოფლიოს ერთ-ერთ რეკორდსმენ მუსიკოსად. მეხიკოში 100.000-ზე მეტი მსმენელის წინ გამართულმა ორმა კონცერტმა მას 6 მილიონი აშშ დოლარი მოუტანა.[168][nb 38] 2012 წლის ივნისში მაკ-კარტნიმ დახურა დედოფალ ელისაბედის ალმასის იუბილესადმი მიძღვნილი კონცერტი, რომელიც ბაკინგემის სასახლის წინ გაიმართა. მან შეასრულა "Let It Be" და "Live and Let Die".[170] იგი აგრეთვე გამოვიდა 2012 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების გახსნის ცერემონიის დასასრულს, იმავე წლის 27 ივლისს და შეასრულა "The End" და "Hey Jude", ამღერა რა ყველა დამსწრე.[171] ამ გამოსვლისთვის ოლიმპიური თამაშების ორგანიზატორებისგან მან მიიღო 1 მილიონი გირვანქა სტერლინგის ოდენობის ჰონორარი.[172] 12 დეკემბერს იგი ჯგუფ ნირვანას ყოველი წევრების, კრისტ ნოვოსელიჩის, დეივ გროლისა და პეტ სმირის გარემოცვაში კონცერტზე 12-12-12: The Concert for Sandy Relief გამოვიდა, რომელსაც თვალს დაახლოებით 2 მილიარდი მაყურებელი ადევნებდა.[173] 2013 წლის 28 აგვისტოს მან სინგლის სახით გამოსცა სასათაურო სიმღერა მომავალი სტუდიური ალბომიდან New[174].

პოლ მაკ-კარტნი, 2011

The Beatles-ის სპეციალური წვლილისთვის და ედ სალივანის შოუში ჯგუფის მონაწილეობის საიუბილეო თარიღის აღსანიშნავად 2014 წლის 27 იანვარს ედ სალივანის თეატრში ჩაიწერა და 9 თებერვალს CBS-ზე გადაიცა სპეციალური შოუ The Night That Changed America: A Grammy Salute to The Beatles, რომელზეც The Beatles-ის 22 კლასიკური სიმღერა სხვადასხვა შემსრულებელმა წარადგინა, მათ შორის - მაკ-კარტნიმ და სტარმა.[175]

2014 წლის 19 მაისს ცნობილი გახდა, რომ მაკ-კარტნის უცნობი ვირუსი დაუდგინეს და იგი იძულებული იყო, გადაედო იაპონური ტურნე, რომელიც ერთი კვირის შემდეგ იწყებოდა. ტურნეს ფარგლებში მას უნდა გაემართა კონცერტი ბუდოკანის დარბაზშიც, რომელშიც The Beatles გამოსულა. მაკ-კარტნიმ ექიმის რჩევით თარიღები გადადო ოქრომბრისთვის.[176] თუმცა, ტურნე 5 ივლისს, ნიუ-იორკში განაახლა, 3 საათიანი კონცერტით.[177] 14 აგვისტოს იგი გამოვიდა სან-ფრანცისკოს კენდლსტიკ პარკში - ეს იყო ამ ტერიტორიაზე გამართული უკანასკნელი კონცერტი, ვინაიდან მოგვიანებით იგი შემდგომი სამშენებლო მიზნებით დანგრეული იქნა. 1966 წელს The Beatles-მა აქ უკანასკნელი კონცერტი გამართა.[178]

2014 წელს მაკ-კარტნიმ ჩაწერა სიმღერა „Hope for the Future“, რომელიც ვიდეო თამაშში Destiny[179][180] იქნა შეტანილი. ნოემბერში გამოვიდა ალბომი The Art of McCartney, რომელშიც სხვადასხვა შემსრულებელი ასრულებს პოლის საავტორო 42 სიმღერას - როგორც სოლო, ასევე The Beatles-ის პერიოდიდან.[181]

2014 წლის 31 დეკემბერს მაკ-კარტნიმ და კანიე უესტმა გამოუშვეს ერთობლივი სინგლი „Only One“.[182][183][184][185] ცნობილი გახდა, რომ უესტთან ერთად პოლმა კიდევ ცხრა სიმღერა ჩაწერა.[186]

2018 წლის 20 ივნისს მაკარტნიმ გამოუშვა ორი სიმღერა, „I Don't Know“ და „Come On to Me“, ალბომიდან Egypt Station, რომელიც გამოვიდა 7 სექტემბერს Capitol Records-ის საშუალებით.[187] Egypt Station 36 წლის განმავლობაში მაკ-კარტნის პირველი ალბომი იყო, რომელიც Billboard 200-ის ცხრილში მოექცა და ნომერ პირველამდე მიაღწია.[188]

მუსიკოსობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნის, ძირითადად თვითნასწავლი მუსიკოსის, მიდგომა ავტორმა იენ მაკდონალდმა აღწერა, როგორც „ბუნებრივად მიბმული მუსიკის ფორმალურ ასპექტებზე, ყოველგვარი განათლების გარეშე... იგი მხოლოდ ინსტინქტით ქმნიდა ტექნიკურად „დასრულებულ ნამუშევრებს“, ჰარმონიის შესახებ გადაწყვეტილებებს იღებდა ძირითადი ტონალობისა და ფაქიზი სმენის მეშვეობით... იგი არის ბუნებრივი მელოდისტი, შემქმნელი სიმღერებისა, რომლებსაც შუეძლიათ არსებობა ჰარმონიისგან ცალკე“.[189] მაკ-კარტნი ამბობდა: „მე ჩემს უფრო მუსიკაზე ფიქრისას მახსენდება გამოქვაბულის პრიმიტიული მუსიკოსები, რომლებიც ყოველგვარი განათლების გარეშე ჩამოყალიბდნენ.“[190]

ბას-გიტარა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნის მიერ ბას-გიტარის ფლობა აღიარებულია სხვა ბასისტების მიერ, რომელთა შორის არიან სტინგი, Dr. Dre-ს ბასისტი მაიკ ელიზონდო და კოლინ მულდინგი (XTC).[191] მაკ-კარტნი უფრო მეტად ცნობილია, როგორც მედიატორის მომხმარებელი, მაგრამ მის გარეშეც უკრავს. [192] პოლი არ იყენებს სლეპინგის ან მიუტინგის ტექნიკას. [193] Motown-ის შემსრულებლებმა, როგორიც არის ჯეიმზ ჯეიმერსონი, მაკ-კარტნიზე დიდი გავლენა მოახდინეს - უკანასკნელს პოლმა მელოდიური სტილის გამო თავისი გმირი უწოდა. მასზე აგრეთვე გავლენა მოახდინა ბრაიან უილსონის ტექნიკამ: „იგი უჩვეულო მიმართულებით მიდიოდა“.[194] მისი კიდევ ერთი საყვარელი ბასისტია სტენლი კლარკი.[195]

„პოლი ერთ-ერთი ნოვატორი ბას-გიტარისტია... იმის ნახევარი, რასაც ამჟამად უკრავს, პირდაპირ აღებულია The Beatles-ის პერიოდიდან... ყველაფერში ეგოისტია, მაგრამ ბას-გიტარასთან მიმართებაში ოდნავ მორიდებულია.“[196]
— —ლენონი, ჟურნალი Playboy, იანვარი 1981

The Beatles-ში ადრეული წლების პერიოდში მაკ-კარტნი იყენებდა ბას-გიტარას Höfner 500/1, თუმცა 1965 წელს ჩაწერისას მოულოდნელად შემოიღო Rickenbacker 4001S. როგორც წესი, იგი იყენებდა Vox-ის გამაძლიერებლებს, მაგრამ 1967 წლისთვის გამაძლიერებლის სახით დაიწყო Fender Bassman-ის გამოყენებაც.[197] 1980-იანების ბოლოს და 1990-იანების დასაწყისში Wal 5-String-ს იყენებდა, როგორც თავად ამბობდა - ბას-პარტიების უფრო ჩახლეჩილი ჟღერადობისთვის, განსხვავებით Höfner-ისფან, რომელზეც უფრო მგრძნობიარედ უკრავდა, რასაც იგი თავისი შესრულების სტილის საფუძვლად თვლის. [193] ამ მიზეზით იგი 1990 წელს Höfner-ს დაუბრუნდა.[193] ამჟამად იგი კონცერტებზე Mesa Boogie-ის ბასის გამაძლიერებლებს იყენებს.[198]

მაკდონალდის აზრით „She's a Woman“ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც მაკ-კარტნის ბასზე დაკვრის სტილი დრამატულად შეიცვალა, ხოლო The Beatles-ის ბიოგრაფი კრის ინგემი აღნიშნავს, რომ Rubber Soul-ზე მაკ-კარტნის სტილმა აღსანიშნავი პროგრესი განიცადა, განსაკუთრებით სიმღერაში „The Word“.[199] ავტორები ბეიკონი და მორგანი ერთმანეთს ეთანხმებიან და მაკ-კარტნის რიტმს ამ სიმღერაში უწოდებენ „ბასზე დაკვრის უმაღლეს წერტილს და... მის ინსტრუმენტზე დაკვრის სერიოზული ტექნიკური შესაძლებლობების პირველ მტკიცებულად.“[200] მაკდონალდის აზრით, ამერიკული სოულ-სიმღერებიდან, ჯეიმზ ბრაუნის „Papa's Got a Brand New Bag-იდან“ და პიკეტის „In the Midnight Hour-იდან“ მაკ-კარტნიმ აიღო ელემენტები და შთაგონებული იქნა „დღემდე ყველაზე სპონტანური ბას-პარტიის შექმნისას“.[201]

ბეიკონი და მორგანი „Rain-ის“ ბას-პარტიას აღწერენ, როგორც „დაკვრის განსაცვიფრებელ მაგალითს... როგორც რიტმის და წამყვანი ბასის... გრიფზე ადგილის შერჩევის მხრივ... იგი სწორად აღიქვამს, რაც ცხადად ჰკარნახობს მელოდიას, რიღაც ჟღერადობა რიტმისთვის მეტად ჩახლეჩილი ხდება.“[202] მაკდონალდი თვლის, რომ ეს სიმღერა არის The Beatles-ის საუკეთესო B-მხარე, აღნიშნავს რა მის „ხმაურით გაჟღენთილ ტექსტურას, რომელიც მაკ-კარტნის ბასის ირგვლივ ტრიალებს“, რაც, ავტორის აზრით, იმდენად ორიგინალურია, რომ ქმნის სიმღერის წალეკვის საშიშროებას.“ მაკდონალდი აგრეთვე აღნიშნავს „ბასის პარტიის ეგზოტიკური მელიზმში“ ინდური კლასიკური მუსიკის გავლენას. .[203] მაკ-კარტნის აზრით, ალბომი Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band შეიცავს მის საუკეთესო და ყველაზე ნოვატორულ ბას-პარტიებს, განსაკუთრებით სიმღერა „Lucy in the Sky with Diamonds“.[204]

აკუსტიკური გიტარა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

„სხვა ინსტრუმენტები რომ არ მქონოდა, აკუსტიკური გიტარა მექნებოდა.“[205]
— — მაკ-კარტნი, Guitar Player, ივლისი 1990

მაკ-კარტნი აკუსტიკურ გიტარაზე დაკვრისას ძირითადად მედიატორს იყენებს, თუმცა თითების ტექნიკასაც მიმართავს.[205] აკუსტიკურ გიტარაზე დაკვრის მაგალითებია The Beatles-ის „Yesterday“, „I'm Looking Through You“, „Michelle“, „Blackbird“, „I Will“, „Mother Nature's Son“ და „Rocky Raccoon“.[206] „Blackbird“ არის მისი პირადი ფავორიტი. ამ სიმღერაში აკუსტიკურ გიტარაზე დაკვრის ტექნიკა მან ასე აღწერა: „ეშმაკობის საკუთარი მეთოდი მაქვს... სინამდვილეში ერთდროულად ორ სიმს ჩამოვკრავ... ვცდილობდი ხალხური მუსიკის შემსრულებლების იმიტირებას.“[205] მსგავსი ტექნიკა მან გამოიყენა სიმღერაში „Jenny Wren“.[207] აკუსტიკური ჩანაწერების უმეტესობაში იგი უკრავს Epiphone Texan-ზე, თუმცა Martin D-28-იც გამოუყენებია.[208]

ელექტრონული გიტარა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

„ლინდას ძალიან მოსწონდა, თუ როგორ ვუკრავდი გიტარაზე, მაგრამ მე - არა. ვფიქრობ, არსებობენ ნამდვილი გიტარისტებიც და ჩემნაირებიც, რომლებსაც უყვართ დაკვრა.“[209]
— — მაკ-კარტნი, Guitar Player, ივლისი 1990

The Beatles-ის რამდენიმე სიმღერაში მაკ-კარტნი ელექტრონულ გიტარაზე უკრავს. მათ შორის აღსანიშნავია, როგორც მაკდონალდი ამბობს, „Drive My Car-ში“ Epiphone Casino-ზე შესრულებული „მძვინვარე ბასრი სლაიდ გიტარის სოლო“. მაკ-კარტნი ამ ინსტრუმენტზე ამბობდა: „ერთი ელექტრონული გიტარის არჩევის საშუალება რომ მქონოდა, ეს იქნებოდა.“[210] „Taxman-ში“ მის სოლოს მაკდონალდი აღწერს, როგორც „განსაცვიფრებელს“, ხოლო „Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band-ში“ და „Helter Skelter-ში“ - როგორც „მყვირალას“. მაკდონალდმა აგრეთვე აღიარა მაკ-კარტნის „ბრწყინვალე ფსევდო-ინდური“ გიტარის სოლო „Good Morning Good Morning-ში“.[211] წამყვან სოლო პოლი აგრეთვე ასრულებს „Another Girl-ში“.[212] „Taxman-ში“ დაკრული სოლოს შესახებ მაკ-კარტნის კომენტარი ასეთი იყო: „ძალიან შთაგონებული ვიყავი ჯიმი ჰენდრიქსით. ეს იყო ჩემთვის გიტარის უკავშირის ეფექტის პირველი მცდელობა.“[205] 1990 წელს პოლმა საყვარელ გიტარისტებს შორის დაასახელა ედი ვან ჰალენი, ერიკ კლეპტონი და დეივიდ გილმორი, მაგრამ დაამატა - „ჰენდრიქსი მაინც ყველაზე მეტად მიყვარს.“[205] ელექტრონული გიტარებიდან იგი ძირითადად Gibson Les Paul-ს იყენებს, განსაკუთრებით ცოცხალი გამოსვლებისას.[198]

ვოკალი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნის ვოკალური სტილი მუსიკის რამდენიმე ჟანრს მოიცავს. „Call Me Back Again-ში“ ბენიტესის აზრით, იგი ანათებს, „როგორც ბლუზური სოლო ვოკალისტი“. მაკდონალდი წერს, რომ „I'm Down“ არის „როკ-ენ-როლის კლასიკა, რომელიც ასახავს მაკ-კარტნის ვოკალურ და სტილისტურ მრავალმხრივობას“.[213] იგი აგრეთვე აღნიშნავს „Helter Skelter-ს“, როგორც მძიმე მეტალის ადრეულ მაგალითს, ხოლო „Hey Jude-ს“, როგორც პოპ-როკის ჰიბრიდს, ხაზს უსვამს რა „მაკ-კარტნის მიერ გოსპელური სტილის მელიზმების გამოყენებას და მის ფსევდო-სოულურ კივილს სიმღერის დაბოლოებაში“.[214] ბენიტესის აზრით, „Hope of Deliverance“ და „Put It There“ არის მაკ-კარტნის მიერ ხალხური მუსიკის გამოყენების მაგალითები. მუსიკათმცოდნე უოლტერ ევერეტი „When I'm Sixty-Four-სა“ და „Honey Pie-ს“ ვოდევილის მცდელობებად თვლიდა.[215] The Beatles-ის „სვინგურ ბიტს 24 ტაქტიან „She's a Woman-ში““ მაკდონალდი უწოდებს „ყველაზე უკიდურეს ჟღერადობად, რომელსაც იმ დროისთვის მიაღწიეს“, ხოლო მაკ-კარტნის ხმას - „მისი რეგისტრის უმაღლეს ზღვარამდე მისულს, რომელიც ნებისმიერ წამს გაწყდება.“[216] „I've Got a Feeling-ზე“ ავტორი ამბობს, რომ იგი არის „ბინძური, საშუალო ტემპის როკი“, „ღონიერი და ნაღვლიანი“ ვოკალური შესრულებით, ხოლო „Back in the U.S.S.R.-ს“ აღწერს, როგორც „The Beatles-ის ერთ-ერთ უკანასკნელ რიტმულ როკ-სიმღერად“, რომელშიც ჟღერს მაკ-კარტნის ყვირილი, საუკეთესო „Drive My Car-ის“ შემდეგ, რომელიც სამი წლით ადრე ჩაიწერა.[217]

კლავიშებიანი საკრავები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

The Beatles-ის რამდენიმე სიმღერაში მაკ-კარტნი ფორტეპიანოზე უკრავს. მათ შორის არის „Every Little Thing“, „She's a Woman“, „For No One“, „A Day in the Life“, „Hello, Goodbye“, „Hey Jude“, „Lady Madonna“, „Let It Be“ და „The Long and Winding Road“.[218] მაკდონალდის აზრით, ფორტეპიანოს პარტია „Lady Madonna-ში“ მსმენელს ფეტს დომინოს მოაგონებს, ხოლო „Let It Be-ში“ გოსპელური რიტმი გამოიყენება.[219] ავტორი მაკ-კარტნის სოლოს მელოტრონზე, სიმღერის „Strawberry Fields Forever“ შესავალში უწოდებს სიმღერის ინდივიდუალურობის მნიშვნელოვან ნაწილს.[220] The Beatles-ის „Maxwell's Silver Hammer-ში“ და Wings-ის „Loup (1st Indian on the Moon)-ში“ მაკ-კარტნი უკრავს მუგის სინთეზატორზე.[221] ინგემის აზრით, „With a Little Luck“ და „London Town“ „სავსეა სინთეზატორზე გამორჩეულად მგრძნობიარე შესრულებით“[222]

დასარტყმელი საკრავები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დასარტყმელ საკრავებზე პოლი უკრავს The Beatles-ის სიმღერებში „Back in the U.S.S.R.“, „Dear Prudence“, „Martha My Dear“, „Wild Honey Pie“ და „The Ballad of John and Yoko“.[223] იგი აგრეთვე ასრულებს დასარტყმელი საკრავების ყველა პარტიას პირველ ორ სოლო ალბომებზე McCartney და McCartney II, ისევე, როგორც Wings-ის ალბომზე Band on the Run. Chaos and Creation in the Backyard-ში პოლი თითქმის ყველა დასარტყმელ პარტიას უკრავს.[224]

ფირის ყულფები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1960-იანი წლების შუა პერიოდში, როდესაც ერთხელ სტუმრად ეწვია მეგობარ ჯონ დანბარს, მაკ-კარტნიმ უჩვენა მაგნიტური ფირები, რომლებიც შეყვარებულის, ჯეინ ეშერის სახლში დაამონტაჟა. მათზე წარმოდგენილი იყო სხვადასხვა სიმღერების მიქსები, მუსიკალური ფრაგმენტები და სხვა ექსპერიმენტული მცდელობები. ანოტაცია ამტკიცებდა, რომ ფირი მისთვის შედგენილი იქნა დიკ ჯეიმზის მიერ.[225] ამერიკელი ავანგარდული მუსიკოს ჯონ კეიჯის გავლენით მაკ-კარტნიმ გიტარების, სხვადასხვა ხმის და ბონგოების Brenell-ის ტექნიკაზე ჩაწერით შეადგინა ფირის ერთგვარი ყულფები. საბოლოო პროდუქტს მან „ელექტრონული სიმფონიები უწოდა“.[35] იგი ჩანაწერების უკუღმა აბრუნებდა, აჩქარებდა ან ანელებდა და ქმნიდა სასურვებლ ეფექტებს. მსგავსი მეთოდები The Beatles-მა გამოიყენა საკუთარ სიმღერებში „Tomorrow Never Knows“ და „The Fool on the Hill“.[226]

ადრეული შთაგონება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

„მესია გამოჩნდა!“[227]
— —მაკ-კარტნი პრესლის შესახებ, The Beatles Anthology, 2000

მაკ-კარტნიზე ადრეულ პერიოდში გავლენა იქონია ლიტლ რიჩარდის, ელვის პრესლის, ბადი ჰოლის, კარლ პერკინსის და ჩაკ ბერის მუსიკამ.[228] კითხვაზე, თუ რატომ არ მოხვდა პრესლი Sgt. Pepper-ის გარეკანზე, მაკ-კარტნიმ უპასუხა: „იგი ზედმეტად დიდი პიროვნება იყო და სხვებთან ხსენება შეუძლებელი იყო... ამიტომ, სიაში არ შევიტანეთ, ვინაიდან იგი უფრო მეტი იყო, ვიდრე... პოპულარული მომღერალი, იგი იყო მეფე ელვისი.“[229] პოლს უთქვამს, რომ ბასის პარტია „I Saw Her Standing There-ში“ პირდაპირ აღებულია ჩაკ ბერის „I'm Talking About You-დან“.[230]

ლიტლ რიჩარდს პოლი თავის კერპს უწოდებს, რომლის ფალცეტური ვოკალური იმპროვიზაციები იქცა მაკ-კარტნის ვოკალური ტექნიკის შთაგონებად. [231] მას უთქვამს, რომ „I'm Down“ ლიტლ რიჩარდის იმიტირების სახით დაწერა.[232] 1971 წელს მაკ-კარტნიმ შეიძინა ბადი ჰოლის კატალოგის გამოცემის უფლება, ხოლო 1976 წელს, მუსიკოსის დაბადებიდან 40 წლის აღსანიშნავად, ინგლისში გახსნა ჰოლის ყოველწლიური კვირეული. ფესტივალში მონაწილეობდა სხვადასხვა მიწვეული მუსიკოსი, ტარდებოდა სიმღერების შექმნის და ხატვის კონკურსები და გაიმართა ჯგუფ The Crickets-ის გამოსვლები.[233]

ცხოვრების სტილი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შემოქმედებითი საქმიანობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბარაკ ობამა პოლ მაკ-კარტნის გადასცემს გერშვინის ჯილდოს

1950-იან წლებში, ჯერ კიდევ სკოლის პერიოდში, მაკ-კარტნი წარმატებული იყო ხატვაში. ხშირად ნამუშევრებისთვის მას უმაღლეს შეფასებებს ანიჭებდნენ. თუმცა, საკმარისი გამოცდილება არ ჰქონია და სამხატვრო კოლეჯში ვერ ჩააბარა. [234] 1960-იანებში იგი ვიზუალურ ხელოვნებაში ექსპერიმენტებს ატარებდა, შეისწავლიდა ექსპერიმენტულ კინემატოგრაფიას და კინოთეატრებში ხშირად დადიოდა, ისევე, როგორც თეატრალური და კლასიკური მუსიკის ღონისძიებებზე. ლონდონის ავანგარდულ სცენასთან პირველად შეხება ჰქონდა მხატვარ ჯონ დანბარის მეშვეობით, რომელმაც მას რობერტ ფრეიზერი, ნახატებით მოვაჭრე გააცნო.[235] ფრეიზერის ბინაში მან პირველად დაიწყო მხატვრობის დაფასება, გაიცნო ენდი უორჰოლი, კლეს ოლდენბურგი, პიტერ ბლეიკი და რიჩარდ ჰემილტონი.[236] მოგვიანებით მან შეიძინა მაგრიტის ნაშრომები და მხატვრის მიერ შექმნილი ვაშლის გამოსახულება გამოიყენა Apple Records-ის ლოგოს სახით.[237] მაკ-კარტნი მონაწილეობდა მეისონს იარდზე (ლონდონი) მდებარე Indica Gallery-ს აღდგენაში. ეს იყო ბარი მაილზის მიერ დაარსებული გალერეა, რომელშიც ჯონ ლენონი პირველად შეხვდა იოკო ონოს. მაილზი აგრეთვე იყო ანდერგრაუნდული გაზეთ International Times-ის დამაარსებელი - მაკ-კარტნი მას თავდაპირველად ფინანსურად დაეხმარა, მოგვიანებით კი, დრო და დრო, იძლეოდა ინტერვიუებს, რათა მკითხველთა ყურადღება მიექცია. 1997 წელს მაილზმა გამოსცა მაკ-კარტნის ოფიციალური ბიოგრაფია Many Years From Now.[238]

მხატვრობით პოლი კიდევ უფრო აქტიურად დაინტერესდა ვილემ დე კონინგის ხილვის შემდეგ.[239] 1983 წელს მან კვლავ დაიწყო ხატვა და 1999 წელს გერმანიაში პირველი გამოფენა მოაწყო. 70 ნახატისგან შემდგარ კოლექციაში შედიოდა ლენონის, ენდი უორჰოლის და დეივიდ ბოუის პორტრეტები.[240] მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველად საჯაროდ ნამუშევრების გამოფენა არ სურდა, გადაიფიქრა მას შემდეგ, რაც ორგანიზატორმა ვოლფგანგ ზუტნერმა გამოხატა მისი ნახატებით დაინტერესება.[241] 2000 წლის სექტემბერში არნოლფინიში (ბრისტოლი) გაიმართა მაკ-კარტნის ნახატების პირველი ბრიტანული გამოფენა, 500 ტილოთი.[242] 2000 წლის ოქტომბერში გამოფენა გაიხსნა მუსიკოსის მშობლიურ ლივერპულში. მაკ-კარტნიმ განაცხადა: „უოკერის სამხატვრო გალერეაში ნახატების გამოფენა შემომთავაზეს...იქ მე და ჯონს არაერთი სასიამოვნო დღე გაგვიტარებია. ამიტომ ძალიან აღფრთოვანებული ვარ. 15 წლის განმავლობაში არავისთვის მითქვამს, რომ ვხატავდი, ახლა კი გამოვაფენ.“[243] მაკ-კარტნი აგრეთვე არის ლივერპულის თეატრალური ინსტიტუტის ძირითადი მფარველი.[244]

ბავშვობისას პოლს დედა უკითხავდა ლექსებს და შემდგომში წიგნებს აკითხებდა. მამის ინიციატივით პოლი და მისი ძმა მაიკლი კროსვორდებს ხსნიდნენ და „სიტყვების მარაგს“ ამდიდრებდნენ.[245] 2001 წელს მაკ-კარტნიმ გამოსცა Blackbird Singing, ლექსების და საკუთარი სიმღერების კომპილაციური ალბომი. ლივერპულსა და ნიუ-იორკში წიგნის წარდგენისას მან ნაწყვეტები წაიკითხა.[246] წიგნის შესავალში იგი განმარტავს: „მოზარდობისას...მქონდა დიდი სურვილი, რომ ჩემი ლექსი გამოქვეყნებულიყო სკოლის ჟურნალში. დავწერე რაღაც ღრმა და აზრიანი - რომელიც არ გამოაქვეყნეს - და, ვფიქრობ, იმ დროიდან კვლავ ვცდილობდი.“[247] 2005 წელს მან მწერალ ფილიპ არდოსთან და ანიმატორ ჯეფ დანბართან ერთად გამოსცა High in the Clouds: An Urban Furry Tail, რომელსაც გარდიანმა უწოდა „ანტიკაპიტალისტური საბავშვო წიგნი“.[248]

„ვფიქრობ, ჩვენში არსებობს მოთხოვნა, შევაჩეროთ დროის ეფემერულობა. მუსიკით... ნახატებით... გთხოვთ, უბრალოდ სცადეთ და დააფიქსირეთ ერთი წამი.“[249]
— —მაკ-კარტნი

1981 წელს მაკ-კარტნის ინიციაციტით ჯეფ დანბარმა შექმნა მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი რუპერტი და ბაყაყების სიმღერა. პოლი იყო მისი სცენარისტი და პროდიუსერი, ისევე, როგორც რამდენიმე პერსონაჟის გამხმოვანებელი.[250] 1992 წელს მან დანბართან ერთად იმუშავა ფრანგი მხატვრის ონორ დომიე შემოქმედების ამსახველ ანიმაციურ ფილმზე, რომელმაც BAFTA-ს ჯილდო მიიღო.[251] 2004 წელს მათ ერთად იმუშავეს ანიმაციურ მოკლემეტრაჟიან ფილმზე „ტროპიკული კუნძულის ზუზუნი“. [252] თანმხლები სინგლი „Tropic Island Hum“/„We All Stand Together“ მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის 21-ე პოზიციაზე.[253]

მაკ-კარტნი აგრეთვე იყო 1985 წლის დოკუმენტური ფილმის „ბადი ჰოლის ნამდვილი ამბავი“ პროდიუსერი და წამყვანი. მასში შეტანილია ინტერვიუები კით რიჩარდსთან, The Everly Brothers-თან, ბადი ჰოლის ოჯახთან და სხვა პიროვნებებთან.[254] 1995 წელს იგი მოხვდა „სიმფსონების“ ეპიზოდში „Lisa the Vegetarian“ და გადაიღო მოკლემეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი ჯგუფ Grateful Dead-ის შესახებ. [255]

ბიზნესი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1989 წელს მდიდარი პიროვნებების სიის ტრადიციის დაარსების შემდეგ, მაკ-კარტნი ითვლება ბრიტანეთის ყველაზე მდიდარ მუსიკოსად, 2013 წლის მონაცემებით დაახლოებით 680 მილიონი გირვანქა სტერლინგის შემოსავლით.[256] გარდა პროცენტებისა Apple Corps-სა და MPL Communications-ში, იგი ფლობს მუსიკის გამოცემის ფართო კატალოგს, 25.000 საავტორო უფლებით, რომელთა შორის არის მიუზიკლები „ბიჭუნები და ქალები“, „მისამღერი“, „ენი“ და „ბრეოლინი“.[257]

2003 წელს მუსიკოსის შემოსავალმა 40 მილიონი გირვანა სტერლინგი შეადგინა და გაერთიანებული სამეფოს მედიაში იმ წელს ყველა მაღალ ციფრს წარმოადგენდა.[258] 2005 წლისთვის იგი 48.5 მილიონამდე გაიზარდა.[259] მაკ-კარტნის 18 თვიანი On the Run Tour-ის შემოსავალმა 2012 წელს 37 მილიონი გირვანქა სტერლინგი შეადგინა.[256]

მაკ-კარტნის მუსიკა რამდენიმე ლეიბლზე გამოიცა. 1962 წლის იანვარში The Beatles-ის მუსიკა პირველად გამოვიდა Polydor Records-ზე, სინგლზე „My Bonnie“. ტონი შერიდანის და Beat Brothers-ის სახელით გამოსული ეს ფირფიტა Decca Records-მა გაერთიანებულ სამეფოში 1962 წლის აპრილში ხელახლა გამოუშვა. Parlophone-მა ჯგუფის სინგლები „Please Please Me“/„Ask Me Why“ და „From Me to You“/„Thank You Girl“ ბრიტანეთში გამოსცა, ხოლო Vee-Jay Records-მა - აშშ-ში. Swan Records-ზე „She Loves You“/„I'll Get You“ აშშ-ში გამოვიდა - ბრიტანეთში იგი Parlophone-ის მიერ გამოიცა. აქედან მოყოლებული, 1968 წლის ივლისამდე The Beatles-ს გამოსცემდნენ EMI-ის კუთვნილი Capitol (აშშ) და Parlophone (ბრიტანეთი). 1968 წლის აგვისტოდან, დაწყებული სინგლით „Hey Jude"/"Revolution“, ახალ მასალას უშვებდა ლეიბლი Apple Records - საკუთარი სტიკერებით, მაგრამ Parlophone-ის ან Capitol-ის სერიული ნომრების მითითებით.[45]

The Beatles-ის დაშლის შემდეგ, ჯგუფის მუსიკა კვლავ Apple Records-ზე გამოიცემოდა, EMI-სთან 1967 წელს გაფორმებული კონტრაქტით, რომელიც 1976 წლამდე მოქმედება. 1975 წელს The Beatles-ის წევრების პარტნიორობის ფორმალურად დაშლის შემდეგ, მაკ-კარტნიმ EMI-სთან (მსოფლიო მასშტაბით) და Capitol-თან (აშშ, კანადა) კონტრაქტი აღადგინა. 1979 წელს მაკ-კარტნიმ აშშ-სა და კანადაში Columbia Records-სთან კონტრაქტი გააფორმა. გავრცელდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ იმ დროისთვის მან ყველაზე შემოსავლიანი კონტრაქტი მოიპოვა, თუმცა ამავე დროს EMI-სთან შეინარჩუნა მსოფლიოს სხვა ნაწილებში დისტრიბუციის უფლებები.[260] 1985 წელს მაკ-კარტნი დაუბრუნდა Capitol-ს. ამ პერიოდიდან 2006 წლამდე Parlophone პოლის მუსიკას გაერთიანებულ სამეფოში გამოსცემდა, ხოლო Capitol - აშშ-ში.[261] 2007 წელს მაკ-კარტნიმ კონტრაქტი გააფორმა ახლადჩამოყალიბებულ Hear Music-თან, რომლის რიგით პირველ შემსრულებლად იქცა. 2012 წლის Kisses on the Bottom-იც ამ ლეიბლზე გამოვიდა.[262]

1963 წელს დიკ ჯეიმზმა დააარსა Northern Songs, რომელიც გამოსცემდა ლენონის/მაკ-კარტნის საავტორო სიმღერებს.[263] თავდაპირველად პოლი ფლობდა მისი აქციების 20%-ს, რომელმაც 1965 წლიდან 15%-მდე დაიკლო. 1969 წელს ჯეიმზმა გაყიდა Northern Songs-ში თავისი წვლილი. მისი მფლობელი გახდა ლიუ გრეიდის Associated Television (ATV). ამას მოჰყვა მაკ-კარტნისა და ლენონის მიერ საკუთარი წვლილის გაყიდვაც, თუმცა ATV-სთან მათი კონტრაქტი 1973 წლამდე მოქმედებდა. 1979 წლიდან მაკ-კარტნის სიმღერებს გამოსცემდა MPL Communications. მაკ-კარტნიმ და იოკო ონომ 1981 წელს სცადეს Northern Songs-ის კატალოგის შეძენა, მაგრამ გრეიდმა უარი უთხრა შემოთავაზებაზე და მთლიანად ATV მიჰყიდა ბიზნესმენ რობერტ ჰოლმს ა კორტს. 1985 წელს ATV იყიდა მაიკლ ჯექსონმა. 1995 წელს თავისი სიმღერების კატალოგი მან Sony-სთან, როგორც ცნობილი იყო, 59.052.000 გირვანქა ფუნტად გააერთიანა და დააარსა Sony/ATV Music Publishing, რომელშიც ფლობდა ნახევარ წილს.[264] მაკ-კარტნიმ გააკრიტიკა მისი გადაწყვეტილება და Northern Songs-ის წლების განმავლობაში ფლობის ფაქტი. უკანასკნელი, ფორმალურად დაშლილი, 1995 წელს Sony/ATV-ის კატალოგში იქნა ინტეგრირებული.[265] მაკ-კარტნის, როგორც სიმღერების ავტორის, შემოსავალი შეადგენს აშშ-ში საერთო შემოსავლის 33⅓ პროცენტს. სხვა ტერიტორიებზე ეს ციფრი მერყეობს 50-დან 55 პროცენტამდე.[266] The Beatles-ის ორი ადრეული სიმღერა „Love Me Do“ და „P.S. I Love You“ გამოიცა EMI-ის ფილიალ Ardmore & Beechwood-ის მიერ, სანამ გაფორმდებოდა კონტრაქტი ჯეიმზთან. მაკ-კარტნიმ მათი გამოცემის უფლება 1980-იანებში Ardmore-ისგან შეიძინა, ამიტომ ეს ორი არის MPL Communications-ის მფლობელობაში არსებული The Beatles-ის მხოლოდ ორი სიმღერა.[267]

ნარკოტიკები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნარკოტიკებთან მაკ-კარტნის პირველი შეხება ჰამბურგის პერიოდში ჰქონდა, როდესაც The Beatles დაძაბული გრაფიკის გამო პრელუდინის დოზებს იყენებდა. [268] მარიხუანა მათ ბობ დილანმა გააცნო, ნიუ-იორკის სასტუმროში, 1964 წელს. მაკ-კარტნი იხსენებს, რომ ძალიან „დაბოლილი იყო“ და „უკონტროლოდ იცინოდა“.[269] მარიხუანა მისთვის მალე ჩვევად იქცა და, მაილზის თანახმად, „Got to Get You into My Life“ სწორედ კანაბისის თემას ეხება.[270] ფილმის „მიშველე!“ გადაღებისას მაკ-კარტნი ხშირად ეწეოდა მას მანქანაში, სანამ სტუდიაში მივიდოდა და თავისი ტექსტიც ავიწყდებოდა.[271] რიჩარდ ლესტერმა შემთხვევით მოისმინა, თუ როგორ ცდილობდა ორი მიმზიდველი ქალბატონი მაკ-კარტნის ჰეროინის გასინჯვაზე დათანხმებას, მაგრამ მუსიკოსმა უარი განაცხადა.[271] რობერტ ფრეიზერმა მას კოკაინი გაასინჯა, რომელსაც მაკ-კარტნი ხშირად იყენებდა Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band-ის ჩაწერისას და საერთო ჯამში, ერთი წლის განმავლობაში, მაგრამ ნარკოტიკის შემდეგ გამოწვეული მელანქოლია იმდენად უსიამოვნო იყო, რომ მან მისი მოხმარება შეწყვიტა.[272]

თავდაპირველად იგი ეწინააღმდეგებოდა ლსდ-ის გასინჯვას, მაგრამ 1966 წლის ბოლოს საბოლოოდ სცადა და 1967 წლის მარტში მეორე „ფსიქოდელიური მოგზაურობა“ ჰქონდა, ლენონთან ერთად, Sgt. Pepper-ის მორიგი სტუდიური სესიის შემდეგ.[273] მოგვიანებით იგი იყო The Beatles-ის პირველი წევრი, რომელიც ნარკოტიკზე საჯაროდ საუბრობდა: „მან ამიხილა თვალები და უკეთესად, უფრო პატიოსნად, საზოგადოების უფრო მომთმენ მონაწილედ მაქცია.“[274] 1967 წელს მან საჯაროდ აღიარა, რომ კანაბისისადმი მიდრეკილება ჰქონდა, როდესაც The Beatles-ის სხვა წევრებთან და ეპსტაინთან ერთად მისი სახელი გამოჩნდა The Times-ის ივლისის ბლოკში, რომელიც ნარკოტიკის ლეგალიზაციას მოითხოვდა, ისევე, როგორც მისი შენახვის გამო დაპატიმრებულების გათავისუფლებას და ნარკოტიკის სამედიცინო თვისებების გამოკვლევას.[275]

1972 წელს შვედეთის სასამართლომ პოლი კანაბისის შენახვის გამო 1.000 გირვანქა სტერლინგით დააჯარიმა. მოგვიანებით შოტლანდიის პოლიციამ მის ფერმაში აღმოაჩინა მარიხუანის ნერგები. 1973 წელს მას წაუყენეს ნარკოტიკის არალეგალური მოყვანის ბრალდება და 100 გირვანქა სტერლინგით დააჯარიმეს. ნარკოტიკებთან პრობლემების გამო 1973 წლის დეკემბრამდე აშშ-ის მთავრობა ვიზის გაცემაზე უარს ეუბნებოდა.[276] 1975 წელს ლოს-ანჯელესში იგი კვლავ დააპატიმრეს მარიხუანის მოხმარების გამო. დანაშაულზე პასუხისმგებლობა ლინდა მაკ-კარტნიმ აიღო და სასამართლომ დახურა საქმე პოლის წინააღმდეგ. 1980 წლის იანვარში, როდესაც Wings ტოკიოში იაპონური ტურნეს ფარგლებში მიფრინავდა, მებაჟეებმა მის ტვირთში აღმოაჩინეს კანაბისის დაახლოებით 200 გრამი. მაკ-კარტნი დააკავეს და ადგილობრივ პენიტენციალურ დაწესებულებაში მოათავსეს მანამდე, სანამ მთავრობაში მუსიკოსის ბედი გადაწყდებოდა. ათი დღის შემდეგ იგი გამოუშვეს და მოახდინეს მისი დეპორტირება, ყოველგვარი ჯარიმის გარეშე.[277] 1984 წელს, ბარბადოსზე დასვენებისას, პოლი კვლავ იქნა დაპატიმრებული მარიხუანის შენახვის გამო. იგი 200 აშშ დოლარით დააჯარიმეს.[278] ინგლისში დაბრუნების შემდეგ მან განაცხადა: „კანაბისი ნაკლებად საზიანოა, ვიდრე რომი, ვისკი, ნიკოტინი და წებო, რომლებიც ლეგალურად გამოიყენება... არ მგონია... რომ ვინმეს ამით დავუშავე.“[279] 1997 წელს, ნარკოტიკის დეკრიმინალიზაციის მხარდასაჭერად მან განაცხადა: „ყველა მაინც ეწევა და არ შეიძლება მათი დამნაშავეებად ცნობა.“[235]

ვეგეტარიანობა და აქტივიზმი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოლი და ლინდა 30 წლიანი ქორწინების პერიოდში ვეგეტარიანელები იყვნენ. ეს გადაწყვეტილება მათ მიიღეს მას შემდეგ, რაც მინდორში ცხვრები იხილეს. მოგვიანებით წყვილი იქცა ცხოველთა უფლებების აქტივისტებად.[280] ლინდას გარდაცვალების შემდეგ თავის პირველ ინტერვიუში პოლმა განაცხადა, რომ კვლავ განაგრძობდა ბრძოლას ცხოველთა უფლებების დასაცავად და 1999 წელს 3.000.000 გირვანა სტერლინგი გადაიხადა ბრენდის Linda McCartney Foods პროდუქციის გენეტიკურად მოდიფიცირებული ინგრედიენტებისგან დასაცავად.[281] 1995 წელს იგი იყო ტონი უორდლის დოკუმენტური ფილმის „შთანთქეთ დედამიწა“ მთხრობელი.[282] ამჟამად იგი მხარს უჭერს ცხოველთა უფლებების დამცველ ორგანიზაციას „ხალხი ცხოველებისადმი ეთიკური მოპყრობისთვის“.[283] მაკ-კარტნი მონაწილეობდა მის კამპანიებში და 2009 წელს მთხრობელის სახით ჩაწერა ხმა ფერმებზე არსებული მდგომარეობის ერთგვარი მხილებისთვის, რომელსაც „შუშის კედლები“ ეწოდება.[284][285][286] იგი აგრეთვე უჭერდა აშშ-ის ჰუმანური საზოგადოების, საერთაშორისო ჰუმანური საზოგადოების, ცხოველთა დაცვის მსოფლიო საზოგადოებისა და დეივიდ შეპერდის მიერ დაარსებული ფონდის ინიციატივებს.[287][288][289]

მილზთან ქორწინების შემდეგ პოლი მეუღლეს შეუერთდა კამპანიაში მაღაროების წინააღმდეგ და იქცა Adopt-A-Minefield-ის მფარფელად. ტურნეს Back in the World რამდენიმე კონცერტზე იგი ატარებდა მაისურს მაღაროების დახურვის მოთხოვნით.[290] 2006 წელს წყვილი უფლისწულ ედვარდის კუნძულს ეწვია, რათა საზოგადოების ყურადღება სელაპებზე ნადირობისადმი მიექცია. გადაცემა Larry King Live-ში წყვილი მონაწილეობდა დენი უილიამსთან ნიუფაუნდლენდის პრემიერ მინისტრთან დებატებში. ისინი მოითხოვდნენ მეთევზეების მხრიდან სელაპებზე ნადირობის შეწყვეტას და ამის სანაცვლოდ - მათ დაცვას.[291] მაკ-კარტნი აგრეთვე არის კამპანიის Make Poverty History მხარდამჭერი.[292]

მაკ-კარტნის მონაწილეობა აქვს მიღებული რამდენიმე საქველმოქმედო ჩანაწერსა და კონცერტში. მათ შორის იყო კონცერტები კამბოჯის ხალხის დასახმარებლად, Ferry Aid, Band Aid, Live Aid და „Ferry Cross the Mersey-ს“ ჩაწერა.[293] 2004 წელს მისი სიმღერა დაემატა „აშშ-ის კამპანიის მიანმარის დასახმარებლად“, რითაც იგი მხარს უჭერდა მიანმარელ ნობელის პრემიის მფლობელ აუნ სან სუ ჩის. 2008 წელს მისი სიმღერა მოხვდა საქველმოქმედო ალბომში Aid Still Required's, რომელიც მიზნად ისახავდა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში 2004 წლის ცუნამის შედეგებით დაზარალებულთა დახმარებას.[294]

2009 წელს მაკ-კარტნიმ მეთოთხმეტე დალაი-ლამა ტენზინ გიაცოს მისწერა წერილი, რომელშიც ჰკითხა, თუ რატომ არ ეწეოდა ვეგეტარიანულ ცხოვრებას. მაკ-კარტნიმ განმარტა: „იგი ძალიან თბილად გამომეხმაურა, განაცხადა რა, რომ ექიმებმა ურჩიეს ხორცით კვება. მაშინ მე ვუპასუხე - იცით, არ ვფიქრობ, რომ ეს სწორია... როგორც ვიცი, ახლა ურჩევენ, თუ როგორ მიიღოს პროტეტინი სხვა გზით... ეს უბრალოდ არასწორია - ერთ მხრივ დალაი ლამა საუბრობს, რომ არ უნდა ვავნოთ შეგნებულ არსებებს და ამავე დროს - ო, სხვათა შორის, სტეიკს შევექცევი.“[295]

მაკ-კარტნი აშშ-ის პრეზიდენტ ბარაკ ობამას მხარდამჭერია. 2012 წლის აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მან გააცვრცელა ობამას მხარდამჭერი ვიდეომიმართვა.[296][297]

მედიტაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1967 წლის აგვისტოში მაკ-კარტნიმ ლონდონის ჰილტონის სასტუმროში გაიცნო მაჰარიში მაჰეშ იოგი. მოგვიანებით იგი გაემგზავრა ბანგორში (ჩრდილოეთი უელსი), სადაც დაესწრო კონფერენციას, რომელზეც The Beatles-ის სხვა წევრებთან ერთად გაეცნო ტრანსცენდენტური მედიცინის საფუძვლებს.[298] „მედიტაცის ძალიან კარგი იყო და მანტრებს კვლავაც ვიყენებ...ჩემი აზრით, ძალიან სურნელოვანია.“[299] 2009 წელს მაკ-კარტნი და სტარი გამოვიდნენ კონცერტზე ნიუ-იორკის Radio City Music Hall-ში, რომელშიც მიზნად ისახავდა თანხის შეკრებას დეივიდ ლინჩის ფონდისთვის, რომელიც, თავის მხრივ, აფინანსებდა რისკის ზღვარზე მყოფი ახალგაზრდების ტრანსცენდენტური მედიცინის მეთოდით მკურნალობას.[300]

ფეხბურთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნი საჯაროდ მხარს უჭერდა ევერტონს და გამოთქვამდა ლივერპულისადმი სიმპათიებს.[301] 2008 წელს მან დაასრულა სპეკულირება მისი მიდრეკილებების შესახებ: „აი რაშია საქმე - მამაჩემი ევერტონში დაიბადა, ოჯახი ოფიციალურად ევერტონიდან არის, ამიტომ, თუკი ადგილი ექნება მატჩს ორ გუნდს შორის, მე მხარი უნდა დავუჭირო ევერტონს. მაგრამ უემბლის კონცერტის შემდეგ დავუმეგობრდი კენი დოლგლიშს, რომელიც მას ესწრებოდა და ვიფიქრე - იცით რა? ორივეს დავუჭერ მხარს, ვინაიდან ეს ლივერპულია.“[302]

პირადი ურთიერთობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საყვარლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დოთ როუნი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნის პირველი მეგობარი გოგონა ლივერპულში იყო დოთ როუნი, რომელიც მან Casbah-ში, 1959 წელს გაიცნო.[303] ავტორ სპიცის თანახმად, როუნი ფიქრობდა, რომ მაკ-კარტნის უყვარდა სიტუაციის კონტროლი. იგი ხშირად თავად ირჩევდა ტანისამოსს და მაკიაჟსაც და სთხოვდა, თმის ვარცხნილობა ჰქონოდა ბრიჟიტ ბარდოს სტილში. ამბობენ, რომ დოთს მან ერთხელ სთხოვა ვარცხნილობის რადიკალურად, საზარელი შედეგით შეცვლა.[304] ჰამბურგში The Beatles-თან ერთად პირველად ჩასვლის შემდეგ იგი როუნს ხშირად სწერდა. დოთი სინთია ლენონს ჰამბურგში 1962 წელს ჩასვლისას ახლდა.[305] მთლიანობაში, პოლი და როუნი ერთად ორ წელიწადნახევრის განმავლობაში იყვნენ. ისინი დაქორწინებას აპირებდნენ, მაგრამ დოთს მუცელი მოეშალა. როგორც სპიცი წერს, მაკ-კარტნის „მოვალეობები აღარ ჰქონდა“ და ნიშნობა არ შედგა.[306]

ჯეინ ეშერი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბრიტანელი მსახიობი ჯეინ ეშერი პოლმა გაიცნო 1963 წლის 18 აპრილს, როდესაც ფოტოგრაფმა მათ The Beatles-ის როიალ ალბერტ ჰოლის კონცერტის შემდეგ ერთად გადაუღო.[307] მათ ურთიერთობა დაიწყეს და იმავე წლის ნოემბერში პოლი ეშერის მშობლების სახლში, უიმპოლ სტრიტის 57-ში (ლონდონი) დასახლდა.[308] წყვილმა იქ ორ წელიწადზე მეტი იცხოვრა და 1966 წლის მარტში გადავიდა მაკ-კარტნის საკუთარ სახლში, სენტ ჯონს ვუდზე.[309] ეშერების სახლში დაიწერა სიმღერები „Yesterday“, „And I Love Her“, „You Won't See Me“ და „I'm Looking Through You“, უკანასკნელი სამი - ჯეინთან ურთიერთობის შთაგონებით.[310] ხუთწლიანი ურთიერთობის შემდეგ დაგეგმილი იყო ქორწინება, მაგრამ, აღმოაჩინა რა, რომ პოლი ხვდებოდა ფრენსი შვარცს, ეშერმა მასთან ურთიერთობა შეწყვიტა.[311]

მეუღლეები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლინდა ისტმენი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოლ და ლინდა მაკ-კარტნი, 1976

ლინდა ისტმენი იყო მუსიკის მოყვარული, რომელიც, საკუთარი აღიარებით, „მოზარდობის წლები რადიოს მოსმენაში გაატარა“.[312] იგი ხოლმე აცდენდა სკოლას, რათა მოხვედრილიყო ფაბიანის, ბობი დარინისა თუ ჩაკ ბერის კონცერტებზე. [312] ისტმენი სხვადასხვა როკ-ჯგუფის ცნობილ ფოტოგრაფად იქცა. მას ჰქონდა The Jimi Hendrix Experience-თან, Grateful Dead-თან, The Doors-თან და The Beatles-თან მუშაობის გამოცდილება (უკანასკნელთან - 1966 წელს, შის სტადიონზე). იგი ამბობდა: „თავდაპირველად ჯონმა დამაინტერესა. იგი ჩემი გმირი ბიტლი იყო. მაგრამ, მას შემდეგ, რაც გავიცანი, გატაცებამ იკლო და მივხვდი, რომ პოლი მომწონდა.“[313] მაკ-კარტნი და ისტმენი ერთმანეთს სერიოზულად შეხვდნენ 1967 წელს, ჯორჯი ფეიმის კონცერტზე კლუბში The Bag O'Nails, როდესაც ლინდა ლონდონში იმყოფებოდა, სხვადასხვა როკ-ჯგუფების გადაღების მიზნით. პოლი იხსენებს: „იმ საღამოს, როდესაც ლინდას შევხვდი, ხალხით სავსე კლუბში შევამჩნიე და მიუხედავად იმისა, რომ სხვა დროს მასთან საუბრისას ვინერვიულებდი, მივხვდი, რომ უნდა გამეკეთებინა ეს...იმ საღამოს ჩემმა თავხედობამ გაჭრა.“[314] ამ შეხვედრის შესახებ ლინდა ამბობდა: „მე საკმაოდ გაბედული ვიყავი. ვიღაცასთან ერთად ვიმყოფებოდი იმ საღამოს...და პოლი შევამჩნიე. ისეთი ლამაზი იყო, რომ გადავწყვიტე, რომ უნდა მივსულიყავი.“ [313] ისინი 1969 წელს დაქორწინდნენ. ურთიერთობის შესახებ პოლი ამბობდა: „კარგი დრო გავატარეთ...ჩვენ რეალურად უბრალოდ გართობა გვსურდა.“[315] „გიჟები ვართ. ქორწინების ღამეს ძალიან დიდი კამათი მოგვივიდა და ამის შემდეგ მსგავსი რამ თითქმის არ ყოფილა. საოცარია, რომ ამას მივაღწიეთ, მაგრამ მაინც გავაკეთეთ."[316]

The Beatles-ის დაშლის შემდეგ პოლი და ლინდა ერთად მუშაობდნენ. 1971 წელს მათ ჩამოაყალიბეს ჯგუფი Wings.[317] ბევრმა მსმენელმა თუ კრიტიკოსმა გააკრიტიკა ლინდას მონაწილეობა პოლის სოლო პროექტებში. პოლთან ერთად გამოსვლისას იგი ღელავდა. პოლი: „ლინდამ დაამარცხა შიშები, შეეჩვია და გამბედავი გახდა.“[318] პოლმა მეუღლის მუსიკალური შესაძლებლობებიც დაიცვა: „ლინდას კლავიშებიანებზე დაკვრის საფუძვლები ვუჩვენე...რამდენიმე გაკვეთილის შემდეგ ბლუზური სიმღერები ისწავლა. ძალიან წარმატებულად. კრიტიკოსები ამბობდნენ, რომ მას არ შეეძლო დაკვრა და ამიტომ ერთი თითით უკრავდა, მაგრამ არ აქცევდნენ ყურადღებას იმას, რომ ეს იყო მინიმუგი, რომელზეც მხოლოდ ერთი თითით უკრავენ. იგი მონოფონური იყო.“[318] „ვფიქრობდით, რომ სახალისოდ ვაკეთებდით ამას...უბრალოდ ამის გაკეთება გვსურდა, ამიტომ არა უშავდა, თუ შეგვეშლებოდა. საკუთარი თავის გამართლება არ დაგვჭირდებოდა.“[318] Wings-ის ყოფილი გიტარისტი მაკ-კალოუ ლინდასთან თანამშრომლობის შესახებ ამბობდა: „ჯგუფში მყოფი დამწყების მონაწილეობით მუშაობამ, როგორც ვხედავდი, არ გაამართლა.“

ერთად პოლს და ლინდას ოთხი შვილი ეყოლათ - ჰიზერი (აყვანილი პოლის მიერ), მერი, სტელა და ჯეიმზი. 1998 წელს ლინდას გარდაცვალებამდე ისინი კვლავ ერთად იყვნენ.[319]

ჰიზერ მილზი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2002 წელს მაკ-კარტნიმ იქორწინა ჰიზერ მილზთან, ყოფილ მოდელთან და მაღაროების შენების საწინააღმდეგო კამპანიის აქტივისტთან.[320] 2003 წელს მათ ეყოლათ შვილი, ბეატრის მილი, რომელსაც ეს სახელი მილზის გარდაცვლილი დედის და მაკ-კარტნის ერთ-ერთი დეიდის პატივსაცემად დაარქვეს. [147] ჰიზერი და პოლი ერთმანეთს 2006 წლის აპრილში დაშორდნენ, ხოლო იურიდიულად 2008 წლის მარტში გაეყარნენ.[321] 2004 წელს მან პრესასთან საუბრისას განაცხადა: „ბრიტანელებს არ მოსწონდათ, რომ ჯეინ ეშერს დავშორდი...ლინდასთან ვიქორწინე, რომელსაც უკვე შვილი ჰყავდა, რაც მათ მაინც არ ესიამოვნათ.“[322]

ნენსი შეველი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნიუ-იორკელ ნენსი შეველთან პოლმა ლონდონში, 2011 წლის 9 ოქტომბერს იქორწინა. ქორწილს მხოლოდ 30-მდე ნათესავი და მეგობარი ესწრებოდა.[166] ნენსი და პოლი ერთმანეთს 2007 წლის ნოემბრიდან ხვდებოდნენ.[323] შეველი არის ოჯახური სატრანსპორტო კონგლომერატის ვიცე პრეზიდენტი.[324] იგი აგრეთვე არის მეტროპოლიტენის სატრანსპორტო უწყების ერთ-ერთი ხელმძღვანელი.[325]

The Beatles[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჯონ ლენონი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მიუხედავად იმისა, რომ მაკ-კარტნის ლენონთან დაძაბული ურთიერთობა ჩამოუყალიბდა, 1974 წლის დასაწყისში ისინი კვლავ დაახლოვდნენ და ერთხელ ერთად დაუკრეს.[326] უფრო მოგვიანებით ისინი ერთმანეთისგან კვლავ გაუცხოვდნენ.[327] პოლი ჯონს დრო და დრო ურეკავდა, მაგრამ არ მოსწონდა მისი რეაქციები. ერთ-ერთი ზარის დროს ლენონმა მიმართა: „პიცა და ზღაპრები ხარ, მეტი არაფერი!“[328] ამიტომ, მხოლოდ საქმიან საკითხებზე საუბრისგან თავს იკავებდნენ და საუბრობდნენ კატებზე, ბავშვებზე ან პურის ცხობაზე.[329]

1976 წლის 24 აპრილს ისინი ერთად უყურებდნენ Saturday Night Live-ს. ლორნ მაიკლზმა განაცხადა, რომ The Beatles-ის გაერთიანებაში 3.000 აშშ დოლარს გადაიხდიდა. სტუდია რამდენიმე კვარტლის მოშორებით მდებარეობდა და წყვილი სერიოზულად გეგმავდა იქ წასვლას, მაგრამ იფიქრეს, რომ უკვე გვიანი იყო. ეს იყო მათი უკანასკნელი შეხვედრა.[330] VH1-მა ეს ეპიზოდი გაათამაშა 2000 წლის სატელევიზიო ფილმში Two of Us.[331] Double Fantasy-ს გამოსვლამდე რამდენიმე დღით ადრე პოლმა ჯონს კვლავ დაურეკა. ამ ზარის შესახებ მაკ-კარტნი იხსენებდა: „მე ეს მანუგეშებს. ვფიქრობ, სამწუხარო იყო ის, რომ აზრთა სხვადასხვაობებს ვერაფერი მოვუხერხეთ. მაგრამ, ჩემდა საბედნიეროდ, უკანასკნელი ზარი შესანიშნავი იყო და არ გვიჩხუბია.“[332]

გამოხმაურება ლენონის მკვლელობაზე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
„ჯონი თითქოს მარადია... ყოველთვის ჩემთან ერთად... ჩემს სულში, მასზე ყოველთვის ვფიქრობ.“[333]
— —მაკ-კარტნი, Guitar World, იანვარი 2000

1980 წლის 9 დეკემბერს მაკ-კარტნიმ გაიღვიძა და შეიტყო, რომ წინა საღამოს ლენონი მოკლეს. ამას მედიაში მოჰყვა სრული ისტერია, დაკავშირებული The Beatles-ის ყოფილი წევრების რეაქციასთან.[334] საღამოს პოლი გამოდიოდა ოქსფორდ სტრიტზე მდებარე ხმისჩამწერი სტუდიიდან. იქვე თავშეყრილ ჟურნალისტებს მან განუცხადა: „სევდაა.“ პრესამ არ დააყოფნა და გააკრიტიკა იგი ასეთი ზედაპირული გამოხმაურებისთვის.[335] მოგვიანებით პოლმა განმარტა: „როდესაც ჯონი მოკლეს, ვიღაცა შემოძვრა მიკროფონით და მკითხა - „რას ფიქრობთ ამის შესახებ?“ მე ვუთხარი - „სევდა-ა-ა-ა-ა.“ და ამას ვამბობდი მთელი მელანქოლიით. მერე კი ამას ბეჭდავენ და წერენ: „დღეს ლონდონში მაკ-კარტნის სთხოვეს, კომენტარი გაეკეთებინა გარდაცვლილი მეგობრის შესახებ, რაც მან განაცხადა - „სევდაა“. მეტად მსუბუქი კომენტარია.“[335] მკვლელობის შემდეგ ონოსთან და მანამდე ლენონთან უკანასკნელი საუბრის შესახებ მან განაცხადა:

მკვლელობიდან მეორე დღე იოკოს ვესაუბრე და პირველი, რაც მითხრა, იყო „ჯონს ძალიან უყვარდი.“ როდესაც უკანასკნელად ტელეფონით ვესაუბრე, ჩვენ კვლავ საუკეთესო მეგობრები ვიყავით. იგი ყოველთვის ძალიან თბილი იყო. სახეზე ეტყობოდა, რომ ცრუოდა. სათვალეებს, ბებიის იმ სათვალეებს იხსნიდა და ამბობდა „ეს უბრალოდ მე ვარ“. კედელივით იყო ეს სათვალეები, იცით? ფარივით. აი ასეთი წამები ჩემთვის ძვირფასია.[335]

1983 წელს მაკ-კარტნიმ განაცხადა: „მე არ მოვიქცეოდი, როგორც ყველა და არ ვიქნებოდი ასეთი არამეგობრული, რომ მცოდნოდა, რომ იგი მოკვდებოდა. უფრო მეტად ვცდიდი მისი „ნიღბის“ მიღმა შეღწევას და მასთან უკეთესი ურთიერთობის ჩამოყალიბებას.“ [335] პოლი ამბობდა, რომ საღამოს შინ დაბრუნდა, შვილებთან ერთად საინფორმაციო გამოშვებას უყურებდა და მთელი საღამო ტიროდა. 1997 წელს მან აღიარა, რომ იმ დროს The Beatles-ის სხვა წევრებსაც ეშინოდათ, რომ მათაც მოკლავდნენ.[336] Mojo-სთან 2002 წელს საუბრისას მაკ-კარტნიმ აღნიშნა, რომ ლენონი მისი უდიდესი გმირი იყო.[337] 1981 წელს მან იმღერა ჰარისონის სიმღერაში „All Those Years Ago“, რომელშიც სტარმა დასარტყმელი საკრავებზე დაუკრა. ეს სიმღერა ლენონთან ერთად გატარებულ წლებს ეძღვნება. [338] პოლმა 1982 წელს ჩაწერა „Here Today“, რომელიც ევერეტის აზრით, არის ლენონთან მაკ-კარტნის მეგობრობისადმი „შთამბეჭდავი პატივისცემა.“[339]

ჯორჯ ჰარისონი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნისთან ურთიერთობების განხილვისას ჰარისონი ამბობდა: „როგორ უყვარდა დახმარება. როდესაც მის ათ სიმღერას დაასრულებდი, ჩემს სიმღერაზე მუშაობდა. ეს სულელური იყო. სინამდვილეში, ძალიან ეგოისტური იყო. უამრავი სიმღერა ყოფილა, რომელზეც ბას-გიტარაზე დამიკრავს, ვინაიდან, თუ პოლი წერდა სიმღერას, თავის ყველა პარტიას იზეპირებდა და სტუდიაში მოსული (ხოლმე გაუსაძლისი იყო) გვეუბნებოდა: „ეს დაუკარით.“ არასოდეს გაძლევდა საშუალებას, რამე მოგეფიქრებინა.“[340]

2001 წლის ნოემბერში ჰარისონის გარდაცვალების შემდეგ მაკ-კარტნიმ ოფიციალური განცხადება გააკეთა და ჯორჯს უწოდა „მარტოსული ბიჭუნა და ძალიან გულადი ადამიანი, რომელსაც ჰქონდა იუმორის საოცარი გრძნობა.“ ჩვენ ერთად გავიზარდეთ და იმდენი სასიამოვნო რამ გადაგვხვდა – აი ეს ყოველთვის გამახსენდება. ყოველთვის მეყვარება იგი, ჩემთვის უმცროსი ძმაა.“[341] ჯორჯის გარდაცვალების პირველ წლისთავზე გაიმართა მისდამი მიძღვნილი კონცერტი, რომელზეც პოლმა უკულელეზე „Something“ დაუკრა[342]. მან აგრეთვე „For You Blue“ და „All Things Must Pass“ შეასრულა და ერიკ კლეპტონის მიერ „While My Guitar Gently Weeps-ის“ შესრულებისას ფორტეპიანოზე უკრავდა.[343]

რინგო სტარი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სტარმა მაკ-კარტნი ერთხელ დაახასიათა, როგორც „სასიამოვნოდ არაგულწრფელი“, თუმცა ორივე, ძირითად, ერთმანეთთან თბილად ურთიერთობდა. სულ ცოტა, ერთხელ, მათ საბერძნეთში ერთად დაისვენეს.[344] სტარი იხსენებდა: „სასტუმროში ბენდი უკრავდა და მათი ნამღერიდან ერთი სიტყვაც არ გვესმოდა, ამიტომ ერთ საღამოს პოლმა და მე დავუკარით რამდენიმე ჰიტი, როგორიც იყო „What'd I Say““. [344] მათ შორის ხოლმე უთახმოებაც იყო, განსაკუთრებით White Album-ის ჩაწერის პერიოდში. Apple-ის თანამშრომელი პიტერ ბრაუნი იხსენებდა: „The Beatles-ის გარემოცვაში არ იყო დასამალი, რომ რინგოს წასვლის შემდეგ პოლი სტუდიაში დასარტყმელი საკრავებზე თავად უკრავდა. სტარი ისე იქცეოდა, თითქოს არ შეუმჩნევია.“ [345] 1968 წლის აგვისტოში მათ შორის წარმოიშვა დავა სტარის მიერ "Back in the U.S.S.R."-ში დაკრული პარტიის შესახებ, რასაც მოჰყვა სტარის ჯგუფიდან დროებით წასვლა.[346] სექტემბერში დაბრუნებულ რინგოს დასარტყმელი საკრავებზე დახვდა ყვავილების თაიგული.[347] მაკ-კარტნისთან მუშაობის შესახებ სტარის კომენტარი: „პოლი მსოფლიოს უდიდესი ბას-გიტარისტია. მაგრამ ამავე დროს ძალიან ცდილობს თავისი გაიტანოს, ამიტომ დროდადრო მუსიკალური უთანხმოებები გარდაუვალი იყო.“[348]

1973 წლიდან, უკვე The Beatles-ის დაშლის შემდეგ, მაკ-კარტნიმ და სტარმა რამდენიმე პროექტში ერთად მიიღეს მონაწილეობა. პოლმა შეასრულა ბეკ-ვოკალი და დაუკრა ინსტრუმენტებზე სტარის „Six O'Clock-ში“, რომელიც თავად დაწერა, რინგოს ალბომისთვის Ringo. ალბომის კიდევ ერთ სიმღერაში, „You're Sixteen“, მან კაზუზე დაუკრა. 1976 წელს სტარისთვის დაწერილ კიდევ ერთ სიმღერაში, „Pure Gold“, ალბომიდან Ringo's Rotogravure, პოლმა ბეკ-ვოკალი შეასრულა. 1981 წელს იგი იყო ალბომის Stop and Smell the Roses სამი სიმღერის პროდიუსერი და თანაშემსრულებელი, აგრეთვე ამ სამიდან ორის ავტორი. რინგო გამოჩნდა მაკ-კარტნის 1983 წლის სიმღერის „So Bad“ (ალბომიდან Pipes of Peace) მუსიკალურ ვიდეოში. შემდეგ წელს იგი გამოჩნდა პოლის ფილმში „მომიკითხეთ ბროუდ სტრიტი“.

რინგომ დაუკრა დასარტყმელი საკრავებზე და შეასრულა ბეკ-ვოკალი სიმღერაში „Beautiful Night“, მაკ-კარტნის 1997 წლის ალბომიდან Flaming Pie. 1998 წელს მათ კვლავ ითანამშრომლეს, სტარის Vertical Man-ზე, რომელზეც მაკ-კარტნი ბეკ-ვოკალს ასრულებს სამ სიმღერაში და ერთ-ერთში უკრავს.[349] 2009 წელს მათ დეივიდ ლინჩის ფონდის მიერ ორგანიზებულ საქველმოქმედო საღამოზე ერთად შეასრულეს „With a Little Help from My Friends“.[350] 2010 წელს გამოსულ სტარის Y Not-ზე პოლი უკრავს ბას-გიტარაზე სიმღერაში „Peace Dream“ და სტართან დუეტში მღერის სიმღერაში „Walk with You“.[351] 2010 წლის 7 ივლისს სტარი გამოვიდა Radio City Music Hall-ში, თავის All-Starr Band-თან ერთად. ეს იყო მისი 70 წლიანი იუბილეს აღსანიშნავი საღამო. ბისის შემდეგ მოულოდნელად გამოვიდა მაკ-კარტნი, რომელმაც სტარს მიუძღვნა The Beatles-ის „Birthday“, სტარის ბენდის წევრთა შესრულებით.[352]

მემკვიდრეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მაკ-კარტნის გამოსვლა პრაღაში

მიღწევები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1999 წელს სოლო შემსრულებლის სახით როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში შეყვანილი მაკ-კარტნი გინესის მსოფლიო რეკორდების მიერ დასახელებული იქნა ყველა დროის ყველა წარმატებულ კომპოზიტორად და შემსრულებლად, 60 ოქროს დისკით (42 The Beatles-თან, 17 სოლო და 1 - The Beatles-თან და ბილი პრესტონთან ერთად), 100 მილიონი გაყიდული ალბომით, 100 მილიონი გაყიდული სინგლით და 43 სიმღერის თანაავტორობით, საიდანაც თითო მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით გაიყიდა.[353]

გინესის თანახმად, იგი ბრიტანეთის ჩარტების ისტორიაში სიმღერების ყველაზე წარმატებული ავტორი და ყველა დროის ყველაზე წარმატებული მუსიკოსია.[2] იგი არის ავტორი ან თანაავტორი ჩარტში მოხვედრილი 188 ჩანაწერისა, საიდანაც 129 სხვადასხვა სიმღერას წარმოადგენს. ამ ჩანაწერებიდან 91 მოხვდა საუკეთესო ათეულებში და 33-მა პირველ პოზიციამდე მიაღწია. 2007 წლისთვის, საერთო ჯამში, მაკ-კარტნის მიერ დაწერილი სიმღერების ჩარტში კვირების რაოდენობა 1.662-ს შეადგენდა.[354]

მაკ-კარტნის, როგორც ავტორის ან თანაავტორის, 32 სინგლი Billboard Hot 100-ში #1 პოზიციაზე მოხვედრილა - 20 აქედან ჩაწერილია The Beatles-თან, ცხრა - სოლო/Wings-ის შემადგენლობაში, ერთი არის „A World Without Love-ის“ ქავერ-ვერსია; ერთი - ელტონ ჯონის მიერ შესრულებული „Lucy in the Sky with Diamonds“ და ერთი - მაიკლ ჯექსონის „Say Say Say“.[355] 2013 წლისთვის პოლს, RIAA-ს აღრიცხვით, აშშ-ში გაყიდული აქვს 15.5 მილიონი დისკი.[356]

მაკ-კარტნის ბრიტანეთის ჩარტში ჰქონია უფრო მეტი #1 ჰიტი, ვიდრე რომელიმე სხვა შემსრულებელს - სულ 24, რომელიც სათავეებში მოხვედრილა. აქედან 17 სიმღერა The Beatles-თან ჩაწერა, ერთი არის სოლო და თითო - Wings-თან, სტივი უანდერთან, Ferry Aid-თან, Band Aid-თან, Band Aid 20-თან და „The Christians et al.-ის“ სახით[357][nb 39] მაკ-კარტნი არის ერთადერთი შემსრულებელი, რომელმა ბრიტანეთში #1 პოზიციას მიაღწია სხვადასხვა სახით - როგორც სოლო („Pipes of Peace“) შემსრულებელმა, დუეტში („Ebony and Ivory“, სტივი უანდერთან), ტრიოს სახით („Mull of Kintyre“, Wings), როგორც კვარტეტმა („She Loves You“, The Beatles), როგორც კვინტეტმა („Get Back“, The Beatles და ბილი პრესტონი) და როგორც მუსიკალური ანსამბლის მონაწილემ (საქველმოქმედო Ferry Aid).[359]

„Yesterday“, დაწერილი მაკ-კარტნის მიერ, არის სიმღერა მუსიკის ისტორიაში ყველაზე დიდი რაოდენობის ინტერპრეტაციით - ჩაწერილია მისი 2.200-ზე მეტი სიმღერა. BBC-ის თანახმად, „ეს არის ბრიტანელი ავტორის ერთადერთი სიმღერა, რომელიც ამერიკული ტელევიზიით და რადიო ეთერში შვიდ მილიონზე მეტჯერ გადაიცა. იგი არის აშშ-ში ბრიტანელი შემსრულებლის ყველა დროის ყველაზე ხშირად გაჟღერებული სიმღერა.“[360] პოლის 1968 წლის კომპოზიცია „Hey Jude“ წარმოადგენს მისი კარიერის აღსანიშნავ წერტილს. ბრიტანეთში გამოცემის წელს სინგლი ამ სიმღერით ყველაზე დიდი რაოდენობით გაიყიდა და ჩარტში ცხრა კვირით მოხვდა - უფრო ხანგრძლივი პერიოდით, ვიდრე The Beatles-ის რომელიმე სხვა სინგლი. The Beatles-ის მიერ სინგლზე გამოცემული სიმღერებიდან და #1 ჰიტებიდან იგი იმ დროისთვის ყველაზე ხანგრძლივი იყო - 7 წუთისა და 11 წამის ხანგრძლივობით. [361] „Hey Jude“, ხუთ მილიონზე მეტი გავრცელებული ასლით, არის The Beatles-ის ყველაზე გაყიდვადი სინგლი.[362][nb 40]

2005 წლის ივლისში მაკ-კარტნის მიერ Live 8-ზე U2-სთან ერთად შესრულებული „Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band“ იქცა ისტორიაში ყველაზე სწრაფად გაყიდვად სინგლად. გამოქვეყნდა რა ჩაწერიდან 45 წუთის შემდეგ, იგი მოხვდა ბრიტანეთის ოფიციალური ჩამონართების ჩარტის პირველ პოზიციაზე.[148]

ჯილდოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1965 წლის ივნისში მაკ-კარტნის, ლენონს, ჰარისონს და სტარს გადაეცათ ბრიტანეთის იმპერიის ორდენები.[364] 1990 წელს საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირის მცირე პლანეტების ცენტრის მიერ პლანეტა 4148-ს მიენიჭა მაკ-კარტნის სახელი, მუსიკოსის პატივსაცემად.[365] 1997 წლის მარტში დედოფალმა ელისაბედმა პოლი მუსიკაში შეტანილი წვლილისთვის რაინდის რანგში აიყვანა.[366] 2000 წლის მაისში ბრიტანეთის სიმღერების შემქმნელების, კომპოზიტორებისა და ავტორების აკადემიამ მას სტიპენდიანტის სტატუსი მიანიჭა.[367] 2008 წელს პოლს გადაეცა BRIT-ის ჯილდო მუსიკაში გამორჩეული წვლილისთვის, ისევე, როგორც მუსიკის დოქტორის საპატიო წოდება იელის უნივერსიტეტისგან.[368] 2010 წელს აშშ-ის პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ პოლი დააჯილდოვა გერშვინის ჯილდოთი - პოპულარულ მუსიკაში შეტანილი წვლილისთვის.[369] თეთრ სახლში პოლი დაბრუნდა იმავე წლის ბოლოს - კენედის ცენტრის ჯილდოს მისაღებად.[370] Wings-თან ერთად, ისევე, როგორც სოლო შემსრულებლის სახით იგი არის გრემის ორი ჯილდოს მფლობელი.[371] 2012 წელს პოლი იქცა The Beatles-ის უკანასკნელ წევრად, რომელსაც ჰოლივუდის დიდების ხეივანში ვარსკვლავი გაუხსნეს.[372] 2012 წლის სექტემბერს, პარიზში გამართული ცერემონიისას, საფრანგეთის პრეზიდენტმა ფრანსუა ოლანდმა პოლს მუსიკაში შეტანილი წვლილისთვის გადასცა საპატიო ლეგიონის ორდენი, ოფიცერის წოდებით.[373]

დისკოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შენიშვნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ჯიმის მამა, ჯო მაკ-კარტნი უკრავდა ტუბაზე [12] ჯიმი რადიოს მოსმენისას ყურადღებას აქცევდა ბას-პარტიებს და შვილები ადგილობრივი სასულე საკრავებზე ორიენტირებული ბენდების კონცერტებზე დაჰყავდა. [13]
  2. იქ შემდეგი ორი წლის მანძილზე ხანგრძლივი ყოფნისას ჯგუფი ძირითადი კოლექტივის სახით გამოდიოდა Indra-ში, ხოლო მოგვიანებით - Kaiserkeller-ში. ორივეს ფლობდა ბრუნო კოშმიდერი. დრო და დრო ჯგუფი ისვენებდა ჰამბურგში შესრულებისგან და ბრუნდებოდა ლივერპულში და გამოდიოდა Cavern-ში.[23]
  3. McCartney ბრიტანეთის ჩარტში #2 პოზიციამდე ავიდა და სიაში მთლიანად 32 კვირა იმყოფებოდა.[56]
  4. Wings-ის პირველი ალბომი Wild Life აშშ-ში საუკეთესო 10-ეულში, ხოლო ბრიტანეთში - საუკეთესო 20-ეულში მოხვდა და ამ ქვეყნის ჩარტში 9 კვირა იმყოფებოდა.[59]
  5. 1973 წლის მაისში დაიწყო Wings-ის 21 კონცერტისგან შემდგარი ბრიტანული ტურნე, ამჯერად ბრინსლი შვარცთან ერთად.[63]
  6. „Live and Let Die“ სამუდამოდ შევიდა მაკ-კარტნის საკონცერტო პროგრამაში. მისი თანამედროვე ჟღერადობა მორგებული იყო პიროტექნიკასა და ლაზერულ განათებაზე, რომელსაც Wings იყენებდა 1970-იანი წლების სასტადიონო გამოსვლებისას.[67]
  7. Band on the Run იქცა პირველ ალბომად, რომელსაც ბრიტანეთის მუსიკის ისტორიაში პლატინა მიენიჭა. [70]
  8. 1974 წელს მაკ-კარტნიმ მოიყვანა გიტარისტი ჯიმი მაკ-კალოუ და დრამერი ჯეფ ბრიტონი, რათა ჰენრი მაკ-კალოუ და დენი სეიუელი შეეცვალა. ბრიტონმა 1975 წლის ხმისჩამწერი სესიების დროს დატოვა კოლექტივი. მას ჩაენაცვლა ჯო ინგლიში.[73]
  9. Wings at the Speed of Sound ბრიტანეთის ჩარტის #2 პოზიციამდე ავიდა და მთლიანობაში ამ ჩარტში 35 კვირა გაატარა. ბრიტანეთში მხოლოდ NME-მ მიანიჭა მას #1 ალბომის წოდება. ალბომი აშშ-ში #3 პოზიციამდე ავიდა.[75]
  10. 1977 წელს მაკ-კარტნიმ გამოსცმა Thrillington, Ram-ის ორკესტრული არანჟირება, რომელზეც ავტორი მითითებული იყო, როგორც პერსი „თრილს“ თრილინგტონი. ალბომის ყდა Hipgnosis-მა მოამზადა.[80]
  11. ალბომის London Town ჩაწერისას ჯგუფი დატოვეს მაკ-კალოუმ და ინგლიშმა. მათ ჩაენაცვლნენ გიტარისტი ლოურენს ჯებერი და დრამერი სტივ ჰოლი.[82]
  12. Wings-ის დაშლის სხვა ფაქტორებს შორის იყო უკანასკნელი ალბომის, Back to the Egg, წარუმატებლობა და მაკ-კარტნის 1980 წლის უსიამოვნება მარიხუანის გამო, რომელიც მას იაპონიაში შეემთხვა. ამის შედეგად ტურნე შეწყდა და ჯგუფმა მრავალი ჰონორარი დაკარგა. ლეინი ამბობდა, რომ დაშლის მნიშვნელოვანი მიზეზი იყო მაკ-კარტნის მხრიდან ტურნეთი დაინტერესება და საკუთარი უსაფრთხოების შიში ჯონ ლენონის მკვლელობის შემდეგ. მაკ-კარტნის მდივანმა განაცხადა: „პოლი სხვა რამით არის დაკავებული, სულ ეს არის“.[88]
  13. Wings-მა სულ 7 სტუდიური ალბომი გამოსცა. აქედან ორი მოხვდა ბრიტანეთის ჩარტის, ხოლო 4 - აშშ-ის ჩარტის სათავეებში. მათი სამმაგი ალბომი Wings over America იყო ერთ-ერთი საკონცერტო ალბომების მცირე რაოდენობიდან, რომლებიც ამერიკაში უმაღლეს პოზიციაზე მოხვდნენ.[89] ჯგუფის აშშ სინგლებიდან ექვსი სხვადასხვა დროს #1 პოზიციაზე მოხვდა, მათ შორის „Listen to What the Man Said“ და „Silly Love Songs“. რვა სხვა სინგლი 10-ეულის ფარგლებში იმყოფებოდა. RIAA-სგან მათ რვა სინგლსა და ექვს ალბომს პლატინის სტატუსი მიენიჭა.[68] ბრიტანეთში ჯგუფს ჰქონდა ერთი #1 და 12 საუკეთესო 10-ეულში მოხვედრილი სინგლი, ისევე, როგორც ორი #1 ლაობმი.[90]
  14. Tug of War ბრიტანეთსა და აშშ-ში #1 ადგილს იკავებდა.[92]
  15. Pipes of Peace ბრიტანეთის ჩარტში #4 ადგილამდე ავიდა და მთლიანად ჩარტში 23 კვირია იმყოფებოდა. ალბომი აშშ-ში #15 ადგილამდე ავიდა და წარმოადგენს მაკ-კარტნის 2012 წლისთვის უკანასკნელ პლატინის ალბომს.[94]
  16. "Spies Like Us" ბრიტანეთის ჩარტში #13 პოზიციამდე ავიდა და მასში სულ 10 კვირის განმავლობაში იმყოფებოდა. სინგლი აშშ-ში #7 პოზიციამდე ავიდა და 2012 წლისთვის მაკ-კარტნის სიმღერებიდან უკანასკნელია, რომელიც აშშ-ის საუკეთესო ათეულში მოხვდა.[99]
  17. Press to Play ბრიტანეთში #8 პოზიციამდე ავიდა, ხოლო აშშ-ში - #30-მდე.[102]
  18. In 1989, "Ferry Cross the Mersey" ბრიტანეთში #1 პოზიციამდე ავიდა.[105]
  19. Flowers in the Dirt არის მაკ-კარტნის უკანასკნელი ბრიტანული #1 ალბომი 2012 წლის მონაცემებით; აშშ-ში იგი 21-ე პოზიციამდე ავიდა.[107]
  20. Tripping the Live Fantastic ბრიტანეთში #17 პოზიციამდე ავიდა, აშშ-ში 26-ე იყო.[110]
  21. ათი თვის განმავლობაში, 104 კონცერტისგან შემდგარი ტურნეს Tripping the Live Fantastic დროს თითო საღამოს The Beatles-ის ყველაზე მეტი, 14 სიმღერა სრულდებოდა და მოიცავდა გამოსვლის დროის თითქმის ნახევარს.[111]
  22. Unplugged: The Official Bootleg ბრიტანეთში იყო #7, ხოლო აშშ-ში - #14.[119]
  23. Off the Ground ბრიტანეთში იყო #5, ხოლო აშშ-ში - #17.[122]
  24. Paul is Live ბრიტანეთში იყო #34, ხოლო აშშ-ში - #78.[124]
  25. ტურნეში New World Tour უიტენი შეცვალა დრამერმა ბლერ კენინგემმა.[125] მაკ-კარტნის 1993 წლის აშშ ტურნე იყო ამერიკაში წლის რიგით მეორე ყველაზე შემოსავლიანი, 32.3 მილიონი აშშ დოლარის საერთო რაოდენობით. [126]
  26. Flaming Pie გაერთიანებულ სამეფოში #2 პოზიციამდე მიაღწია, ისევე, როგორც აშშ-ში. მასში შეტანილია მაკ-კარტნის კარიერაში ბრიტანეთის ჩარტებში 2012 წლის მონაცემებით ყველაზე წარმატებული სინგლი, "Young Boy" (#19).[130]
  27. Run Devil Run ბრიტანეთში იყო #12, ხოლო აშშ-ში - #27.[133]
  28. Driving Rain ბრიტანეთში იყო #46, ხოლო აშშ-ში - #26.[139]
  29. Back in the U.S. აშშ-ში იყო #8, ხოლო Back in the World ბრიტანეთში იყო #5,.[142]
  30. ტურნეს Driving World Tour მსვლელობისას მაკ-კარტნი 36 სიმღერისგან შემდგარი პროგრამისას ასრულებდა The Beatles-ის 33 სიმღერას, მათ შორის პოპურის.[111]
  31. 2005 წლის ივნისში მაკ-კარტნიმ გამოსცა ელექტრონული ალბომი Twin Freaks, ჩაწერილი რემიქსების ავტორ Freelance Hellraiser-თან ერთად. მასში შეტანილი იქნა პოლის სოლო სიმღერების რემიქსები.[149]
  32. Chaos and Creation in the Backyard 2012 წლისთვის იყო მაკ-კარტნის უკანასკნელი ალბომი, რომელიც საუკეთესო ათეულში მოხვდა. ბრიტანეთში მან #10 პოზიცია დაიკავა, ხოლო აშშ-ში - #6. მისი სინგლი "Fine Line" 2012 წლისთვის იყო უკანასკნელი, რომელიც ბრიტანეთის საუკეთესო 20-ეულში მოხვდა. აშშ-ში მას წარმატება არ ჰქონია. "Jenny Wren", ალბომის კიდევ ერთი სინგლი, ბრიტანეთში #22 იყო.[151]
  33. Chaos and Creation in the Backyard-ის გამოსვლა მოჰყვა აშშ-ის ტურნე, 2005 წელს აშშ-ში რიგით მეათე ყველაზე შემოსავლიანი ტურნე, რომელმაც მუსიკოსს რვა კონცერტის შემდეგ 17 მილიონი აშშ დოლარი მოუტანა. პირველი კონცერტის დროს შესრულდა 35 სიმღერა, აქედან 33 - The Beatles-ის.[152]
  34. Ecce Cor Meum კლასიკური მუსიკის ჩარტში #2 იყო, როგორც ბრიტანეთში, ასევე აშშ-ში.[153]
  35. Memory Almost Full აშშ-ში #3 იყო და ჩარტში 15 კვირა იმყოფებოდა. 2012 წლისთვის იგი იყო მაკ-კარტნის უკანასკნელი ალბომი, რომელიც ხუთეულში მოხვდა.[155]
  36. Electric Arguments Billboad 200-ში #67 იყო, ხოლო დამოუკიდებელი ალბომების ჩარტში - #1.[157]
  37. 2010 წლის ნოემბერში iTunes-ის მაღაზიაში გამოქვეყნდა The Beatles-ის 13 ძირითადი სტუდიური კანონიკური ალბომი, კომპილაციები Past Masters და 1962–1966/1967–1970. ამით The Beatles იქცა ერთ-ერთ აღსანიშნავ როკ-კოლექტივად, რომელმაც მუსიკა ციფრულ ბაზარზე გაიტანა. [163]
  38. მაკ-კარტნის ბენდმა 2012 წლის 8 მაისს მეხიკოში შეასრულა 37 სიმღერა. აქედან 33 The Beatles-ის იყო.[169]
  39. 2012 წლისთვის ელვის პრესლის სოლო შემსრულებლის სახით ჰქონდა ბრიტანეთის ჩარტში ყველაზე მეტი, 18 #1 სინგლი.[358]
  40. "Hey Jude"-ის ქავერ-ვერსიები ჩაწერილია რამდენიმე მნიშვნელობანი შემსრულებლის მიერ. მათ შორის არიან ელვის პრესლი, ბინგ კროსბი, კაუნტ ბეისი და უილსონ პიკეტი.[363]

წყაროები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 McCARTNEY, Sir (James) Paul, online Oxford University Press, Who's Who, A & C Black an imprint of Bloomsbury Publishing plc.  (ფასიანი რეგისტრაცია)
  2. 2.0 2.1 ჰარი 2002, pp. 388–389.
  3. 3.0 3.1 სპიცი 2005, p. 75.
  4. მაილზი 1997, p. 4: (ძირითადი წყარო); ბენიტესი 2010, p. 1: (მეორეხარისხოვანი წყარო).
  5. For his attendance at Joseph Williams Junior School see: „Beatle's schoolboy photo auction“. BBC News. 16 აგვისტო 2009. ციტირების თარიღი: 13 ივნისი 2012.; For McCartney passing the 11-plus exam see: მაილზი 1997, p. 9: (ძირითადი წყარო); ბენიტესი 2010, p. 1–2: (მეორეხარისხოვანი წყარო).
  6. სპიცი 2005, pp. 82–83: On grammar school versus secondary modern, 125: On meeting Harrison.
  7. ბენიტესი 2010, p. 2: "Mary was the family's primary wage earner"; ჰარი 2002, p. 340–341: "where they lived through 1964."
  8. მაილზი 1997, p. 6.
  9. მაილზი 1997, p. 20.
  10. მაილზი 1997, p. 31.
  11. მაილზი 1997, p. 22.
  12. სპიცი 2005, p. 71.
  13. მაილზი 1997, pp. 23–24.
  14. 14.0 14.1 14.2 მაილზი 1997, p. 21.
  15. სპიცი 2005, p. 86.
  16. მაილზი 1997, pp. 22–23.
  17. ჰარი 2002, pp. 509: McCartney: "The first song I ever sang in public was "Long Tall Sally"., 533–534: Harry: "Long Tall Sally", was "The first number Paul ever sang on stage".
  18. სპიცი 2005, p. 93.
  19. ლუისონი 1992, p. 18.
  20. ლუისონი 1992, pp. 18–22.
  21. ლუისონი 1992, pp. 17–25.
  22. მაილზი 2001, p. 23–24: Williams booking them in Hamburg in 1960, სპიცი 2005, p. 243: "Williams had never formally served as the Beatles manager".
  23. ლუისონი 1992, p. 21–25: Hamburg, ლუისონი 1992, p. 31: the Cavern Club
  24. ლუისონი 1992, pp. 21–25: Hamburg, 31: the Cavern Club.
  25. მაილზი 1997, p. 74: McCartney: "Nobody wants to play bass, or nobody did in those days."; გულდი 2007, p. 89: On McCartney playing bass when Sutcliff was indisposed., 94: "Sutcliff gradually began to withdraw from active participation in the Beatles, ceding his role as the group's bassist to Paul McCartney."
  26. სპიცი 2005, pp. 249–251.
  27. მაილზი 1997, pp. 84–88.
  28. სპიცი 2005, p. 330.
  29. ლუისონი 1992, pp. 75: Replacing Best with Starr., 88–94: "Beatlemania" in the UK., 136–140: "Beatlemania" in the US.
  30. მაილზი 1997, p. 470.
  31. ლუისონი 1992, p. 180.
  32. ბუკი 1996, p. 51: Their first recording that did not include more than one band member; გულდი 2007, p. 278: The group's first recorded use of classical music elements in their music.
  33. მაილზი 1997, p. 207.
  34. მაილზი 1997, p. 218.
  35. 35.0 35.1 მაილზი 1997, pp. 219–220.
  36. გულდი 2007, pp. 350: "neoclassical tour de force", 402: "a true hybrid".
  37. ჰარი, 2002 & 313–316.
  38. For song authorship see, ჰარი 2002, p. 90: "Can't Buy Me Love", 313–316: "Eleanor Rigby", "Paperback Writer", 925–929: "Yesterday". For release dates, US and UK peak chart positions of the preceding songs see, ლუისონი 1992, p. 350–351.
  39. გულდი 2007, p. 347.
  40. მაილზი 1997, pp. 293–295.
  41. The Beatles 2000, p. 268.
  42. 42.0 42.1 ბენიტესი 2010, pp. 8–9.
  43. ჰარი 2000a, p. 1–3: Abbey Road, 107–109: The Beatles, 916–917: Revolver, 969–979: Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band; Levy 2005, p. 8–11: Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band, 14–15: Revolver, 28–29: The Beatles, 33: Abbey Road.
  44. რობერტსი 2005, p. 54.
  45. 45.0 45.1 ლუისონი 1992, pp. 350–351. შეცდომა ციტირებაში Invalid <ref> tag; name "FOOTNOTEლუისონი1992350–351" defined multiple times with different content; $2
  46. გულდი 2007, p. 8–9: "one of the greatest phenomena in the history of mass entertainment", "widely regarded as the greatest concentration of singing, songwriting, and all-around musical talent that the rock'n'roll era has produced"; სპიცი 2005, p. 856: "not anything like anything else ... [a] vastness of talent ... of genius, incomprehensible".
  47. ბრონსონი 1992, p. 247: "the band's most successful single"; For song authorship see: ჰარი 2002, p. 358–359: "Get Back", 410–411: "Hello, Goodbye", 415–416: "Hey Jude", 508: "Let it Be", 533: "The Long and Winding Road"; For release dates, US and UK peak chart positions of the preceding songs see: ლუისონი 1992, p. 350–351.
  48. საუნზი 2010, pp. 171–172: Paul and Linda's first meeting., 245–248: On their wedding., 261: On the birth of their first child Mary.
  49. გულდი 2007, pp. 593–594.
  50. 50.0 50.1 გულდი 2008, p. 563.
  51. ლუისონი 1992, p. 349: (მეორეხარისხოვანი წყარო); მაილზი 1998, p. 314–316" (ძირითადი წყარო).
  52. ჰარი 2002, p. 753.
  53. სიმღერების ავტორობა: მაკდონალდი 2005, p. 333–334: "Get Back", მაკდონალდი 2005, p. 272–273: "Hello, Goodbye", მაკდონალდი 2005, p. 302–304: "Hey Jude", მაკდონალდი 2005, p. 337–338: "Let it Be", მაკდონალდი 2005, p. 339–341: "The Long and Winding Road"; გამოცემის თარიღები, აშშ-სა და ბრიტანეთის ჩარტებში უმაღლესი პოზიციები: ლუისონი 1992, p. 350–351.
  54. ლუისონი 2002, p. 29.
  55. ჰარი 2002, p. 556–563: McCartney; ბლეინი 2007, p. 31: McCartney, a US number one.
  56. რობერტსი 2005, p. 312: Peak UK chart position and weeks on charts for McCartney.
  57. ინგემი 2009, p. 105: Ram, 114–115: "Uncle Albert/Admiral Halsey"; მაკ-გი 2003, p. 245: Peak US chart positions for Ram.
  58. ლუისონი 2002, p. 7.
  59. მაკ-გი 2003, p. 245: ბრიტანეთის და აშშ-ის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Wild Life; რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები და კვირები ჩარტში - Wild Life.
  60. საუნზი 2010, p. 287–288: Birth of Stella; ჰარი 2002, p. 613–615: Stella McCartney.
  61. ჰარი 2002, p. 845: "traveled across the UK"; ინგემი 2009, p. 106: "Scrupulously avoiding Beatles songs".
  62. ჰარი 2002, p. 845.
  63. 63.0 63.1 ჰარი 2002, p. 847.
  64. ჰარი 2002, p. 641–642: "My Love", ჰარი 2002, p. 744–745: Red Rose Speedway; მაკ-გი 2003, p. 245: Peak US chart positions for Red Rose Speedway; რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Red Rose Speedway.
  65. ჰარი 2002, p. 515–516: "Live and Let Die"; ჰარი 2002, p. 641–642: "My Love".
  66. ბენიტესი 2010, p. 50: "symphonic rock at its best"; ჰარი 2002, p. 515–516: "Live and Let Die" US chart peak; რობერტსი 2005, p. 311: "Live and Let Die" UK chart peak.
  67. საუნზი 2010, p. 304: Pyrotechnics; საუნზი 2010, p. 329: Laser lighting display; საუნზი 2010, p. 440: Performing "Live and Let Die" with pyrotechnics, 1993; საუნზი 2010, p. 512–513: Performing "Live and Let Die" with pyrotechnics, 2002.
  68. 68.0 68.1 მაკ-გი 2003, pp. 248–249.
  69. ბენიტესი 2010, p. 51–60: Band on the Run; რობერტსი 2005, p. 312: Band on the Run a number-one album in the UK with 124 weeks on the charts.
  70. მაკ-გი 2003, p. 60.
  71. ჰარი 2002, p. 53–54: "Band on the Run" (სინგლი).
  72. ბენიტესი 2010, p. 57: "Helen Wheels", ბენიტესი 2010, p. 58: Positive critical response to Band on the Run; ჰარი 2002, p. 466–467: Jet; Levy 2005, p. 203: the 413th spot on Rolling Stone's list of the 500 Greatest Albums of All Time.
  73. ბენიტესი 2010, pp. 61–62.
  74. ჰარი 2002, p. 882–883: Venus and Mars, ჰარი 2002, p. 910–911: Wings at the Speed of Sound; რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Venus and Mars.
  75. მაკ-გი 2003, p. 245: NME ranking Wings at the Speed of Sound number 1, and the LP was number 1 on three charts in the US; რობერტსი 2005, p. 312: Peak UK chart position and weeks on charts for Wings at the Speed of Sound.
  76. ბლეინი 2007, p. 116: "And for the first time, McCartney included songs associated with the Beatles, something he'd been unwilling to do previously"; ჰარი 2002, p. 848–850: Wings Over the World Tour; ინგემი 2009, p. 107: "featuring a modest handful of McCartney's Beatle tunes"; მაკ-გი 2003, p. 85: "Paul decided it would be a mistake not to ... [perform] a few Beatles songs."
  77. ჰარი 2002, p. 912–913: Wings over America; ლუისონი 2002, p. 83: "After extensive rehearsals in London".
  78. კარლენი 2009, p. 247–248: Birth of James; Doggett 2009, p. 264: one of the best-selling singles in UK chart history.
  79. ინგემი 2009, p. 107–108: "Mull of Kintyre"; ბენიტესი 2010, p. 86: "the biggest hit of McCartney's career".
  80. ჰარი 2002, p. 840–841: Thrillington Hipgnosis cover art; ლუისონი 2002, p. 168: Thrillington.
  81. ბლეინი 2007, pp. 122–125.
  82. ბენიტესი 2010, p. 79.
  83. ჰარი 2002, p. 42–43: Back to the Egg, ჰარი 2002, p. 530–532: London Town, ჰარი 2002, p. 758–760: the Rockestra; ინგემი 2009, p. 108: London Town and Back to the Egg; მაკ-გი 2003, p. 245: Back to the Egg certified platinum.
  84. ჰარი 2002, p. 845–851: Wings tours details, ჰარი 2002, p. 850–851: Wings UK Tour 1979; ინგემი 2009, p. 108: Wings UK Tour 1979.
  85. ჰარი 2002, p. 578: He composed all the music and performed the instrumentation himself; ლუისონი 2002, p. 167: McCartney II a UK number-one, and a US top-five.
  86. ბენიტესი 2010, p. 100–103: McCartney II; ბლეინი 2007, p. 136–137: "Coming Up".
  87. ბენიტესი 2010, pp. 96–97.
  88. ბენიტესი 2010, p. 96–97: On Wings' აპრილში dissolution, McCartney fearing for his personal safety and the commercial disappointment of Back to the Egg; ბლეინი 2007, p. 132: "Back to the Egg spent only eight weeks in the British charts, the shortest chart run of any Wings album".; Doggett 2009, p. 276: "Paul is doing other things, that's all".; George-Warren 2001, p. 626: McCartney's reluctance to tour for fear of his personal safety; მაკ-გი 2003, p. 144: On McCartney's reluctance to tour out of fear for his personal safety, and Laine's statement that this was a significant contributing factor to Wings' dissolution.
  89. ინგემი 2009, p. 109–110: Wings დაიშალა 1981 წელს; მაკ-გი 2003, p. 245: US and UK chart positions of Wings' LPs; ჰარი 2002, p. 904–910: Wings, 912–913: Wings over America; ლუისონი 2002, p. 163: one of few live albums ever to achieve the top spot in America.
  90. მაკ-გი 2003, p. 244–245: Wings' US and UK singles and albums chart positions; ჰარი 2002, p. 511–512: "Listen to What the Man Said", 788: "Silly Love Songs"
  91. ჰარი 2002, p. 311: "Ebony and Ivory"; ჰარი 2002, p. 361–362: "The Girl Is Mine"; ჰარი 2002, p. 820: Eric Stewart.
  92. ბლეინი 2007, p. 153.
  93. ჰარი 2002, p. 720–722: Pipes of Peace album and song., ჰარი 2002, p. 776–777: "Say Say Say"; რობერტსი 2005, p. 311: Last UK number one single; For the peak US chart position of Pipes of Peace see: ბლეინი 2007, p. 159.
  94. For the RIAA database see: RIAA: Searchable Database. the Recording Industry Association of America. ციტირების თარიღი: 24 ივნისი 2012.; რობერტსი 2005, p. 312: Peak UK chart position and weeks on charts for Pipes of Peace; ბლეინი 2007, p. 159: US chart peak for Pipes of Peace.
  95. ჰარი 2002, p. 365–374: Give My Regards to Broad Street (ფილმი); ჰარი 2002, p. 817: Starr in Give My Regards to Broad Street.
  96. Ebert, Roger (1 იანვარი 1984). „Give My Regards to Broad Street review“. Chicago Sun-Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-08-22. ციტირების თარიღი: 9 ივლისი 2012.
  97. ბლეინი 2007, p. 167: უმაღლესი პოზიცია აშშ ჩარტში - "No More Lonely Nights", (number 6); Graff 2000, p. 40: Gilmour on guitar; ჰარი 2002, p. 368–369: "No More Lonely Nights".
  98. ბლეინი 2007, p. 171.
  99. ბლეინი 2007, p. 171: უმაღლესი აშშ და ბრიტანეთის ჩარტების პოზიციები - "Spies Like Us"; ბენიტესი 2010, p. 117: "Became a top-ten hit for McCartney"; რობერტსი 2005, p. 311: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Spies Like Us".
  100. საუნზი 2010, pp. 402–403.
  101. ბლეინი 2007, p. 177.
  102. ბლეინი 2007, p. 177: ბრიტანეთის და აშშ-ის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Press to Play; რობერტსი 2005, p. 8: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Press to Play.
  103. ჰარი 2002, p. 100: Снова в СССР; ჰარი 2002, p. 728: Press to Play; ჰარი 2002, p. 820: Eric Stewart.
  104. ჰარი 2002, pp. 327–328.
  105. რობერტსი 2005, pp. 688–689.
  106. ჰარი 2002, p. 272–273: Elvis Costello; ჰარი 2002, p. 337–338: Flowers in the Dirt.
  107. ბლეინი 2007, p. 191: უმაღლესი პოზიცია აშშ ჩარტში - "Flowers in the Dirt" (#21); რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Flowers in the Dirt" (#1).
  108. ჰარი 2002, p. 851: the Paul McCartney World Tour band; საუნზი 2010, p. 420–421: the Paul McCartney World Tour band.
  109. ჰარი 2002, p. 851.
  110. ბლეინი 2007, p. 201.
  111. 111.0 111.1 საუნზი 2010, p. 512.
  112. ჰარი 2002, p. 851: his first in over a decade, ჰარი 2002, p. 852: the longest ever for an ex-Beatle, highest grossing show of the year award.
  113. Badman 1999, p. 444.
  114. ჰარი 2002, p. 526–528: Liverpool Oratorio.
  115. 115.0 115.1 ჰარი 2002, p. 528.
  116. Rothstein, Edward (20 ნოემბერი 1991). „Review/Music; McCartney's 'Liverpool Oratorio'. The New York Times. ციტირების თარიღი: 11 ივნისი 2012.
  117. ბენიტესი 2010, p. 134: Performed around the world; ბლეინი 2007, p. 210: on the UK classical chart, Music Week.
  118. ჰარი 2002, p. 873–874: Unplugged: the Official Bootleg.
  119. ბლეინი 2007, p. 205.
  120. ჰარი 2002, pp. 332–334.
  121. ჰარი 2002, pp. 656.
  122. ბლეინი 2007, p. 215.
  123. ჰარი 2002, p. 685–686, 687: The New World Tour.
  124. ბლეინი 2007, p. 219.
  125. საუნზი 2010, p. 429.
  126. ევერეტი 1999, p. 282.
  127. მაილზი 1997, pp. 218–219.
  128. საუნზი 2010, p. 458: Honorary Fellowship, საუნზი 2010, p. 477: McCartney; "Yeah, it's kind of amazing for somebody who doesn't read a note of music".
  129. ბლეინი 2007, pp. 224.
  130. ბლეინი 2007, p. 223: The ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Young Boy", ბლეინი 2007, p. 224: Starr on "Beautiful Night", ბლეინი 2007, p. 225: უმაღლესი პოზიცია აშშ ჩარტში - Flaming Pie; რობერტსი 2005, p. 311: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Young Boy", რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Flaming Pie.
  131. ბლეინი 2007, p. 229.
  132. ჰარი 2002, p. 335–336: Flaming Pie; ჰარი 2002, p. 807: Standing Stone; ჰარი 2002, p. 770: Rushes
  133. 133.0 133.1 ბლეინი 2007, p. 241.
  134. Graff 2000, p. 40; ჰარი 2002, p. 593–595: Linda's battle with cancer., ჰარი 2002, p. 765–766: Run Devil Run.
  135. ჰარი 2002, pp. 710–711.
  136. ჰარი 2002, pp. 528–529.
  137. ჰარი 2002, p. 350–351: "Choral"; George-Warren 2001, p. 626–627: "Classical".
  138. ჰარი 2002, p. 268–270: The Concert for New York City; ჰარი 2002, p. 346–347: "Freedom".
  139. ბლეინი 2007, p. 255.
  140. ბენიტესი 2010, p. 15: New band details; საუნზი 2010, p. 510–511: New band details.
  141. საუნზი 2010, pp. 517–518.
  142. ბლეინი 2007, p. 261: უმაღლესი პოზიცია აშშ ჩარტში - Back in the U.S.; რობერტსი 2005, p. 312: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Back in the World.
  143. ტურნეს შემოსავალი: Waddell, Ray. (28 დეკემბერი 2002) The Top Tours of 2002: Veterans rule the roost, with Sir Paul leading the pack. Billboard. ციტირების თარიღი: 12 ივნისი 2012.
  144. ჰარი 2002, p. 577: McCartney's marriage to Mills; Doggett 2009, p. 332–333: Concert for George.
  145. ჰარი 2002, p. 825–826: მაკ-კარტნი სუპერ-ბოულ XXXVI-ის გახსნაზე 2002 წელს გამოვიდა; Sandford 2006, p. 396: McCartney performing at Super Bowl XXXIX in 2005.
  146. „Ex-Beatle granted coat of arms“. BBC News. 22 დეკემბერი 2002. ციტირების თარიღი: 1 ივლისი 2012.
  147. 147.0 147.1 საუნზი 2010, p. 523.
  148. 148.0 148.1 ბლეინი 2007, pp. 268–269.
  149. ბლეინი 2007, p. 268.
  150. Molenda 2005, pp. 68–70.
  151. ბლეინი 2007, p. 269: ბრიტანეთის და აშშ-ის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Fine Line"; ბლეინი 2007, p. 271: ბრიტანეთის და აშშ-ის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - Chaos and Creation in the Backyard; ბლეინი 2007, p. 274: ბრიტანეთის ჩარტების უმაღლესი პოზიციები - "Jenny Wren".
  152. 2005 წლის 30 ნოემბრის სეტლისტი: Paul McCartney: The US Tour. paulmcartney.com. ციტირების თარიღი: 24 ივნისი 2012.[მკვდარი ბმული]; Billboard-ის შემოსავლების მონაცემები:Waddell, Ray. (5 აგვისტო 2006) Top Tours Take Center Stage. Billboard. ციტირების თარიღი: 13 ივნისი 2012.
  153. 153.0 153.1 ბლეინი 2007, p. 276.
  154. საუნზი 2010, p. 540–541.
  155. Memory Almost Full – Paul McCartney. Billboard (23 ივნისი 2007). ციტირების თარიღი: 2 ივლისი 2012.
  156. საუნზი 2010, p. 559.
  157. Electric Arguments – the Fireman. Billboard (13 დეკემბერი 2008). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-27. ციტირების თარიღი: 2 ივლისი 2012.
  158. Paul McCartney Treats Liverpool to 'A Day in the Life' Live Debut. Rolling Stone (2 ივნისი 2008). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-07-01. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  159. Paul McCartney Stuns Manhattan With Set on Letterman's Marquee. Rolling Stone (16 ივლისი 2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 სექტემბერი 2017. ციტირების თარიღი: 4 მაისი 2012.
  160. 2009 წლის 9 სექტემბერს გამოცემული რემასტერები: „The Beatles' Entire Original Recorded Catalogue Remastered by Apple Corps Ltd“ (პრეს-რელიზი). EMI. 7 აპრილში 2009. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 აპრილი, 2012. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი 2012. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date= და |archive-date=-ში (დახმარება); The Beatles: Rock Band: Gross, Doug (4 სექტემბერი 2009). „Still Relevant After Decades, The Beatles Set to Rock 9 სექტემბერი 2009“. CNN. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი 2012.
  161. საუნზი 2010, p. 560.
  162. Mervis, Scott. (14 ივნისი 2010) Paul McCartney sells out two shows at Consol. Pittsburgh Post-Gazette. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-07. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  163. ონლაინ კატალოგები: La Monica, Paul R. (7 სექტემბერი 2005). „Hey iTunes, Don't Make It Bad...“. CNNMoney.com. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი 2012.; The Beatles-ის კატალოგი iTunes-ზე: Aswad, Jem (16 ნოემბერი 2010). „Beatles End Digital Boycott, Catalog Now on iTunes“. Rolling Stone. New York. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 სექტემბერი 2017. ციტირების თარიღი: 17 ნოემბერი 2010.
  164. Pareles, Jon (16 ივლისი 2011). „A Gentle Reminder of Paul McCartney's Survival and Vitality“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 25 ოქტომბერი 2012.
  165. Paul McCartney: Ocean's Kingdom. paulmcartney.com (2 ოქტომბერი, 2011). ციტირების თარიღი: 26 June 2012
  166. 166.0 166.1 „Sir Paul McCartney marrying for the third time“. BBC News. 9 ოქტომბერი 2011. ციტირების თარიღი: 5 მაისი 2012.
  167. Kisses on the Bottom: Paul McCartney: Kisses On The Bottom. paulmccartney.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-20. ციტირების თარიღი: 26 ივნისი 2012.; MusiCares/გამოსვლა გრემიზე: Paul McCartney Is 2012 MusiCares Person of the Year. National Academy of Recording Arts and Sciences (13 სექტემბერი 2011). ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  168. Billboard-ის მონაცემები მექსიკაში შემოსავლის შესახებ: Charts:Current Box Score. Billboard. ციტირების თარიღი: 13 ივნისი 2012.
  169. 2012 წლის 8 მაისის კონცერტი მეხიკოში: Paul McCartney: On the Run. paulmcartney.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-29. ციტირების თარიღი: 24 ივნისი 2012.
  170. Sutherland, Mark. (5 ივნისი 2012) Paul McCartney, Elton John Honor Queen at Diamond Jubilee Concert. Rolling Stone. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 დეკემბერი 2017. ციტირების თარიღი: 12 მაისი 2013.
  171. Sir Paul to end London 2012 opening ceremony. BBC News. ციტირების თარიღი: 5 ივნისი 2012.
  172. Paul McCartney Olympics Payment: Singer Paid One Pound ($1.57) For Big Gig. Huffington Post. ციტირების თარიღი: 5 აგვისტო 2012.
  173. შრაივერი, ჯერი; დოიჩი, ლინდსი. Springsteen, Kanye, Stones, McCartney rock Sandy relief. USA Today (13 დეკემბერი 2012). ციტირების თარიღი: 13 დეკემბერი 2012.
  174. Greenwald, David (28 აგვისტო, 2013). „Paul McCartney's 'New' Single Lands, Album Due in October: Listen“. Billboard. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 30 აგვისტო, 2013. ციტირების თარიღი: 31 აგვისტო, 2013. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  175. Gans, Andrew. "Anna Kendrick, David Letterman, John Mayer, Keith Urban, Katy Perry, Sean Penn, Stevie Wonder and More Set for CBS' Beatles Tribute; Song List Announced" Playbill.com, 7 თებერვალი 2014
  176. Demetriou, Danielle. Paul McCartney cancels a string of Japan concerts due to unspecified 'virus'. Telegraph Media Group Ltd. (19 მაისი 2014). ციტირების თარიღი: 20 მაისი 2014.
  177. Vozick-Levinson, Simon (6 ივლისი 2014). „Paul McCartney Bounces Back in Albany“. Rolling Stone. ციტირების თარიღი: 21 ივლისი 2014.
  178. Paul McCartney Closes Candlestick Park 'in Style' - Rolling Stone. Rolling Stone. ციტირების თარიღი: 27 სექტემბერი 2014.
  179. Sinclair, Brendan. (7 ივლისი 2012) Paul McCartney working with Bungie. GameSpot. CBS Interactive. ციტირების თარიღი: 7 ივლისი 2012.
  180. Destiny End Credits Easter Egg reveals Paul McCartney's Song Hope for the Future. Gamespot. ციტირების თარიღი: 12 სექტემბერი 2014.
  181. Bob Dylan, Kiss and More Cover Paul McCartney for Tribute Comp - Rolling Stone. Rolling Stone. ციტირების თარიღი: 27 სექტემბერი 2014.
  182. Markman, Rob. Kanye West Drops New Song For The New Year: Listen To ‘Only One’. MTV. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2015.
  183. Nelson, Michael. Kanye West – "Only One" (Feat. Paul McCartney). Stereogum. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2015.
  184. Kanye West Season Returns With The Release Of ‘Only One’ Ft. Paul McCartney. Uproxx. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2015.
  185. Young, Alex. Kanye West premieres "Only One" featuring Paul McCartney — listen. Consequence of Sound. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2015.
  186. Nostro, Lauren. Happy New Year: Kanye West Just Dropped "Only One" f/ Paul McCartney. Complex. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2015.
  187. Blistein, Jon. (19 ივნისი, 2018) Paul McCartney Details New Double A-Side Single. rollingstone.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 ივნისი, 2018. ციტირების თარიღი: 4 ივლისი, 2018.
  188. „Paul McCartney scores first number one album in United States in 36 years“. Sky News. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 სექტემბერი, 2018. ციტირების თარიღი: 17 სექტემბერი, 2018. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |archivedate=-ში (დახმარება)
  189. მაკდონალდი 2005, p. 12: Natural melodist, მაკდონალდი 2005, p. 13: Perfect pitch and an acute pair of ears.
  190. ბენიტესი 2010, p. 134.
  191. ბეიკონი & მორგანი 2006, p. 8.
  192. ბეიკონი & მორგანი 2006, p. 28.
  193. 193.0 193.1 193.2 Jisi 2005, p. 42.
  194. ბეიკონი & მორგანი 2006, pp. 38–39.
  195. Mulhern 1990, p. 18: The influence of Motown and James Jamerson, Mulhern 1990, p. 22: Stanley Clarke.
  196. Sheff & Golson 1981, p. 142.
  197. ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 16–17: Höfner 500/1, ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 44–45: Rickenbacker 4001, ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 85–86, 92–93, 103, 116, 134, 140, 173, 175, 187, 211: Vox amplifiers; მაკდონალდი 2005, p. 298: Fender Bassman.
  198. 198.0 198.1 Mulhern 1990, p. 19.
  199. მაკდონალდი 2005, p. 133–134: "She's a Woman"; ინგემი 2009, p. 299: "began to come into its own".
  200. ბეიკონი და მორგანი 2006, p. 10, 44: Rubber Soul as the starting point for McCartney's bass improvement, ბეიკონი და მორგანი 2006, p. 98: "a high point in pop bass playing".
  201. მაკდონალდი 2005, pp. 178–180.
  202. ბეიკონი & მორგანი 2006, pp. 112–113.
  203. მაკდონალდი 2005, p. 196–198: "Rain".
  204. Jisi 2005, p. 45–46.
  205. 205.0 205.1 205.2 205.3 205.4 Mulhern 1990, p. 22.
  206. მაკდონალდი 2005, p. 157–158: "Yesterday", მაკდონალდი 2005, p. 174–175: "I'm Looking Through You", მაკდონალდი 2005, p. 175–176: "Michelle", მაკდონალდი 2005, p. 291–292: "Blackbird", მაკდონალდი 2005, p. 305–306: "Mother Nature's Son", მაკდონალდი 2005, p. 308: "Rocky Raccoon", მაკდონალდი 2005, p. 315: "I Will".
  207. Molenda 2005, p. 79.
  208. ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 146–147, 152, 161, 164: Epiphone Texan; ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 215, 218, 222, 239: Martin D-28.
  209. Mulhern 1990, p. 23.
  210. ბებიუკი და ბეიკონი 2002, p. 149: "If I had to pick one electric guitar"; მაკდონალდი 2005, p. 166–167: "Drive My Car", "fiercely angular slide guitar solo".
  211. მაკდონალდი 2005, p. 200–201: "Taxman", მაკდონალდი 2005, p. 232–234: "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band", მაკდონალდი 2005, p. 234–235: "Good Morning Good Morning", მაკდონალდი 2005, p. 297–298: "Helter Skelter".
  212. მაკდონალდი 2005, p. 145.
  213. ბენიტესი 2010, p. 68: "Call Me Back Again"; მაკდონალდი 2005, p. 156: "I'm Down".
  214. მაკდონალდი 2005, p. 297–298: "Helter Skelter", მაკდონალდი 2005, p. 302–304: "Hey Jude".
  215. ბენიტესი 2010, p. 128: "Put It There", ბენიტესი 2010, p. 138: "Hope of Deliverance"; ევერეტი 1999, p. 112–113: "When I'm Sixty-Four", ევერეტი 1999, p. 189–190: "Honey Pie".
  216. მაკდონალდი 2005, pp. 133–134.
  217. მაკდონალდი 2005, p. 309–310: "Back in the U.S.S.R"., მაკდონალდი 2005, p. 332: "I've Got a Feeling", a "raunchy, mid-tempo rocker" with a "robust and soulful" performance.
  218. მაკდონალდი 2005, p. 128–129: "Every Little Thing", მაკდონალდი 2005, p. 178–180: "She's a Woman", მაკდონალდი 2005, p. 205–206: "For No One", მაკდონალდი 2005, p. 227–232: "A Day in the Life", მაკდონალდი 2005, p. 272–273: "Hello, Goodbye", მაკდონალდი 2005, p. 275–276: "Lady Madonna", მაკდონალდი 2005, p. 337–338: "Let It Be", მაკდონალდი 2005, p. 239–241: "The Long and Winding Road", მაკდონალდი 2005, p. 302–304: "Hey Jude".
  219. მაკდონალდი 2005, p. 275–276: "Lady Madonna", მაკდონალდი 2005, p. 337–338: "Let It Be".
  220. მაკდონალდი 2005, p. 219.
  221. მაკდონალდი 2005, p. 357: "Maxwell's Silver Hammer"; ბენიტესი 2010, p. 46: "Loup (1st Indian on the Moon)".
  222. ინგემი 2009, p. 117: "the most sensitive pop synthesizer touches"; ბლეინი 2007, p. 123: McCartney playing keyboards on "London Town".
  223. მაკდონალდი 2005, p. 309: "Wild Honey Pie", მაკდონალდი 2005, p. 309–310: "Back in the USSR", მაკდონალდი 2005, p. 310–311: "Dear Prudence", მაკდონალდი 2005, p. 322: "Martha My Dear", მაკდონალდი 2005, p. 345–347: "The Ballad of John and Yoko".
  224. ბენიტესი 2010, p. 19: McCartney, ბენიტესი 2010, p. 52: Band on the Run, ბენიტესი 2010, p. 99: McCartney II; Molenda 2005, p. 68–70: he played most of the instrumentation himself.
  225. მაილზი 1997, pp. 217–218.
  226. მაკდონალდი 2005, p. 185–193: Tape loops used on "Tomorrow Never Knows"; ევერეტი 1999, p. 138–139: Tape loops used on "The Fool on the Hill".
  227. The Beatles 2000, p. 21: "the Messiah has arrived!", (ძირითადი წყარო); სპიცი 2005, p. 41: "The Messiah had arrived", (მეორეხარისხოვანი წყარო).
  228. ჰარი 2000a, p. 140–141: Chuck Berry; ჰარი 2002, p. 420–425: Buddy Holly, ჰარი 2002, p. 727: Elvis Presley; Mulhern 1990, p. 33: Carl Perkins and Little Richard; სპიცი 2005, p. 41, 92, 97, 124: Presley, სპიცი 2005, p. 131–133, 225, 538: Holly, სპიცი 2005, p. 134, 374, 446, 752: Berry.
  229. ჰარი 2002, p. 727.
  230. მაკდონალდი 2005, p. 66–67: "According to McCartney, the bassline was taken from "...I'm Talking About You"; Mulhern 1990, p. 18: McCartney: "I'm not gonna tell you I wrote the thing when Chuck Berry's bass player did; მაილზი 1997, p. 94: McCartney: "I played exactly the same notes as he did and it fitted our number perfectly".
  231. Mulhern 1990, p. 33.
  232. მაკდონალდი 2005, p. 156: (მეორეხარისხოვანი წყარო); მაილზი 1997, p. 201: (ძირითადი წყარო).
  233. ჰარი 2002, p. 420–425: "Buddy Holly Week" 1976–2001.
  234. კარლენი 2009, pp. 44–45.
  235. 235.0 235.1 ჰარი 2002, p. 307.
  236. მაილზი 1997, p. 243.
  237. მაილზი 1997, pp. 256–267.
  238. ჰარი 2000a, p. 549–550: Indica Gallery renovation and Lennon meeting Ono; ჰარი 2002, p. 549–550: Miles as McCartney's official biographer; მაილზი 1997, p. 232, 237–238: Barry Miles and IT.
  239. სპიცი 2005, p. 84.
  240. მაილზი 1997, p. 266.
  241. საუნზი 2010, p. 453.
  242. „McCartney art makes UK debut“. BBC News. 29 სექტემბერი 2000. ციტირების თარიღი: 30 ივნისი 2000. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate=-ში (დახმარება)
  243. „McCartney and Yoko art exhibitions, 20 ოქტომბერი 2000“. BBC News. 20 ოქტომბერი 2000. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.; Walker Gallery Exhibition: 24 May – 4 აგვისტო 2002. liverpoolmuseums.org.uk. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  244. ჰარი 2002, pp. 517–526.
  245. მაილზი 1997, p. 12: "word power" (ძირითადი წყარო); სპიცი 2005, p. 82: "word power" (მეორეხარისხოვანი წყარო).
  246. Horovitz, Michael (14 ოქტომბერი 2006). „Roll over, Andrew Motion“. The Guardian. ციტირების თარიღი: 13 ივლისი 2009.
  247. McCartney & Mitchell 2001, p. 13.
  248. Merritt, Stephanie. (17 დეკემბერი 2005) It took him years to write .... The Guardian. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  249. ინგემი 2009, p. 219.
  250. ჰარი 2002, p. 767.
  251. „McCartney releases frog follow-up“. BBC News. 29 თებერვალი 2004. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  252. ჰარი 2002, p. 862.
  253. ბლეინი 2007, p. 266.
  254. The Real Buddy Holly Story. [DVD]. White Star (copyright MPL Communications and BBC TV).
  255. ჰარი 2002, pp. 386–387: the Grateful Dead documentary, 789: "Lisa the Vegetarian", 862.
  256. 256.0 256.1 Casciato, Paul. (11 აპრილში 2013) McCartney tops UK music rich list, Adele richest youngster. Reuters. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-24. ციტირების თარიღი: 4 ივნისი 2013.
  257. For MPL's ownership of over 25,000 songs see: „Sir Paul is 'pop billionaire'. BBC News. 6 იანვარი 2002. ციტირების თარიღი: 13 ივლისი 2009.; ჰარი 2002, p. 630–632: MPL's ownership of Guys and Dolls, A Chorus Line, and Grease; საუნზი 2010, p. 348: MPL's ownership of Annie.
  258. „McCartney tops media rich list“. BBC News. 30 ოქტომბერი 2003. ციტირების თარიღი: 3 იანვარი 2010.
  259. „48 million in 2005“. The Telegraph. 18 მაისი 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-05-07. ციტირების თარიღი: 22 მაისი 2010.
  260. მაკ-გი 2003, pp. 125–126.
  261. ბლეინი 2007, p. 287–297: McCartney's discography, with release label detail; რობერტსი 2005, p. 311–312: McCartney discography with release label detail.
  262. For McCartney's current record label see: Hermis, Will. (7 თებერვალი 2012) Paul McCartney: Kisses on the Bottom. Rolling Stone: Reviews. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 ივნისი 2012. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი 2012.; For his joining Hear as their first artist see: „McCartney joins Starbucks label“. BBC News. 22 მარტი 2007. ციტირების თარიღი: 25 ივნისი 2012.
  263. სპიცი 2005, p. 365.
  264. Leeds, Jeff; Sorkin, Andrew Ross (13 აპრილში 2006). „Michael Jackson Bailout Said to Be Close“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 26 ივნისი 2012. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  265. ჰარი 2002, p. 456–459: McCartney was unhappy about Jackson's purchase and handling of Northern Songs; Southall და Perry 2006, p. 203: Northern Songs dissolved and absorbed into Sony/ATV.
  266. Southall & Perry 2006, p. 195.
  267. ჰარი 2002, p. 536: The only Beatles songs owned by MPL Communications; Southall და Perry 2006, p. 192–193: McCartney acquired the publishing rights for "Love Me Do" and "P.S. I Love You".
  268. მაილზი 1997, pp. 66–67.
  269. მაილზი 1997, pp. 186–189.
  270. ბრაუნი და გეინზი 2002, p. 182: Habitual marijuana use by McCartney and the Beatles; მაილზი 1997, p. 190: Marijuana references in Beatles songs.
  271. 271.0 271.1 მაილზი 1997, pp. 67–68.
  272. მაილზი 1997, p. 247: Cocaine use during Sgt. Pepper recording sessions; მაილზი 1997, p. 384–385: McCartney used the drug for about a year then stopped.
  273. მაილზი 1997, p. 379–380: First LSD "trip", მაილზი 1997, p. 382: Second LSD "trip".
  274. ბრაუნი & გეინზი 2002, p. 228.
  275. მაილზი 1997, pp. 386–387.
  276. ჰარი 2002, p. 300–307: Drugs.
  277. ჰარი 2002, pp. 459–461.
  278. ჰარი 2002, pp. 300–307.
  279. ჰარი 2002, p. 306.
  280. ჰარი 2002, pp. 880–882.
  281. For McCartney's pledge to continue Linda's animal rights work see: „McCartney vows to keep animal rights torch alight“. BBC News. 5 აგვისტო 1998. ციტირების თარიღი: 29 იანვარი 2007.; For McCartney ensuring that Linda McCartney Foods remained GMO free, see: „GM-free ingredients“. BBC News. 10 ივნისი 1999. ციტირების თარიღი: 3 იანვარი 2010.
  282. Devour the Earth. World Preservation Foundation. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-07. ციტირების თარიღი: 2013-08-26.
  283. Sir Paul McCartney and PETA VP Dan Mathews Reflect on Two Decades of Activism. People for the Ethical Treatment of Animals.
  284. Video: Paul McCartney narrates Peta video on slaughterhouses. The Telegraph (7 დეკემბერი 2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-22. ციტირების თარიღი: 26 მაისი 2013.
  285. Paul Supports New Pro-Vegetarian PETA UK Campaign: 'Celebrate Life'. PaulMcCartney.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-01-16. ციტირების თარიღი: 2013-08-26.
  286. Michael, Destries. (7 დეკემბერი 2009) Paul McCartney Narrates "If Slaughterhouses Had Glass Walls..". Ecorazzi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-11-22. ციტირების თარიღი: 8 დეკემბერი 2012.
  287. Tiger Time. David Shepherd Wildlife Foundation.
  288. Sir Paul McCartney lends support to save turtles. World Society for the Protection of Animals (23 ოქტომბერი 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-02-22. ციტირების თარიღი: 8 დეკემბერი 2012.
  289. Sir Paul McCartney Supports HSI and The HSUS' Be Cruelty-Free Campaign. Humane Society of the United States. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-11-01. ციტირების თარიღი: 2013-08-30.
  290. For McCartney becoming a patron of Adopt-A-Minefield see: „McCartney calls for landmine ban“. BBC News. 20 აპრილში 2001. ციტირების თარიღი: 3 იანვარი 2010. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება); For McCartney wearing an anti-landmines T-shirt during the Back in the World tour see: „McCartney divorce battle: The full judgement part 2“. Daily Mail. 18 მარტი 2008. ციტირების თარიღი: 12 მაისი 2012.
  291. „Interview transcript, McCartney and Heather, Larry King Live, Seal cull“. CNN. 3 მარტი 2006. ციტირების თარიღი: 22 მაისი 2010.
  292. Make Poverty History: Celebrity Supporters & Events. Look to the Stars. ციტირების თარიღი: 19 იანვარი 2013.
  293. ჰარი 2002, p. 270: Concerts for the People of Kampuchea, 327–328: "Ferry Cross the Mersey", 514–515: Live Aid; რობერტსი 2005, p. 49: Band Aid & Band Aid 20, 187: Ferry Aid.
  294. For the "US Campaign for Burma" see: „US campaign for Burma protest“. BBC News. 20 ივნისი 2005. ციტირების თარიღი: 5 მაისი 2012.; For the Aid Still Required CD see: Aid Still Required. Aid Still Required. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  295. Ellen, Barbara. (17 ივლისი 2010) Interview: Paul McCartney. The Guardian. ციტირების თარიღი: 11 მაისი 2012.
  296. Paul McCartney endorses President Obama. Voice4America (6 ნოემბერი 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-10-22. ციტირების თარიღი: 29 ნოემბერი 2012.
  297. Paul McCartney And The Band Send A Message Of Support For The US Elections. YouTube (5 ნოემბერი 2012). ციტირების თარიღი: 5 ნოემბერი 2012.
  298. ლუისონი 1992, p. 261.
  299. მაილზი 1997, p. 396.
  300. Pareles, Jon (6 აპრილში 2009). „Just Say 'Om': The Fab Two Give a Little Help to a Cause“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 17 ივლისი 2009. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)
  301. For McCartney's support of Everton, see: Macca's a blue. Everton Football Club. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-03-10. ციტირების თარიღი: 8 მარტი 2010.
  302. Prentice, David. (5 ივლისი 2008) Sir Paul McCartney's Everton 'secret' was no surprise. Everton Banter. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-08-21. ციტირების თარიღი: 10 მაისი 2012.
  303. სპიცი 2005, p. 163.
  304. მაილზი 1997, p. 69: Encouraging Rhone to grow her hair out like Bardot; სპიცი 2005, p. 171: Rhone had her hair re-styled to disappointing effect.
  305. სპიცი 2005, pp. 239–240.
  306. სპიცი 2005, p. 348.
  307. მაილზი 1997, pp. 101–102.
  308. სპიცი 2005, p. 439.
  309. მაილზი 1997, p. 104–107: Living at the Asher home, 254: McCartney's move to his home in St. John's Wood.
  310. მაილზი 1997, p. 108.
  311. ჰარი 2002, p. 27–32: Jane Asher, ჰარი 2002, p. 777–778: Francie Schwartz.
  312. 312.0 312.1 ჰარი 2002, p. 585.
  313. 313.0 313.1 ჰარი 2002, p. 587.
  314. ჰარი 2002, p. 45: Paul and Linda's first meeting, ჰარი 2002, p. 587: "Pushiness worked for me that night!"; მაილზი 1997, p. 432–434: Linda's UK assignment to photograph rock musicians in London.
  315. მაილზი 1997, pp. 514–515.
  316. მაილზი 1997, p. 525.
  317. ჰარი 2002, pp. 904–910.
  318. 318.0 318.1 318.2 ლუისონი 2002, p. 45.
  319. ჰარი 2002, pp. 585–601.
  320. ჰარი 2002, pp. 568–578.
  321. საუნზი 2010, p. 532: Separation, საუნზი 2010, p. 546: Divorce.
  322. „McCartney's lament: I can't buy your love“. The Sydney Morning Herald. 12 ივნისი 2004.
  323. Chan, Sewell (7 ნოემბერი 2007). „Former Beatle Linked to Member of M.T.A. Unit“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 5 მაისი 2012.
  324. Nancy Shevell – Vice President – Administration. NEMF.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-10-11. ციტირების თარიღი: 17 ოქტომბერი 2011.
  325. Donohue, Pete; Connor, Tracy (25 იანვარი 2012). „Mrs. Paul McCartney quits MTA board“. Daily News. New York. ციტირების თარიღი: 15 სექტემბერი 2012.
  326. Badman 1999, p. 122–123; Doggett 2009, p. 218–219; Sandford 2006, p. 227–229
  327. მაილზი 1997, p. 587.
  328. მაილზი 1997, p. 588.
  329. მაილზი 1997, p. 590.
  330. ჰარი 2002, p. 504–505: On 24 აპრილში 1976, the two were watching Saturday Night Live, last time Lennon and McCartney spent time together; მაილზი 1997, p. 592: Lennon: "We nearly got a cab, but we were actually too tired".
  331. ჰარი 2002, pp. 869–870.
  332. Goodman, Joan. „Playboy Interview: Paul and Linda McCartney“. Playboy. 31, no. 12 (დეკემბერი 1984): 82.
  333. Graff 2000, p. 40: "John is kinda like a constant ... always there in my being", Graff 2000, p. 96: "in my soul, so I always think of him".
  334. კარლენი 2009, pp. 255–257.
  335. 335.0 335.1 335.2 335.3 ჰარი 2002, p. 505.
  336. მაილზი 1997, p. 594.
  337. ჰარი 2002, p. 506.
  338. ჰარი 2002, p. 20.
  339. ევერეტი 1999, p. 10.
  340. Glazer, Mitchell. „Growing Up at 33⅓: The George Harrison Interview“. Crawdaddy (თებერვალი 1977): 35–36.
  341. Poole, Oliver; Davies, Hugh. I'll always love him, he's my baby brother, says tearful McCartney. The Telegraph (1 დეკემბერი 2001). ციტირების თარიღი: 4 მაისი 2012.
  342. Doggett 2009, pp. 332–333.
  343. ჰარი 2003, pp. 138–139.
  344. 344.0 344.1 ჰარი 2002, p. 815.
  345. ბრაუნი & გეინზი 2002, p. 289.
  346. ჰარი 2002, p. 816; მაილზი 1997, p. 495: "Paul ticked Ringo off over a fluffed tom-tom fill. They had already argued about how the drum part should be played ... and Paul's criticisms finally brought matters to a head"; მაკდონალდი 2005, p. 310: "The ill-feeling ... finally erupted ... after an argument with McCartney over the drum part".
  347. ლუისონი 1992, p. 296.
  348. ჰარი 2002, p. 816.
  349. ბლეინი 2007, pp. 279–281.
  350. Gardner, Elysa. (6 აპრილში 2009) McCartney, Starr reunite for Lynch Foundation benefit. USA Today. ციტირების თარიღი: 1 ივლისი 2012.
  351. Kreps, Daniel. (19 ნოემბერი 2009) Ringo Starr Recruits Paul McCartney for New Album 'Y Not'. Rolling Stone. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 სექტემბერი 2017. ციტირების თარიღი: 1 ივლისი 2012.
  352. Greene, Andy. (7 ივლისი 2012) Paul McCartney Surprises Fans at Ringo Birthday Gig. Rolling Stone. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 სექტემბერი 2017. ციტირების თარიღი: 2 აგვისტო 2012.
  353. ჰარი 2002, p. 238: Inducted "as a solo artist"; ჰარი 2002, p. 388–389: Record sales; ჰარი 2002, p. 756–758: McCartney's Rock and Roll Hall of Fame induction.
  354. Glenday 2008, p. 168.
  355. For McCartney's number-one singles with the Beatles and Wings see: Most No. 1s By Artist (All-Time). Billboard. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-25. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.; ბრონსონი 1992, p. 150: "A World Without Love" performed by Peter and Gordon, ბრონსონი 1992, p. 388: "Lucy in the Sky with Diamonds" performed by Elton John, ბრონსონი 1992, p. 581: "Say Say Say" with Michael Jackson, ბრონსონი 1992, p. 808: McCartney's thirty-two Billboard Hot 100 number-ones.
  356. Top Selling Artists. RIAA. ციტირების თარიღი: 7 ივლისი 2012.
  357. რობერტსი 2005, p. 49: Band Aid & Band Aid; რობერტსი 2005, p. 20, 54–55: the Beatles; რობერტსი 2005, p. 187: Ferry Aid; რობერტსი 2005, p. 311–312: Solo, Wings, Stevie Wonder and "The Christians et al."
  358. რობერტსი 2005, pp. 398–400.
  359. რობერტსი 2005, pp. 311–312.
  360. 2.200 ჩაწერილი ვერსია: „Sir Paul is Your Millennium's greatest composer“. BBC News. 3 მაისი 1999. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.; Most Recorded Song. Guinness World Records. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-09-10. ციტირების თარიღი: 9 ივნისი 2012.; მაკდონალდი 2005, p. 157: "the most 'covered' song in history"; For "Yesterday" airing more than seven million times on American TV and radio see: „McCartney's Yesterday earns US accolade“. BBC News. 17 დეკემბერი 1999. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  361. ბრონსონი 1992, p. 247.
  362. საუნზი 2010, p. 223.
  363. ჰარი 2000a, pp. 516–518.
  364. სპიცი 2005, p. 556.
  365. Minor planet number 4148 has been named in honor of former Beatle Paul McCartney. IAU Minor Planet Center. ციტირების თარიღი: 9 მარტი 2010.
  366. ჰარი 2002, pp. 226–227.
  367. ჰარი 2002, pp. 38, 242.
  368. For the Brit Award, see: Sir Paul McCartney picks up special Brit award in London. NME (20 თებერვალი 2008). ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.; For the honorary degree from Yale, see: „Yale gives Paul McCartney honorary music degree“. USA Today. 26 მაისი 2008. ციტირების თარიღი: 3 მაისი 2012.
  369. Pareles, Jon (2 ივნისი 2010). „McCartney Is Honored at White House“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 4 მაისი 2012.
  370. Becker, Bernie; Southall, Ashley (5 დეკემბერი 2010). „Glittering Tributes for Winners of Kennedy Center Honors“. The New York Times. ციტირების თარიღი: 7 ივლისი 2012.
  371. მაკ-გი 2003, p. 227–230: Wings Grammy awards; For McCartney's solo Grammy awards see: Paul McCartney wins Grammy for 'Helter Skelter' (13 თებერვალი 2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-24. ციტირების თარიღი: 7 ივლისი 2012.
  372. Sinha, Piya. (9 თებერვალი 2012) Paul McCartney finally gets Walk of Fame star. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-26. ციტირების თარიღი: 9 თებერვალი 2012.
  373. Paul McCartney awarded French Legion of Honor. SBS News (8 სექტემბერი 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-10-28. ციტირების თარიღი: 25 ოქტომბერი 2012.