ორსინი-ოდესკალკის ციხეიმაგრე

ორსინი-ოდესკალკის ციხესიმაგრე (იტალ. Castello Orsini-Odescalchi) — ციხე-სიმაგრე ბრაჩანოში, ლაციო, იტალია. ის მდებარეობს ბრაჩანოს ტბის სამხრეთ სანაპიროზე. აშენდა მე-15 საუკუნეში და აერთიანებს სამხედრო თავდაცვითი ნაგებობისა და იმ პერიოდის ფეოდალი ბატონების - ორსინებისა და ბორჯიების, ორივე პაპის ოჯახების სამოქალაქო რეზიდენციის ფუნქციებს. როგორც იტალიის ერთ-ერთი უდიდესი და საუკეთესოდ შენარჩუნებული ციხე-სიმაგრე, ის ასევე სახლობს მუზეუმს; როგორც კულტურული ღონისძიებების ცენტრმა, კასტელომ უმასპინძლა რამდენიმე მაღალი დონის ქორწილს, როგორიცაა ტომ კრუზი/კეიტი ჰოლმსი, ეროს რამაზოტი/მიშელ ჰუნციკერი და პეტრა ეკლსტოუნი/ჯეიმს სტანტი.^[1]^[2]^[3]

გეოგრაფია

კარგად შენარჩუნებული შუასაუკუნეების ციხე-სიმაგრე კასტელო ორსინი-ოდესკალკი მდებარეობს ქალაქ ბრაჩანოში, რომიდან 30 კმ-ის დაშორებით. ის განლაგებულია ვულკანური ტბის (ლაგო დი ბრაჩანო ან „საბატინო“, იტალიის მერვე უდიდესი ტბა) დასავლეთ სანაპიროსთან. სარკინიგზო ხაზი FR3 აკავშირებს მას რომთან (ოსტიენზე და ვალე აურელიას სადგურები) დაახლოებით 55 წუთში. მის სიახლოვეს მდებარეობს ორი შუასაუკუნეების ქალაქი ანგუილარა საბაცია და ტრევინიანო რომანო.^[1]^[2]

ისტორია

ადრეული ისტორია

ციხე-სიმაგრის უძველესი ისტორია, სავარაუდოდ, უკავშირდება მეათე საუკუნეში აგებულ კოშკებს, რომლებიც სარაცინების თავდასხმებისგან თავდაცვის მიზნით აშენდა, რაზეც მიუთითებს ძველი სახელწოდება კასტრუმ ბრაჩიანი. მეთერთმეტე საუკუნეში მეზობელი ტერიტორია შეიძინა პრეფეტი დი ვიკოს ოჯახმა, რომელმაც კოშკი ციხე-სიმაგრედ გადააქცია. ფერდინანდ გრეგოროვიუსმა ბრაჩანოს ორსინების მფლობელობაში გადასვლა 1234 წლით დაათარიღა. 1375 წლიდან ის პაპის მფლობელობაში იყო.^[2]^[4]^[5]

1419 წელს კოლონას პაპმა მარტინ V-მ დაადასტურა ბრაჩანოს საფეოდალოს მფლობელობა ორსინების ოჯახის ტალიაკოცოს შტოს მიერ. ამ ძლიერი ოჯახის ხელში ბრაჩანო აყვავებულ ქალაქად იქცა, რომელიც მთელ იტალიაში განთქმული იყო თავისი ციხე-სიმაგრით. ციხის გაფართოება დაიწყო 1470 წლიდან ნაპოლეონე ორსინისა და მისი ვაჟის ვირჯინიოს მიერ. 1481 წელს მან უმასპინძლა პაპ სიქსტუს IV-ს, რომელიც რომში გავრცელებული შავი ჭირისგან გაიქცა; სალა პაპალინა ერთ-ერთ კუთხის კოშკში ამ მოვლენას აღნიშნავს. თუმცა, ოთხი წლის შემდეგ, ქალაქი და ციხე-სიმაგრე პაპის ჯარებმა გაძარცვეს პროსპერო კოლონას მეთაურობით, და შემდგომ აშენდა ახალი კედლების ხაზი.^[2]^[4]^[5]

ორსინი-ოდესკალკის ციხე-სიმაგრის მშენებლობა დაიწყო ორსინების ოჯახში ნაპოლეონ ორსინიმ 1470 წელს. მშენებლობა დაასრულა მისმა ვაჟმა ვირჯინიო ჯენტილმა 1485 წელს. არქიტექტორი იყო ფრანჩესკო დი ჯორჯიო მარტინი. თავისი არსებობის საუკუნეების განმავლობაში, ციხე-სიმაგრე არაერთი კონფლიქტის ადგილი იყო კოლონასა და ბორჯიას კეთილშობილ ოჯახებს შორის. 1494 წელს საფრანგეთის კარლოს VIII და მისი ჯარები, რომლებიც რომისკენ მიემართებოდნენ, ბრაჩანოში შეჩერდნენ. ამ ქმედებამ გამოიწვია ორსინების ეკლესიიდან განკვეთა. 1496 წელს ციხე-სიმაგრე, რომელიც პოლიტიკურად კარგად დაკავშირებული და წარმატებული ორსინების ოჯახის ხელში იყო, პაპ ალექსანდრე VI-ის რისხვას დაექვემდებარა, რომლის ვაჟმა ჯოვანი დი კანდიამ პაპის არმია წაიყვანა და ციხის დაპყრობა სცადა. თუმცა, ორსინებმა წარმატებით გაუძლეს შეტევას. რამდენიმე წლის შემდეგ, ჩეზარე ბორჯიამ, ალექსანდრეს კიდევ ერთმა ბუნებრივმა ვაჟმა, უშედეგოდ სცადა ორსინების ციხე-სიმაგრის დაპყრობა. ამ პერიოდში ციხე-სიმაგრემ განიცადა მოდიფიკაციები, შეიქმნა ბევრი შიდა დეკორაცია მხატვრობისა და ფრესკების სახით ანტონიაცო რომანოს, მე-15 საუკუნის რომაელი მხატვრისა და მოქანდაკის მიერ. პაპი სიქსტუს IV, დაბადებით ფრანჩესკო დელა როვერე, შავი ჭირის ეპიდემიის დროს რომიდან ამ ციხე-სიმაგრეში გადავიდა. ამ დროს, ოთახები, სადაც პაპი ცხოვრობდა, მოხატული იყო ტადეო ცუკარისა და ფედერიკო ცუკარის ძმების მიერ შექმნილი ფრესკებით.^[2]^[4]^[5]

მე-16 საუკუნე და შემდეგ

მეთექვსმეტე საუკუნე იყო ბრწყინვალების პერიოდი ბრაჩანოსა და ციხე-სიმაგრისთვის. 1558 წელს, ცნობილმა პაოლო ჯორდანო I ორსინიმ, რომელმაც ცოლად შეირთო იზაბელა დე' მედიჩი, ტოსკანის დიდი ჰერცოგის კოზიმო I-ის ქალიშვილი, მიიღო ბრაჩანოს ჰერცოგის ტიტული. თუმცა, ხარბი ორსინების ოჯახის ფუფუნებამ საბოლოოდ გავლენა მოახდინა ქალაქის ეკონომიკურ მდგომარეობაზე. უკანასკნელი დიდი მმართველი, სავარაუდოდ, იყო პაოლო ჯორდანო II, ხელოვნებისა და ლიტერატურის მფარველი, რომელმაც ბრაჩანო იტალიის კულტურის ცენტრად აქცია. დაცემა დასრულდა 1696 წელს, როდესაც ციხე-სიმაგრე გაიყიდა ლივიო ოდესკალკიზე, პაპ ინოკენტი XI-ის დისწულზე; ოდესკალკების ოჯახი დღემდე ფლობს ციხე-სიმაგრეს.^[2]^[4]^[5]

იმპერატორმა ლეოპოლდ I-მა, თურქების წინააღმდეგ ომში გაწეული სამსახურების აღიარებით, პაპის დისწულ ლივის მიანიჭა წმინდა რომის იმპერიის პრინცის საპატიო წოდება. ფრანგული ოკუპაციის შემდეგ, ციხე-სიმაგრე გაძარცვეს და გაიტაცეს მისი ძვირფასი ავეჯი. ციხე-სიმაგრე და მამული ტორლონიას ოჯახის ჰერცოგ მარინო ტორლონიას მფლობელობაში იყო 1848 წლამდე, როდესაც ის გაიყიდა პრინც ლივიო ოდესკალკი III-ზე.^[2]

არქიტექტურა

კასტელო ორსინი-ოდესკალკი არის რენესანსის სამხედრო არქიტექტურის ერთ-ერთი ყველაზე აღსანიშნავი ნიმუში იტალიაში და ბრაჩანოს მთავარი ძეგლია. ციხე-სიმაგრემ მრავალი რენოვაცია განიცადა თავისი დაარსების დღიდან. ციხე-სიმაგრეში შეიქმნა მდიდრულად მოხატული ფრიზები და ჭერები. მდიდრულად შეფერილი გობელენები კეთდებოდა, როდესაც ბრაჩანოს ბატონები რეზიდენციაში იმყოფებოდნენ. მნიშვნელოვანი გვიან მე-15 საუკუნის ფრიზი, რომელიც გვიჩვენებს ჰერკულესის შრომებს^[6], დღესაც ხილვადია.^[1]^[2]

მუზეუმი

ციხე-სიმაგრის ტერიტორიაზე მდებარე ისტორიულ მუზეუმში დაცულია ძვირფასი ხელოვნების ნიმუშები შუასაუკუნეებიდან, პაპებისა და მეფეების ექვსი საუკუნის მმართველობის პერიოდიდან, რომელიც შედგება ძველი იარაღებისგან, ავეჯისგან და ნახატებისგან, წიგნებისა და ხელნაწერებისგან, ფრესკებისა და დეკორაციებისგან. ის გაიხსნა 1952 წელს პრინც ლივიო ოდესკალკი IV-ის მიერ.^[1]^[3]

ღონისძიებები

ციხე-სიმაგრემ უმასპინძლა მრავალ ღონისძიებას, განსაკუთრებით მდიდარი მსახიობებისა და მომღერლების ქორწილებს. ჰოლივუდის მსახიობები ტომ კრუზი და კეიტი ჰოლმსი დაქორწინდნენ ამ ციხე-სიმაგრეში.^[7]

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Castello Odescalchi di Bracciano it. Official website of the odescalchi. ციტირების თარიღი: 9 July 2011
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 ^2.7 La Storia it. Official website of the odescalchi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 10 July 2011
↑ ^3.0 ^3.1 Museo it. Official website of the odescalchi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 10 July 2011
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Cenii storici. castelloodescalchi.com. ციტირების თარიღი: 10 July 2011
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Castello Odescalchi-Orsini di Palo it. orsini-gotha.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-08-21. ციტირების თარიღი: 10 July 2011
↑ Malcolm Bull, The Mirror of the Gods, How Renaissance Artists Rediscovered the Pagan Gods, Oxford UP, 2005, ISBN 0-19-521923-6
↑ Ostia Antica, Ostia Lido and Bracciano. pbase.com. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[Home-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Castello Odescalchi di Bracciano it. Official website of the odescalchi. ციტირების თარიღი: 9 July 2011

[History-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 ^2.5 ^2.6 ^2.7 La Storia it. Official website of the odescalchi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[Museum-3] 3.0 ^3.1 Museo it. Official website of the odescalchi. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 ივლისი 2011. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[Castle-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Cenii storici. castelloodescalchi.com. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[Orsini-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Castello Odescalchi-Orsini di Palo it. orsini-gotha.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-08-21. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[6] Malcolm Bull, The Mirror of the Gods, How Renaissance Artists Rediscovered the Pagan Gods, Oxford UP, 2005, ISBN 0-19-521923-6

[7] Ostia Antica, Ostia Lido and Bracciano. pbase.com. ციტირების თარიღი: 10 July 2011

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]