მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982. ჯგუფი 6
ჯგუფი 6 ან ჯგუფი VI (ინგლ. Group 6; ფრანგ. Groupe VI; გერმ. Gruppe 6; ესპ. Grupo 6)[1] — ფიფა-ს 1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის ჩატარების ფორმატით[2][3][კომ. 1] გათვალისწინებული ჯგუფური ეტაპის ანუ ტურნირის პირველი რაუნდის 6 ჯგუფიდან ერთ-ერთი, რიგითობის ნომრის მიხედვით — მეექვსე ჯგუფი.[4][5][6][7][8]
ესპანეთის 1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის 24 მონაწილე ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები 6 ჯგუფად გადანაწილდა.[9][10][11] ჯგუფიდან ორ-ორი საუკეთესო მეორე ეტაპზე გადიოდა, სადაც გუნდები ოთხ სამგუნდიან ჯგუფს ქმნიდნენ, ხოლო ამ ჯგუფებში გამარჯვებულები ბრძოლას ნახევარფინალში აგრძელებდნენ.[12]
ჩემპიონატის შემდეგ ეტაპზე გასასვლელად მეექვსე ჯგუფში ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ ბრაზილიის,[13][14][15][16] საბჭოთა კავშირის,[17][18][19][20] შოტლანდიისა[21][18][22][23] და მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის დებიუტანტის ახალი ზელანდიის[13][24][25][26] ეროვნული ნაკრები გუნდები.[27][28][29][30]
მეექვსე ჯგუფში პირველი ადგილი ბრაზილიის ნაკრებმა დაიკავა, რომელმაც სამივე შეხვედრა მოიგო და შესაბამისად, ტურნირის მეორე რაუნდში გადასვლის უფლება მოიპოვა. მეორე ადგილზე საბჭოთა კავშირის ნაკრები გავიდა, რომელმაც შოტლანდიის ნაკრების მსგავსად ქულათა თანაბარი რაოდენობა დააგროვა და მხოლოდ ბურთების უკეთესი სხვაობის წყალობით შეძლო ჯგუფიდან გასვლა და ტურნირის გაგრძელება.[31][32][33][34]
ქალაქები და სტადიონები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
VI ჯგუფის მატჩები 14 ივნისიდან 23 ივნისის ჩათვლით, სამხრეთ ესპანეთის, კერძოდ კი, ანდალუსიის ორ ქალაქში — სევილიასა და მალაგაში გაიმართა.[35] სულ 6 შეხვედრა ჩატარდა, აქედან ერთს — სევილიის „ესტადიო რამონ სანჩეს პისხუანმა“,[36] ორს — იმავე სევილიის „ესტადიო ბენიტო ვილიამარინმა“,[37][38] ხოლო დანარჩენ სამ მატჩს მალაგის „ესტადიო ლა-როსალედამ“ უმასპინძლა.[39][40][41]
| სევილია | მალაგა | ესპანეთი | |
|---|---|---|---|
| რამონ სანჩეს პისხუანი (ესპ. Estadio Ramón Sánchez Pizjuán) |
ბენიტო ვილიამარინი (ესპ. Estadio Benito Villamarín) |
ლა-როსალედა (ესპ. Estadio La Rosaleda) |
ანდალუსია |
| ტევადობა: 68 110 [42] | ტევადობა: 50 253 [42] | ტევადობა: 34 411 [42] | სევილიის და მალაგის პროვინციები |
|
|
|
|
ცხრილი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
| ადგ | გუნდი | თ | მ | ფ | წ | გატ | გაშ | გს | ქ | კვალიფიკაცია |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | .svg){kind=small} ბრაზილია
|
3 | 3 | 0 | 0 | 10 | 2 | +8 | 6 | მეორე რაუნდში გასვლა |
| 2 |  სსრკ
|
3 | 1 | 1 | 1 | 6 | 4 | +2 | 3 | |
| 3 |  შოტლანდია
|
3 | 1 | 1 | 1 | 8 | 8 | 0 | 3 | |
| 4 |  ახალი ზელანდია
|
3 | 0 | 0 | 3 | 2 | 12 | −10 | 0 |
მატჩები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრაზილია — სსრ კავშირი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჯგუფის პირველი შეხვედრა ბრაზილიისა და სსრ კავშირის ეროვნულ გუნდებს შორის სევილიაში, 14 ივნისს, „ესტადიო რამონ სანჩეს პისხუანზე“ გაიმართა და მას 68 ათასი გულშემატკივარი დაესწრო.[36][43] გუნდები მოედანზე ესპანელმა მსაჯმა აუგუსტო ლამო კასტილიომ გამოიყვანა.[44][45][კომ. 2][46][კომ. 3]
ბრაზილიელთა როგორც ტერიტორიული, ისე ტექნიკური მომზადების და სათამაშო კლასის უპირატესობის მიუხედავად საბჭოთა ფეხბურთელებმა რაციონალური, კოლექტიური თამაშის ორგანიზების ხარჯზე, საკმაოდ სოლიდური წინააღმდეგობა გაუწიეს მეტოქეს.[47][კომ. 4] ამონარიდი[48] „ლელოს“ სტატიიდან „ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი“:
|
„...უკვე პირველ წუთებზე დასაევმა ზიკოს უძნელესი ბურთი აიღო, შემდეგ სწრაფი კომბინაცია გაითამაშეს ბლოხინმა და ბალმა, თავით დარტყმული ბურთი ოდნავ ასცდა კარს. მომდევნო პერიოდში დასაევმა კვლავ აიღო ძნელი ბურთები ჟუნიორისგან, სერჟინიოსგან, მაგრამ ერთ-ერთი კონტრშეტევისას, მე-15 წუთზე, ბრაზილიელთა მცველებმა თავიანთ საჯარიმო მოედანზე წააქციეს შენგელია, მსაჯმა კი მიიჩნია, რომ წესების დარღვევას არ ჰქონდა ადგილი.“
|
ანგარიში საბჭოთა ფეხბურთელებმა გახსნეს — გოლი შეხვედრის პირველი ნახევრის 34-ე წუთზე, ანდრეი ბალის შორეული დარტყმისა და ბრაზილიელთა მეკარის ვალდირ პერესის დაგვიანებული რეაქციის შედეგად გავიდა.[49][კომ. 5] ამის მიუხედავად, ბრაზილიელებს აქტიურობა არ შეუნელებიათ და მათთვის ჩვეულ რიტმში კიდევ უფრო ინტენსიურად განაგრძობდნენ შეტევითი კომბინაციების აწყობას და სახიფათო მომენტების შექმნას.[50][კომ. 6] ამონარიდი[48] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...აღსანიშნავია, რომ ბრაზილიელები დიდი ოსტატობით ასრულებდნენ ცალკეულ ტექნიკურ ილეთებს, მაგრამ გადამწყვეტ მომენტებში არაზუსტად ურტყამდნენ კარში. 33-ე წუთზე ბურთი შუა მინდორზე ტრიალებდა. იგი გადასცეს ბალს, მან შორი მანძილიდან, მოულოდნელად, ძლიერად დაარტყა, მეკარე ვალდირ პერესი აშკარად მოუმზადებელი აღმოჩნდა და ვერ შეძლო დარტყმის მოგერიება — 1:0.“
|
ბრაზილიელთა გარკვეული პოზიციური უპირატესობის მიუხედავად გოლის გატანის შესაძლებლობა ორივე გუნდს ჰქონდა,[50] ტაიმის დასასრულს ბესონოვს ანგარიშის გაზრდის რეალური შესაძლებლობა მიეცა, მაგრამ მომენტის გამოყენება ვერ შეძლო — ბურთი მიზანს ასცდა. პირველ ტაიმში ანგარიში უცვლელი დარჩა.
შეხვედრის განახლებისთანვე ბრაზილიელთა შემადგენლობაში დირსეუს ნაცვლად მოედანზე პაულო იზიდორო გამოვიდა.[51][კომ. 7] საბჭოთა ნაკრებმა თამაში ცვლილების გარეშე განაგრძო. მატჩის მეორე ნახევარიც თითქმის იმავე სცენარით წარიმართა.[47] ბრაზილიელებს არ უცდიათ მკვეთრად რადიკალური ცვლილება მოეხდინათ თამაშის მსვლელობაში ტემპისა და რიტმის კიდევ უფრო გაზრდის ან ერთიან, მასირებულ შეტევაზე გადასვლის თვალსაზრისით. ისინი მეთოდურად და აუღელვებლად, მაგრამ ამავე დროს შეუჩერებლად და მძლავრად განაგრძობდნენ ოპონენტთა შევიწროებას მოედნის თითქმის ყველა მონაკვეთზე, განსაკუთრებით მეტოქის საჯარიმო მოედნის სიახლოვეს. ამონარიდი[48] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...ბრაზილიელები აგებდნენ. არგენტინელთა მარცხის შემდეგ ეს, შეიძლება, მეორე სენსაცია ყოფილიყო მიმდინარე ჩემპიონატში, ამიტომ მეორე ტაიმში მათ მთელი თავიანთი შესაძლებლობები ჩააქსოვეს თამაშში. ისინი უტევდნენ მძლავრად, მაღალ ტემპში, შეუჩერებლად, ყოველ საიერიშო კომბინაციაში აქტიურად მონაწილეობდნენ ნახევარმცველები და მცველებიც. მწვრთნელმა ტელე სანტანამ მეორე ტაიმში მინდორზე გამოიყვანა პაულო ისიდორო, რომელმაც საგრძნობი გამოცოცხლება შეიტანა თავისი გუნდის თამაშში და განსაკუთრებით — შეტევაში. “
|
_%E2%80%94_Brazil_NFT_Midfielder_(1979%E2%80%931986).jpg)
მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა ფეხბურთელები სულაც არ აპირებდნენ სტატისტების როლში ყოფნას და სპეციალისტების შეფასებით, ამგვარად არც გამოიყურებოდნენ,[47][53] მატჩის მიწურულისთვის გუნდებს შორის სათამაშო კლასში განსხვავება კიდევ უფრო თვალსაჩინოდ გამოიკვეთა, რამაც თავისი კანონზომიერი შედეგი მოიტანა. შეხვედრის 75-ე წუთზე ჯერ გუნდის კაპიტანმა სოკრატესმა,[51][54] ხოლო 88-ე წუთზე ედერმა[51] — სანახაობრივი თვალსაზრისით მეტად შთამბეჭდავი ბურთები შეაგდეს დასაევის კარში და ჩემპიონატზე პირველი გამარჯვება იზეიმეს.[45][55] The Guardian-ის სპორტული მიმომხილველის სტივენ ფაის[56] შეფასებით ედერის[57][კომ. 8] და სოკრატესის[58][კომ. 9] ეს გოლები საუკეთესო იყო იმ 15 გოლს შორის, რომლებიც ბრაზილიელებმა გაიტანეს ამ ჩემპიონატზე. ამონარიდი[48] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...მრავალი ცდისა და უნაყოფო იერიშის შემდეგ ბრაზილიელებმა მაინც მიაღწიეს საწადელს: ჯერ სოკრატესმა 73-ე წუთზე შორი მანძილიდან უზუსტესი გოლი გაიტანა, ხოლო 88-ე წუთზე ედერმა კარგად გამოიყენა შექმნილი მდგომარეობა და მეორედ აიღო დასაევის კარი.[59] აღსანიშნავია, რომ ბრაზილიელთა ამ ორი გოლის ინტერვალში შენგელიამ ბურთი გაიტანა მეტოქის კარში, მაგრამ მსაჯებმა მისი მდგომარეობა თამაშგარედ მიიჩნიეს.“
|
მთლიანობაში, მატჩისადმი მიძღვნილი სტატიებიდან, ფეხბურთის სპეციალისტთა თუ საფეხბურთო ფუნქციონერთა გამოხმაურებებიდან გამომდინარე, გულშემატკივართა და სპორტულ ჟურნალისტთა დიდ უმრავლესობაში როგორც ბრაზილიელთა, ასევე საბჭოთა ფეხბურთელთა პირველმა თამაშმა მეტად დადებითი, ხოლო თავად შეხვედრამ — საუკეთესო შთაბეჭდილება დატოვა,[53][კომ. 10][51] თუმცა ფეხბურთის მიმომხილველთა და სპორტული მედიის საერთო შეფასებით ჩემპიონატის სადებიუტო მატჩში სამხრეთამერიკელებს გამარჯვება იოლად არ მოუპოვებიათ.[60][კომ. 11] ამონარიდი[48][61] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...მატჩი მოიგო ბრაზილიის ნაკრებმა — 2:1, რომელმაც მეორე ტაიმში უმაღლესი კლასის თამაში აჩვენა, მაგრამ უნდა ვთქვათ, რომ საბჭოთა ფეხბურთელები ამ მატჩში ღირსეულ მეტოქედ გამოიყურებოდნენ. „ეს იყო ერთ-ერთი საუკეთესო მატჩი, რომელიც ოდესმე მინახავს მსოფლიო ჩემპიონატებზე, — განაცხადა სამგზის მსოფლიო ჩემპიონების მწვრთნელმა ტელე სანტანამ ბრაზილიისა და საბჭოთა გუნდების მატჩის შემდეგ. — ეს იყო შესანიშნავი, მაგრამ ძნელი თამაში ორივე ნაკრებისთვის. საბჭოთა გუნდი საუკეთესო ფეხბურთელებითაა დაკომპლექტებული და ეჭვიც არ მეპარება, რომ ჩვენი შეხვედრა ქვეჯგუფში გადამწყვეტი იყო“. “
|
სააგენტო ფრანს-პრესისადმი მიცემულ ინტერვიუებში ჩატარებული შეხვედრის შესახებ თავიანთი მოსაზრება თავად მატჩის მონაწილეებმაც გამოხატეს. ამონარიდი[53] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...ზიკო: „უნდა ვაღიარო, რომ საბჭოთა ფეხბურთელებმა მრავალი პრობლემის წინაშე დაგვაყენეს და გამარჯვება იოლად არ მოგვიპოვებია“. “
|
|
|
„...სოკრატესი: „მთელი გუნდის ძალისხმევით ყველაფერი ვიღონეთ თამაშში გარდატეხის შეტანისა და მატჩის ჩვენს სასარგებლოდ შემობრუნებისათვის“. “
|
|
|
„...ალექსანდრე ჩივაძე: „თითქმის ბოლომდე კარგად ვითამაშეთ, მაგრამ ბრაზილიის ნაკრები მართლაც, დამსახურებულად ატარებს ამ ჩემპიონატის ნომერ პირველი ფავორიტის სახელს“. “
|
მატჩის ზოგადი სურათის მოკლე მიმოხილვის სახით საკმაოდ საინტერესო ანალიზს და საყურადღებო მოსაზრებებს სთავაზობს მკითხველს საფეხბურთო თემატიკაზე არაერთი წიგნის თუ კრებულის, ასევე ფეხბურთის პრობლემებზე მრავალი საინტერესო წერილის ავტორი, ცნობილი ქართველი მწერალი გურამ ფანჯიკიძე 1982 წლის ბოლოს მისი ავტორობით გამოცემულ სპორტული ნარკვევების მორიგ კრებულში — „ფორცა, იტალია!“, სადაც საუბარია, როგორც უშუალოდ მატჩის შესახებ ასევე, მატჩის შემდგომ გამოხმაურებებზე სხვადასხვა მედიასაშუალებებისა თუ სპეციალისტების მხრიდან. ამონარიდი[62] ნარკვევიდან:
|
|
„...სამართლიანობა მოითხოვს ვთქვათ, რომ ბრაზილიელებთან თამაშის შემდეგ საბჭოთა გუნდმა მოიპოვა საკმაო აღიარება. ეს ბუნებრივიც იყო. ბრაზილია ჩემპიონატის აღიარებული ფავორიტი გახლდათ და მასთან კარგი თამაში უკვე დიდ რამეს ნიშნავდა. მაგრამ არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ უცხოელები, რომლებიც კარგად არ იცნობდნენ საბჭოთა ნაკრებს, ბრაზილიელებთან მშვენივრად წარმართულ თამაშს შეიძლებოდა შეეცდინა. ბრაზილიელებთან მატჩის შემდეგ ჩვენი პრესა, სპეციალისტებიც, ჟურნალისტებიც და სპორტული კომენტატორებიც ერთბაშად განეწყვნენ ძალზე ოპტიმისტურად. თუმცა, ოპტიმიზმის ნაკლებობას ვერც ბრაზილიელებთან თამაშამდე ვუსაყვედურებდით. “
|
_Brazil_NFT_(1979%E2%80%931986)_Forward._Image001.jpg)
როდესაც ამ სტრიქონების ავტორი ბრაზილიელებთან მატჩის შემდეგ საბჭოთა მედიისა და სპეციალისტების მხრიდან გამოვლენილ ოპტიმიზმზე აკეთებს აქცენტს, იმ ფაქტის შეხსენებით, რომ ოპტიმიზმის ნაკლებობას ისინი არც ბრაზილიელებთან თამაშამდე განიცდიდნენ, იგი მიუთითებს ამავე ნარკვევში მის მიერვე არაერთხელ მოყვანილ არგუმენტებს იმის შესახებ თუ რატომ იყო ასეთი ოპტიმიზმი საფუძველს მოკლებული და რატომ თვლიდა იგი ჯერ კიდევ ჩემპიონატის დაწყებამდე, რომ საბჭოთა ნაკრები ვერ შეძლებდა ამ ჩემპიონატზე მნიშვნელოვანი წარმატების მიღწევას, მათ შორის ვერც საპრიზო ოთხეულში გასვლას, ვერც სანახაობრივად მიმზიდველი ფეხბურთის ჩვენებას და შესაბამისად, ვერც მაყურებელთა სიმპათიის მოპოვებას. ამონარიდი[64] ნარკვევიდან:
|
|
„...რამ დაბადა ეს უსაფუძვლო ოპტიმიზმი? შევეცდები მოკლედ ავხსნა მისი მექანიზმი. ბრაზილიელებთან ჩვენმა ფეხბურთელებმა მართლაც შესანიშნავად ითამაშეს. მაგრამ, სამწუხაროდ, ეს, უპირველეს ყოვლისა, თვით ბრაზილიელების დამსახურება იყო. ბრაზილიელთა თამაშის მანერას ადრეც ვიცნობდით და ესპანეთის ჩემპიონატის შემდგომ მატჩებში ხომ კიდევ ერთხელ დაადასტურეს, რომ ისინი მოწინააღმდეგეს ხელს არ უშლიან თამაშში, აცლიან ბურთის მიღებას, რაც ასე უჭირდათ ჩვენს თავდამსხმელებს შემდგომ მატჩებში. “
|
აქვეა წარმოდგენილი მისი მოსაზრება მსაჯის მიერ ბრაზილიელთა კარში არდანიშნული პენალტებისა და სპეციალისტების ნაწილში, უმთავრესად ამ მიზეზის გამო შექმნილი იმ წარმოდგენის შესახებ — რომ თითქოს, რომ არა მსაჯის ეს და სხვა საბედისწერო შეცდომები, საბჭოთა ნაკრები შეძლებდა დამარცხების თავიდან არიდებას და შესაძლოა მეტოქის დამარცხებასაც. ამ კონტექსტშივე ეხება იგი ბრაზილიელთა მეკარე პერესის მიერ გაშვებულ გოლსაც. ამონარიდი[65] ნარკვევიდან:
|
|
„...შემდეგ გავიხსენოთ რამაზ შენგელიას სწრაფი გასვლა და ნაღდი პენალტი, როცა ესპანელი მსაჯის კასტილიოს სასტვენი უსამართლოდ დუმდა. გავიხსენოთ აგრეთვე ოდნავ უფრო საყოყმანო პენალტი მეორე ტაიმში. პირველი პენალტის მიუცემლობის შემდეგ მსაჯის მიერ თერთმეტმეტრიანი საჯარიმო დარტყმის დანიშვნა ეჭვს აღარ იწვევდა. მსაჯის სასტვენი კვლავ დუმდა. ბუნებრივია, ამ სიტუაციებმა შექმნა ილუზია, რომ ჩვენ შეგვეძლო დაგვემარცხებინა ბრაზილიის უძლიერესი ნაკრები. მაგრამ ეს ილუზია არ უნდა დაუფლებოდა სპეციალისტებს, სპორტულ ჟურნალისტებს, კომენტატორებს. რატომ ვერ გავითვალისწინეთ, როგორი ბურთი გაუვარდა ხელიდან ბრაზილიელთა მეკარე პერესს, რითაც მან პენალტის სამაგიერო საჩუქარი მიართვა საბჭოთა ნაკრებს. “
|
ზემოაღნიშნული კონტექსტიდანვე გამომდინარე ეხება იგი ბრაზილიელთა მიერ საბჭოთა ნაკრების კარში გატანილ გოლებს, რომლებიც საყოველთაო შეფასებით არათუ ესპანეთის ჩემპიონატის, არამედ ზოგადად მსოფლიო ჩემპიონატებზე გატანილი გოლებიდან ერთ-ერთ ყველაზე დასამახსოვრებელ და საუკეთესო გოლებად აღიარეს, მათი უმაღლესი ტექნიკური შესრულებისა და გამორჩეული სილამაზის გამო.[52][59] მათ შორის მოყვანილია მეკარე დასაევის სიტყვები ედერის მიერ გატანილ გოლზე. ამ მოკლე მიმოხილვას წინ უძღვის სამხრეთამერიკელთა ტექნიკური მომზადებისა და სათამაშო კლასის მოკლე ავტორისეული შეფასება და ასევე ორი მოკლე ეპიზოდი ბრაზილიის ნაკრების ისტორიული წარსულიდან. ამონარიდი[65] ნარკვევიდან:
|
|
„...რატომ ვერ გავითვალისწინეთ მათი უბრწყინვალესი, თითქმის ზღვრამდის მისული ტექნიკა, გადაცემათა საოცარი სიზუსტე და შეუდარებელი დარტყმები? გავიხსენოთ სოკრატესის მიერ ულამაზესი და უძლიერესი, მოჭრილი დარტყმით გატანილი გოლი მარცხენა ცხრიანში,[52] შემდეგ ედერის „ხმელი ფოთოლი“...[59] უწინ დიდის ცნობილ „ხმელ ფოთოლს“ ურტყამდნენ მხოლოდ გაჩერებული ბურთით. არგენტინაში ნელინიომ და დირსეუმ იტალიელთა კარში ბურთები კვლავ „ხმელი ფოთლით“ გაიტანეს, ოღონდ დაარტყეს მოძრავ ბურთს გარღვევაზე შეჭრილებმა. ამჯერად ედერმა „ხმელი ფოთოლი“ დაარტყა მაშინ, როცა ბურთი ჰაერში იყო. თვითონ საბჭოთა მეკარე რინატ დასაევი წერს: „ედერმა ჩვენს მცველებს შორის ისე მარჯვედ, „ტყვიასავით“ ისროლა ბურთი, რომ მან ჩემს თვალწინ სფეროსებური ელვასავით გაკვესა და წამის რაღაც მეასედში ძელის გვერდით გაეხვია ბადეში“. “
|
რეზონანსული და ცალკე დისკუსიის საგანი აღმოჩნდა მატჩის მთავარი მსაჯის აუგუსტო ლამო კასტილიოს მიერ დაშვებული შეცდომები, რის შესახებაც არაერთი სტატია გამოქვეყნდა ესპანურ, იტალიურ, ბრიტანულ, ბრაზილიურ თუ საბჭოთა პრესაში.[66][67] უკლებლივ ყველა სტატიაში დაფიქსირებული იყო ერთსულოვანი შეფასება იმის შესახებ, რომ მთავარი მსაჯის კვალიფიკაცია არ შეესაბამებოდა უმაღლესი საფეხბურთო ფორუმისთვის ფიფა-ს მიერ დადგენილ სტანდარტებს, რომ მისი მხრიდან დაშვებული იყო მიუტევებელი და უხეში შეცდომები, რამაც მნიშვნელოვანწილად იმოქმედა მატჩის მსვლელობაზე. ამონარიდი[67] „ლელოს“ სტატიიდან „ჩემპიონატისათვის შეუფერებელი მსაჯობა“:
|
|
„...საერთაშორისო პრესა კვლავ ფართოდ აშუქებს ფეხბურთში მსოფლიო ჩემპიონატის მსვლელობას, ვრცელ კომენტარს უკეთებს მატჩებს, მათ შორის სსრ კავშირისა და ბრაზილიის გუნდების შეხვედრას, ხაზს უსვამს იმ დასანან შეცდომებს მსაჯობაში, რომლებიც არ უნდა ხდებოდეს. ესპანური გაზეთი „ოხა დელ ლუნესი“ (ესპ. Hoja del Lunes) აჭრელებულია ასეთი სათაურებით: „სირცხვილი კასტილიოს“, „გადაიყვანეთ მსაჯი მეორე ჯგუფში“ (ეს გულშემატკივართა ყველაზე დამცინავი შეძახილია არბიტრისთვის). „ასეთ მსაჯს, რასაკვირველია, ადგილი არ უნდა ჰქონდეს მსოფლიო ჩემპიონატზე“. — წერს ამ გაზეთის სპორტული მიმომხილველი. თითქმის ყველა ბრაზილიური გაზეთი აღიარებს ბრაზილია — სსრ კავშირის მატჩის მსაჯის მიკერძოებას. „ღმერთი ბრაზილიელთა მხარეს იყო და, აგრეთვე, არბიტრიც“. — ირონიულად შენიშნავს „ჟურნალ დუ ბრაზილი“. „მატჩი მსოფლიო ჩემპიონატის შესაფერისი იყო“. — ასე დაახასიათა ეს შეხვედრა ავსტრიის საინფორმაციო სააგენტომ. ერთადერთი სუსტი მონაწილე სევილიის სტადიონზე გამართულ ამ გრანდიოზულ სპექტაკლში, აღნიშნავს სააგენტო, რასაკვირველია, იყო ესპანელი მსაჯი კასტილიო.“
|
საბჭოთა ნაკრების კაპიტნის ალექსანდრე ჩივაძის შეფასებით, კასტილიომ არაობიექტურად იმსაჯა. მან ჯერ შენგელიას წაქცევისთვის აშკარა პენალტი არ დანიშნა, ხოლო მეორე ტაიმში იმავე შენგელიას მიერ თამაშის წესების სრული დაცვით გატანილი გოლი არ ჩათვალა.[68] კასტილიომ მსაჯობასთან დაკავშირებით მსგავსი შეფასებები გაკეთდა ვიქტორ პონედელნიკის, ეუსებიოს, დი სტეფანოსა და სხვათა მხრიდან. რაც შეეხება სანტანას, მან შეფასების გაკეთებისგან თავი შეიკავა. ამონარიდები[67][61] „ლელოს“ სტატიებიდან:
|
|
„...სანტანას ჰკითხეს, რას იტყოდა ესპანელი მსაჯის კასტილიოს დუმილზე, როცა ბრაზილიელებმა საჯარიმო მოედანზე მოცელეს შენგელია. პასუხი დიპლომატიური იყო: „მე უფლება არა მაქვს მსაჯების საქმეში ჩავერიო“. წარსულში ცნობილმა საბჭოთა ფეხბურთელმა ვიქტორ პონედელნიკმა კი, რომელიც მსოფლიო ჩემპიონატს ესწრება როგორც „სოვეტსკი სპორტის“ კორესპონდენტი, უყოყმანოდ თქვა, რომ თერთმეტმეტრიანი გარდაუვალი იყო. მისი აზრი გაიზიარა ცნობილმა პორტუგალიელმა ეუსებიომ, დი სტეფანომ კი კასტილიოს მოქმედებას „ფატალური“ უწოდა.“
|
|
|
„...„ბრაზილიამ საბჭოთა ნაკრები დაამარცხა მსაჯის შემწეობით“ — ასეთი სათაურით მოათავსა სევილიის სპეციალური კორესპონდენტის რეპორტაჟი იტალიურმა გაზეთმა „კორიერე დელო სპორტმა“ (იტალ. Corriere dello Sport). იტალიური პრესა, ფეხბურთის მიმომხილველები თითქმის ერთსულოვანნი არიან იმაში, რომ ესპანელი არბიტრი უხეში შეცდომებით მსაჯობდა. „კასტილიომ საბჭოთა გუნდი „დასაჯა“, როცა ორი პენალტი არ დანიშნა ბრაზილიელთა კარში“. — ასკვნის „კორიერე დელა სერა“ (იტალ. Corriere della Sera).“
|
შეხვედრის კიდევ ერთი მონაწილის თენგიზ სულაქველიძის შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ „ვარსკვლავებით დახუნძლული“ ბრაზილია არათუ შეხვედრის, არამედ ჩემპიონატის ფავორიტად ითვლებოდა,[46] მატჩის პირველ ტაიმში თანაბარი თამაში მიმდინარეობდა,[49] საბჭოთა ნაკრები მეტოქეს არაფერში ჩამოუვარდებოდა[53] და შენგელიას წაქცევისთვის არდანიშნული თერთმეტმეტრიანის მიუხედავად ანგარიშშიც დაწინაურდა.[49] მეორე ტაიმის ნახევარზე მეტი იყო გასული და საბჭოთა გუნდი კარს კვლავ მშრალად ინარჩუნებდა, ამასთან მეორე ტაიმში შენგელიამ გოლიც გაიტანა, მაგრამ მსაჯმა უსაფუძვლოდ დააფიქსირა თამაშგარე და ბურთი არ ჩათვალა.[45][49] თუმცა მატჩის ბოლო ოცი წუთისთვის უმთავრესად დაღლილობისა და გარკვეულწილად შეხვედრისწინა არასათანადო მომზადების გამო გუნდი მზად არ აღმოჩნდა იმისათვის, რომ მეტოქის თანდათან მზარდი უპირატესობა გაენეიტრალებინა, დაწოლისთვის ბოლომდე გაეძლო და სასურველი ანგარიში შეენარჩუნებინა.[49][55][კომ. 12]
| 14 ივნისი, 1982 [36] 21:00 [69][კომ. 13] |
ბრაზილია
|
2–1 | სსრკ
|
„ესტადიო რამონ სანჩეს პისხუანი“, სევილია მაყურებელი: 68 000 [70][36] მსაჯი: აუგუსტო ლამო კასტილიო (ესპანეთი) |
|---|---|---|---|---|
სოკრატესი  75'ედერი 88'
|
ანგარიში | ბალი 34'
|
          ბრაზილია
|
     სსრ კავშირი
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
შოტლანდია — ახალი ზელანდია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჯგუფის მეორე შეხვედრას შოტლანდიისა და ახალი ზელანდიის ეროვნულ გუნდებს შორის მალაგის „ესტადიო ლა-როსალედამ“ 15 ივნისს უმასპინძლა და მის სანახავად სტადიონის ტრიბუნებზე 36 ათასმა გულშემატკივარმა მოიყარა თავი. გუნდები მოედანზე ამერიკელმა მსაჯმა დევიდ სტენლი სოკამ[კომ. 14] გამოიყვანა. როგორც წინასამატჩო განწყობის, ისე ამ შეხვედრის შესახებ სპორტულ მედიაში გამოთქმულ მოსაზრებათა მიხედვით შოტლანდიელებს არ უნდა გასჭირვებოდათ ჩემპიონატის დებიუტანტთა დამარცხება, რამდენადაც ჯოკ სტეინის შეგირდები კლასითაც და გამოცდილებითაც მეტოქეს მნიშვნელოვნად აღემატებოდნენ. ახალზელადიელებისთვის ვითარებას კიდევ უფრო ართულებდა ის გარემოება, რომ საწვრთნელი მატჩის დროს მიღებული ტრავმის გამო, მათი ერთ-ერთი წამყვანი მოთამაშე გრანტ ტერნერი გუნდს შოტლანდიელთა წინააღმდეგ თამაშში ვეღარ დაეხმარებოდა.[71]
როგორც მოსალოდნელი იყო, თამაში შოტლანდიელთა უპირატესობით წარიმართა. მატჩის დასაწყისშივე, მათ მიერ განხორციელებულმა რამდენიმე სახიფათო შეტევამ შედეგი ვერ მოიტანა, თუმცა იმთავითვე ცხადი გახდა, რომ გოლის გატანა მხოლოდ დროის ამბავი იყო. ამაში მალე ყველა დარწმუნდა, როდესაც მე-18 წუთზე, ჯერ დალგლიშმა გახსნა ანგარიში, ხოლო შემდეგ 29-ე და 32-ე წუთებზე ჯონ უორკმა, სამი წუთის ინტერვალში მოწინააღმდეგის კარი ორჯერ აიღო და შოტლანდიამ შეხვედრა ანგარიშით 3–0 წაიყვანა. პირველი ნახევარი ასევე დამთავრდა და მატჩის დამსწრეთაგან უმრავლესობას საქმე მოთავებულად, ხოლო მეორე ტაიმის ჩატარება უბრალო ფორმალობად მიაჩნდა. თუმცა ყველასათვის და პირველ რიგში შოტლანდიელთათვის მოულოდნელად, მეორე ნახევარში ახალზელანდიელებს თამაში წაუვიდათ. მათ ჯერ სტივ სამნერის, ხოლო შემდეგ სტივ ვუდინის გოლებით ანგარიში მინიმუმამდე შეამცირეს, შესაბამისად — 54-ე და 64-ე წუთებზე. თამაშის სადავეების ხელიდან გაშვების საფრთხემ მალევე გამოაფხიზლა შოტლანდიელები. მათ კვლავ აამუშავეს დროებით მოშვებული თავიანთი სიმძლავრეები და გუნდის მეთერთმეტე ნომრის, ჯონ რობერტსონის, შემდეგ კი შეცვლაზე შემოსული სტივ არჩიბალდის გოლებით მატჩი ლოგიკურ დასასრულამდე მიიყვანეს. ასეთ ვითარებაში რაიმეს შესაცვლელად ახალი ზელანდიის ნაკრებს საკმარისი არც მონდომება და აღარც ენერგია შერჩა. როგორც შემდგომ განვითარებულმა მოვლენებმა ცხადყო, ეს იყო მაქსიმუმი, რისი ჩვენებაც უმაღლეს საფეხბურთო ფორუმზე ამ ფორმაციის ახალი ზელანდიის ნაკრებს შეეძლო. VI ჯგუფის მეორე შეხვედრა შოტლანდიელთა კანონზომიერი და დამაჯერებელი გამარჯვებით, ანგარიშით — 5–2 დამთავრდა.[71]
| 15 ივნისი, 1982 [39] 21:00 [69] |
შოტლანდია
|
5–2 | ახალი ზელანდია
|
„ესტადიო ლა-როსალედა“, მალაგა მაყურებელი: 36 000 [72][39] მსაჯი: დევიდ სტენლი სოკა (აშშ) |
|---|---|---|---|---|
| დალგლიში 18' უორკი 29', 32'რობერტსონი 73'არჩიბალდი 79'
|
ანგარიში | სამნერი 54' ვუდინი 64'
|
    შოტლანდია
|
     ახალი ზელანდია
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
ბრაზილია — შოტლანდია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჯგუფის მესამე შეხვედრა 18 ივნისს, ბრაზილიისა და შოტლანდიის ეროვნულ გუნდებს შორის სევილიაში, „ესტადიო ბენიტო ვილიამარინზე“ გაიმართა და მის სანახავად 47 ათასზე მეტი ფეხბურთის მოყვარული შეიკრიბა. გუნდები მოედანზე კოსტა-რიკელმა მსაჯმა ლუის პაულინო სილესმა გამოიყვანა. უკვე საყოველთაოდ მიღებულ და დამკვიდრებულ ფაქტად აღიქმებოდა, რომ ბრაზილიელები ნებისმიერ მატჩში უპირობო ფავორიტებად მოიაზრებოდნენ. იმდენად ბუნებრივი, თვალსაჩინო და კანონზომიერი იყო ეს მოცემულობა, რომ საწინააღმდეგო მოსაზრება არავის, მათ შორის არც შოტლანდიელებს გამოუთქვამთ. შოტლანდიელთა მთავარი მწვრთნელის წინასამატჩო განცხადებებიდან, მხოლოდ ერთი დასკვნის გაკეთების შესაძლებლობა რჩებოდა, რომლის შინაარსს, მასში ჩადებულ წინასწარ მარცხს შეგუებული ადამიანის ერთგვარი კაპიტულანტური განწყობის მიუხედავად, ბევრი მიმომხილველი ერთობ რაციონალურ ახსნასაც უძებნიდა; კერძოდ, ჯოკ სტეინი თვლიდა, რომ თავის გუნდს აქცენტი არა ბრაზილიის, არამედ სსრ კავშირის წინააღმდეგ გასამართ მომდევნო მატჩზე უნდა გაეკეთებინა, რაც მისი აზრით გადამწყვეტი იქნებოდა ჯგუფიდან გამსვლელი გუნდის გამოსავლენად. ხოლო ბრაზილიასთან მაქსიმალური ძალისხმევით თამაში, ამ უკანასკნელთა უპირობო სიძლიერისა და ჯგუფში არსებულ ძალთა ბალანსიდან გამომდინარე, სტრატეგიული მოსაზრებით მას მიზანშეუწონლად და გაუმართლებლად მიაჩნდა. ამონარიდი[75] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...შოტლანდიელთა მწვრთნელმა ჯოკ სტეინმა თავის ინტერვიუში ამას წინათ განაცხადა, რომ არ ეთანხმება მათ, ვინც შოტლანდიის გუნდი აუტსაიდერებს მიაკუთვნა. განაცხადა, რომ პრობლემები არ იყო ახალზელანდიელებთან მატჩში, დასაშვებად მიაჩნია მარცხი ბრაზილიელებთან და ყველაფერი უნდა გადაწყვიტოს შოტლანდია-სსრ კავშირის გუნდების შეხვედრამ. “
|
|
|
„...ბრაზილია-შოტლანდიის მატჩის წინ სტეინმა კიდევ ერთი განცხადება გააკეთა: „ეს მატჩი მაინცდამაინც არ მაწუხებს, უფლებას ვაძლევ საკუთარ თავს დავასვენო კიდეც რამდენიმე წამყვანი ფეხბურთელი, რათა ყველაფერი გავაკეთოთ სსრ კავშირთან მატჩშიც.“ მართლაც, მან ოდნავ შეცვლილი შემადგენლობა გამოიყვანა ბრაზილიელებთან. “
|
როგორც მოსალოდნელი იყო, თამაში ბრაზილიელთა უპირატესობით წარიმართა. ინიციატივა მათ მატჩის დასაწყისიდანვე ხელთ იგდეს და ჩვეულ სტილში ფართო ფრონტით, გაშლილად ცდილობდნენ მეტოქეთა დაცვითი ზღუდეების დაძლევას. მოედნის ყველა მონაკვეთზე ბრაზილიელთა დომინირების მიუხედავად, პირველი ბურთი შოტლანდიელებმა შეაგდეს. მატჩის მე-18 წუთზე დევიდ ნერიმ უძლიერესი და უზუსტესი დარტყმით ანგარიში გახსნა.[76][77] წინა შეხვედრის მსგავსად ბრაზილიელები ამჯერადაც მდევრის როლში აღმოჩნდნენ. გაშვებულ გოლს ოდნავადაც არ უმოქმედია მათზე და ისინიც ჩვეულებისამებრ, აუღელვებლად, ზედმეტი ძალების დაძაბვის გარეშე, თუმცა საკმარისად მძლავრად და მეთოდურად შეუდგნენ შოტლანდიელთა საკითხის მოგვარებას. 33-ე წუთზე ზიკომ ასევე უძლიერესი და უზუსტესი საჯარიმო დარტყმით ანგარიში გაათანაბრა — 1–1.[78][კომ. 16] პირველი ნახევარი ამ ანგარიშით დამთავრდა. შესვენების შემდეგ განვითარებულმა მოვლენებმა, სრულად დაადასტურეს შოტლანდიელთა მთავარი მწვრთნელის წინასამატჩო განცხადებების დროს მოტანილი არგუმენტების მართებულობა. ბრაზილიელებმა ნამდვილი საფეხბურთო სპექტაკლი წარმოადგინეს და დამატებით, ერთმანეთზე უკეთესი სამი გოლი შესთავაზეს მაყურებელს. ჯერ ოსკარმა, კუთხურის გათამაშებისას თავური დარტყმით,[78][კომ. 17] შემდეგ ედერმა[78][კომ. 18] და ბოლოს ფალკაომ[78][კომ. 19] საკონტროლო ამხანაგური მატჩებისთვის დამახასიათებელი სიმსუბუქით დაასრულეს საფეხბურთო ხელოვნების უმაღლეს დონეზე შესრულებული კომბინაციები. VI ჯგუფის მესამე შეხვედრა ბრაზილიელთა კანონზომიერი და დამაჯერებელი გამარჯვებით, ანგარიშით — 4–1 დამთავრდა. ამონარიდი[75] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...აქ ბრაზილიელებმა თავიანთი „ტრადიციული“ პირველი გოლი გაუშვეს საკუთარ კარში მე-18 წუთზე ნერის დარტყმის შემდეგ, მაგრამ უკვე პირველი ტაიმის დასასრულისთვის „ბრაზილიური მანქანა“ სრული სიმძლავრით ამუშავდა. ზიკომ 33-ე წუთზე საპასუხო ბურთი გაიტანა, შესვენების შემდეგ კი ოსკარმა, ედერმა და ფალკაომ საბოლოოდ „გაუსწორეს ანგარიში“ შოტლანდიის ნაკრებს — 4:1. “
|
| 18 ივნისი, 1982 [37] 21:00 [69] |
ბრაზილია
|
4–1 | შოტლანდია
|
„ესტადიო ბენიტო ვილიამარინი“, სევილია მაყურებელი: 47 379 [79][70][37] მსაჯი: ლუის პაულინო სილესი (კოსტა-რიკა) |
|---|---|---|---|---|
| ზიკო 33' ოსკარი 48'ედერი 63'ფალკაო 87'
|
ანგარიში | ნერი 18'
|
ბრაზილია
|
შოტლანდია
|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
სსრ კავშირი — ახალი ზელანდია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჯგუფის მესამე შეხვედრა 19 ივნისს, სსრ კავშირისა და ახალი ზელანდიის ეროვნულ გუნდებს შორის მალაგის „ესტადიო ლა-როსალედაზე“ შედგა, რომელსაც 19 ათასი მაყურებელი დაესწრო. გუნდები მოედანზე ლიბიელმა მსაჯმა იუსეფ მოჰამედ ელ ღულმა გამოიყვანა. ამონარიდი[80] „ლელოს“ სტატიიდან:
|
|
„...19 ივნისს მალაგაში ერთმანეთს შეხვდნენ სსრ კავშირისა და ახალი ზელანდიის გუნდები. ახალზელანდიელთა მწვრთნელმა ჯონ ედსჰედმა[კომ. 20] წინა დღეს განაცხადა, რომ მის გუნდს განზრახული აქვს სიურპრიზი შესთავაზოს მეტოქეს, თვით მას კი სურს გარკვეული გადაადგილებანი მოახდინოს გუნდში. რა სიურპრიზი შეეძლოთ მოეხდინათ ახალზელანდიელებს? მათ გააძლიერეს დაცვა, ნახევარდაცვის რგოლს ამოცანად დაუსახეს რამდენადაც შეეძლო დაეყოვნებინა ბურთი შუა მინდორში და არ მიეცა მეტოქისთვის ხანგრძლივი შეტევის წარმოების საშუალება, თავდამსხმელები კი მოულოდნელი, სწრაფი კონტრიერიშებისთვის მოამზადეს. დასაწყისში ახალზელანდიელებმა მართლაც შეძლეს ამ ამოცანის შესრულება, მაგრამ საბჭოთა ფეხბურთელები სულ უფრო მეტად ეუფლებოდნენ ინიციატივას. 23-ე წუთზე გავრილოვმა გახსნა ანგარიში, შესვენების შემდეგ კი ბლოხინმა და ბალტაჩამა კიდევ ორი ბურთი გაიტანეს მოპირდაპირე კარში — 3:0. ახალზელანდიელთა მეკარეს ფრენკ ვან ჰატუმს[კომ. 21] ამ დღს დიდი შრომა გარდახდა, მაგრამ სამი ბურთი მაინც გაუშვა, ამასთან, ანგარიში შეიძლება მეტიც ყოფილიყო, შენგელიას რომ ზუსტად გამოეყენებინა რამდენიმე კარგი გადაცემა. გაზეთებმა ერთხმად აღნიშნეს, რომ ს. ბალტაჩას მიერ ახალზელანდიელთა კარში გატანილი გოლი 1100-ეა მსოფლიო ჩემპიონატების ისტორიაში. ყველამ კარგად იცოდა, რომ ეს მატჩი საბჭოთა ფეხბურთელებს უნდა მოეგოთ სულ ცოტა 2 ბურთის უპირატესობით, რომ შოტლანდიის გუნდთან შეხვედრის წინ გარკვეული გარანტია შეექმნათ თავიანთთვის. “
|
| 19 ივნისი, 1982 [40] 21:00 [69] |
სსრკ
|
3–0 | ახალი ზელანდია
|
„ესტადიო ლა-როსალედა“, მალაგა მაყურებელი: 19 000 [81][40] მსაჯი: იუსეფ ელ ღული (ლიბია) |
|---|---|---|---|---|
| გავრილოვი 24' ბლოხინი 48'ბალტაჩა 68'
|
ანგარიში |
 სსრ კავშირი
|
ახალი ზელანდია
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
სსრ კავშირი — შოტლანდია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
| 22 ივნისი, 1982 [41] 21:00 [69] |
სსრკ
|
2–2 | შოტლანდია
|
„ესტადიო ლა-როსალედა“, მალაგა მაყურებელი: 45 000 [82][41] მსაჯი: ნიკოლაე რაინეა (რუმინეთი) |
|---|---|---|---|---|
| ჩივაძე 59' შენგელია 84'
|
ანგარიში | ჯორდანი 15' სუნესი 86'
|
    სსრ კავშირი
|
შოტლანდია
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
ბრაზილია — ახალი ზელანდია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
| 23 ივნისი, 1982 [38] 21:00 [69] |
ბრაზილია
|
4–0 | ახალი ზელანდია
|
„ესტადიო ბენიტო ვილიამარინი“, სევილია მაყურებელი: 43 000 [83][38] მსაჯი: დამირ მატოვინოვიჩი (იუგოსლავია) |
|---|---|---|---|---|
| ზიკო 28', 31' ფალკაო 64'სერჟინიო 70'
|
ანგარიში |
Brazil
|
New Zealand
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
დამხმარე მსაჯები:
|
სტატისტიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
გატანილი გოლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
VI ჯგუფში ჩატარებულ ექვს შეხვედრაში სულ 26 გოლი გავიდა. გატანილი ბურთები 21 ფეხბურთელის ანგარიშზეა. მათგან, ყველაზე მეტი გოლი ბრაზილიელმა ზიკომ გაიტანა,[84] მან სამჯერ შეძლო მეტოქეთა კარის აღება, აქედან ორი ბურთი ახალი ზელანდიის ნაკრებს, ხოლო ერთიც — შოტლანდიის ეროვნულ გუნდს გაუტანა. ორ-ორჯერ გამოიჩინეს თავი, ასევე ბრაზილიელებმა — ედერმა, ფალკაომ და შოტლანდიელმა ჯონ უორკმა. ქვემოთ წარმოდგენილია იმ მოთამაშეთა ჩამონათვალი, რომელთაც აღნიშნულ ჯგუფში გამართულ შეხვედრებში ბურთები გაიტანეს.
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
VI ჯგუფის გოლეადორები. ფრჩხილებში მოცემული ციფრი აღნიშნავს ფეხბურთელის მიერ მეექვსე ჯგუფში ჩატარებულ შეხვედრებში გატანილი გოლების რაოდენობას.
![ზიკო (3)[85][86][87]](/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Zico_(born_3_March_1953)_%E2%80%94_Brazil_NFT_Midfielder_(1976%E2%80%931986)_Panini.jpg)
![ფალკაო (2)[92][93]](/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Paulo_Roberto_Falcao_(born_16_October_1953)_%E2%80%94_Brazil_NFT_Midfielder_(1976%E2%80%931986).jpg)
![ოსკარი (1)[94]](/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Oscar_(born_20_June_1954)_%E2%80%94_Brazil_NFT_Defender_(1978%E2%80%931986).jpg)
![სერჟინიო (1) [95]](/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Serginho_Chulapa_(born_23_December_1953)_%E2%80%94_Brazil_NFT_Striker_(1979%E2%80%931982).jpg)
_%E2%80%94_Scotland_NFT_Midfielder_(1979%E2%80%931984).jpg)
_%E2%80%94_Scotland_NFT_Forward_(1973%E2%80%931982).jpg)
_%E2%80%94_Scotland_NFT_Midfielder_(1974%E2%80%931986).jpg)
.jpg)
_%E2%80%94_Soviet_Union_NFT_Forward_(FIFA_WC_1982).jpg)
_%E2%80%94_Soviet_Union_NFT_Defender_(1980%E2%80%931987).jpg)
_%E2%80%94_Soviet_Union_NFT_Forward_(1972%E2%80%931988).jpg)
_%E2%80%94_Soviet_Union_NFT_Midfielder_(1978%E2%80%931985).jpg)
![ბალი (1)[96]](/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Andriy_Bal_(1958%E2%80%932014)_%E2%80%94_Soviet_Union_NFT_Midfielder_(1981%E2%80%931989).jpg)
_%E2%80%94_New_Zealand_NFT_Midfielder_(1976%E2%80%931988).jpg)
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- გოდუაძე, ლაშა., მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010) / ჯანთიშვილი, გ., თბ.: მსოფლიო სპორტი, 2010. — გვ. 96–98, 366. 496 გვ.
- ფანჯიკიძე, გურამ., ფორცა, იტალია! / ფანჯიკიძე, ლ. (მხატვარი), თბ.: საბჭ. საქართველო, 1982. — გვ. 13–17, 68. 294 გვ.
- Falcão, Paulo Roberto., Brasil 82 - O time que perdeu a copa e conquistou o mundo, São Paulo: AGE, 2010. — გვ. 5. 118 გვ.
- Мамаладзе, Теймураз., Танго Испания : ХII чемпионат мира по футболу в цифрах и фактах, Тб.: ЦК КП Грузии, 1983. — გვ. 207–209. 228 გვ.
პერიოდიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მსოფლიოს XII ჩემპიონატზე // „ლელო“, 15 ივნისი, 1982, № 113 (7174), გვ. 3.
- ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი // „ლელო“, 16 ივნისი, 1982, № 114 (7175), გვ. 3.
- შოტლანდიელებმა გამარჯვებით დაიწყეს // „ლელო“, 17 ივნისი, 1982, № 115 (7176), გვ. 3.
- ჩემპიონატისათვის შეუფერებელი მსაჯობა // „ლელო“, 17 ივნისი, 1982, № 115 (7176), გვ. 3.
- გათამაშების „რიგითი“ დღეები // „ლელო“, 20 ივნისი, 1982, № 117 (7178), გვ. 3.
- „ამბოხი“ ფავორიტთა წინააღმდეგ // „ლელო“, 22 ივნისი, 1982, № 118 (7179), გვ. 3.
- განიხილავს მსაჯთა კომისია // „ლელო“, 23 ივნისი, 1982, № 119 (7180), გვ. 3.
- არბიტრები „ცდებიან“ // „ლელო“, 23 ივნისი, 1982, № 119 (7180), გვ. 3.
- გავედით გათამაშების შემდეგ ეტაპზე // „ლელო“, 24 ივნისი, 1982, № 120 (7181), გვ. 3.
- თავართქილაძე, დავით., ბალის ათბალიანმა მიწისძვრამ ორმოც წუთს გაძლო // „სარბიელი“, 29 სექტემბერი, 2017.
- Paul, Ian., Santana blends strength with flair // "The Glasgow Herald", 14 ივნისი, 1982, № 119, გვ. 15, ISSN 0965-9439.
- Paul, Ian., Brazilian brilliance keep shining through // "The Glasgow Herald", 15 ივნისი, 1982, № 120, გვ. 30.
- Paul, Ian., It's no disgrace to lose to Brazil' — Stein // "The Glasgow Herald", 19 ივნისი, 1982, № 124, გვ. 21.
- Paul, Ian., Soviets will play it canny // "The Glasgow Herald", 21 ივნისი, 1982, № 125, გვ. 16.
- Paul, Ian., No breaching the Russian defences // "The Glasgow Herald", 22 ივნისი, 1982, № 126, გვ. 28.
- Raynolds, Jim., Jordan out as Stein fools Kiwis // "The Glasgow Herald", 14 ივნისი, 1982, № 119, გვ. 16.
- Raynolds, Jim., We're going for goals // "The Glasgow Herald", 15 ივნისი, 1982, № 120, გვ. 30.
- Raynolds, Jim., Stain tries to take the heat off // "The Glasgow Herald", 18 ივნისი, 1982, № 123, გვ. 24.
- Raynolds, Jim., Scots' bravery is not enough // "The Glasgow Herald", 19 ივნისი, 1982, № 124, გვ. 21.
- Maranhão, Carlos; Rezende, Marcelo., Selecao em dia de Garrincha // "Placar", 18 ივნისი, 1982, № 630, გვ. 6–9, ISSN 0104-1762.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- 1982 FIFA World Cup archive
- Spain 1982 FIFA Technical Report: Statistical Details of the Matches pp. 129-133
| დიდი რუსული ენციკლოპედია · Universalis |
| Brazil 2–1 Soviet Union · Scotland 5–2 New Zealand · Brazil 4–1 Scotland · Soviet Union 3–0 New Zealand · Scotland 2–2 Soviet Union · Brazil 4–0 New Zealand |
| ლელო · The Glasgow Herald · Placar |
კომენტარები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ The Draw ceremony at Madrid’s Palacio de Congresos under the patronage of the Spanish royal family is unfortunately best remembered (or forgotten) for a mishap with one of the revolving drums containing the minifootballs with the teams’ names and the confusion that ensued in an effort to keep the South American qualifiers apart in the first round. FIFA learnt its lesson and subsequently returned to the foolproof system of using men rather than machines to make the Draw. The 1982 World Cup was the first with 24 finalists, with one seeded team in each of the six four-team, first-round groups. Lengthy discussions led to Argentina, Brazil, Germany FR, England, Spain and ultimate champions Italy being seeded.
- ↑ მუნდიალ-1982: 14 ივნისს, სევილიის “რამონ სანჩეს პისხუანის” სტადიონზე 68 ათასი გულშემატკივარი დაესწრო ბრაზილია-საბჭოთა კავშირის ჯგუფური ეტაპის პირველ მატჩს, რომელშიც სოკრატესმა და ედერმა შორეული დარტყმებით ჩააქრეს სენსაცია - სსრკ 1:0 იგებდა და ბრაზილიელებმა ბოლო 15 წუთში მოატრიალეს თამაში. ალბათ, ვერც მოატრიალებდნენ, რომ არა ლამო კასტილიო: ესპანელმა არბიტრმა, რამაზ შენგელიას სუფთა გოლი არ ჩაუთვალა და პლუს, მისი წაქცევისთვის უეჭველი პენალტი არ დადო. იმ შეხვედრაში ოთხმა ქართველმა ფეხბურთელმა ითამაშა: ალექსანდრე ჩივაძემ, შენგელიამ, ვიტალი დარასელიამ და „მსოფლიო სპორტის“ რესპოდენტმა თენგიზ სულაქველიძემ. ოთხივესთვის, ეს სადებიუტო თამაში იყო მსოფლიოს ჩემპიონატზე და თანაც, რა მატჩში. შეხვედრა საკმაოდ საინტერესო და დაძაბული გამოდგა.
- ↑ ეს მატჩი საყოველთაო ყურადღების ცენტრში იყო. საბჭოთა ფეხბურთელთაგან ბევრს მოელიან ამ ჩემპიონატზე, ხოლო ბრაზილიელები ერთხმად აღიარებული ფავორიტები არიან. თამაში, მართლაც, მეტად საინტერესო, დაძაბული და შეუპოვარი გამოდგა.
- ↑ პირველ ტაიმში გარკვეული ტერიტორიული უპირატესობა ბრაზილიელებს ჰქონდათ, რომლებიც ტექნიკური მომზადების თვალსაზრისით სჯობდნენ მეტოქეებს, მაგრამ საბჭოთა ფეხბურთელებმა შეძლეს რაციონალური, კოლექტიური თამაშის ორგანიზება.
- ↑ პირველ ტაიმში თანაბარი თამაში წავიდა, ბრაზილიას არაფერში ჩამოვუვარდებოდით და დავწინაურდით კიდეც – ანდრეი ბალმა დაახლოებით 30 მეტრიდან გაიტანა, ცოტა არ იყოს, კურიოზული გოლი – ვალდირ პერესის დარი სუსტი მეკარე ბრაზილიის ნაკრებს სხვა დროს ალბათ არც ჰყოლია. გატანილ გოლს ჩვენში არანაირი ილუზია არ გამოუწვევია, რადგან ვიცოდით, რომ ბრაზილია ბოლომდე იბრძოლებდა, მთელი თამაში წინ იყო. პირველ ტაიმში სხვა საგოლე მომენტი არც ყოფილა, თუმც შენგელიას წაქცევისთვის მსაჯმა აშკარა 11-მეტრიანი არ დანიშნა. ...ფრეს შანსი მაინც გვქონდა – მეორე ტაიმში შენგელიამ გაიტანა, მაგრამ მსაჯმა არ ჩათვალა, თამაშგარე დააფიქსირა. ვიდეოჩანაწერზე კი გამოჩნდა, რომ შენგელია და მეტოქე მცველი ერთ ხაზზე იდგნენ და მაშინდელი წესებით ასეთ დროს თამაშგარე არ ინიშნებოდა.
- ↑ ბრაზილიელთა ყოველ შეტევას მოსდევდა სწრაფი, გააზრებული კონტრიერიში და თუ სახიფათო მომენტებზე ვილაპარაკებთ, ისინი საკმარისი რაოდენობით შეიქმნა, როგორც ერთ, ისე მეორე კართან.
- ↑ აღნიშნულ მატჩში დირსეუმ უკანასკნელად დაიცვა ბრაზილიელთა ღირსება მსოფლიო ჩემპიონატებზე და ამით ფაქტობრივად დაასრულა სანაკრებო კარიერა. თუმცა 1986 წლის აპრილსა და მაისში მან დამატებით კიდევ ორ საერთაშორისო ამხანაგურ შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა იუგოსლავიისა და ჩილეს ეროვნულ ნაკრებთა წინააღმდეგ.
- ↑ 1) Eder v Soviet Union // Sheer fantasy football. If this goal had been scored with Brazil winning 4-0, you might have put it down to showboating, but Eder's winner was delivered with just two minutes left in a breathtaking tussle. Brazil were constantly probing, knocking the ball about in an attempt to find an opening, until Junior decided to put one in the mixer towards Serginho. Falling to substitute Isidoro on the right, Brazil could begin again, a pass inside played to Falcao. And this is where the fun really begins. Falcao's dummy through his legs saw Eder collect the ball at pace just outside the box. Flicking the ball up with his left foot, Eder then volleyed a dipping shot past the unsighted Dasayev, a training ground goal scored in the cut and thrust of a World Cup match. It's moments like Eder's wondergoal that make you realise what a wonderful sport football can be, when a ball is placed at the right feet. Yes, we all secretly love the odd Massing incident, but players like Eder, Zico, Socrates and Falcao remind us that we can see the beautiful game from time to time. Were Brazil 1982 the best team never to win the World Cup? I'd say so.
- ↑ 2) Socrates v Soviet Union // Brazil's defensive frailties were plain for all to see, as five times they had to come from behind during the 1982 World Cup (succeeding on four occasions - Rossi's third in their final match was one too many). The first example came in Brazil's opening match against the USSR, Waldir Peres' farcical mistake so bad that even a clown would have blushed at having made such a blooper. To break down a resolute Soviet defence, Brazil needed something spectacular. Step forward Socrates. Cutting in from the left, twice Socrates dropped his shoulder, before letting fly with a shot that rose into Dasayev's top right hand corner. The excellent keeper managed to get his hand to Socrates' strike, but it was simply too good, too powerful, and too accurate to keep out. A goal described by David Miller in the Daily Express as "fearsome, soaring, unstoppable". A contender for the goal of the tournament, but in my opinion, it wasn't even the best goal in this match.
- ↑ ბრაზილიის ფეხბურთის ფედერაციის [სავარაუდოდ უნდა იყოს — კონფედერაციის] პრეზიდენტს ჟ. კოუტინიოს ესპანეთის გაზეთისთვის მიცემულ ინტერვიუში არ დაუმალავს, რომ მისმა ნაკრებმა ერთობ საუკეთესო მატჩი გამართა მსოფლიოს ერთ-ერთ საუკეთესო გუნდთან. მატჩის დამთავრების შემდეგ ფიფას პრეზიდენტმა ჟოაო აველანჟმა განაცხადა, რომ „იგი გულწრფელად კმაყოფილია ორივე გუნდის თამაშით“.
- ↑ Первый матч против сборной СССР бразильцы выиграли со счетом 2:1. Советские футболисты хоть и не нанесли не одного опасного удара, но однажды Вадир Перес все-таки ошибся. Он неудачно принял мяч и тот оказался в воротах. Во втором тайме сначала Сократес на 73-й минуте сравнял счет, а затем Эдер за две минуты до окончания матча вывел бразильцев вперед. Бразильцы играли хорошо, однако победа досталась им не легко.
- ↑ ასე იყო თუ ისე, მეორე ტაიმის ნახევარზე მეტი იყო გასული, ბურთი არ გაგვიშვია, მაგრამ ბოლო ოცი წუთისთვის მზად არ აღმოვჩნდით – დავიღალეთ, თავი იჩინა არასათანადო მომზადებამ – ტურნირის დაწყებამდე მოსკოვში, ნოვოგორსკის ბაზაზე ვიყავით შეკრებაზე და ესპანეთში ბრაზილიასთან თამაშის წინა დღეს ჩავფრინდით. მოკლედ, მატჩის ბოლოს ჯანი აღარ შეგვრჩა და ორი ბურთიც გავუშვით – სოკრატესი მარჯვნიდან შემოვიდა ჩვენს საჯარიმოში და რინატ დასაევს ახლო კუთეში გაუტანა, ხოლო ედერმა ისეთი შორეული დარტყმა შეასრულა, რომ ბურთმა უცნაური ტრაექტორია მოხაზა და დასაევიც უძლური აღმოჩნდა, რეაგირება ვერ მოახერხა.
- ↑ Time and Date AS 1995–2020 // Also known as: CEDT – Central European Daylight Time, ECST – European Central Summer Time. Central European Summer Time (CEST) is 2 hours ahead of Coordinated Universal Time (UTC). This time zone is a Daylight Saving Time time zone and is used in: Europe, Antarctica. This time zone is often called Central European Summer Time.
- ↑ დევიდ სტენლი სოკა (ინგლ. David Stanley Socha; დ. 27 სექტემბერი, 1938) is a former soccer referee from the United States. He is best known for supervising two matches in the FIFA World Cup, one in 1982 and one in 1986. The 1982 match between Scotland and New Zealand marked the first World Cup match ever supervised by an American referee. // ოფიციალური სტატისტიკური მონაცემებით ამერიკელ მსაჯთაგან ფეხბურთის ისტორიაში მას პირველს ერგო პატივი, როგორც მატჩის მთავარ არბიტრს — ემსაჯა მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის შეხვედრა.
- ↑ ქართულ, რუსულ და ევროპულ სპორტულ მედიაში წლების განმავლობაში უმთავრესად დამკვიდრებული იყო და დღემდე დამკვიდრებულია არა სტრაქანი, არამედ — სტრაჩანი. მისი გვარის წარმოთქმის გარშემო დღემდე აზრთა სხვადასხვაობაა, თუმცა ფეხბურთელის გვარის ეტიმოლოგიიდან გამომდინარე დარგის სპეციალისტების მოსაზრებით, მისი მართებული ფორმაა — სტრაქანი (ინგლ. Gordon David Strachan; /ˈstræxən/ or /strɔːn/)
- ↑ 5) Zico v Scotland // Jimmy Hill described David Narey's wonderful strike as a "toe-poke" but it certainly woke up the Brazilians. Zico's equaliser from a trademark Brazilian free-kick ended any Scottish dreams and left the hapless Alan Rough (another unwanted prefix) in his usual position of standing still after being outfoxed by a South American at a World Cup. Zico's curling effort was so precise that it clipped the post before going in, a postage stamp goal that would contribute to Scotland being home "before the postcards", in the words of Tommy Docherty.
- ↑ 15) Oscar v Scotland // Oh Scotland. To be outdone by Brazilian magic is one thing, but to concede a goal that would not have been out of place at Somerset Park or Palmerston Park (Google them), must have had Scottish fans tearing out their hair. John Motson described Oscar's near-post header from Junior's corner as "a real British goal for you, if you like," and he was right. What Alan Hansen made of Graeme Souness's tracking of Oscar is unknown, but at least it wasn't as bad as this.
- ↑ 3) Eder v Scotland // Poor Alan Rough. There was very little the Scotland goalkeeper could do when beaten for a third time on the evening, apart from look skywards and follow the ball in bewilderment as Eder's delicious chip drifted into the net. The Brazilian was known as "the Cannon", but he displayed his graceful side for this goal. A quite beautiful goal.
- ↑ 9) Falcao v Scotland // Surely Scotland had suffered enough as the end of their Brazilian nightmare neared? But no, there was more to come. Falcao's rasping finish from outside the box – again in off the post – capped a fine comeback and provided the icing on the cake during a performance of stunning artistry. Many a player may have taken a touch after Socrates' lay-off, some may have tried to do what Falcao actually did, but few could have matched the power and accuracy of the Roma man.
- ↑ სტატიაში ახალზელანდიელთა მწვრთნელის ჯონ ედსჰედის გვარი მცდარი ფორმით არის წარმოდგენილი, რადგან მართებულია — ჯ. ედსჰედმა და არა — ჯ. ედშუდმა, როგორც სტატიაშია. იხ. Introducing John Adshead. 82 And All That. გამოქვეყნების თარიღი: 17 სექ. 2016.
- ↑ სტატიაში ახალზელანდიელთა მეკარის ფრენკ ვან ჰატუმის გვარი მცდარი ფორმით არის წარმოდგენილი, რადგან მართებულია — ფ. ვან ჰატუმს და არა — ფ. ვან ხატუმს, როგორც სტატიაშია. იხ. New Zealand goalkeeper turned President. FIFATV .
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ ფიფა-ს ოფიციალური ენები — ინგლისური, ფრანგული, გერმანული, ესპანური. // FIFA Official languages — English, French, German, Spanish.
- ↑ The FIFA World Cup Final Draw history. FIFA.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-03-06. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 FIFA World Cup in Spain; Report of FIFA. FIFA (1982). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-03. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ World Cup 1982 Spain » Groups. FIFA.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-06-12. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 Soccer World Cup - Group F, First Round. TheSoccerWorldCups.com. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ World Cup 1982. Planet World Cup. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ გოდუაძე, ლ., 2010, გვ. 366
- ↑ ფანჯიკიძე, გ., 1982, გვ. 68
- ↑ World Cup 1982 Spain » Group 6. WorldFootball.net. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ World Cup 1982 Spain - Group 6. Google Books. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 FIFA World Cup Group 6. Getty Images. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ გოდუაძე, ლ., 2010, გვ. 95
- ↑ 13.0 13.1 გოდუაძე, ლ., 2010, გვ. 359
- ↑ Мамаладзе, Т., 1983, გვ. 197
- ↑ Brazil's World Cup squad 1982. Planet World Cup. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Brazil Players in the 1982 Soccer World Cup. TheSoccerWorldCups.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ გოდუაძე, ლ., 2010, გვ. 361
- ↑ 18.0 18.1 Мамаладзе, Т., 1983, გვ. 198
- ↑ Soviet Union's World Cup squad 1982. Planet World Cup. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Soviet Union Players in the 1982 Soccer World Cup. TheSoccerWorldCups.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ გოდუაძე, ლ., 2010, გვ. 362
- ↑ Scotland's World Cup squad 1982. Planet World Cup. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Scotland Players in the 1982 Soccer World Cup. TheSoccerWorldCups.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Мамаладзе, Т., 1983, გვ. 199
- ↑ New Zealand's World Cup squad 1982. Planet World Cup. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ New Zealand Players in the 1982 Soccer World Cup. TheSoccerWorldCups.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Brazil Players » Group 6. FIFA.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Soviet Union Players » Group 6. FIFA.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Scotland Players » Group 6. FIFA.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ New Zealand Players » Group 6. FIFA.com. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 FIFA World Cup First round Group 6 YouTube-ზე. regioworldcup82. გამოქვეყნების თარიღი: 14 თებ. 2009.
- ↑ 1982 FIFA World Cup Group 6. Footballia. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 FIFA World Cup Group 6. Historical Football Kits. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 FIFA World Cup Group 6. Global Sports Archive. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ Мамаладзе, Т., 1983, გვ. 184–186
- ↑ 36.0 36.1 36.2 36.3 Бразилия 2:1 СССР. 14.06.1982. Севилья, Стадион «Рамон Санчес Писхуан». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 37.0 37.1 37.2 Бразилия 4:1 Шотландия. 18.06.1982. Севилья, Стадион «Бенито Вильямарин». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 38.0 38.1 38.2 Бразилия 4:0 Новая Зеландия. 23.06.1982. Севилья, Стадион «Бенито Вильямарин». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 39.0 39.1 39.2 Шотландия 5:2 Новая Зеландия. 15.06.1982. Малага, Стадион «Ла-Розаледа». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 40.0 40.1 40.2 СССР 3:0 Новая Зеландия. 19.06.1982. Малага, Стадион «Ла-Розаледа». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 41.0 41.1 41.2 СССР 2:2 Шотландия. 22.06.1982. Малага, Стадион «Ла-Розаледа». FootballFacts.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 42.0 42.1 42.2 სტადიონის ტევადობა მოცემულია 1982 წლის მონაცემებით.
- ↑ Brasil 2 x 1 USSR - Jogo Completo - Copa do Mundo 1982 YouTube-ზე. CartolaScoutsbr. გამოქვეყნების თარიღი: 18 მარ. 2013.
- ↑ Brazil - СССР/USSR (Soviet Union) World Cup 1982 1st round 2nd half YouTube-ზე. Quincy Wilson. გამოქვეყნების თარიღი: 3 აგვ. 2014.
- ↑ 45.0 45.1 45.2 თენგიზ სულაქველიძე: „ფეხბურთში ბრაზილიის ზემოთ არაფერია“. ილია ნანობაშვილი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-05-04. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 46.0 46.1 ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი. „ლელო“. — 15 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 6 მაისი, 2020.
- ↑ 47.0 47.1 47.2 ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი. „ლელო“. — 15 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 6 მაისი, 2020.
- ↑ 48.0 48.1 48.2 48.3 48.4 „ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი“ // „ლელო“. — 16 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.
- ↑ 49.0 49.1 49.2 49.3 49.4 ბალის ათბალიანმა მიწისძვრამ ორმოც წუთს გაძლო. დავით თავართქილაძე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-05-04. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 50.0 50.1 ღირსეულ მეტოქეთა მატჩი. „ლელო“. — 15 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 6 მაისი, 2020.
- ↑ 51.0 51.1 51.2 51.3 Paul, Ian. (15 ივნისი, 1982) Brazilian brilliance keep shining through. The Glasgow Herald. ციტირების თარიღი: 5 მაისი, 2020
- ↑ 52.0 52.1 52.2 52.3 100 Great Brazilian Goals: #3 Socrates (Spain 1982) YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 8 ივნ. 2014.
- ↑ 53.0 53.1 53.2 53.3 „შეხვედრა, რომელმაც აღტაცება გამოიწვია“. „ლელო“. — 15 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 6 მაისი, 2020.
- ↑ 54.0 54.1 Brasil 2x1 Urss Copa 1982 Globo: Socrates Goal (76'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 23 დეკ. 2017.
- ↑ 55.0 55.1 ბალის ათბალიანმა მიწისძვრამ ორმოც წუთს გაძლო. დავით თავართქილაძე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-05-04. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Steven Pye. The Guardian. ციტატა: „Steven Pye writes about anything to do with sport in the 1980s at That 1980s Sports Blog“ ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Pye, Steven. (2 ივლისი, 2014) Ranking all 15 of Brazil's goals at the 1982 World Cup. The Guardian. ციტირების თარიღი: 5 მაისი, 2020
- ↑ Pye, Steven. (2 ივლისი, 2014) Ranking all 15 of Brazil's goals at the 1982 World Cup. The Guardian. ციტირების თარიღი: 5 მაისი, 2020
- ↑ 59.0 59.1 59.2 59.3 59.4 100 Great Brazilian Goals: #7 Eder (Spain 1982) YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 5 ივნ. 2014.
- ↑ Матчи сборной Бразилии на ЧМ-1982. torcida.com.ru. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 61.0 61.1 „შეხვედრა, რომელმაც აღტაცება გამოიწვია“ // „ლელო“. — 16 ივნისი, 1982. — № 114 (7175). — გვ. 3.
- ↑ ფანჯიკიძე, გ., 1982, გვ. 13
- ↑ 63.0 63.1 Brasil 2x1 Urss Copa 1982 Globo: Eder Goal (88'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 23 დეკ. 2017.
- ↑ ფანჯიკიძე, გ., 1982, გვ. 13–14
- ↑ 65.0 65.1 ფანჯიკიძე, გ., 1982, გვ. 14
- ↑ „კვლავ კასტილიოს შესახებ“ (PDF). „ლელო“, № 118 (7178), გვ. 3. 22 ივნისი, 1982. ციტირების თარიღი: 22 იანვარი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი
|access-date=და|date=-ში (დახმარება) - ↑ 67.0 67.1 67.2 „ჩემპიონატისათვის შეუფერებელი მსაჯობა“ // „ლელო“. — 17 ივნისი, 1982. — № 115 (7176). — გვ. 3.
- ↑ ალექსანდრე ჩივაძე 1982 წლის მუნდიალს იხსენებს. worldsport.ge. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-05-04. ციტატა: „ჩივაძე: „...კასტილიომ არაობიექტურად იმსაჯა. მას ყველა პენალტი რომ დაენიშნა, მატჩს გამარჯვებამდე მივიყვანდით.“ (მსაჯმა შენგელიას წაქცევისთვის აშკარა პენალტი არ დანიშნა, მეორე ტაიმში კი ასევე შენგელიას სუფთად გატანილი გოლი გააუქმა – ი.ნ.).“ ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 69.0 69.1 69.2 69.3 69.4 69.5 CEST – Central European Summer Time. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ 70.0 70.1 Brazil vs Soviet Union 2–1. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ 71.0 71.1 შოტლანდიელებმა გამარჯვებით დაიწყეს. „ლელო“. — 17 ივნისი, 1982. — № 115 (7176). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 6 მაისი, 2020.
- ↑ Scotland vs New Zealand 5–2. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Strachan: Name Meaning and Pronunciation. Clan Strachan Society // by Jim Strachan (/stra-khan/), FSA Scot. Contributions from Dr. Philip Smith, PhD Linguistics and learned Gaelic speaker. Revised: 23 June 2019. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2020.
- ↑ Wynton Rufer YouTube-ზე. mrtoppdogg86. გამოქვეყნების თარიღი: 27 მაი. 2014.
- ↑ 75.0 75.1 გათამაშების „რიგითი“ დღეები. „ლელო“. — 20 ივნისი, 1982. — № 117 (7178). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 7 მაისი, 2020.
- ↑ 1982 (June 18) Brazil 4-Scotland 1 (World Cup) YouTube-ზე. sp1873. გამოქვეყნების თარიღი: 26 იან. 2012.
- ↑ Мамаладзе, Т., 1983, გვ. 40, 208
- ↑ 78.0 78.1 78.2 78.3 Pye, Steven. (2 ივლისი, 2014) Ranking all 15 of Brazil's goals at the 1982 World Cup. The Guardian. ციტირების თარიღი: 7 მაისი, 2020
- ↑ Brazil vs Scotland 4–1. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ „ამბოხი“ ფავორიტთა წინააღმდეგ. „ლელო“. — 22 ივნისი, 1982. — № 118 (7179). — გვ. 3.. ციტირების თარიღი: 19 მაისი, 2020.
- ↑ Soviet Union vs New Zealand 3–0. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Soviet Union vs Scotland 2–2. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Brazil vs New Zealand 4–0. Soccerway. ციტირების თარიღი: 4 მაისი, 2020.
- ↑ Brazil legend Zico - FIFA Football Exclusive YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 25 მაი. 2016.
- ↑ 85.0 85.1 100 Great Brazilian Goals: #14 Zico (Spain 1982) YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 28 მაი. 2014.
- ↑ 86.0 86.1 100 Great Brazilian Goals: #26 Zico (Spain 1982) YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 17 მაი. 2014.
- ↑ 87.0 87.1 100 Great Brazilian Goals: #88 Zico (Spain 1982) YouTube-ზე. FIFATV. გამოქვეყნების თარიღი: 15 მარ. 2014.
- ↑ Brasil 4x1 Escócia Copa 1982 Globo: Zico Goal (33'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 25 დეკ. 2017.
- ↑ Brasil 4x0 Nova Zelândia Copa 1982 Globo: Zico Goal (28'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 5 დეკ. 2017.
- ↑ Brasil 4x0 Nova Zelândia Copa 1982 Globo: Zico Goal (31'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 5 დეკ. 2017.
- ↑ 91.0 91.1 Brasil 4x1 Escócia Copa 1982 Globo: Eder Goal (63'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 25 დეკ. 2017.
- ↑ 92.0 92.1 Brasil 4x1 Escócia Copa 1982 Globo: Paulo Roberto Falcao Goal (87'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 25 დეკ. 2017.
- ↑ 93.0 93.1 Brasil 4x0 Nova Zelândia Copa 1982 Globo: Paulo Roberto Falcao Goal (64'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 5 დეკ. 2017.
- ↑ 94.0 94.1 Brasil 4x1 Escócia Copa 1982 Globo: Oscar Goal (48'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 25 დეკ. 2017.
- ↑ 95.0 95.1 Brasil 4x0 Nova Zelândia Copa 1982 Globo: Serginho Goal (70'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 5 დეკ. 2017.
- ↑ 96.0 96.1 Brasil 2x1 Urss Copa 1982 Globo: Andriy Bal Goal (34'). Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 23 დეკ. 2017.
- ↑ Brasil 4x1 Escócia Copa 1982 Globo: David Narey Goal (18') YouTube-ზე. Flávio Baccarat Futebol e Carnaval. გამოქვეყნების თარიღი: 25 დეკ. 2017.
- ↑ All Whites Spanish Odyssey: Steve Sumner Goal. Greater WellingtonTV. გამოქვეყნების თარიღი: 26 ოქტ. 2017.
- ↑ 99.0 99.1 1982 World Cup Team. NZ Football. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-12-12. ციტატა: „Steve Sumner and Steve Wooddin Scored for New Zealand in the finals in the 2-5 loss against Scotland.“ ციტირების თარიღი: 19 მაისი, 2020.
- ↑ All Whites Spanish Odyssey: Steve Wooddin Goal. Greater WellingtonTV. გამოქვეყნების თარიღი: 26 ოქტ. 2017.