მაიას კალენდარი
მაიას კალენდარი — კალენდარული სისტემა კოლუმბამდელ ცივილიზაციებში მესოამერიკას, გვატემალისა და მექსიკის დღევანდელ ტერიტორიებზე. მაიას ცივილიზაციას წელიწადის გამოთვლის ორი სისტემა ჰქონდა: „ცოლკინ“, ანუ 260 დღიანი წმინდა წელიწადი და საერთო წელიწადი „ჰააბი“, რომელიც 365 დღისაგან შედგებოდა (18 ოცდღიანი თვისა და 5 დამატებითი დღისგან). „ჰააბი“ ჩვეულებრივი კალენდარული წელთაღრიცხვისათვის იხმარებოდა, „ცოლკინს“ კი რელიგიური დატვირთვა ჰქონდა. ყოველ დღესა და თვეს განსაზღვრული იეროგლიფი აღნიშნავდა.[1] მაიას კალენდრის ძირითადი ერთეული იყო დღე – „კინ.“ კალენდრის ციკლების ურთიერთდამოკიდებულება ასეთია:
- 20 კინი — ვინალი (თვე).
- 18 ვინალი (5 დღის დამატებით) — 1 ტუნი
- 20 ტუნი — 1 კატუნი (7 200 დღე)
- 20 კატუნი — 1 ბაქტუნი (144 000 დღე)
- 20 ბაქტუნი — 1 პიკტუნი (2 880 000 დღე)
- 20 პიქტუნი — 1 კალაბტუნი (57 600 000 დღე)
- 20 კალაბტუნი — 1 კინჩილტუნი (1 152 000 000 დღე)
- 20 კინჩილტუნი — 1 ალაუტუნი (23 040 000 000 დღე).[1]
დღეები და მათი მნიშვნელობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ნუმერაცია | დღის სახელი |
იეროგლიფის მაგალითი |
მნიშვნელობა | ნუმერაცია | დღის სახელი |
იეროგლიფის მაგალითი |
მნიშვნელობა | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
01 | იმიქსი' | ![]() |
დუმფარა (?) | 11 | ჩუვენი | ![]() |
ბაყაყი | |||
02 | იქი' | ![]() |
ქარი | 12 | ები' | ![]() |
თავის ქალა | |||
03 | აქბალი | ![]() |
ღამე | 13 | ბენი | ![]() |
სიმინდის ღერო | |||
04 | ქანი | ![]() |
ხორბალი (მარცვალი) |
14 | იქსი | ![]() |
იაგუარი | |||
05 | ჩიკჩანი | ![]() |
გველი | 15 | მენი | ![]() |
არწივი | |||
06 | კიმი | ![]() |
„მკვდარი“ თავი | 16 | ქიბი' | ![]() |
ნიჟარა | |||
07 | მანიკი' | ![]() |
ხელი | 17 | კაბანი | ![]() |
მიწა (დედამიწა) | |||
08 | ლამატი | ![]() |
ვენერა | 18 | ეთძნაბი' | ![]() |
კაჟი | |||
09 | მულუკი | ![]() |
წყალი | 19 | კავაკი | ![]() |
შტორმის ღრუბელი | |||
10 | ოკი | ![]() |
ძაღლი | 20 | აჰავი | ![]() |
ლორდი | |||
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
- მაიას კალენდარი sites.google.com
- მაიას კალენდარი და დედამიწის აბორიგენული ხალხი
- „Day Symbols of the Maya Year“ — Project Gutenberg-ზე 1897 text by Cyrus Thomas
- date converter at FAMSI This converter uses the Julian/Gregorian calendar and includes the 819 day cycle and lunar age.
- Interactive Maya Calendars დაარქივებული 2012-01-07 საიტზე Wayback Machine.
- Maya Calendar, Date conversions, contemporary year version, Tzolkin and Haab day in Calendar Rounds დაარქივებული 2012-01-15 საიტზე Wayback Machine.
|
- ↑ 1.0 1.1 2012 წ. და "მაიას კალენდარი" - პირველი ნაწილი ufali.ge