პოლონეთის მმართველთა სია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან პოლონეთის მმართველები)
პოლონეთის გერბი
პოლონეთის გერბი
პოლონეთის ისტორია

პოლონეთის, მმართველები უძველესი დროიდან იწოდებოდნენ როგორც მთავარი. ბოლესლავ I პირველი იყო პოლონბეთის მმართველთა შორის რომელმაც ქრისტიანობა მიიღო 992-1025 წლებში . მთავრების შემდეგ პოლონეთის მმაღთველები ხდებიან მეფეები (11-18 საუკუნეები). უძველესი სამეფო დინასტია რომელიც პოლონეთს მართავდა იყო პიასტების სამეფო დინასტია (9601370), შემდგომი დინასტია იყო იაგელონების (1386–1572). პოლონეთის გაძლიერების დროს პოლონეთის მეფე ვლადისლავ IV რუსეთსაც მართავდა . 1572 წელს გარდაიცვალა პოლონეთის მეფე სიგიზმუნდ II ავგუსტი. მეფის და ანა იაგელონმა, რომელიც იყო ტახტის ერთადერთი მემკვიდრე დაარწმუნა პოლონეთის სეიმი პოლონეთის მეფედ აერჩიათ ანრი ვალუა.

დასუსტებულ პოლონეთ-ლიტვის სახელმწიფოს , რუსეთი , ავსტრია და პრუსია სამ ნაწილად იყოფენ. პოლონეთის სახელმწიფო არსებობას წყვეტს. პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ (1918) პოლონეთი კვლავ მოიპოვებს დამოუკიდებლობას.

პოლონეთის მონარქები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სახელი დინასტია მმართველობის წლები კავშირი წინამორბედთან
სიემოვიტი პიასტი მთავარი 9 საუკუნეში ლეგენდარული პიასტის შვილი.
ლეცკო პიასტი მთავარი 9-10 საუკუნეებში ლეგენდარული
სიემოვიტის შვილი
სიემომისლი პიასტი მთავარი 10 საუკუნეში ლეგენდარული
ლეცკოს შვილი
მიეშკო I პიასტი მთავარი 960?-992 სიემომისლის შვილი
პირველი ქრისტიანი მეფე
ბოლესლავ I მამაცი
(ბოლესლავ I)
პიასტი მთავარი 992-1025
მეფე 1025
მიეშკო Iის შვილი
პირველი გვირგვინოსანი მეფე
მიეშკო II ლამბერტი პიასტი მეფე 1025-1031 ბოლესლავ I-ის შვილი
ბეზპრიმი პიასტი მთავარი 1031-1032 ბოლესლავ I-ის შვილი
ოტონი პიასტი მთავარი 1032 ბოლესლავ I-ის შვილი
თიედრიკი პიასტი მთავარი 1032 ბოლესლავ I-ის შვილიშვილი
მიეშკო II ლამბერტი პიასტი მთავარი 1032-1034 ხელმეორედ
კაზიმირ I პიასტი მთავარი 1039-1058 მიეშკო II-ის შვილი
ბოლესლავ II გულადი
(ბოლესლავ II)
პიასტი მთავარი 1058-1076
მეფე 1076-1079
კაზიმირ I-ის შვილი
ვლადისლავ I ჰერმანი
(ვლადისლავ I)
პიასტი მთავარი 1079-1102 კაზიმირ I-ის შვილი
ზბიგნევი პიასტი მთავარი 1102-1107 ვლადისლავ I-ის შვილი
ერთობლივად მართავდნა ბოლესლავ III სთან ერთად
ბოლესლავ III პიასტი მთავარი 1102-1138 ვლადისლავ I-ის შვილი
ერთობლივად მართავდა ზბიგნევისთან ერთად
ვლადისლავ II პიასტი უზენაესი თავადი 1138-1146 ბოლესლავ III-ის შვილი
ბოლესლავ IV პიასტი უზენაესი თავადი 1146-1173 ბოლესლავ III-ის შვილი
მიეშკო III პიასტი უზენაესი თავადი 1173-1177 ბოლესლავ III-ის შვილი
კაზიმირ II პიასტი უზენაესი თავადი 1177-1190 ბოლესლავ III-ის შვილი
მიეშკო III პიასტი უზენაესი თავადი 1190 ხელმეორედ გახდა მმართველი
კაზიმირ II პიასტი უზენაესი თავადი 1190-1194 ხელმეორედ გახდა მმართველი
ლეშეკ I თეთრი პიასტი უზენაესი თავადი 1194-1198 კაზიმირ II-ის შვილი
მიეშკო III პიასტი უზენაესი თავადი 1198-1199 ხელმეორედ გახდა მმართველი
ლეშეკ I თეთრი პიასტი უზენაესი თავადი 1199-1202 ხელმეორედ გახდა მმართველი
მიეშკო III პიასტი უზენაესი თავადი 1202 ხელმეორედ გახდა მმართველი
ვლადისლავ III პიასტი უზენაესი თავადი 1202-1206 მიეშკო III-ის შვილი
ლეშეკ I თეთრი პიასტი უზენაესი თავადი 1206-1210 ხელმეორედ გახდა მმართველი
მიეშკო IV პიასტი უზენაესი თავადი 1210-1211 ვლადისლავ II-ის შვილი
ლეშეკ I თეთერი პიასტი უზენაესი თავადი 1211-1227 ხელმეორედ გახდა მმართველი
მოკლეს
ვლადისლავ III პიასტი უზენაესი თავადი 1227-1229 ხელმეორედ გახდა მმართველი
კონრად I მაზოვიელი პიასტი უზენაესი თავადი 1229-1232 კაზმირ II-ის შვილი
ანრი I
(ანრი I)
პიასტი უზენაესი თავადი 1232-1238 ვლადისლავ II-ის შვილიშვილი
ანრი II პიასტი უზენაესი თავადი 1238-1241 ანრი I-ის შვილი
ვროცლავის უზენაესი თავადი
დაიღუპა ლეგნიცის ბრძოლაში
კონრად I მაზოვიელი პიასტი უზენაესი თავადი 1241-1243 ხელმეორედ გახდა მმართველი
ბოლესლავ V პიასტი უზენაესი თავადი 1243-1279 ლეშეკ I-ის შვილი
ლეშეკ II პიასტი უზენაესი თავადი 1279-1288 კონრად I ის შვილიშვილი
ანრი IV პიასტი უზენაესი თავადი 1288-1290 ანრი II-ის შვილიშვილი
პრჟემისლ II პიასტი უზენაესი თავადი 1290-1295
მეფე 1295-1296
ანრი II-ის შვილიშვილი
სრულიად პოზნანის, დიდი პოლონეთის და პომერანია
უზენაესი თავადი
ვლაცლავ II პრჟემისლოვიჩები უზენაესი თავადი 1296-1300
მეფე 1300-1305
იქორწინა პრჟემისლ II-ის ქალიშვილზე.
მცირე პოლონეთის უზენაესი თავადი 1291
ვლაცლავ III პრჟემისლოვიჩები მეფე 1305-1306 Wenceslaus III-ის შვილი
უგვირგვინო
მოკლეს
ვლადისლავ I
(ვლადისლავ IV/I)
პიასტი უზენაესი თავადი 1306-1320
მეფე 1320-1333
კონრად I-ის შვილიშვილი
კაზიმირ III დიდი
(კაზიმირ III)
პიასტი მეფე 1333-1370 შვილი ვლადისლავ IV/I-ის
ლუი I ანჟუ მეფე 1370-1382 კაზიმირ III-ის დისშვილი
იადვიგა ანჟუ მეფე 1382-1399 ლუი I-ის ქალიშვილი

პოლონეთის მეფეები და ლიტვის უზენაესი თავადები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იაგელონების დინასტია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სახელი დინასტია მართველობის წლები კავშირი წინამორბედთან
იაგაილო იაგელონები 1386-1434 გამეფდა მისი ცოლის იადვიგას გარდაცვალების შემდეგ.
ვლადისლავ III იაგელონები 1434-1444 იაგაილო-ს შვილი
აგრეთვე იყო უნგრეთის მეფე
გარდაიცვალა ვარნას ბრძოლაში
კაზიმირ IV იაგელონები 1447-1492 იაგაილო-ს შვილი
იან I ოლბრახტი იაგელონები 1492-1501 კაზიმირ IV-ის შვილი
ალექსანდრე
(ალექსანდრე I)
იაგელონები 1501-1506 კაზიმირ IV-ის შვილი
სიგიზმუნდ I იაგელონები 1506-1548 კაზიმირ IV-ის შვილი
სიგიზმუნდ II ავგუსტი იაგელონები 1548-1572 სიგიზმუნდ I-ის შვილი

პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სხელი დინასტია მართველობის წლები კავშირი წინამორბედთან
ანრი III ვალუა
(ანრი III)
ვალუა 1573-1574 საფრანგეთის მეფე
მაქსიმილიან II
(მაქსიმილიან I)
ჰაბსბურგები 1575 ოთხი დღე მართვადა
ანა იაგელონები მეფე 1575-1586 სიგისმუნდ I-ის შვილი
სტეფანე I ბათორი 1576-1586 მისი ცოლის ანას გარდაცვალების შემდეგ გახდა მეფე
მაქსიმილიან III
(მაქსიმილიან II)
ჰაბსბურგები 1587 მაქსიმილიან II-ის შვილი
დაამარცხა სიგიზმუნდ ვაზამ
სიგიზმუნდ III ვაზა 1587-1632 სიგმუნდ I-ის შვილიშვილი
შვედეთის მეფე 1592-1599
ვლადისლავ IV ვაზა 1632-1648 სიგიზმუნდ III-ის შვილი
შვედეთის მეფე 1632-1648
იან II ვაზა 1648-1668 სიგიზმუნდ III-ის შვილი
შვედეთის მეფე 1648-1660
გადადგა
მიხეილ კორიბუტი
(მიხეილ I)
ვიშნევეცკი 1669-1673
იან III სობესკი 1674-1696
ავგუსტ II ვეტინი 1697-1706 გადადგა
სტანისლავ ლეშჩინსკი
(სტანისლავ I)
ლეშჩინსკი 1706-1709 ტახტი დაუთმო ავგუსტ II-ს
ავგუსტ II ვეტინი 1709-1733 ხელმეორედ გახდა მმართველი
სტანისლავ ლეშჩინსკი
(სტანისლავ I)
ლეშჩინსკი 1733-1736 ხელმეორედ გახდა მმართველი
ავგუსტ III საქსონი
(ავგუსტ III)
ვეტინი 1734-1763 ავგუსტ II-ის შვილი
სტანისლავ II ავგუსტი
(სტანისლავ II)
პანიატოვსკი 1764-1795

პოლონეთის დანაწილება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სხელი პორტრეტი პოლონური დინასტია მართველობსი წლები კავშირი წინამორბედთან

გალიცია ლოდომერიას სამეფო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მარია ტერეზა Maria Teresa ჰაბსბურგები 1772-1780 ავსტრიის პრინცესა.
დაპყრობილი პოლონეთის პირველი მმართველი
იოზიფ II Józef II ჰაბსბურგები 1780-1790
ლეოპოლდ II Leopold II ჰაბსბურგები 1790-1792
ფრანც II Franciszek II ჰაბსბურგები 1792-1835
ფერდინანდ I Ferdynand I ჰაბსბურგები 1835-1848
ფრანც იოზიფ I Franciszek Józef I ჰაბსბურგები 1848-1916
კარლ I Karol I ჰაბსბურგები 1916-1918

ვარშავის საჰერცოგო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფრიდრიხ ავგუსტ I Fryderyk August I Wettin 1807-1815 ავგუსტ III-ის შვილიშვილი

პოლონეთის სამეფო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ალექსანდრე I Aleksander I რომანოვები 1815-1825 შეიერთა პოლონეთის ტერიტორია ვენის კონგრესის გადაწყვეტილების შედეგად.
ნიკოლოზ I Mikołaj I რომანოვები 1825-1855 1831 წელს მოხდა პოლონეთის მეორედ გაყოფა. 1832 წელს პოლონელები აუჯანყდნენ დამპყრობლებს
ალექსანდრე II Aleksander II რომანოვები 1855-1881 რუსეთმა მოახდინა პოლონეთის კვლავ ანექსირება 1863 წელს პოლონელები კვლავ აჯანყდნენ.
ალექსანდრე III Aleksander III რომანოვები 1881-1894
ნიკოლოზ II Mikołaj II რომანოვები 1894-1917 მოკლეს

პოზნანის დიდი სამთავრო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფრიდრიხ ვილჰელმ III Fryderyk Wilhelm III ჰოენცოლერნები 1815-1840 ვენის კონგრესის შედეგად მიიღო პოლონეთის ტერიტორია
ფრიდრიხ ვილჰელმ IV Fryderyk Wilhelm IV ჰოენცოლერნები 1840-1861
ვილჰელმ I Wilhelm I ჰოენცოლერნები 1861-1888
ფრიდრიხ III Fryderyk III ჰოენცოლერნები 1888
ვილჰელმ II Wilhelm II ჰოენცოლერნები 1888-1918 გადადგა 9 ნოემბერს 1918

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]