ლატვიური ლატი

ლატვიური ლატი ლატვ. Lats
500 ლატვიური ლატი
კოდი ISO 4217	LVL
ქვეყანა	ლატვია
ოფიციალური მომხმარებლები	ლატვია (2014 წლამდე)
შედგება	100 სანტიმი
სიმბოლო	Ls
მონეტები	1, 2, 5, 10, 20, 50 სანტიმი (santīmu) და 1, 2 ლატი.
ბანკნოტები	5, 10, 20, 50, 100 და 500 ლატი.
ცენტრალური ბანკი	ლატვიის ბანკი
გაცვლითი კურსი (2011 3 ოქტომბერი თვის)
1 USD	= 0,52 LVL
1 EUR	= 0,71 LVL
1 GBP	= 0,82 LVL

ლატვიური ლატი (ლატვ. Lats) — ფულის ერთეული ლატვიაში 2014 წლის 1 იანვრამდე. შემდეგ ჩაანაცვლა ერთიანმა ევროპულმა ვალუტა ევრომ.

• 1 ლატი შედგება 100 სანტიმისგან.
• კოდი ISO 4217 — LVL;
• გრაფიკული სიმბოლო — Ls;
• მიმოქცევაში არსებობს ბანკნოტები ნომინალით: 5, 10, 20, 50, 100 და 500 ლატი.
• მონეტები ნომინალით: 1, 2, 5, 10, 20, 50 სანტიმი (santīmu) და 1, 2 ლატი.

ისტორია

1918 წელს ლატვიის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ ამ ქვეყანაში საკუთარი ფულიც გამოუშვეს. ლატვიის რესპუბლიკის პირველი დამოუკიდებელი ფულის ერთეული რუბლი იყო, რომელმაც გერმანიის ოკუპაციური მთავრობის მიერ თავსმოხვეული ოსტმარკები და ოსტრუბლები შეცვალა. 1 ლატვიური რუბლი 1,5 რუსულ რუბლს უდრიდა და თავის მხრივ 100 კაპეიკად იყოფოდა, მაგრამ როგორც რუბლი ასევე კაპეიკები მხოლოდ ქაღალდის ფულის სახით გამოვიდა. 1922 წლის 3 აგვისტოს ლატვიაში ეროვნული ვალუტის გამოცვლის გადაწყვეტილება მიიღეს და ახალ ფულს ლატი უწოდეს. ერთი ლატის მისაღებად მაშინ ლატვიელებს 50 რუბლის გადაცვლა უწევდათ. ლატი მიმოქცევაში 1940 წლამდე დარჩა, ხოლო ლატვიის გასაბჭოების შემდეგ იგი უკვე საბჭოთა რუბლმა ჩაანაცვლა.

ლატვიური ფულის 20-იანი წლების ისტორია 90-იანებშიც განმეორდა. 1991 წელს ლატვიამ დამოუკიდებლობა აღიდგინა და ამჯერად რუსული რუბლების ნაცვლად საკუთარი რუბლები შემოიღო, რომელიც მიმოქცევაში 1992 წლის 7 მაისს გაიშვა. სიტუაციის დარეგულირების შემდეგ კი, უკვე 1993 წელს რუბლმა ასპარეზი ლატვიურ ლატს დაუთმო, ზუსტად ისე, როგორც 71 წლის წინ.

2004 წლის 1 მაისიდან ლატვია ევროკავშირის წევრია და შესაბამისად ევროპის კავშირის ეკონომიკურ და მონეტარულ კავშირშიც გაერთიანდა, რის საფუძველზეც იგი ევროს შემოღების კანდიდატ ქვეყნებს შორისაა. თავდაპირველად ევროს შემოღება 2008 წლის დასაწყისში იგეგმებოდა, თუმცა ბოლო მონაცემებზე დაყრდნობით, ევროს შემოღება 2012-13 წელზე ადრე არ ივარაუდება.

2014 წლის 1 იანვარს ლატი გაუქმდა და 14 იანვარს საბოლოოდ ჩაანაცვლა ევრომ კურსით — 1€ = 0,702804 LVL.

მოკლე ეკონომიკური მიმოხილვა

საზღვარგარეთ ლატის კურსი 2004—2005 წლებში მიბმული იყო ევროზე 1€ = 0,702804Ls თანაფარდობით. ბალტიისპირეთის ქვეყნების ეროვნული ვალუტები ითვლება ყველაზე სტაბილურ ვალუტებად სსრკ-ს ყოფილ წევრ ქვეყნებს შორის. კვიპროსული ფუნტის და მალტური ლირას ევროზე გადაცვლის შემდეგ ლატი გახდა ყველაზე «მძიმე» ვალუტა ევროპაში (კონკურენტი — ფუნტი სტერლინგი).

მონეტები

1992—1999 წლები მონეტების ნიმუში

სურათი	ნომინალი	გამოშვების თარიღი	მეტალი	დიამეტრი, მმ	სისქე, მმ	მასა, გ	გურთი
	1 სანტიმი	1992 1997 2003 2005 2007 2008	სპილენძი/ფოლადი/სპილენძი	15,65	1,1	1,6	გლუვი
	2 სანტიმი	1992 2000 2006 2007 2009		17	1,2	1,9
	5 სანტიმი	1992 2006 2007 2009	სპილენძი+თუთია+სპილენძი	18,5	1,3	2,5
	10 სანტიმი	1992 2008		19,9	1,4	3,25
	20 სანტიმი	1992 2007 2009		21,5	1,5	4
	50 სანტიმი	1992 2007 2009	მელხიორი	18,8	1,7	3,5	ამობურცული
	1 ლატი	1992 2007 2008		21,75	1,8	4,8	გლუვი წარწერით LATVIJAS BANKA
	2 ლატი	1992		24,35	1,8	6
		1999 2003 2009	რგოლი: მელხიორი ცენტრი: სპილენძი+თუთია+ნიკელი	26,3	2,4	9,5

მონეტები 1 ლატი შეცვლილი დიზაინით

სურათი	სახელი	გამოშვების თარიღი	მხატვარი	მოქანდაკე
	წერო	2001	Olga Šilova
	ჭიანჭველა	2003	Māris Putns Artis Zvirgzdiņš Dāvids Rubins	Ligita Franckeviča
	სოკო	2004	Guntars Sietiņš	Jānis Strupulis
	სპრიდიტისი (ზღაპრის გმირი), ევროკავშირში შესვლა		Ivars Mailītis
	მამალი	2005	Valdis Villerušs	Ligita Franckeviča
	კრენდელი		Laimonis Šēnbergs	Jānis Strupulis
	მუხის გვირგვინი	2006	Dace Lielā	Ligita Franckeviča
	გირჩა		Henrihs Vorkals	Jānis Strupulis
	საკტა (ლატვიური მორთულობა)	2007	Arvīds Priedīte	Jānis Strupulis
	თოვლის კაცი		Daina Lapiņa	Ligita Franckeviča
	წყლის შროშანი	2008	Aleksandrs Čhaidze	Laura Medne
	საკვამურის მწმენდელი		Daina Lapiņa	Laura Medne
	ნემეისის ბეჭედი	2009	Ilze Lībiete	Baiba Šime
	ნაძვის ხე		Arvīds Priedīte	Ligita Franckeviča
	გომბეშო	2010	Edgars Folks	Jānis Strupulis
	ნალი		Frančeska Kirke	Laura Medne
	ნალი		Frančeska Kirke	Laura Medne
	ლუდის კათხა	2011	Juris Dimiters	Andris Vārpa

ბანკნოტები

სურათი		ნომინალი	ფერი	აღწერა		გამოშვების თარიღი
ავერსი	რევერსი			ავერსი	რევერსი
		5 ლატი	მწვანე	მუხა	ჩუქურთმა ხეზე	1992 1996 2001 2006 2007 2009
		10 ლატი	იასამნისფერი	მდინარე დაუია	გულსაბნევი მშვილდის სახით	1992 2000 2008
		20 ლატი	ყავისფერი	ეთნოგრაფიული მუზეუმი	ლატვიური მორთულობა	1992 2004 2007 2009
		50 ლატი	ლურჯი	იალქნიანი გემი	ქალა რიგას ისტორიული გერბი	1992
		100 ლატი	წითელი	ლატვიელი მწერალი კრიშიანის ბარონსი		1992 2007
		500 ლატი	ყავისფერი	გოგონა ლატვიური თავსაბურავით	ეროვნული მორთულობა	1992 2008

იხილეთ აგრეთვე

მსოფლიოს ვალუტები

რესურსები ინტერნეტში

• ლატვიის ბანკი
• ლატვიური ბანკნოტები (კატალოგი)
• ლატვიური მონეტები (კატალოგი)