მაიას კალენდარი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მაიას კალენდრის ნიმუში

მაიას კალენდარიკალენდარული სისტემა კოლუმბამდელ ცივილიზაციებში მესოამერიკას, გვატემალისა და მექსიკის დღევანდელ ტერიტორიებზე. მაიას ცივილიზაციას წელიწადის გამოთვლის ორი სისტემა ჰქონდა: „ცოლკინ“, ანუ 260 დღიანი წმინდა წელიწადი და საერთო წელიწადი „ჰააბი“, რომელიც 365 დღისაგან შედგებოდა (18 ოცდღიანი თვისა და 5 დამატებითი დღისგან). „ჰააბი“ ჩვეულებრივი კალენდარული წელთაღრიცხვისათვის იხმარებოდა, „ცოლკინს“ კი რელიგიური დატვირთვა ჰქონდა. ყოველ დღესა და თვეს განსაზღვრული იეროგლიფი აღნიშნავდა.[1] მაიას კალენდრის ძირითადი ერთეული იყო დღე – „კინ.“ კალენდრის ციკლების ურთიერთდამოკიდებულება ასეთია:

  • 20 კინი — ვინალი (თვე).
  • 18 ვინალი (5 დღის დამატებით) — 1 ტუნი
  • 20 ტუნი — 1 კატუნი (7 200 დღე)
  • 20 კატუნი — 1 ბაქტუნი (144 000 დღე)
  • 20 ბაქტუნი — 1 პიკტუნი (2 880 000 დღე)
  • 20 პიქტუნი — 1 კალაბტუნი (57 600 000 დღე)
  • 20 კალაბტუნი — 1 კინჩილტუნი (1 152 000 000 დღე)
  • 20 კინჩილტუნი — 1 ალაუტუნი (23 040 000 000 დღე).[1]

დღეები და მათი მნიშვნელობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნუმერაცია დღის
სახელი
იეროგლიფის
მაგალითი
მნიშვნელობა ნუმერაცია დღის
სახელი
იეროგლიფის
მაგალითი
მნიშვნელობა
01 იმიქსი' MAYA-g-log-cal-D01-Imix.png დუმფარა (?) 11 ჩუვენი MAYA-g-log-cal-D11-Chuwen.png ბაყაყი
02 იქი' MAYA-g-log-cal-D02-Ik.png ქარი 12 ები' MAYA-g-log-cal-D12-Eb.png თავის ქალა
03 აქბალი MAYA-g-log-cal-D03-Akbal.png ღამე 13 ბენი MAYA-g-log-cal-D13-Ben.png სიმინდის ღერო
04 ქანი MAYA-g-log-cal-D04-Kan.png ხორბალი
(მარცვალი)
14 იქსი MAYA-g-log-cal-D14-Ix.png იაგუარი
05 ჩიკჩანი MAYA-g-log-cal-D05-Chikchan.png გველი 15 მენი MAYA-g-log-cal-D15-Men.png არწივი
06 კიმი MAYA-g-log-cal-D06-Kimi.png „მკვდარი“ თავი 16 ქიბი' MAYA-g-log-cal-D16-Kib.png ნიჟარა
07 მანიკი' MAYA-g-log-cal-D07-Manik.png ხელი 17 კაბანი MAYA-g-log-cal-D17-Kaban.png მიწა
(დედამიწა)
08 ლამატი MAYA-g-log-cal-D08-Lamat.png ვენერა 18 ეთძნაბი' MAYA-g-log-cal-D18-Etznab.png კაჟი
09 მულუკი MAYA-g-log-cal-D09-Muluk.png წყალი 19 კავაკი MAYA-g-log-cal-D19-Kawak.png შტორმის
ღრუბელი
10 ოკი MAYA-g-log-cal-D10-Ok.png ძაღლი 20 აჰავი MAYA-g-log-cal-D20-Ajaw.png ლორდი

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Commons-logo.svg
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
  1. 1.0 1.1 2012 წ. და "მაიას კალენდარი" - პირველი ნაწილი ufali.ge