მემედ კონცელიძე
მემედ კონცელიძე (დ. 15 დეკემბერი, 1912, მახინჯაური — გ. 1963) — ქართველი ინჟინერი, II მსოფლიო ომის პერიოდის პარტიზანული მოძრაობის მონაწილე ალბანეთში.
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მიიღო უმაღლესი სასოფლო–სამეურნეო განათლება და მუშაობდა ჯერ ოჩხამურში, შემდეგ კი ოზურგეთის რაიონის სოფელ ლაითურის ჩაის მეურნეობაში ინჟინერ–მექანიკოსად. მეორე მსოფლიო ომის დაწყების მეორე დღესვე გაიწვიეს ჯარში.
მემედ კონცელიძე 46–ე არმიის ერთ–ერთი პოლკის შტაბის უფროსის მოადგილე იყო. მონაწილეობდა მარუხის უღელტეხილისათვის ბრძოლებში. 1942 წლის 5 სექტემბერს მძიმედ დაჭრილი ტყვედ ჩავარდა. იმყოფებოდა ჯერ იუგოსლავიაში, ხოლო შემდეგ გადაიყვანეს ალბანეთში, სადაც სხვა ტყვეებთან ერთად ამუშავებდნენ ბარმაშის ხიდის აღდგენაზე. 1943 წლის დამლევს იგი ტყვეობიდან გაიქცა და „აკმარიას“ (სახალხო შურისმაძიებელი) ბატალიონს შუერთდა.
მემედ კონცელიძის პირველი საბრძოლო ნათლობა შედგა იმავე წლის სექტემბერში კორჩის რაიონში, სოფელ შტელის მახლობლად. ამ ბრძოლაში პარტიზანებმა შთამბეჭდავი გამარჯვება მოიპოვეს. ოთხი თვის შემდეგ, როგორც კადრის ოფიცერი და ომში გამოცდილების მქონე, იგი დააწინაურეს მეოთხე ბრიგადის პირველი ბატალიონის შტაბის წევრად და, ამავე დროს, დანიშნეს ნაღმმტყორცნელთა ასეულის მეთაურად.
1943 წლის დამლევს მემედ კონცელიძე გადაიყვანეს ალბანეთის განმათავისუფლებელი არმიის გენერალური შტაბის უფროსის მოადგილედ და თან შეუთავსეს მე–4 ბრიგადის პოლიტსამმართველოს უფროსობა. მან რუსულთან ერთად კარგად იცოდა თურქული ენაც, ამიტომ როგორც პოლიტსამმართველოს უფროსი, დიდ სააგიტაციო მუშაობას ეწეოდა ალბანელ მოსახლეობაში და პარტიზანებს შორისაც.
ალბანეთის შრომის პარტიის ცენტრალური კომიტეტის გენერალური მდივანი და შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალი ენვერ ხოჯა ქართველი ვაჟკაცის ცნობა–დახასიათებაში წერდა: „... თავისი საქმიანობით დიდად შეუწყო ხელი გერმანელებზე ჩვენს გამარჯვებას. ომის განმავლობაში მებრძოლებს უნერგავდა მხნეობას, მამაცობას, პატრიოტიზმს და მტრისადმი სიძულვილს, სარგებლობდა სარდლობის დიდი ნდობით, ჯარისკაცების სიყვარულით, მშვიდობიანი მოსახლეობის პატივისცემით. მისი მეთაურობით განხორციელდა რამდენიმე დიდი ოპერაცია, რომელმაც დააჩქარა ათობით დასახლებული პუნქტისა და ათასობით ალბანელის განთავისუფლება ფაშისტური უღლისაგან. ამიტომ ამხ. მ. კონცელიძე იმსახურებს მადლიერი ალბანეთის საპატიო მოქალაქის წოდებას და პირველი ხარისხის „დიდების“ პარტიზანულ ორდენს“.
ომის შემდეგ მემედ კონცელიძე გამარჯვებული დაბრუნდა სამშობლოში. მოღვაწეობდა თავისი პროფესიით. ალბანეთში ცხოვრების წლებზე არ საუბრობდა საბჭოთა კავშირსა და ალბანეთს შორის შექმნილი დაძაბული პოლიტიკური ურთიერთობის გამო.
დაკრძალულია მშობლიურ მახინჯაურში.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მემედ კონცელიძე, საქართველო-დასავლეთი: ნარკვევები სამხედრო ურთიერთობათა ისტრიიდან, რ. დაუშვილი, შ. უტიაშვილი, თბ., 2012, გვ. 128-129
- სურგულაძე, ა. აჭარის წარგზავნილები ევროპის ხალხთა წინააღმდეგობის მოძრაობაში: სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოს ისტორიის ნარკვევები: აჭარა: ტ. 4: 1921-1990, ბათუმი, 2012, გვ. 223-225