მანგანუმის(II) კარბონატი
| მანგანუმის(II) კარბონატი | |
 | |
 | |
| ზოგადი | |
|---|---|
| სისტემური სახელწოდება | მანგანუმის(II) კარბონატი |
| ქიმიური ფორმულა | MnCO3 |
| ფიზიკური თვისებები | |
| სიმკვრივე | 3.12 გ/სმ³ |
| თერმული თვისებები | |
| დნობის ტემპერატურა | 200–300[1] °C |
| მოლური თბოტევადობა (სტ. პირ.) | 94.8[1] ჯ/(მ·კ) |
მანგანუმის(II) კარბონატი — არაორგანული ნაერთი ქიმიური ფორმულით MnCO3. ჩვეულებრივ გვხვდება ბუნებაში, მინერალ როდოქროზიტის სახით, მაგრამ ინდუსტრიულად იწარმოება. არის ღია ვარდისფერი, წყალში უხსნადი ნივთიერება. 2005 წლისთვის დაახლოებით 20 000 ტონა აწარმოეს.[2]
სტრუქტურა და წარმოება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მანგანუმის მოლეკულის გეომეტრიული ფორმა ჰგავს კალციტისას, რომელიც შედგება მანგანუმის(II) იონებისგან და აქვს ოქტაედრული მოლეკულურ-გეომეტრიული ფორმა.[3]
მისი მიღება ხდება მანგანუმის(II) ნიტრატის წყალხსნარზე ნახშირორჟანგის და ამიაკის მოქმედებით, რის შედეგადაც ღია ვარდისფერი ნალექი ფსკერზე ილექება. გვერდით პროდუქტს, ამონიუმის ნიტრატს კი იყენებენ სასუქად.
რეაქციები და გამოყენება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- მანგანუმის კარბონატი იშლება და გამოიყოფა ნახშირორჟანგი. პროცესი მიმდინარეობს 200 °C-ზე და მიიღება MnO1.88:
- MnCO3 + 0.44 O2 → MnO1.8 + CO2
ამ მეთოდით ზოგჯერ იღებენ მანგანუმის დიოქსიდს, რომელიც გამოიყენება მშრალი ბატარეების დასამზადებლად[2].
- მანგანუმის კარბონატი გამოიყენება მცენარეთა სასუქებში, ისეთ ნიადაგში რომელსაც მანგანუმის დეფიციტი აქვს, ასევე საკვებ დანამატებში და ლაქ-საღებავეში.[4]
უსაფრთხოება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მანგანუმით მოწამვლას რომელსაც მანგანიზმი ეწოდება შეიძლება გამოიწვიოს მანგანუმის მტვერმა.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 http://chemister.ru/Database/properties-en.php?dbid=1&id=3854
- ↑ 2.0 2.1 Arno H. Reidies (2007). „Manganese Compounds“. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a16_123.
- ↑ Pertlik, F. (1986). „Structures of hydrothermally synthesized cobalt(II) carbonate and nickel(II) carbonate“. Acta Crystallographica Section C. 42: 4–5. doi:10.1107/S0108270186097524.
- ↑ "How To Stain Concrete with Manganese"
