კონუსური ხარისფაშვა

კონუსური ხარისფაშვა
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  სოკოები განყოფილება:  ჩანთიანი სოკოები ქვეგანყოფილება:  Pezizomycotina კლასი:  პეზიზომიცეტები რიგი:  პეზიზასნაირნი ოჯახი:  ხარისფაშვასებრნი გვარი:  ხარისფაშვა სახეობა:  კონუსური ხარისფაშვა
ლათინური სახელი
Morchella conica Pers., 1818
სისტემატიკა ვიკისახეობებში სურათები ვიკისაწყობში NCBI   5194 MB   205046

კონუსური ხარისფაშვა (ლათ. Morchella conica) — ხარისფაშვას გვარის სოკო ხარისფაშვასებრთა ოჯახისა.

პირველად აღწერა მიკოლოგმა კრისტიან ჰენდრიკ პერსონმა 1818 წელს.

სამეცნიერო სინონიმები:

• Morchella esculenta var. conica (Pers.) Fr. 1822
• Morchella contigua Tratt.

აღწერა

ქუდის ქუდის სიმაღლე — 8 სმ-მდე აღწევს, სიგანე — 5 სმ-მდე. კონუსის ფორმა აქვს, ზოგჯერ კვერცხისებრია; ზედაპირი ფიჭისებრი ნაოჭებითაა დაფარული, ნაოჭებში მეორადი ტიხრებია განვითარებული; კიდეები — ფეხთან შეზრდილი; მოყვითალო მურა, უფრო მუქი ან იმავე ფერის ნაოჭებიანი კედლებით. ქუდის ზედაპირზე განვითარებული ჰიმენალური შრე შედგება ცილინდრული ზომის 200-250×15-20 მკმ. ჩანთებისგან, რომლებშიც 8 სპორაა მოთავსებული.

რბილობი — თეთრი ან კრემისფერი, თხელი ცვილისებრი, ნაზი და მყიფე. სწრაფად შრობადი, ფეხს ქვემოთ წყალწყალა, გამოხატული სუნისა და გემოს გარეშე.

ფეხი — მოთეთრო, ცილინდრული, ფუყე; სიმაღლეში — 2-4,5 სმ, სიგანეში — 1,5-3 სმ.

სპორები — ელიფსური, გლუვი, უფერული, ზომით 18-20×10-15 მკმ.

გამოყენება

ითვლება პირობითად საჭმელ სოკოდ. მოხარშვამდე წვრილად უნდა დაიჭრას და გაითუთქოს მდუღარე წყალში 5-10 წუთის განმავლობაში, ხოლო წყალი გადაიღვაროს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა გამოიწვიოს მოწამვლა.

გავრცელება

იზრდება ნიადაგზე, ხშირ შემთხვევაში ერთეული ეგზემპლარების სახით ფიჭვნარებში, ნაძვნარებსა და შერეულ ტყეში აპრილის შუა პერიოდიდან ივნისის დასაწყისამდე.

მსგავსი სახეობები

• Morchella elata პირობითად საჭმელი სოკოა, რომელიც განსხვავდება უფრო დიდი ზომის ნაყოფსხეულითა და ფერით.

ლიტერატურა

• ნახუცრიშვილი ივ., საქართველოს სოკოები / რედ. და თანაავტ. არჩ. ღიბრაძე, თბ.: „ბუნება პრინტი“ და საქართველოს ბუნების შენარჩუნების ცენტრი, 2006. — გვ. 39, ISBN 99940-856-1-1.
• Мир растений : в 7 т. / Под ред. академика А.Л. Тахтаджяна. Т.2. Слизевики. Грибы — 2-е изд., перераб. — М.: Просвещение, 1991. — 475 с. (Стр. 183).
• Аурел Дермек. Грибы. — Братислава: Словарт, 1989. — С. 46.

რესურსები ინტერნეტში

• Morchella conica — Toadstool