ნიკოლაი ლობაჩევსკი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ნიკოლაი ლობაჩევსკი
რუს. Николай Иванович Лобачевский
დაბ. თარიღი 1 დეკემბერი, 1792
დაბ. ადგილი ნიჟნი-ნოვგოროდი[1]
გარდ. თარიღი 12 (24) თებერვალი, 1856[2] [3] (63 წლის)
გარდ. ადგილი ყაზანი, Kazan Uyezd, ყაზანის გუბერნია, რუსეთის იმპერია[1]
დასაფლავებულია Arskoe cemetery[4]
მოქალაქეობა რუსეთის იმპერია
საქმიანობა მათემატიკოსი[5] , პროფესორი და უნივერსიტეტის პროფესორი[5]
მუშაობის ადგილი ყაზანის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი ყაზანის უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები Joseph A. Bolzano, Nikolay Zinin, Alexander Popov და Erast Yanishevsky
სამეცნიერო ხარისხი მეცნიერების მაგისტრი
მეუღლე Varvara Alexeyevna Moiseyeva
ჯილდოები წმინდა ანას 1-ლი ხარისხის ორდენი, წმინდა ანას მე-2 ხარისხის ორდენი, წმინდა ანას მე-3 ხარისხის ორდენი, წმინდა სტანისლავის 1-ლი ხარისხის ორდენი, წმინდა სტანისლავის მე-2 ხარისხის ორდენი, წმინდა ვლადიმერის მე-4 ხარისხის ორდენი, წმინდა სტანისლავის მე-3 ხარისხის ორდენი და წმინდა ვლადიმერის მე-3 ხარისხის ორდენი
ხელმოწერა

ნიკოლაი ლობაჩევსკი (რუს. Николай Иванович Лобачевский; დ. 1 დეკემბერი, 1792 — გ. 24 თებერვალი, 1856) — რუსი მათემატიკოსი. არაევკლიდური გეომეტრიის ერთ-ერთი შემქმნელი. საუნივერსიტეტო განათლებისა და სახალხო განათლების მოღვაწე. ინგლისელმა მათემატიკოსმა უილიამ კინგდონ კლიფორდმა ლობაჩევსკის „გეომეტრიის კოპერნიკი“ უწოდა. ლობაჩევსკი 40 წლის განმავლობაში ასწავლიდა ყაზანის საიმპერატორო უნივერსიტეტში, მათ შორის 19 წელი იყო ამ უნივერსიტეტის რექტორი. დაიბადა წვრილი მოხელის ოჯახში. თითქმის მთელი ცხოვრება ყაზანში გაატარა, სწავლობდა გიმნაზიაში (1802–07), შემდეგ უნივერსიტეტში (1807–1811). ყაზანის უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ მიიღო მაგისტრის ხარისხი (1811), ასწავლიდა იქვე, 1814 წლიდან ადიუნქტი, 1816 წლიდან ექსტრაორდინარული პროფესორი, 1822 წლიდან ორდინარული პროფესორი, 1820–25 წლებში ფიზიკა-მათემატიკის ფაკულტეტის დეკანი, 1827–46 წლებში რექტორი. ნიკოლაი ზაგოსკინის გამოთქმით ლობაჩევსკი იყო ყაზანის უნივერსიტეტის „დიდი მშენებელი“.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 Лаптев Б. Л. Лобачевский Николай Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 14 : Куна — Ломами. — С. 585–586.
  2. Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. Русский биографический словарь / под ред. А. А. Половцов, Н. П. Чулков, Н. Д. Чечулин и др. — СПб, Москва.
  4. Find a Grave — 1996.
  5. 5.0 5.1 Czech National Authority Database