მონაცემთა გადაცემა

მონაცემთა გადაცემის ქსელი

მონაცემთა გადაცემა (ციფრული გადაცემა, ციფრული კომუნიკაცია) — მონაცემების ფიზიკური გადაცემა (ციფრული ბიტური ნაკადი) სიგნალების სახით წერტილიდან წერტილამდე ან წერტილიდან რამდენიმე წერტილამდე ტელეკომუნიკაციის საშუალებით, როგორც წესი, მონაცემთა არხზე. კომპიუტერული ტექნოლოგიით შემდგომი დამუშავებისათვის. ასეთი არხების მაგალითებია სპილენძის მავთულები, ბოჭკოვანი ოპტიკა, უკაბელო მონაცემთა ბმულები ან შემნახველი მოწყობილობა.

მიუხედავად იმისა, რომ ანალოგური კომუნიკაცია არის მუდმივად ცვალებადი ციფრული სიგნალის გადაცემა, ციფრული კომუნიკაცია არის შეტყობინებების უწყვეტი გადაცემა. შეტყობინებები არის ან იმპულსების მატარებელი, რომელიც აღნიშნავს ხაზის კოდს (სიჩქარით) ან შემოიფარგლება ციფრული მოდულაციის ტექნიკის გამოყენებით მუდმივად ცვალებადი ტალღის ფორმის ნაკრებით. მოდულაციის ეს მეთოდი და შესაბამისი დემოდულაცია ხორციელდება მოდემის აღჭურვილობით.

გადაცემული მონაცემები შეიძლება იყოს ციფრული შეტყობინებები, რომლებიც მოდის მონაცემთა წყაროდან, როგორიცაა კომპიუტერი ან კლავიატურა. ის ასევე შეიძლება იყოს ანალოგური სიგნალი - სატელეფონო ზარი ან ვიდეო სიგნალი, რომელიც ციფრული ხდება ბიტტრიმინგში, პულსის კოდირებული მოდულაციის (PCM) ან წყაროს კოდირების უფრო მოწინავე სქემების გამოყენებით (ანალოგური ციფრული კონვერტაცია და მონაცემთა შეკუმშვა). წყაროს კოდირება და გაშიფვრა ხორციელდება კოდეკით ან კოდირების აღჭურვილობით.

მიმდევრობითი და პარალელური გადაცემა

ტელეკომუნიკაციებში, მიმდევრობითი გადაცემა არის სიგნალის ელემენტების გადაცემის თანმიმდევრობა, რომელიც წარმოადგენს სიმბოლოს ან სხვა მონაცემთა ობიექტს. ციფრული მიმდევრობითი გადაცემა არის ბიტების მიმდევრობით გაგზავნა ერთ მავთულზე, სიხშირეზე ან ოპტიკურ გზაზე. რადგან ის უფრო ნაკლებად მოითხოვს სიგნალის დამუშავებას და შეცდომის ნაკლები შანსია, ვიდრე პარალელური გადაცემის დროს, მონაცემთა სიჩქარე თითოეულ ცალკეულ გზაზე შეიძლება იყოს უფრო სწრაფი. ეს მექანიზმი შეიძლება გამოყენებულ იქნას უფრო დიდ დისტანციებზე, რადგან გამშვები ციფრი ან პარიტეტის ბიტი ადვილად გადაიცემა.

ტელეკომუნიკაციებში პარალელური გადაცემა არის ერთი სიმბოლოს ან სხვა მონაცემთა ობიექტის სიგნალის ელემენტების ერთდროული გადაცემა. ციფრულ კომუნიკაციებში, პარალელური გადაცემა გულისხმობს შესაბამისი სიგნალის ელემენტების ერთდროულ გადაცემას ორ ან მეტ გზაზე. მრავალი ელექტრული მავთულის გამოყენებით, შესაძლებელია რამდენიმე ბიტის გადაცემა ერთდროულად, რაც საშუალებას იძლევა მიღწეულ იქნას გადაცემის უფრო მაღალი სიჩქარე, ვიდრე მიმდევრობითი გადაცემისას. ეს ტექნიკა გამოიყენება კომპიუტერის შიდა და ზოგჯერ გარე მოწყობილობებზე (მაგ. პრინტერები) მონაცემთა გადასაცემად. აქ მთავარი პრობლემა არის „გადახრა“, რადგან პარალელურად გადამცემ სადენებს აქვთ ოდნავ განსხვავებული თვისებები (არა სპეციალურად), ამიტომ ზოგიერთი ბიტი შეიძლება სხვებზე ადრე მივიდეს, რამაც შეიძლება გააფუჭოს შეტყობინება. პარიტეტის ბიტს შეუძლია შეცდომების შემცირებაში დახმარება. თუმცა, ელექტო-მავთულები მონაცემთა პარალელურად გადაცემაში ნაკლებად საიმედოა დიდ მანძილებზე, რადგან გადაცემის შეფერხების ალბათობა გაცილებით მაღალია.

საკომუნიკაციო არხების სახეები

• სიმპლექსი
• ნახევრად დუპლექსი
• დუპლექსი
• წერტილიდან წერტილამდე
• მრავალპუნქტიანი:
  • მაგისტრალური
  • წრიული
  • ვარსკვლავური
  • ქსელური ბადე
  • უკაბელო ქსელი

ასინქრონული და სინქრონული მონაცემთა გადაცემა

ასინქრონული მიმდევრობითი მონაცემთა გადაცემა იყენებს საწყის და საბოლოო ბიტებს მონაცემთა დასაწყისისა და დასასრულის აღსანიშნავად. ეს მეთოდი გამოიყენება, როცა მონაცემები გადაიცემა წყვეტილად და არა უწყვეტ ნაკადად.

სინქრონული გადაცემა აერთიანებს მონაცემთა გადაცემის სიჩქარეს როგორც მიმღებ, ასევე გამშვებ დაბოლოებაზე ტაქტური სიგნალების გამოყენებით. ტაქტური სიგნალები შეიძლება იყოს ცალკეული ან მონაცემებში ჩაშენებული. შემდეგ ორ კვანძს შორის გადაეცემა მონაცემთა უწყვეტი ნაკადი. იმის გამო, რომ ეს მეთოდი არ იყენებს საწყის და საბოლოო ბიტებს, მონაცემთა გადაცემის სიჩქარე უფრო ეფექტურია.

მონაცემთა გადაცემის ქსელი

მონაცემთა გადაცემის ქსელი არის სამი ან მეტი საკომუნიკაციო მოწყობილობის (ტერმინალის) ნაკრები, რომლებიც დაკავშირებულია მონაცემთა გადაცემის არხებით და გადართვის მოწყობილობებით (ქსელის კვანძები), რომლებიც უზრუნველყოფენ შეტყობინებების გაცვლას ყველა ტერმინალურ მოწყობილობას შორის.

არსებობს მონაცემთა ქსელების შემდეგი ტიპები:

• სატელეფონო ქსელები — ქსელები, რომლებშიც ტერმინალური მოწყობილობები არის მარტივი სიგნალის გადამყვანები ელექტროსა და ხილულ/ხმოვანს შორის.
• კომპიუტერული ქსელები — ქსელები, რომელთა დამაბოლოებელი მოწყობილობებია კომპიუტერები.

ხარვეზები მონაცემთა გადაცემის დროს

გადაცემული და მიღებული მონაცემები ყოველთვის არ ემთხვევა და ეს გამოწვეულია გადაცემის პრობლემებით. მონაცემების გადაცემისას ინფორმაცია შეიძლება დაექვემდებაროს გარკვეულ ცვლილებებს, რაც დაკავშირებულია შემდეგ ხარვეზებთან

მონაცემთა დაკარგვა

ეს მოიცავს სიგნალის შესუსტებას და დახშობას, გადაცემის მანძილის, ზოგიერთი დაბრკოლების დამცავი ფაქტორების გამო და ა.შ. მის აღმოსაფხვრელად გამოიყენება შეფერხებების საწინააღმდეგო კოდირება .

გარეგანი ხმაური

სასარგებლო სიგნალის შემთხვევითი კომბინაცია არასაჭირო სიგნალებთან ასევე ამახინჯებს გადაცემული სიგნალების შინაარსს. ანუ არასაჭირო, დამატებითი მონაცემები ემატება სიგნალს. კორექტირებისთვის რადიოინჟინერიაში, ხმის ინჟინერიაში და ა.შ. დ. გამოიყენება ხმაურის შემცირების მეთოდები .

იხილეთ აგრეთვე

• კომუნიკაცია (ტექნოლოგია)
• OSI ქსელის მოდელი