პოკლონაიას გორა
| პოკლონაიას გორა | |
|---|---|
| რუს. Поклонная гора | |
 | |
| 55°43′54″ ჩ. გ. 37°30′24″ ა. გ. / 55.73167° ჩ. გ. 37.50667° ა. გ. | |
| დაარსდა | 1558 |
| ქვეყანა |
 რუსეთი |
| მდებარეობა | მოსკოვი |
 | |
პოკლონაია გორა (რუს. Покло́нная гора́) - ბორცვი მოსკოვის დასავლეთ ადმინისტრაციულ ოლქში, მდებარეობს მდინარეების სეტუნსა და ფილკას შორის. თავდაპირველად, იგი ხევის გასწვრივ იყოფოდა დასავლეთ და აღმოსავლეთ ნაწილებად.[1] პოკლონაიას მთის აღმოსავლეთი ნაწილი დაინგრა 1950-60-იან წლებში კუტუზოვსკის პროსპექტის მშენებლობისას და საცხოვრებელი კვარტალი ოქრუჟნაიას რკინიგზიდან გენერალ ერმოლოვის ქუჩამდე. მთის დასავლეთ ნახევრის უმეტესი ნაწილი გამოიყენებოდა 1980-იან და 1990-იან წლებში გამარჯვების პარკის მშენებლობისათვის, მემორიალური კომპლექსი 1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გამარჯვების საპატივცემულოდ აშენდა.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პოკლონაიას მთა პირველად მე -14 საუკუნეში იქნა ნახსენები ბიხოვეცის ქრონიკებში, რომელიც აღწერს ომის მოვლენებს ლიეტუვისა და მოსკოვის დიდ სამთავროებს შორის. მთა სმოლენსკის გზაზე მდებარეობდა, რადაც მნიშვნელოვანი პირები და უცხოელი ელჩები ესალმებოდნენ. ისტორიულად, ბორცვს ჰქონდა დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა, რადგან ის იძლეოდა რუსეთის დედაქალაქის საუკეთესო ხედს. მისი სახელწოდება მომდინარეობს რუსულიდან "ქედს იხრის", რადგან ყველა, ვინც დედაქალაქს დასავლეთიდან უახლოვდებოდა, მოსალოდნელი იყო თაყვანისცემა. 1812 წელს რუსეთზე საფრანგეთის შეჭრის დროს, ეს იყო ადგილი, სადაც ნაპოლეონი ტყუილად ელოდა, რომ კრემლის გასაღებს მას რუსები მოუტანდნენ. ამ ადგილას, 1508 წლის 24 ოქტომბერს, ისინი შეხვდნენ ყირიმის ხან მენგლი-გირის დესპანს, 1612 წელს მოსკოვის დელეგაცია შეხვდა ჰეტმან ზოლკიევსკის, რათა სამეფო ტახტი გადასცეს პოლონელ პრინც ვლადისლავს. XVI-XVIII საუკუნიდან პოკლონაიას მთა გარშემორტყმული იყო საძოვრებით სოფელ ტროიცე-გოლენიშჩევას მფლობელობაში, რომლებიც არ ექვემდებარებოდა დასახლებას ან სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოებს[2].
1942 წელს, არქიტექტორმა იაკოვ ჩერნიხოვმა შესთავაზა ძეგლის დადგმა წითელი არმიის ჯარისკაცებითვის, რომლებიც დადიოდნენ პოკლონაიას მთაზე და იბრძოდნენ დიდი სამამულო ომის ფრონტზე. სსრკ არქიტექტორთა კავშირის მოსკოვის ფილიალმა დაამტკიცა კონკურსი საუკეთესო პროექტზე, მაგრამ ის შეჩერდა იოსებ სტალინის მიერ[3]. 1958 წლის 23 თებერვალს, პოკლონაიას გორაზე აღმართეს მემორიალური გრანიტის ნიშანი წარწერით: "აქ დაიდგმება 1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში საბჭოთა ხალხის გამარჯვების ძეგლი", ხოლო 1961 წელს პარკი იყო ასახული. 1970-1980-იან წლებში ძეგლის მშენებლობისთვის შეგროვდა 194 მილიონი მანეთი, დანარჩენი თანხები გამოყო მოსკოვის სახელმწიფომ და მთავრობამ[4].
მემორიალური კომპლექსის მშენებლობაზე მუშაობა დაიწყო 1980 -იანი წლების მეორე ნახევარში და გამოიწვია პროტესტი: 1987 წლის 6 მაისს რამდენიმე ასეული დემონსტრანტი გამოვიდა კრემლის მახლობლად მანეჟნაიას მოედანზე წითელი დროშებით და ბანერებით ლოზუნგებით "გადაარჩინე პოკლონაია გორა" , "შეაჩერე მშენებლობა პოკლონაია გორაზე", "კულტურული ძეგლებისადმი ფრთხილი დამოკიდებულებისათვის", "პერესტროიკა დივერსანტების პასუხისმგებლობა". ყველაზე აქტიურები იყვნენ ისტორიულ-კულტურულ ძეგლთა დაცვის სრულიად რუსული საზოგადოების მოსკოვის ფილიალის აქტივისტები და ულტრამემარჯვენე ნაციონალისტური საზოგადოება "მეხსიერება". დემონსტრანტებმა მოითხოვეს შეხვედრა გენერალურ მდივანთან მიხაილ გორბაჩოვთან. ბორის ელცინი, რომელიც მაშინ CPSU– ს მოსკოვის საქალაქო კომიტეტის პირველი მდივანი იყო, დათანხმდა მათ მიღებაზე. ტვერსკაიას შენობის შეკრებაზე (იმ დროს, გორკის ქუჩაზე), მონაწილეებმა, ბანერები გაშალეს. ამ შეხვედრის შემდეგ, მუშაობა შეჩერდა, მაგრამ 1987 წლის ბოლოსთვის მთავარი ბორცვი მაინც გათხარეს, ხოლო პოკლონაია გორა, რომელსაც დაემატა სანაპირო, გადავიდა შიგნით მოჟაისკის გზატკეცილიდან. 1995 წლის 9 მაისს, გამარჯვების 50 წლისთავთან დაკავშირებით, მოხდა გამარჯვების მემორიალის საზეიმო გახსნა [5].
მონუმენტური მუზეუმი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1980 -იანი წლებიდან ბორცვი ასევე მოიცავს დიდ სამამულო ომში საბჭოთა კავშირის გამარჯვების მონუმენტურ მუზეუმს. მუზეუმის მთავარი შენობა აშენდა 1983-1995 წლებში. "დიდების დარბაზში" განთავსებულია 12 საბჭოთა გმირი ქალაქის რელიეფები, მის მარმარილოს კედლებზე არის ჩაწერილი საბჭოთა კავშირის რამდენიმე ათასი გმირის სახელი, რომლებიც დაჯილდოვებულია ომის დროს. "ხსოვნის დარბაზი" ქვედა სართულზე შეიცავს "სამახსოვრო წიგნებს", სადაც დასახელებულია 26 მილიონზე მეტი საბჭოთა ომის მსხვერპლი.
გამარჯვების პარკში არის პირველი მსოფლიო ომისა და დიდი სამამულო ომისადმი მიძღვნილი ძეგლები (გამარჯვების ძეგლი, ხალხთა ტრაგედია), გამარჯვების მუზეუმი, წმინდა გიორგის გამარჯვებულის ეკლესია, მემორიალური სინაგოგა და მემორიალური მეჩეთის ნამუშევრები.
სხვა გორაკი მდებარეობდა მოსკოვის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, სერგიევსკის (იაროსლავსკის) ტრაქტზე, თანამედროვე ლოსინოსტროვსკაიას სადგურის მიდამოში. ეს ბორცვი ამჟამად საცხოვრებელი კორპუსებით არის დაკავებული.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Report in English on exhibits at Moscow Victory Park
- Paying respect to Russia's heroes... დაარქივებული 2019-06-01 საიტზე Wayback Machine.
- პოკლონაიას მთა/[მკვდარი ბმული]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ М.Г.Криворучко, Л.Ястржембский. По улицам Москвы: путеводитель. — М.: Московский рабочий, 1962. — С. 183. — 431 с.
- ↑ Поклонная гора Moscow.org. Дата обращения: 7 августа 2017.
- ↑ Ландшафты памяти. Парк Победы на Поклонной горе в Москве დაარქივებული 2017-08-08 საიტზე Wayback Machine. Новое литературное обозрение. Дата обращения: 7 августа 2017. Архивировано 8 августа 2017 года.
- ↑ А. Жукова. Прогулки по Москве. Дворцы, усадьбы, парки. — М.: АСТ, 2017. — С. 82. — 130 с. — ISBN 978-5-17-102666-0.
- ↑ Ландшафты памяти. Парк Победы на Поклонной горе в Москве დაარქივებული 2017-08-08 საიტზე Wayback Machine. Новое литературное обозрение. Дата обращения: 7 августа 2017. Архивировано 8 августа 2017 года.