მანანა თანდაშვილი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მანანა თანდაშვილი

პროფესორი მანანა თანდაშვილი
დაბადების თარიღი 22 მაისი, 1960 (1960-05-22) (63 წლის)
თბილისი, საქართველოს სსრ
ეროვნება ქართველი
ალმა-მატერი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
პროფესია ენათმეცნიერება
კავკასიოლოგია
შვილ(ებ)ი ლუკა
მარიამი
ანასტასია
საიტი საიტი

მანანა თანდაშვილი (დ. 22 მაისი, 1960, თბილისი, საქართველოს სსრ) — გერმანიაში მცხოვრები ქართველი ენათმეცნიერი და საზოგადო მოღვაწე, კავკასიოლოგი, ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი (1999), ქართველი ჰუმბოლტიანელი (1999), ფრანკფურტის გოეთეს უნივერსიტეტის პროფესორი (2002 წლიდან), საერთაშორისო სამეცნიერო ფონდების ექსპერტი კავკასიოლოგიის დარგში (2009), მრავალი სამეცნიერო და კულტურული საზოგადოების შექმნის ინიციატორი და ხელმძღვანელი (ფრანკფურტის ლინგვისტური წრე, ბათუმის საზაფხულო სკოლა, ქართული კულტურის ფორუმი, ფრანკფურტის საკვირაო სკოლა, ფრანკფურტის ლიტერატურული სალონი), თბილისის საპატიო მოქალაქე (2011).[1]

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მანანა თანდაშვილმა დაამთავრა თბილისის 156-ე საშუალო სკოლა. 1978-1983 წელში სწავლობდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ფილოლოგიის ფაკულტეტზე კავკასიოლოგიის განხრით. 1989 წელს ჩაირიცხა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ასპირანტურაში ქართველური ენების სპეციალობით. დოქტორანტურა დაამთავრა 1993 წელს პროფესორ თედო უთურგაიძის ხელმძღვანელობით და დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე „კახურის მორფონოლოგიური ანალიზი“. 1993 წელს მუშაობა დაიწყო არნოლდ ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტში მეცნიერ-თანამშრომლად, 1995 წელს დაინიშნა კომპიუტერული ლინგვისტიკის ლაბორატორიის ხელმძღვანელად. 1999 წელს დაიცვა სადოქტორი დისერტაცია თემაზე „კომპიუტერული მოდელირების ძირითადი პრინციპები (ქართული და უდიური ენების მაგალითზე)“.[2][3]

1999 წელს გახდა ალექსანდერ ფონ ჰუმბოლდტის სტიპენდიატი ენათმეცნიერების დარგში და ორი წლის განმავლობაში მუშაობდა გერმანელ კავკასიოლოგებთან ვოლფგანგ შულცესა და იოსტ გიპერტთან ერთად უდიური სახარების ელექტრონული ვერსიის შექმნაზე და ტექსტის გრამატიკის საკითხებზე. 2002 წლიდან არის ფრანკფურტის გოეთეს უნივერსიტეტის მუდმივი შტატის პროფესორი. გერმანიაში მოღვაწეობის პარალელურად აგრძელებს პედაგოგიურ მოღვაწეობას საქართველოში. განსაკუთრებით მჭიდრო ურთიერთობა აკავშირებს მას ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან. ბათუმისა და ფრანკფურტის უნივერსიტეტებს შორის დადებული ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის ფარგლებში დააარსა ბათუმის საზაფხულო სკოლა კორპუსის ლინგვისტიკასა და ქართველოლოგიაში. აქტიურად თანამშრომლობს სამეცნიერო ფონდებთან (ალექსანდრე ფონ ჰუმბოლდტის ფონდი, ფოლკსვაგენის ფონდი, შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი) და არის საერთაშორისო ექსპერტი კავკასიოლოგიის დარგში.[3]

2011 წელს აირჩიეს თბილისის საპატიო მოქალაქედ ქართულ-გერმანული სამეცნიერო და კულტურული თანამშრომლობის სფეროში გაწეული ღვაწლისათვის.[1]

აკადემიური მოღვაწეობა საქართველოში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მანანა თანდაშვილის სამეცნიერო მოღვაწეობა ძირითადად უკავშირდება ენის მოდელირების, ენათა ელექტრონული დოკუმენტაციისა და კორპუსის ლინგვისტიკის საკითხებს. ასპირანტურის დამთავრების შემდეგ 1992-1997 წლებში მუშაობდა ქართული ენის მოდელირების საკითხებზე პროფესორ თედო უთურგაიძის სამეცნიერო ჯგუფში. 1995-1998 წლებში არნოლდ ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტში ხელმძღვანელობდა ენის კომპიუტერიზაციის საკითხებისადმი მიძღვნილ სამეცნიერო კონფერენციებს და ირაკლი ძოწენიძესთან ერთად გამოსცემდა ჟურნალს „ენის კონცეპტუალური და კომპიუტერული მოდელები“. ირაკლი ღარიბაშვილთან ერთად აქტიურად თანამშრომლობდა პროფესორ იოსტ გიპერტთან ქართული შრიფტების — ასომთავრულისა და ნუსხა-ხუცურის უნიკოდში (UNICODE) ინტეგრაციის საკითხებზე.[4]

პედაგოგიური მოღვაწეობა გერმანიაში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1999-2001 წლებში კითხულობდა ლექციებს მიუნხენის მაქსიმილიანეს სახელობის უნივერსიტეტში, 2007-2008 წლებში მიწვეული იყო იენის შილერის სახელობის უნივერსიტეტში კავკასიოლოგიის კათედრის ხელმძღვანელად. 2002 წლიდან ხელმძღვანელობს კავკასიოლოგიას ფრანკფურტის გოეთეს უნივერსიტეტის ემპირიული ენათმეცნიერების ინსტიტუტში. ფაკულტატიური სემინარის „კავკასიოლოგიის სპეციალური პრობლემების“ ბაზაზე 2010 წელს დააარსა ფრანკფურტის ლინგვისტური წრე. ზაქარია ფურცხვანიძესთან ერთად ქართველური და კავკასიური ენებისათვის შეიმუშავა სწავლების თანამედროვე დიდაქტიკური სცენარი „24 საათიანი სასწავლო სივრცე“ და შექმნა ქართული ენის სწავლების ინოვაციური პლატფორმა ფრანკფურტის უნივერსიტეტში. მანანა თანდაშვილი არის საქართველოში კორპუსის ლინგვისტიკის განვითარებისა და ქართული ენის ეროვნული კორპუსის შექმნის ერთ-ერთი ინიციატორი.[3][4]

საზოგადოებრივი მოღვაწეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2005 წელს დააარსა ფრანკფურტის ქართველთა სათვისტომო „ქართული კულტურის ფორუმი“. 2008 წელს ფრანკფურტისა და თბილისის მერიებთან თანამშრომლობით ფრანკფურტში ჩაატარა კულტურული ღონისძიება „ქართული კულტურის დღეები ფრანკფურტში - 2008“. 2006 წელს ფრანკფურტის ქართული კულტურის ფორუმის ფარგლებში ქართველი ბავშვებისათვის დააარსა საკვირაო სკოლა და 2013 წლამდე ხელმძღვანელობდა მას.[3][4]

2010 წელს დააარსა ქართული ლიტერატურის სალონი, რომელიც „ფრანკფურტის ლიტერატურული სალონი ევტერპეს“ სახელით არის ცნობილი. გერმანიაში მთარგმნელობითი საქმიანობის გააქტიურების მიზნით 2011 წელს სალონთან შექმნა მთარგმნელთა და ლიტერატურულ ლექტორთა ასოციაცია და გერმანელ ქართველოლოგ იოსტ გიპერტთან ერთად გამოსცემს ქართულ ლიტერატურას გერმანულად.[3][4]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]